Αγαπητοί φίλοι, συναγωνιστές και συναγωνίστριες, σύντροφοι
Ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-74 τιμά σήμερα έναν ξεχωριστό αγωνιστή.
Ενα από τα διαλεχτά παιδιά της Θεσσαλονίκης.
Εναν αγωνιστή που έδωσε τα πάντα στον αγώνα για να ξημερώσουν καλύτερες μέρες για την εργατική τάξη, το λαό και τον τόπο.
Εναν αντιστασιακό, που είναι από τα πρώτα θύματα της χουντικής θηριωδίας.
Εναν νεολαίο κομμουνιστή, που έπεσε στο καθήκον.
Αυτόν που οι άνανδροι των δυνάμεων του κράτους της δικτατορίας, ενώ ήταν άοπλος, τον δολοφόνησαν πισώπλατα.
Τιμούμε σήμερα το σύντροφό μας ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΛΚΙΔΗ. Τιμούμε τους συναγωνιστές του, που μαζί του βρέθηκαν αντιμέτωποι, άοπλοι αυτοί, με τα όπλα και τους πυροβολισμούς των χωροφυλάκων και των ασφαλιτών στις 5 Σεπτέμβρη του 1967. Το Γρηγόρη Παντή και το Νάντη Χατζηγιάννη. Ο Γρηγόρης εκείνη την ημέρα τραυματίστηκε. Ο Γρηγόρης βιάστηκε, έφυγε από τη ζωή νωρίς. Από εκείνη την τριάδα έμεινε μόνον ο Νάντης.
Στο πρόσωπό τους τιμούμε όλους τους αγωνιστές, που πάλεψαν κατά της δικτατορίας.
Ο Γιάννης Χαλκίδης γεννήθηκε το 1940 στη Σφενδάμη Πιερίας, από γονείς αγρότες που είχαν έρθει από τον Πόντο και είχαν γλιτώσει από τη Γενοκτονία. Ηταν το μικρότερο παιδί της οικογένειας.
Μια οικογένεια που μόχθησε για να επιβιώσει από αυτή την καταστροφή και τον ερχομό της στην Ελλάδα.
Και αυτή η οικογένεια, όταν ήρθε η κατοχή από τους Γερμανούς, αγωνίστηκε μέσα από τις γραμμές της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης και έδωσε, μαζί με όλο τον αγωνιζόμενο λαό, κάτω από αυτές τις σημαίες, τη μάχη για να απελευθερωθεί η Ελλάδα από τους κατακτητές και τους συνεργάτες τους.
Ωστόσο, η απελευθέρωση τους βρήκε κυνηγημένους, όπως και χιλιάδες άλλους κομμουνιστές, αγωνιστές της Αντίστασης, από το αντιδραστικό καθεστώς που εγκαταστάθηκε με τη βοήθεια των Αγγλων ιμπεριαλιστών μετά το Δεκέμβρη του ’44.
Αυτή η δύσκολη κατάσταση, μετά την απελευθέρωση, τα κυνηγητά των μεταβαρκιζιανών κυβερνήσεων, καθώς και οι σκληρές συνθήκες της ζωής στην ύπαιθρο, με τα λίγα μέτρα γης που είχαν, τους ανάγκασαν να ξεριζωθούν και πάλι και να μετακινηθούν στη Θεσσαλονίκη, στην περιοχή των Αμπελοκήπων.
Ο Γιάννης από μικρό παιδί βγαίνει στο μεροκάματο, για να βοηθήσει στην επιβίωση της οικογένειάς του. Αναγκάζεται να διακόψει το σχολείο και να πιάσει δουλειά σε ένα σιδεράδικο. Γίνεται σιδεράς, λεβητοποιός. Με τον αποφασιστικό του χαρακτήρα, με την εργατικότητά του, κερδίζει την εμπιστοσύνη των συναδέλφων του. Από νωρίς γράφεται στο Σωματείο του, συμμετέχει σε όλη τη δράση του, γράφει νέα μέλη σ΄ αυτό. Μετά το στρατιωτικό του, οργανώνεται στη Νεολαία της ΕΔΑ των Αμπελοκήπων και στη συνέχεια όταν ιδρύεται η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, εντάσσεται στις γραμμές της. Από τους πιο δραστήριους νεολαίους, χάρη στις αρετές του χαρακτήρα του, την αγωνιστικότητα, τη συνέπεια, το ήθος του αναδείχνεται σε πρωτοπόρο αγωνιστή και γίνεται Γραμματέας της Νεολαίας Λαμπράκη Αμπελοκήπων. Στη συνέχεια στη συνδιάσκεψη το 1965 εκλέγεται στο Συμβούλιο Θεσσαλονίκης της Νεολαίας Λαμπράκη. Οι Λαμπράκηδες των Αμπελοκήπων, με Γραμματέα το Γιάννη Χαλκίδη, αναπτύσσουν πλούσια και πρωτοποριακή δράση εκείνη την περίοδο. Συμβάλλουν στον εξωραϊσμό της συνοικίας, με την καθοδήγηση του κομμουνιστή Δημάρχου Αμπελοκήπων Χρήστου Ράπτη, με πολλαπλές δράσεις και παρεμβάσεις πολιτιστικού και πολιτικού χαρακτήρα. Παλεύουν ενάντια στις αντιλαϊκές κυβερνητικές πολιτικές, ενάντια στην ανεργία, στη φτώχεια, για την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, αλλά και ενάντια στο παλατιανό πραξικόπημα. Η δράση του αυτή αποτελούσε καμάρι για το κίνημα της νεολαίας. Ταυτόχρονα, για τους μηχανισμούς του συστήματος, την ασφάλεια, τους χαφιέδες, τους παρακρατικούς τραμπούκους, ήταν αιτία για συγκέντρωση μίσους εναντίον του, που έψαχνε τρόπους να εκδηλωθεί. Το πολιτικό πλαίσιο υπήρχε. Ηταν οι αντιλαϊκοί, αντεργατικοί Νόμοι, το ανελεύθερο καθεστώς, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, η δράση του κράτους και του παρακράτους, πέρα κι΄ έξω κι΄ από αυτό το αντικομμουνιστικό Σύνταγμα του ΄52. Ηταν η ύπαρξη πολιτικών κρατουμένων, η διατήρηση εκτός νόμου του ΚΚΕ. Ολα αυτά συνιστούσαν την πολιτική εικόνα που βίωνε η εργατική τάξη, ο λαός και ειδικότερα οι αγωνιστές. Και η μεγάλη ευκαιρία δόθηκε σε κράτος και παρακράτος με το πραξικόπημα της 21ης Απριλη του 1967. Τότε που συνελήφθησαν χιλιάδες αγωνιστές κομμουνιστές, αντιστασιακοί αριστεροί, προοδευτικοί άνθρωποι και κλείστηκαν ως πολιτικοί κρατούμενοι στη Γυάρο στην αρχή και μετά στη Λέρο, τον Ωρωπό και αλλού, σε άλλες φυλακές που άνοιξαν τότε. Τότε ήταν που διαλύθηκαν τα πολιτικά κόμματα, τα σωματεία και απαγορεύτηκε η λειτουργία των μαζικών φορέων. Τότε έβαλλαν το λαό στο γύψο για εφτά χρόνια και βασάνισαν άγρια, εγκλημάτησαν και δολοφόνησαν αντιδικτατορικούς αγωνιστές. Με αποκορύφωμα το Πολυτεχνείο το Νοέμβρη του 1973 και το έγκλημα στην Κύπρο. Τότε, λοιπόν, όσα στελέχη της ΕΔΑ, των Λαμπράκηδων, γενικότερα του εργατικού και λαϊκού κινήματος, μπόρεσαν να ξεφύγουν από τις μαζικές συλλήψεις των πρώτων ημερών, περνούν στην παρανομία και συγκροτούν, κάτω από αφάνταστα σκληρές συνθήκες, τις πρώτες αντιστασιακές οργανώσεις. Ο Γιάννης ήταν ένας από αυτούς. Πέρασε αμέσως στην παρανομία και μαζί με άλλους συντρόφους, ρίχνεται στο δύσκολο αγώνα για την ανασυγκρότηση των Κομματικών οργανώσεων και τη δημιουργία του αντιδικτατορικού Μετώπου. Δεν τον πτοούν οι τεράστιες δυσκολίες. Δεν απογοητεύεται από την έλλειψη στοιχειωδών μέσων. Με θάρρος, με αποφασιστικότητα, με πίστη στο δίκαιο του αγώνα, μαζί με τους συντρόφους του προχωράει. Γι΄ αυτό η χούντα με τα μισητά της όργανα ανησυχούν. Σκυλιάζουν γιατί λίγοι αγωνιστές που κατάφεραν να τους ξεφύγουν μπορούν και τους δημιουργούν προβλήματα, ρίχνοντας προκηρύξεις, οργανώνοντας διάφορες άλλες αντιδικτατορικές δράσεις. Με τις πράξεις τους αυτές κρατάνε ζωντανή τη φλόγα του αγώνα και την ελπίδα του λαού για το γκρέμισμα της χούντας, για να ξημερώσουν καλύτερες μέρες για τα λαό. Την περίοδο εκείνη, οι παλιότεροι θυμόμαστε, είχαν διαλυθεί η ΕΔΑ και η οργάνωση των Λαμπράκηδων. Δεν υπήρχαν Οργανώσεις του ΚΚΕ, παρά μόνο κομματικοί πυρήνες. Σε έναν τέτοιο πυρήνα είχε ενταχθεί αρχικά ο Γιάννης Χαλκίδης και στη συνέχεια με την ανασυγκρότηση του Γραφείου της ΚΟΘ τον Ιούλη του 1967 έγινε μέλος του Γραφείου της Κομματικής Οργάνωσης Νέων της Θεσσαλονίκης.
Πριν μιλήσουμε για εκείνη την ημέρα, έχει αξία να αναφέρουμε ένα χαρακτηριστικό γεγονός. Οταν μιλάμε για αγωνιστές που φύγανε, κάποιοι λένε ότι υπάρχουν υπερβολές. Στην περίπτωση του Γιάννη, όπως, διηγούνται σύντροφοί του και μου το ανάφερε σήμερα, ένας σύντροφός του εκείνων των χρόνων, η λέξη λεβέντης και αγωνιστής, εκφράζονταν απόλυτα στο πρόσωπο του Γιάννη. Ενα περιστατικό είναι χαρακτηριστικό. Κάποιοι το γνωρίζουν. Ο Γιάννης ήταν παράνομος το καλοκαίρι του 1967. Ενα απόγευμα, πήγε στην Επτάλοφο, στον καφενέ του Αγκόπ, στους τρεις δρόμους. Παράγγειλε ένα ούζο, το ήπιε, το πλήρωσε και έφυγε. Δεν βρέθηκε κανένας να τον καταδώσει ή να ειδοποιήσει την αστυνομία. Κι΄ αυτό γιατί ο Γιάννης, ήταν το δικό τους παιδί. Ο αγωνιστής, ο μαχητής, ο κομμουνιστής, που όλοι τον εκτιμούσαν, τον αγαπούσαν, τον προστάτευαν. Αυτός ήταν ο Γιάννης Χαλκίδης, που σήμερα τιμούμε.
Στις 2 Σεπτέμβρη του ’67, η χούντα διοργανώνει φιέστα για τα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης. Το Γραφείο της ΚΟΘ, σε συνεργασία με το ΠΑΜ και με αφορμή αυτό το γεγονός, σχεδιάζουν μια αντιστασιακή ενέργεια. Την υλοποίηση του σχεδίου ανέλαβε μια ομάδα αποτελούμενη από τον Θόδωρο Καζέλη, τον Αργύρη Μπάρα, την Ελλη Στεφανίδου, τον Γιάννη Χαλκίδη και τον Νάντη Χατζηγιάννη. Την κύρια δουλειά προετοιμασίας, αυτοί που δούλεψαν ξεχωριστά για μέρες ήταν ο Γιάννης και ο Θόδωρος. Οι άλλοι συνεπικουρούσαν. Δουλειά κι΄αυτή υπεύθυνη και σοβαρή. Με μια μικρή ποσότητα εκρηκτικών ανατίναξαν έναν στύλο της ΔΕΗ λίγο πάνω από το Καυταντζόγλειο προκαλώντας στγμιαία διακοπή της ηλεκτροδότησης για λεπτοδευτερόλεπτα, που ωστόσο, χάλασαν τη φιέστα των εγκαινίων της χούντας. Οι μηχανισμοί της χούντας στις 5 Σεπτέμβρη εντόπισαν το κρησφύγετο του Γιάννη Χαλκίδη και των συντρόφων του. Μέσα στο μικρό διαμέρισμα ήταν ο Γιάννης Χαλκίδης, ο Γρηγόρης Παντής και ο Νάντης Χατζηγιάννης. Και οι τρεις τους άοπλοι. Οι ασφαλίτες και οι χωροφύλακες περικύκλωσαν την οικοδομή και άνοιξαν ομαδικό πυρ από όλες τις μεριές. Από τα πυρά τραυματίστηκε ο Γιάννης πισώπλατα και έπεσε κάτω. Οι ασφαλίτες τού έδωσαν τη χαριστική βολή και στη συνέχεια, ενώ ήταν νεκρός, τον χτυπήσανε με λύσσα. Οι άλλοι σύντροφοί του συνελήφθησαν, βασανίστηκαν, δικάστηκαν και καταδικάστηκαν σε βαριές ποινές. Ο Γρηγόρης, όπως είπαμε, τραυματίστηκε εκείνη την ημέρα, από σφαίρα. Ο Γιάννης ήταν τότε μόλις 27 χρονών. Αγωνιστής, μαχητής, κομμουνιστής. Με τη θυσία του πέρασε στο πάνθεον των ηρώων και μαρτύρων του εργατικού και λαϊκού κινήματος της Θεσσαλονίκης, πλαϊ στις μορφές του Γρηγόρη Λαμπράκη, του Γιώργου Τσαρουχά, του Στέφανου Βελδεμίρη, του Νικηφορίδη και όλων των άλλων ηρώων του αγώνα. Δεν αγνοούμε ότι η Θεσσαλονίκη είναι η εργατούπολη που οι δυνάμεις του κράτους και του παρακράτους έχουν βαρύ εγκληματικό ιστορικό παρελθόν, απέναντι στο εργατικό και λαϊκό κίνημα. Είχαμε το Μάη του ΄36 και τις μαζικές δολοφονίες εργατών, απεργών. Ακολούθησε η δολοφονία του Γιάννη Ζεύγου και άλλων.
Αγαπητοί φίλοι, συναγωνιστές, σύντροφοι
Συμπληρώθηκαν 52 χρόνια από τη δολοφονία του Γιάννη Χαλκίδη και 45 χρόνια από την πτώση της δικτατορίας. Οι αγωνιστές σαν το Γιάννη Χαλκίδη και πολλούς συναγωνιστές του, καθώς και ο αγώνας τους εκείνος δεν έβλεπε μόνο την πτώση της δικτατορίας και την επάνοδο στην κατάσταση που βρίσκονταν η χώρα πριν την 21Απρίλη 1967. Πάλευαν τότε, παλεύαμε στις εξορίες και τις φυλακές για βαθύτερες αλλαγές. Για να καταργηθούν όλοι οι αντεργατικοί, αντιλαϊκοί, ανελεύθεροι νόμοι. Για να ξεριζωθούν όλες οι φασιστικές δομές και δυνάμεις, να χτυπηθούν αποφασιστικά οι αιτίες που γεννάνε τις χούντες και το φασισμό. Κι αυτές οι αιτίες που δεν είναι άλλες από την κυριαρχία του καπιταλιστικού συστήματος. Σήμερα, σαράντα πέντε χρόνια από τη μεταπολίτευση, τα αιτήματα και οράματα του αντιδικτατορικού αγώνα και των αγωνιστών του – μαζί και του Γιάννη- όχι μόνον παραμένουν ζωντανά και ανεκπλήρωτα, αλλά αποκτούν νέα διάσταση από τις φωτιές του πολέμου που καίνε στην περιοχή μας. Από τους ανταγωνισμούς των ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και των ανταγωνιστών τους, τη Ρωσία, την Κίνα και άλλους. Κι΄ όλα αυτά για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Για την γεωπολιτική κυριαρχία τους στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Και αυτά συνεπάγονται πολλούς κινδύνους, χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, εκατοντάδες νεκρούς στη Μεσόγειο, αλλά και στο Αιγαίο.
Συνιστούν μεγάλη απειλή για την πατρίδα μας. Ιδιαίτερα η ύπαρξη και συνεχής επέκταση των αμερικάνικών και ΝΑΤΟϊκών στρατιωτικών βάσεων που αποτελούν, εκτός των άλλων, μαγνήτη ολέθρου σε περίπτωση γενικευμένης σύρραξης.
Την ίδια στιγμή διαπιστώνουμε ότι η επιθετικότητα της αστικής τάξης της Τουρκίας δεν είναι πλέον μόνο φραστική, αλλά προχωρά και σε συγκεκριμένες πράξεις στην ΑΟΖ της Κύπρου και στο Αιγαίο. Αυτή η γενικότερη κατάσταση, μαζί με τη λαίλαπα των αντιλαϊκών μέτρων, από όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις και την τωρινή, που για δέκα χρόνια τώρα, με απανωτά μνημόνια, σαρώνουν κατακτήσεις και δικαιώματα των εργαζομένων και της νεολαίας, εξαθλιώνουν τη ζωή πλατιών τμημάτων του λαού, των εργαζομένων και των συνταξιουχων. Ολα αυτά ανησυχούν βαθύτατα τα μέλη του ΣΦΕΑ, όλους τους αντιδικτατορικούς αγωνιστές.
Ο ΣΦΕΑ πιστός στην ιστορία και στο ρόλο του θα συνεχίσει να προβάλλει τον αγώνα και τους αγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα.
Θα συνεχίσει να αντιπαλεύει θεωρίες και δηλώσεις που επιδιώκουν να υποβαθμίζουν και να απαξιώνουν τον αντιδικτατορικό αγώνα και τους αγωνιστές του.
Θα στέκεται σταθερά στο πλευρό των εργαζομένων, της νεολαίας και όλων όσοι αντιστέκονται στα αντεργατικά μέτρα και στις αντιλαϊκές επιδιώξεις. Στο πλευρό αυτών που αγωνίζονται για να ξημερώσουν καλύτερες μέρες για το λαό και τον τόπο.
Θα συνεχίσει σταθερά και αταλάντευτα τον αγώνα ενάντια στους υμνητές της χούντας και των ναζί κάθε απόχρωσης. Για να τους βάλλει το εργατικό κίνημα, ο λαός, οριστικά εκεί που τους αξίζει. Στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας. Γιατί το παράδειγμα του Γιάννη Χαλκίδη, των συναγωνιστών και συντρόφων του, όλων των αντιδικτατορικών αγωνιστών, συνεχίζει να φλογίζει και να εμπνέει τους σημερινούς αγώνες του λαού και της νεολαίας.
ΑΘΑΝΑΤΟ!!!
Στην εκδήλωση – στις 5 Σεπτεμβρίου 2019 στη Θεσσαλονίκη – παραβρέθηκαν πολλοί συναγωνιστές. Ανάμεσά τους και:
Τα μέλη του Δ.Σ. του ΣΦΕΑ: Δράγας Αδάμ, Εξαδάχτυλος Δημήτρης, Σπαρτιάτης Δανιήλ, Ξαρχουλάκος Γιάννης
Από το ΚΚΕ το μέλος της ΚΕ Θεοδόσης Κωνσταντινίδης
Ο βουλευτής του ΚΚΕ Γιάννης Δελής,
Ο πρώην βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Τριαντάφυλλος Μηταφίδης
Πολλοί παλιοί συναγωνιστές του Γιάννη Χαλκίδη, από την περίοδο των Λαμπράκηδων
Και ο Νάντης Χατζηγιάννης που ήταν μαζί του στη γιάφκα την ώρα της δολοφονίας του.
