Γράφει Ο ΚΡΕΤΙΝΟΣ //
Τον Ιούλη του 2014 ο, τότε, υπουργός Υγείας της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ Μάκης Βορίδης εξέδωσε δύο αποφάσεις (ΦΕΚ Β’ 1796/1.7.2014 και ΦΕΚ Β΄ 1920/16.7.2014) για την καθιέρωση πλαφόν στη συνταγογράφηση φαρμάκων. Με τις αποφάσεις αυτές καθιερώθηκαν πλαφόν συνταγογράφησης φαρμάκων για τους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ ανά ειδικότητα, ανά αριθμό ασθενών, τον μήνα του έτους και τη γεωγραφική περιοχή! Παράλληλα, καθορίστηκαν τα κατώτατα όρια συνταγογράφησης γενοσήμων.
Πέρα απ’ τους φραγμούς στο επιστημονικό έργο των γιατρών οι αποφάσεις αυτές άφησαν ατόφιες τις φαρμακερές συμμετοχές των αρρώστων στα φάρμακα που καλύπτει ο ΕΟΠΥΥ, οι οποίες –μεσοσταθμικά- από 9% το 2009 εκτοξεύτηκαν σε 25,8% το 2014. Αυτή η μεσοσταθμική συμμετοχή 25,8% για το 2014 αντιστοιχεί σε πληρωμές 622 εκ. ευρώ απ’ την τσέπη των ασθενών.
Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ) έκανε προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) θεωρώντας ότι με τις αποφάσεις αυτές τίθενται εμπόδια στην άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος. Το ΣτΕ ανέστειλε, προσωρινά, την καθιέρωση πλαφόν στη δαπάνη συνταγογράφησης ανά ιατρό, ειδικότητα και γεωγραφική περιοχή.
Τότε λοιπόν το καλοκαίρι του 2104 το Τμήμα Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ εξέδωσε δύο ανακοινώσεις:
Την πρώτη στις 9.7.2014 στην οποία, μεταξύ των άλλων (σσ: δικές μας οι υπογραμμίσεις) ανέφερε: « Το Υπουργείο Υγείας, συνεχίζοντας την καταστροφική πολιτική που διαλύει τη δημόσια υγεία και οδηγεί χιλιάδες πολίτες σε αποκλεισμό, εξέδωσε αιφνιδιαστικά υπουργική απόφαση με την οποία ορίζονται τα όρια στη δυνατότητα συνταγογράφησης… Πρόκειται για άλλη μια έμπνευση της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας να αλλάξει το σύστημα συνταγογράφησης με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της άσκησης του ιατρικού έργου και της πρόσβασης των ασθενών στο φάρμακο. Τα ασφυκτικά όρια που θέτει η παραπάνω υπουργική απόφαση, έχουν σα συνέπεια την αδυναμία των γιατρών ανά την Ελλάδα να χορηγήσουν την ενδεδειγμένη φαρμακευτική θεραπεία… Το πλαφόν και οι περιορισμοί στη συνταγογράφηση ενσωματώνουν την πιο σκληρή νεοφιλελεύθερη γραμμή, επιτείνοντας την υγειονομική φτώχεια του πληθυσμού και γι αυτό πρέπει να καταργηθούν. Είναι απαράδεκτο να αντιμετωπίζονται οι ασθενείς με κριτήρια λογιστικά και όχι επιστημονικά! Τέτοιου είδους μεθοδεύσεις όχι μόνο δεν προσφέρουν ασφαλή φαρμακευτική κάλυψη αλλά θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών. Να τους σταματήσουμε!».
Τη δεύτερη ανακοίνωση το Τμήμα υγείας του ΣΥΡΙΖΑ την εξέδωσε στις 31.7.2014 στην οποία, (σσ: δικές μας οι υπογραμμίσεις) ανέφερε: «Η απόφαση του ΣτΕ για αναστολή της επιβολής πλαφόν στη συνταγογράφηση των γιατρών, αποτελεί άλλο ένα κυβερνητικό ναυάγιο στο χώρο της υγείας. Με την προσφυγή τους οι ιατρικοί σύλλογοι της χώρας κατάφεραν να ανατρέψουν μια απόφαση, η οποία με το πρόσχημα της συγκράτησης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης επιχειρούσε να επιβάλλει αντιεπιστημονικά οριζόντια μέτρα στη φαρμακευτική αγωγή των ασθενών και να εμπεδώσει τη λογική του “βασικού πακέτου” στην υγεία. Αυτό σημαίνει ότι το μνημονιακό κράτος δε θα είναι πλέον υπεύθυνο για όλες τις ανάγκες των ασθενών, αλλά μόνο για εκείνες που ‘‘χωράνε’’ στην προκρούστεια κλίνη των περικοπών. Για τα υπόλοιπα προφανώς, θα επιβαρύνεται η τσέπη του ασθενή. Αν η κυβέρνηση ήθελε πραγματικά να ελέγξει τη σπατάλη και την προκλητή ζήτηση στο χώρο του φαρμάκου, θα μπορούσε να προχωρήσει σε έναν ουσιαστικό δημόσιο διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στη βάση των προτάσεων που έχουν καταθέσει οι ιατρικοί σύλλογοι της χώρας για την καθιέρωση θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Αυτά βέβαια αποτελούν ψιλά γράμματα για τους αυταρχικούς μαθητευόμενους μάγους του νεοφιλελευθερισμού!».
Την πρώτη απόφαση του Βορίδη τροποποίησε επουσιωδώς –αφήνοντας δηλαδή άθικτο βασικό πυρήνα της- ο τέως υπουργός Υγείας της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ Παναγιώτης Κουρουμπλής (ΦΕΚ Β΄ 1117/11.6.2015). Και ο νύν υπουργός Υγείας της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ Ανδρέας Ξανθός επανέφερε –με επουσιώδεις και αυτός τροποποιήσεις- την πρώτη απόφαση του Βορίδη (ΦΕΚ Β’ 2332/30.10.2015).
Στις 21.7.2014 ο Ανδρέας Ξανθός, μαζί με τους -τότε- βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Ειρήνη Αγαθοπούλου, Νίκο Μιχαλάκη και Κώστα Ζαχαριά είχαν καταθέσει ερώτηση πρός τον υπουργό Υγείας Μάκη Βορίδη με θέμα: «Μεγάλα προβλήματα και πάλι στην πρόσβαση των ασθενών στη φαρμακευτική περίθαλψη».
Στην ερώτηση, (σσ: δικές μας οι υπογραμμίσεις), ανέφεραν: «Τεράστια αναστάτωση έχει προκαλέσει στους ασθενείς, τους φαρμακοποιούς και τους ιατρούς όλης της χώρας η πρόσφατη υπουργική απόφαση για επιβολή πλαφόν στη συνταγογράφηση των ιατρών (ΦΕΚ Β, 1796/1-7-2014) καθώς και η υπουργική απόφαση για τον καθορισμό των ορίων συνταγογράφησης φαρμάκων (ΦΕΚ Β, 1920/16-7-2014). Παρόμοια απόφαση για επιβολή πλαφόν στη συνταγογράφηση είχε εκδοθεί και τον Φεβρουάριο, η οποία κηρύχθηκε παράνομη με απόφαση του ΣτΕ ύστερα από προσφυγή των Ιατρικών Συλλόγων.
Με την πρώτη απόφαση το πλαφόν πλέον δεν υπολογίζεται στο σύνολο της συνταγογράφησης του γιατρού, αλλά ανά ασθενή. Κάθε γιατρός, ανάλογα με την ειδικότητά του, την περιφέρεια της χώρας και τον μήνα του έτους (εποχικότητα) μπορεί να συνταγογραφεί φάρμακα συγκεκριμένου ύψους ανά ασθενή για κάθε μήνα του έτους. Από το πλαφόν εξαιρούνται κάποιες κατηγορίες ασθενών, όπως καρκινοπαθείς, μεταμοσχευθέντες και πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία, δεν εξαιρούνται όμως άλλες κατηγορίες χρονίως πασχόντων με θεραπείες υψηλού κόστους, όπως οι διαβητικοί, οι ψυχικά ασθενείς, οι πάσχοντες από αυτοάνοσα νοσήματα και οι περισσότεροι καρδιοπαθείς.
Ο καθορισμός πλαφόν ανά ασθενή αποτελεί ποιοτικό άλμα στην λογική της κυβέρνησης των μνημονίων. Πλέον δεν αποτελεί στόχο απλώς ο περιορισμός των δαπανών, αλλά φαίνεται ότι αρχίζει να υλοποιείται η πολιτική του “βασικού πακέτου” στην υγεία: Η κάλυψη του δημόσιου συστήματος υγείας παύει να είναι καθολική, αλλά καθορίζεται από έναν αυθαίρετο λογιστικό όριο, ενώ οι υπόλοιπες ανάγκες θα βαρύνουν την τσέπη του ασθενή και θα χρηματοδοτούν τους πάσης φύσεως ιδιώτες παρόχους υγείας. Το μέτρο του πλαφόν αναμένεται να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα λόγω της πρόσφατης απόφασης για την κάλυψη των ανασφάλιστων ασθενών. Τα στατιστικά δεδομένα της ΗΔΙΚΑ, πάνω στα οποία βασίζεται το πλαφόν, αφορούν το 2013, όταν 3 εκ. περίπου ανασφάλιστοι πολίτες δεν είχαν πρόσβαση στους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ.
Το μέτρο έχει ήδη οδηγήσει πολλούς γιατρούς να μην μπορούν να ακολουθήσουν την ιατρικά ενδεδειγμένη θεραπεία, αφού το πλαφόν εξαντλείται πολύ εύκολα ακόμα και για ασθενείς με απλές παθήσεις, και δέχονται τις προειδοποιήσεις της ΗΔΙΚΑ. Προκαλείται έτσι μια κατάσταση που πιέζει τους γιατρούς να προβούν σε αντιδεοντολογικές και αντιεπιστημονικές πρακτικές, ενώ η ορθή ιατρική πρακτική τιμωρείται, αφήνοντας πολλούς ασθενείς χωρίς τη σωστή φαρμακευτική αγωγή.
Η δεύτερη απόφαση υποχρεώνει στην ουσία τον ασθενή να είναι τελικά αυτός ο οποίος θα επιλέξει ποιο φαρμακευτικό σκεύασμα θα πάρει, υποχρεώνοντάς τον μάλιστα να υπογράψει στη συνταγή εάν δεν επιθυμεί το φθηνότερο σκεύασμα και επιθυμεί κάποιο άλλο ακριβότερο, απειλώντας ταυτόχρονα τους φαρμακοποιούς με κυρώσεις εάν δεν ενημερώνουν κατάλληλα τους ασθενείς για την παραπάνω διαδικασία.
Παράλληλα με τα παραπάνω, από τη Δευτέρα 14 Ιουλίου μειώθηκαν εκ νέου οι ασφαλιστικές τιμές των φαρμάκων – έως και 30% – με συνέπεια ο ασθενής να καλείται να πληρώσει και πάλι από την τσέπη του μια συμμετοχή που αγγίζει σε πολλές περιπτώσεις το 70%-80% της αρχικής τιμής, σε περίπτωση που δεν επιλέξει το φθηνότερο σκεύασμα. Εκβιαστικές πρακτικές, την ίδια ώρα που το 18% των ασφαλισμένων δηλώνει ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει τα φάρμακά του (έρευνα ΙΣΑ).
Είναι προφανές ότι ο έλεγχος της φαρμακευτικής δαπάνης και η καταπολέμηση φαινομένων προκλητής ζήτησης και διαφθοράς χρησιμοποιείται εδώ ως πρόσχημα για την κατάργηση της καθολικότητας του συστήματος υγείας και την εμπέδωση της λογικής της συμμετοχής των ασθενών στο κόστος της περίθαλψής τους. Αν πραγματικά ήθελε το Υπουργείο να ελέγξει την προκλητή ζήτηση θα μπορούσε να εφαρμόσει τις προτάσεις των ιατρικών συλλόγων για θέσπιση διαγνωστικών – θεραπευτικών πρωτοκόλλων, τα οποία υπό προϋποθέσεις και μαζί με άλλα μέτρα θα μπορούσαν να συμβάλλουν σε μια στρατηγική καταπολέμησης της σπατάλης.
Κατόπιν των παραπάνω,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός
- Είναι στις προθέσεις του να επανεξετάσει συνολικά την επιβολή του πλαφόν συνταγογράφησης, δεδομένου ότι από την εφαρμογή του προκαλεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που λύνει;
- Εξετάζει την επιβολή πλαφόν και σε άλλες κατηγορίες ιατρικών πράξεων, όπως τις διαγνωστικές εξετάσεις;
- Πως επηρεάζονται τα όρια του πλαφόν από την πρόσφατη απόφαση για τη φαρμακευτική κάλυψη των ανασφάλιστων; Έχει συνυπολογιστεί στην εκπόνηση του πλαφόν;
- Ποιες είναι οι κυρώσεις για τους γιατρούς που παραβιάζουν το πλαφόν; Ποια όργανα θα αποφασίζουν και με ποια διαδικασία;
- Πρόκειται να επανεξεταστούν οι εξαιρέσεις από το πλαφόν, δεδομένου ότι δεν εξαιρούνται πολλές παθήσεις με υψηλό κόστος φαρμακευτικής αγωγής;
- Εξετάζει την εκπόνηση και εφαρμογή διαγνωστικών – θεραπευτικών πρωτοκόλλων που θα μπορούσαν να επιλύσουν το πρόβλημα χωρίς να θίγεται η ιατρική δεοντολογία και το δικαίωμα του ασθενή στην κατάλληλη θεραπεία, όπως προτείνουν οι ιατρικοί σύλλογοι ;
- Κατά πόσο είναι δεοντολογικό και ιατρικά ορθό να καλείται ο ασθενής να αποφασίσει ποιο φάρμακο θα πάρει και μάλιστα με μοναδικό κριτήριο την τιμή αυτού;»
Η απόφαση του Ανδρέα Ξανθού για την επαναφορά της απόφασης Βορίδη, πέρα από έκφραση της πολιτικής μετάλαξης του ΣΥΡΙΖΑ σε μνημονιακό υποζύγιο, εμπεριέχει και τον ορισμό του αυτοεμπτισμού, καθώς ο νύν υπουργός Υγείας φτύνει στην κυριολεξία όσα έλεγε – και έπραττε- με τους συναδέλφους του πρίν ένα χρόνο στην κοινή ερώτησή τους.
Και τούτο για να επιβεβαιωθεί το –με παραλλαγή- ρηθέν: Ευρω-όμοιος, ευρω-ομοίω αεί πελάζει. Ή επί το λαϊκότερον: Ο μνημονιακός από τη φύση του τείνει να προσεγγίζει μνημονιακούς που του μοιάζουν. Και αυτή την περίοδο υπάρχουν πάσης φύσεως μνημονιακοί: ΣΥΡΙΖαίοι, ΑΝΕΛικοί, ΝεοΔημοκράτες, ΠΑΣΟΚοι, ΠΟΤΑΜΙσιοι και ΛΕΒΕΝΤΗκοι. Και το μέλλον μπορεί να μας επιφυλάσσει ποικιλία συνδυασμών στις προσεγγίσεις μνημονιακών…
