Σήμερα ολοκληρώνεται το παζάρι με την οριστικοποίηση συμφωνίας για την επίλυση του ονοματολογικού της γειτονικής χώρας η οποία προβλέπει, σύμφωνα την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία» (Severna Makedonija). Μια συμφωνία αποτέλεσμα πιέσεων για να προλάβουν τα ευρωατλαντικά χρονοδιαγράμματα προκειμένου να ενταχθεί η ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και να πάρει σειρά για ένταξη στην ΕΕ.
«Ελπίζω ότι σήμερα θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε κάτι θετικό στον κόσμο», ανέφερε νωρίτερα σήμερα, μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο Σκοπιανός πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ και συμπλήρωσε ότι περιμένει σήμερα στην τηλεφωνική επικοινωνία που θα έχει με τον Αλέξη Τσίπρα να κλείσουν όλες τις εκκρεμότητες και να καταλήξουν σε συμφωνία για το θέμα της ονομασίας.
«Χθες είχαμε πραγματικά ποιοτική πρόοδο στις συνομιλίες. Ελπίζω ότι σήμερα θα μπορέσουμε να ανακοινώσουμε κάτι καλό στην κοινή γνώμη. Είπα ότι είμαι αισιόδοξος και ότι είναι δυνατό να επιτευχθεί συμφωνία, αλλά σήμερα έχουμε μία ακόμα ουσιαστική συνομιλία που κατά τη γνώμη μου είναι πολύ σημαντική. Ελπίζω ότι θα κλείσουμε όλες τις πτυχές, εκπληρώνοντας τις προσδοκίες των δύο πλευρών», υπογράμμισε ο κ. Ζάεφ, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.
Σημείωσε δε ότι η τελική λύση επίλυση του ονοματολογικού ενδιαφέρει τόσο τους δύο πρωθυπουργούς, τις δύο κυβερνήσεις και τους υπουργούς Εξωτερικών, αλλά και την τεράστια πλειονότητα των πολιτών και στις δύο χώρες.
Εφόσον, όπως αναμένεται, στην νέα επικοινωνία οι δύο πρωθυπουργοί καταλήξουν σε συμφωνία επί μιας τελικής πρότασης, ο κ. Τσίπρας πρόκειται να ενημερώσει άμεσα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και ακολούθως είτε θα ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς, είτε θα γίνει συζήτηση στη Βουλή:
α) Προ ημερήσιας διάταξης συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών κομμάτων στη Βουλή την Παρασκευή ή
β) Συζήτηση του Θέματος στη Βουλή την Πέμπτη, ημέρα συζήτησης του πολυνομοσχεδίου, αφού προηγουμένως ενημερωθούν τα κόμματα
Στη συνέχεια, τις αμέσως επόμενες ημέρες (τέλος εβδομάδας) οι κ. Τσίπρας και Ζάεφ θα υπογράψουν τη συμφωνία –πιθανότατα στις Πρέσπες– και αυτή θα κυρωθεί από τη Βουλή, ώστε στο τέλος του μήνα να απευθυνθεί πρόσκληση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ενωση και τον Ιούλιο να της απευθυνθεί πρόσκληση από το ΝΑΤΟ.
Ενδιαφέρον έχει η εκτίμηση του κυβερνητικού εταίρου και υπουργού Εθνικής Άμυνας ότι η συμφωνία δε θα γίνει αποδεκτή από τα Σκόπια.
Οσον αφορά την συμφωνία, αυτό που απέμεινε, είναι η αποτύπωση εγγράφως μιας σειράς θεμάτων που συζήτησαν χθες στη μεταξύ τους ωριαία τηλεφωνική επικοινωνία ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο ομόλογός του της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ. Αμέσως μετά θα ακολουθήσει νέα τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των δύο ανδρών, η οποία πιθανά να γίνει σήμερα το απόγευμα.
Το περιεχόμενο της συμφωνίας
Το βασικό «αγκάθι» τις τελευταίες ώρες αφορούσε «στην αποδοχή από τη γειτονική πλευρά του erga omnes με όλες του τις συνέπειες». Ο κ. Ζάεφ εμφανίζεται να ζήτησε επιμόνως ορισμένες «καμουφλαρισμένες» εξαιρέσεις από τον κανόνα γενικής εφαρμογής της νέας ονομασίας, να διερευνηθεί δηλαδή η δυνατότητα σε κάποιες δευτερεύουσες αναφορές να μπορεί στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ να διατηρηθεί η χρήση της σημερινής συνταγματικής ονομασίας.
Την ίδια στιγμή, έπειτα από τον θόρυβο που ξεσηκώθηκε στην Αθήνα αναφορικά με τις πληροφορίες που ήθελαν να αναγνωρίζεται από τη συμφωνία η ύπαρξη μακεδονικής γλώσσας και μακεδονικής εθνότητας, και αυτό το θέμα μπήκε ξανά στο τραπέζι, προκειμένου να αναζητηθεί κάποια διατύπωση που θα μπορούσε να είναι καλύτερα διαχειρίσιμη πολιτικά, μια διατύπωση που θα καθιστά σαφή τη διάκριση της σημερινής οντότητας από την αρχαιοελληνική Μακεδονία. Αυτό που θα λέει η συμφωνία για τη γλώσσα και έχει συμφωνηθεί είναι ότι θα προσδιορίζεται ότι δεν έχει καμία σχέση με την αρχαία ελληνική, δεν διεκδικεί καμιά κληρονομιά και ανήκει στις σλαβικές οικογένειες».
Επίσης, με βάση όσα προβλέπονται στη συμφωνία:
— Απαλείφονται από το Σύνταγμα της γειτονικής χώρας αναφορές σε “προστασία μακεδονικών μειονοτήτων” εκτός συνόρων και εναρμονίζεται το σχετικό με την ομογένεια άρθρο με το ανάλογο που υπάρχει στο ελληνικό σύνταγμα.
— Καθορίζονται μεταβατικές περίοδοι για την αλλαγή των εσωτερικών εγγράφων στη γειτονική χώρα και αυτή η περίπλοκη διαδικασία θα συνδέεται με το άνοιγμα κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας.
— Συγκροτείται επιτροπή η οποία θα εξετάσει τη χρήση εμπορικών σημάτων στις δύο χώρες.
— Σε σχέση με την εθνικότητα ισχύει ο όρος Macedonian/citizen of the Republic of North Macedonia με αναφορά ότι ο λαός αυτής της χώρας δεν σχετίζεται με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Τα στάδια μετά τη συμφωνία
Τα βήματα μετα την υπογραφή της συμφωνίας στο τέλος της βδομάδας, όπως τα περιέγραψε η εκπομπή “Παιχνίδια εξουσίας” των Β. Σκουρή και Α. Σπανού, είναι τα ακόλουθα:
— Κύρωση της συμφωνίας από τη Βουλή της γειτονικής χώρας (η κυβέρνηση Ζάεφ έχει την αναγκαία πλειοψηφία).
— Η μη υπογραφή της από τον πρόεδρο Γκ. Ιβανώφ και η αναπομπή της στη Βουλή.
— Επιστολή από την ελληνική κυβέρνηση προς την ΕΕ και το ΝΑΤΟ ότι ενθαρρύνει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της “Βόρειας Μακεδονίας” με την ΕΕ και την ένταξή της στο ΝΑΤΟ υπό την προϋπόθεση ότι έχει πραγματοποιηθεί συνταγματική αναθεώρηση.
— Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ (25-26 Ιουνίου) και Σύνοδος Κορυφής (28-29) όπου αναμένεται να δοθεί ένα θετικό μήνυμα στη “Βόρεια Μακεδονία” για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων παρά τις ενστάσεις Γαλλίας-Ολλανδίας και με τη στήριξη της Γερμανίας.
— Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ (11 Ιουλίου) όπου θα δοθεί πρόσκληση ένταξης στην Βόρεια Μακεδονία υπό την αίρεση της πραγματοποίησης συνταγματικής αναθεώρησης.
— Επιστολή της κυβέρνησης Ζάεφ στις 190+ χώρες που έχουν αναγνωρίσει “Δημοκρατία της Μακεδονίας” ότι στο εξής ισχύει το όνομα Severna Makedonija στις διμερείς σχέσεις και στα διεθνή fora.
— Στο διάστημα από τον Ιούλιο μέχρι τον Δεκέμβριο 2018 η κυβέρνηση Ζάεφ θα πρέπει να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα και αν το αποτέλεσμα είναι θετικό θα προχωρήσει στη συνταγματική αναθεώρηση. Αν είναι αρνητικό υπάρχει ως plan b το ενδεχόμενο διενέργειας βουλευτικών εκλογών δημοψηφισματικού χαρακτήρα για το σκοπιανό.
— Αφού έχει ριφθεί ο κύβος στη Βόρεια Μακεδονία θα έρθει η συμφωνία στο ελληνικό κοινοβούλιο για κύρωση και ταυτόχρονα θα κυρωθεί η ένταξης της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ.
Εμφύλιος στα σκόπια
«Εμφύλιος» έχει ξεσπάσει ανάμεσα στον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο των Σκοπίων με αφορμή τη διαφαινόμενη επίλυση του ονοματολογικού με αφρρμή τη σκληρή ανακοίνωση που εξέδωσε ο πρόεδρος της πΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ, ισχυριζόμενος ότι τόσο σημαντικά ζητήματα δεν μπορούν να λυθούν μέσω τηλεφώνου.
Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος Γκιόργκι Ιβάνοφ άφησε σήμερα, Τρίτη, σαφείς αιχμές κατά του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ για τις χθεσινές του δηλώσεις, στις οποίες ο κ. Ζάεφ είπε ότι η πιθανή απόρριψη της συμφωνίας με την Ελλάδα θα έθετε σε κίνδυνο τις προοπτικές της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» για ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ.
Ο Ζάεφ τόνισε χτες ότι η απόρριψη της συμφωνίας για το ονοματολογικό σε δημοψήφισμα θα έχει ως συνέπεια την επιστροφή στην απογοήτευση, στον ριζοσπαστισμό, στον ψευτοπατριωτισμό και στον εθνικισμό.
«Αυτή η ιστορική ευκαιρία προσφέρει μόνο καλές προοπτικές για την πΓΔΜ, ενισχύει την ταυτότητα, και καθιστά την χώρα ισότιμο παράγοντα με όλες τις χώρες και αυτά είναι σπουδαία πράγματα. Πιστεύω ότι οι πολίτες θα το καταλάβουν αυτό…» είπε ο κ. Ζάεφ.
Σχολιάζοντας ακριβώς αυτή τη δήλωση, από το γραφείο του Σκοπιανού προέδρου ανέφεραν ότι «(σ.σ.: αυτή η δήλωση) είναι μια απέλπιδα προσπάθεια χειραγώγησης του κοινού και υποκίνησης των “Μακεδόνων” πολιτών μετά από πιθανή ψηφοφορία με δημοψήφισμα».
Και συνεχίζει η ανακοίνωση: «Οι στρατηγικές δεσμεύσεις της Δημοκρατίας της Μακεδονίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ είναι σαφώς καθορισμένες και δεν μπορούν να μεταβληθούν. Η διατήρηση του συνταγματικού ονόματος (σ.σ.: “Δημοκρατία της Μακεδονίας”) και η εξεύρεση λύσης που δεν θα προκαλέσει αλλαγές στο Σύνταγμα της χώρας δεν στρέφονται καθόλου κατά της ένταξης της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ».
Μάλιστα, ο Ιβάνοφ καταφέρεται εναντίον του Ζάεφ και για τον τρόπο που γίνονται οι συζητήσεις, λέγοντας ότι «είναι μη σοβαρό και ανεύθυνο ένα τόσο σημαντικό ζήτημα για τους πολίτες της Δημοκρατίας της Μακεδονίας να επιλύεται τηλεφωνικά και με προσωπική συμφωνία μεταξύ των πρωθυπουργών των δύο χωρών».
Απαντώντας, δε, στην έκκληση του Ζάεφ η συμφωνία να υποστηριχθεί από όλους τους πολιτικούς και πολιτειακούς παράγοντες, ο κ. Ιβάνοφ σχολίασε ότι για μια τέτοια συμφωνία «απαιτείται ευρεία εθνική συναίνεση, ώστε να εξευρεθεί λύση που δεν θα παραβιάζει την αξιοπρέπεια του “μακεδονικού” λαού».
Η απάντηση Ζάεφ
Ο πρωθυπουργός των Σκοπίων Ζόραν Ζάεφ απάντησε στον Γκιόργκι Ιβάνοφ από το φόρουμ που διεξάγεται στα Σκόπια.
«Εμείς οι πολιτικοί πρέπει να υπηρετούμε τους πολίτες και πρέπει να οικοδομήσουμε μια συνεργασία για να εξυπρετήσουμε τα συμφέροντα της χώρας», είπε συγκεκριμένα ο κ. Ζάεφ.
Και συνέχισε: «Αν συμβεί αυτό, πιστεύω ότι μέσα από συναντήσεις και συζητήσεις μπορούμε να βρούμε μια λύση. Γνωρίζουμε ποιες είναι οι προοπτικές αν επιλυθεί το ζήτημα του ονόματος, γνωρίζουμε ότι μόλις βρεθεί λύση θα γίνουμε μέλος του ΝΑΤΟ και θα ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της χώρας μας με την ΕΕ».
«Θα κάνω τα πάντα για να συνάψω μια συμφωνία με την Ελλάδα που θα είναι αξιοπρεπής για τη “Μακεδονία”, που θα διατηρήσει την ταυτότητά μας και θα προστατέψει τα συμφέροντα των πολιτών της χώρας, δίνοντάς τους παράλληλα μια ευρωατλαντική προοπτική», συμπλήρωσε ο κ. Ζάεφ.
«Τελικά», κατέληξε, «είναι σημαντικό για τους πολίτες να αποφασίσουν σε ένα δημοψήφισμα για το θέμα, και προς αυτή την κατεύθυνση καλώ όλους τους πολιτικούς παράγοντες να είναι προσεκτικοί και να βοηθήσουν τους πολίτες να αποφασίσουν με δημοκρατικό τρόπο».
