Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Νικολάι Ιβάνοβιτς Λομπατσέφσκι, κορυφαίος Ρώσος μαθηματικός

Την 1 Δεκεμβρίου 1792 γεννιέται ο Νικολάι Ιβάνοβιτς Λομπατσέφσκι. Κορυφαίος Ρώσος μαθηματικός, θεμελιωτής τη νεότερης (υπερβολικής) γεωμετρίας. Το μεγάλο έργο του Λομπατσέφσκι, το οποίο ανέτρεψε αντιλήψεις εδραιωμένες επί δύο χιλιάδες χρόνια, ήταν ότι εμπνεύστηκε και καλλιέργησε μια γεωμετρία μη ευκλείδεια. Προσπαθώντας να αποδείξει το «πέμπτο αίτημα» του Ευκλείδη, ότι από ένα σημείο εκτός ευθείας είναι δυνατόν να αχθεί μια και μόνο παράλληλη σ’ αυτή, έφθασε στο αντίθετο συμπέρασμα, ότι δηλαδή από το συγκεκριμένο σημείο περνάνε περισσότερες παράλληλες. Ετσι άρχισαν όλα.

Στην όλη γεωμετρική θεωρία του Λομπατσέφσκι ενυπάρχει έμμεσα η έννοια της καμπυλότητας του χώρου, γι’ αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως πρωτοπόρος και στη μη ευκλείδεια κοσμολογία. Εξάλλου, χάρη στη «σχετικότητα» της έννοιας του χώρου που ενστερνίστηκε, ο Λομπατσέφσκι συγκαταλέγεται στους προδρόμους της θεωρίας της σχετικότητας που πολύ αργότερα διατύπωσε ο Αϊνστάιν.

Ο Λομπατσέφσκι δεν ασχολήθηκε μόνο με τη γεωμετρία. Αξιόλογες υπήρξαν και οι έρευνές του στις σειρές, στα ορισμένα ολοκληρώματα και σε διάφορα αλγεβρικά θέματα.