Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ο αμόρφωτος βιβλιοδέτης που εξελίχθηκε σε κορυφαίο επιστήμονα, Μάικλ Φαραντέι

Στις 22 Φεβρουαρίου 1791 γεννιέται ο Μάικλ Φαραντέι. Αγγλος φυσικός και χημικός, θεμελιωτής των αντιλήψεων για το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Με την επιστημονική διαίσθηση που τον διέκρινε και με τη δεξιοτεχνία που τον χαρακτήριζε, ο Φαραντέι έκανε πολλά πειράματα, στα οποία ανακαλύφθηκαν θεμελιώδεις νόμοι της φυσικής και φυσικά φαινόμενα. Οι έρευνές του για τη συμπεριφορά των μαγνητών στο ηλεκτρικό πεδίο αποπερατώθηκαν το 1831 με την ανακάλυψη της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής, διατύπωσε το βασικό νόμο της, επεξήγησε τη σχέση μεταξύ του ρεύματος επαγωγής των μαγνητικών ιδιοτήτων του μέσου, μελέτησε το φαινόμενο της αυτεπαγωγής και τα ρεύματα σύνδεσης και αποσύνδεσης. Η ανακάλυψη του φαινομένου της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής είχε τεράστια επιστημονική και πρακτική σημασία και αποτέλεσε τη βάση της ηλεκτροτεχνίας.

Ο Φάραντεϊ, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των υπολοίπων επιστημόνων της εποχής, δεν ήταν γιος πλούσιας και γνωστής οικογενείας.Γεννήθηκε το 1791 στα προάστια του Λονδίνου. Η οικογένεια του είχε οικονομικά προβλήματα αφού ο πατέρας του που δούλευε ως σιδεράς δεν μπορούσε να εξασφαλίσει αρκετά χρήματα για τα υπόλοιπα μέλη και έτσι ο Φάραντεϊ σε ηλικία 14 ετών ξεκίνησε να δουλεύει ως βοηθός ενός βιβλιοδέτη της περιοχής. Χωρίς να έχει λάβει την παραμικρή μόρφωση, ειδικά σε τομείς όπως τα μαθηματικά και η φυσική,

Σύμφωνα με όσα δήλωσε αργότερα, ένα από τα πιο μεγάλα πλεονεκτήματα της βιβλιοδεσίας ήταν η τεράστια ποικιλία διαθέσιμων βιβλίων που είχε στην διάθεση του. Μέσα στα εφτά χρόνια που πέρασε στο μαγαζί, πέρασε πολλές ώρες διαβάζοντας δεμένα βιβλία επιστημονικού περιεχομένου. Η πρώτη του επαφή με τη φυσική ήρθε μέσα σε αυτό το μικρό βιβλιοδετείο.

Ο Φάραντεϊ δεν άργησε να ανακαλύψει το πάθος του για τη φυσική. Μιλώντας στο αφεντικό του για το τεράστιο ενδιαφέρον που του είχαν προξενήσει οι θεωρίες και οι τύποι της φυσικής, βρήκε τον πρώτο του υποστηρικτή στην προσπάθεια του να ασχοληθεί με την επιστήμη. Μέσω των επαφών που διατηρούσε, ο κάτοχος του βιβλιοδετείου βρήκε προσκλήσεις για τις διαλέξεις του Χάμφρι Ντέιβι, ενός γνωστού φυσικού τις εποχής που μιλούσε για τον ηλεκτρισμό και για τις κρυφές δυνάμεις που πρέπει να υπήρχαν κάτω από την επιφάνεια του ορατού σύμπαντος μας.

Ο Φάραντεϊ φρόντισε να παρακολουθήσει όλες τις διαλέξεις, να κρατήσει σημειώσεις και να δέσει ένα βιβλίο με όλα τα περιεχόμενα τους. Αφού μελέτησε προσεκτικά το βιβλίο του και εργάστηκε πρόχειρα πάνω σε αυτό, σε ηλικία 20 ετών παρουσιάστηκε στο Βασιλικό Ίδρυμα του Λονδίνου ζητώντας συνέντευξη από τον διάσημο διευθυντή του, σερ Χάμφρι Ντέιβι. Ο Ντέιβι εντυπωσιάστηκε, κυρίως από το πάθος και το θράσος του νεαρού Αγγλου, και τον προσέλαβε ως βοηθό του.

Από αυτή τη θέση, ο Φάραντεϊ κατάφερε να αποκτήσει σημαντικές εμπειρίες και να ενισχύσει σημαντικά τις γνώσεις του στον τομέα της φυσικής. Ο Ντέιβι προσπάθησε να του μεταδώσει τις γνώσεις του αλλά και να τον εντάξει στην επιστημονική κοινότητα της εποχής. Κάνοντας ταξίδια μαζί με τον «μέντορα» του, γνώρισε αρκετούς γνωστούς φυσικούς.

Λίγο πριν συμπληρώσει την 3η δεκαετία της ζωής του, ο Φάραντεϊ είχε πλέον εξελιχθεί σε κανονικό επιστήμονα.