Γράφει ο Αλέκος Χατζηκώστας //
Τις μέρες αυτές προβάλλεται στην Αθήνα η ταινία-ντοκιμαντέρ “Η Μόσχα αντεπιτίθεται”. Είναι παραγωγής ΕΣΣΔ 1942 (διανομή NEW STAR.) σε σκηνοθεσία: Ilya Kopalin, Leonid Varlamov και σενάριο: Pyotr Pavlenko.
Φυσικά δεν έλειψαν οι «κριτικές» που προσπαθούν να «κοντύνουν» ή να φέρουν «στα μέτρα τους» την όλη ξεχωριστή δημιουργία.
Για παράδειγμα ο γνωστός κριτικός κινηματογράφου Δ. Δανίκας γράφει χαρακτηριστικά (περιοδικό Gala του Πρώτου Θέματος 2/2): «Ντοκιμαντέρ σοβιετικής παραγωγής του 1942 κατ΄εντολή του Στάλιν. Οι πολίτες στα χαρακώματα με πολιτικά ρούχα και τουφέκια. Ο «πατερούλης» να κάνει ομιλία στην Κόκκινη πλατεία. Προπαγάνδα, όμως το υλικό είναι αυθεντικό, Προπαγάνδα, αλλά είναι κειμήλιο ιστορικό!»
Είναι προφανής η στόχευση του. Ο αντισταλινισμός (π.χ «κατ΄εντολήν του Στάλιν», «πατερούλης») δεν μπορεί να κρυφτεί όπως και η προσπάθεια με το να χαρακτηρίζει το συνολικό προϊόν ως «προπαγάνδα» να το υποβαθμίσει ουσιαστικά και μαζί μ’ αυτό έμμεσα (ή κάνουμε λάθος;) να υποβαθμίσει και τη σημασία της ταινίας στην εποχή της, αλλά και ότι αυτή στηρίζεται στην πραγματικότητα.
Φυσικά το ντοκιμαντέρ προβάλλει ανάγλυφα τον άφταστο ηρωισμό των λαών της τότε ΕΣΣΔ, τον ρόλο του Ι.Β. Στάλιν κλπ. και δείχνει όλο το μεγαλείο του «Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου».
Να τονίσουμε ότι αυτό βραβεύτηκε (συνέβηκε για πρώτη φορά !) το 1942 με βραβείο Όσκαρ για το καλύτερο ντοκιμαντέρ, καθώς και με το Βραβείο Στάλιν Πρώτου Βαθμού 1943.
Να σημειώσουμε ότι από τον Οκτώβριο του 1941 έως τον Ιανουάριο του 1942 (την περίοδο στην οποία αναφέρεται) χρησιμοποιήθηκε ένας μεγάλος αριθμός από καμεραμέν στην πρώτη γραμμή της μάχης, για να ληφθούν τα πλάνα του ντοκιμαντέρ, γεγονός που σήμανε έμπρακτα την συμμετοχή τους στον πόλεμο που πήρε παλλαϊκό χαρακτήρα, εναντίον των Γερμανών εισβολέων.
Επομένως να συμφωνήσουμε τελικά ότι «είναι κειμήλιο ιστορικό» εξαιρετικά χρήσιμο και για το σήμερα που με πολλούς τρόπους επιδιώκεται να ξαναγραφτεί η ιστορία και από αυτή την άποψη χρειάζεται πολλοί και ιδιαίτερα νέοι να την δουν!
