Η εποχή είναι μία από τις μείζονες διαιρέσεις του έτους και βασίζεται γενικά σε ομοιογενή κλιματικά χαρακτηριστικά. Για τις εύκρατες περιοχές του πλανήτη το έτος χωρίζεται τυπικά σε τέσσερις εποχές: την άνοιξη, το καλοκαίρι, το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Οι τέσσερις εποχές απασχόλησαν την τέχνη ουκ ολίγες φορές.
Ο Ιταλός μουσουργός και δεξιοτέχνης βιολιστής Αντόνιο Βιβάλντι θεωρείται από τους σημαντικότερους συνθέτες της εποχής του και ο δημοφιλέστερος του κλασσικού μπαρόκ. Οι γνωστές σε όλους «Τέσσερις εποχές» (1725) του είναι τέσσερα κονσέρτα όπου «σκιαγραφούνται» σκηνές για κάθε μια εποχή και στα οποία ο συνθέτης παρουσιάζει ήχους της φύσης, ήχους από δραστηριότητες των ανθρώπων και φωνές ζώων. Ολόκληρο το έργο διέπεται από ποικιλία ρυθμών και τρόπων και θα ‘λεγε κανείς ότι ο Βιβάλντι μοιάζει σαν να επιχειρεί εικαστική αποτύπωση των διαφόρων σκηνών.
Ο Γιάννης Τσαρούχης προσωποποίησε τις εποχές αλλά και ξεχωριστά τους μήνες. Ο πίνακάς του «Οι Τέσσερις Εποχές» (1969, λάδι σε πανί, 160 Χ 300 εκ., συλλογή Κ. Δοξιάδη) απεικονίζει τις εποχές ως δύο άνδρες και δύο γυναίκες που στέκονται πίσω από ένα τραπέζι φορτωμένο με φρούτα από… τις τέσσερις εποχές.
Και… η θεομηνία; Όταν πάρει τη μορφή γυναίκας και βάλει κάτι στο μυαλό της… δεν την «κάνει καλά» ούτε ο Τσαρούχης! Ανεξαρτήτως εποχής…
«(…) Μια άλλη Αθηναία συλλέκτρια του ζητούσε φορτικά να ζωγραφίσει τα μέλη της οικογένειάς της ως τις τέσσερις εποχές. Εκείνη ως φθινόπωρο, το σύζυγό της ως χειμώνα και τις κόρες της ως καλοκαίρι και άνοιξη. Μια μέρα, που υπήρχε αρκετή αναστάτωση στο Μαρούσι, επειδή θα ταξιδεύαμε (όταν επρόκειτο να ταξιδέψει, ο Τσαρούχης, κυριευόταν από άγχος) χτύπησε το τηλέφωνο. Το σήκωσα κι ήταν αυτή. Ρωτούσε αν ο κύριος Τσαρούχης είχε αποφασίσει για τη σύνθεση. “Είναι η κυρία…”, είπα, “και ρωτά τι κάνατε με την ιδέα των εποχών. Ρωτά αν θα τη ζωγραφίσετε ως φθινόπωρο”. “Πες της ότι αυτή μόνο ως θεομηνία μπορώ να την κάνω”.» [Αλέξιος Σαββάκης, «Ιωάννης Τσαρούχης», εκδ. Καστανιώτη ― περισσότερος Γ. Τσαρούχης στο ιστολόγιο λογομνήμων.]
Επιμέλεια: Οικοδόμος
