Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος: «Βαβέλ – 7 ημέρες Δημιουργίας και Καταστροφής», εκδ. Anima (2017)

Παρουσιάζει ο Ειρηναίος Μαράκης  // //

III.

Δεν έμαθα ποτέ μου
να οδηγάω.
Ποτέ μου δεν κοίταξα
τον κόσμο κατά πρόσωπο.

Έτσι
αποστασιοποιημένος
πέρασα το μεγαλύτερο
μέρος της ζωής μου.

(σελ. 15)

Υπάρχει μία γενικευμένη γκρίνια και απογοήτευση σχετικά με την σύγχρονη ποιητική έκφραση στην Ελλάδα, όχι εντελώς αδικαιολόγητη, που μέσα σε όλα τα αρκετά σωστά που καταλογίζει σε μικρές ή μεγάλες παρέες με ποιητική ή «ποιητική», αν θέλετε, έκφραση ή καταγγέλλοντας την ανυπαρξία κοινωνικής ή καλλιτεχνικής στράτευσης και συνακόλουθα την έλλειψη ποιητικών κειμένων που θα τραβήξουν το ενδιαφέρον μας, που οδηγείται σε μία ολική, αν όχι ολοκληρωτική, εξαφάνιση από κείμενα και παρατηρήσεις κι εκείνων των φωνών που μέσα σε μια ακατέργαστη και δύστροπη εποχή όπως η δική μας, φιλοδοξούν και καταφέρνουν να φέρουν στο φως, μαρτυρίες, άλλοτε προσωπικές, άλλοτε πιο συλλογικές, μιας κοινωνίας σε αναταραχή κι ανησυχία. Είναι μαρτυρίες κοινωνικές, χωρίς όμως να επιδιώκουν να αντικαταστήσουν την κοινωνιολογία ή το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ και που καταφέρνουν να φτιάξουν ποίηση που μπορεί να αγγίζει όλους τους ανθρώπους με τη δυναμική τους έκφραση,

Από αυτή εδώ την θέση, αισθάνομαι πολύ τυχερός, που έχω την αγαθή τύχη, να γνωρίσω ορισμένες από αυτές τις φωνές, που συγκροτούν μια πολυποίκιλη, πολύμορφη και πολυσήμαντη τάση ποιητικής αμφισβήτησης, μιας ποίηση, όπως έχει παρατηρηθεί, της κρίσης. Το ενδιαφέρον σε αυτή την ποιητική έκφραση είναι ότι έρχεται πρώτος απ’ όλους ο ανθρώπινος παράγοντας, ως εκείνο τα στοιχείο που αφού διαμορφώνεται από μία κοινωνία πνιγμένη στις αντιφάσεις και στα προβλήματα της, επιχειρεί να την αμφισβητήσει. Και σε αυτή την προσπάθεια δεν είναι μόνο η πολιτική και κοινωνική στράτευση που έχει να συνεισφέρει αλλά και όλα τα άλλα θέματα που συναποτελούν την ανθρώπινη συνθήκη. Ο έρωτας, οι αισθήσεις και οι παραισθήσεις, οι πνευματικές ανησυχίες, οι ματαιωμένες αλήθειες και οι κρυφές εξομολογήσεις που δεν αντέχουν μέσα στα περιορισμένα όρια τους και όπου εκρήγνυνται, σκορπώντας ανησυχία στους κάθε λογής φιλήσυχους πολίτες, οι σκέψεις και οι υπεκφυγές κάθε είδους και ταυτότητας, που αναζητούν, όχι απλά την έκφραση –αυτό είναι ένα μικροαστικό κριτήριο, με ελάχιστες δυνατότητες ανάπτυξης, εάν περιοριστούμε μόνο σε αυτό – αλλά που διεκδικούν να ταρακουνήσουν τα βολεμένα μυαλά, τις υποταγμένες συνειδήσεις.

Αυτή ακριβώς είναι η γενική εικόνα, που προσωπικά αποκόμισα, διαβάζοντας ή μάλλον παλεύοντας, με την «Βαβέλ», την πρώτη ποιητική κατάθεση του νέου ποιητή Κωνσταντίνου Καραγιαννόπουλου που κυκλοφόρησε φέτος το φθινόπωρο από τις εκδόσεις Anima.

Μικρά διαλείμματα ευτυχίας

Στην «Βαβέλ» του, όπου συμπληρώνει ο υπότιτλος «7 ημέρες Δημιουργίας και Καταστροφής» , ο ποιητής έρχεται σε επαφή τόσο με την κοινωνική του, όσο και με την σεξουαλική του, ταυτότητα, με τις κοινωνικές συμβάσεις που μέσα σε ένα κλίμα ανέχειας, ηθικής και σωματικής έκπτωσης αλλά και συνειδησιακής απογοήτευσης και εξάρτησης, επιβάλλουν ή και διδάσκουν, αν θέλετε, πως δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από την αποδοχή των καθιερωμένων που μπορούν εύκολα κι αβίαστα, να εξαγοραστούν με λία, μικρά κι οπωσδήποτε ανεπαρκή, διαλείμματα ευτυχίας.

Να σημειώσουμε εδώ όμως, πως ο ποιητής στο έργο αυτό, δεν ταυτίζεται απόλυτα με τον αφηγητή: έχουμε δύο πρόσωπα σε αυτό το ενιαίο θεματικά ποίημα, σε μία υπόσταση που συνδιαλέγεται τόσο με το προσωπικό του παρελθόν όσο και με τις ατομικές και συλλογικές ανησυχίες του. Μέσα σε όλα αυτά, εκείνο που κυριαρχεί, είναι το ζήτημα του έρωτα. Η προδοσία του έρωτα, η αποκαθήλωση ψεύτικων ειδώλων –μαζί τους έρχεται και η αποκαθήλωση των κοινωνικών ψευδαισθήσεων, η σωματική ένταση, η πρόσκαιρη ανακούφιση, η μόνιμη μελαγχολία και απογοήτευση, η σεξουαλική επιθυμία, ο αγώνας διαρκείας να καταφέρει ο έρωτας να απελευθερωθεί από τα κοινωνικά δεσμά, της οικογένειας, της μίζερης πολιτείας και να φτάσει να αναπτύξει το δικό του σύμπαν. Από αυτή την άποψη, η «Βαβέλ» απεικονίζει με εντυπωσιακή αρτιότητα, το δισεπίλυτο πρόβλημα της σύγχρονης κοινωνίας, χωρίς να διδάσκει και χωρίς να ορίζει νέες συμπεριφορές σε αντικατάσταση των παλιότερων, ούτε όμως στηρίζεται σε μία άγονη και στεγνή διαμαρτυρία. Κι αυτό γιατί έχει στόχοι να φτιάξει ποίηση που θα οδηγήσει τον αναγνώστη να ανακαλύψει από μόνος του, αυτά που χρειάζεται να ανακαλύψει – και που φυσικά, ίσως να μην έχουν καμία σχέση από αυτά που περιγράφει ο παραπάνω σχολιασμός. Νομίζω, έχω την βεβαιότητα δηλαδή, πως αυτό αποτελεί κι ένα από τα θετικά αυτού του  έργου. Κι είναι ένα έργο που μπορεί να μοιάζει αποσπασματικό, αλλά τόσο εννοιολογικά, όσο και μορφολογικά αποτελεί ένα και μόνο ποίημα, με πολλά κεφάλαια και κι υποστάσεις κι όπου χρησιμοποιεί μια γλώσσα, ανυπόκριτη, χωρίς περιττές εκφράσεις και στείρους εντυπωσιασμούς, αναδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο όσα θέλει να αναδείξει.

Αλλά, όπως έχω κάνει και σε άλλες περιπτώσεις και θα το ξανακάνω, να είστε σίγουροι, θα σταματήσω εδώ τον σχολιασμό –ενώ στην πραγματικότητα νοιώθω πως έχω να πω πολλά περισσότερα, για να σας προτρέψω να διαβάσετε κι αυτό το έργο για να μπορέσουμε μετά από κοινού να το συζητήσουμε, ακόμα και να διαφωνήσουμε. Έτσι κι αλλιώς, αυτός είναι ο ρόλος της ποίησης σήμερα: η ανάπτυξη της διαφωνίας, η αμφισβήτηση, το γκρέμισμα κάθε είδους Βαβέλ – μόνο έτσι θα πάμε μπροστά.

Βιογραφικό σημείωμα

Ο Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος γεννήθηκε στο Καρπενήσι το 1989. Ασχολείται με την δημοσιογραφία, την κριτική λογοτεχνίας και την ποίηση ενώ είναι εκδότης του λογοτεχνικού και πολιτιστικού περιοδικού Αλλιώς. Επίσης, κείμενά του, ποιήματα και λογοτεχνικές κριτικές, έχουν φιλοξενηθεί στα περιοδικά dailygoal.gr, vakxikon.gr, bibliotheque.gr, Θράκα και Κουκούτσι.

 _______________________________________________________________________________________________________