Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ποιος ο Βιδάλης – Αυτοβιογραφικό Σημείωμα

Επιμέλεια Ηρακλής Κακαβάνης //

Αύγουστος του 1946, ο Κ Βιδάλης παρά τις αντιρρήσεις φεύγει για τη Θεσσαλία όπου οι ληστοσυμμορίες (με «εξέχουσα» αυτή του Σούρλα) σκορπούσαν τρόμο και αίμα στους χωρικούς, έκαιγαν, βίαζαν, εκτελούσαν με την ανοχή της κυβέρνησης, που δήλωνε… άγνοια. Αποφασισμένος να αποκαλύψει τα εγκλήματα, δεν ήταν «τίμιο», όπως φώναζε, να μη βρεθεί εκεί.

Στις 11 Αυγούστου έφυγε. Στις 13 ταξίδευε από Λάρισα για Βόλο και εκείνη την ημέρα ο «Ριζοσπάστης» λάμβανε το τελευταίο μήνυμά του: «Λογαριάζω να ‘μαι αυτού Παρασκευή βράδυ, 16 του μηνός. Μάζεψα φοβερό υλικό. Θα τα πούμε». Στον Πλατύκαμπο, σταματούν το τρένο συμμορίτες του Σούρλα. Πάνοπλοι εισβάλλουν στο τρένο και, μπροστά σε αξιωματικούς του κυβερνητικού στρατού, απάγουν τον Βιδάλη. Ακόμα και στο μικρό καφενείο του χωριού Μελία, όπου τον οδηγούν, εκείνος κάνει ρεπορτάζ, μιλώντας με χωρικούς για τη ζωή τους, για τη σοδειά.

Το παίρνουν από εκεί και τον οδηγούν στον τόπου όπου οι Σουρλικοί έκαναν τις εκτελέσεις,  όπου, όπως περιγράφει αυτόπτης μάρτυρας με επιστολή στο «Ριζοσπάστη», τον βασάνιζαν μέχρι τις 4 τα χαράματα τη 14ης Αυγούστου:

«Τι τον ρωτούσαν ‘όμως δεν μπορούσα να ακούσω. Τον βασάνισαν έτσι ως τις 4 το πρωί κι αφού έπεσε νεκρός τον άφησαν κι αποτραβήχτηκαν για λίγα λεπτά. Κάτι είπαν μεταξύ τους και μετά ξαναπήγαν. Του έριξαν 4-5 σφαίρες και μετά πήραν το πτώμα του σε αυτοκίνητο. Πού το πήγαν δεν ξέρω».

Με αφορμή τα 69 χρόνια από τη βάρβαρη δολοφονία του κομμουνιστή δημοσιογράφου Κώστα Βιδάλη δημοσιεύουμε σήμερα ένα αυτοβιογραφικό σημείωμα που έδωσε στην Κομματική Οργάνωση του «Ριζοσπάστη» τον Οκτώβρη του 1945 και βιογραφικό του που δημοσιεύτηκε στην «Ελεύθερη Ελλάδα» (21.8.1946). Πηγή μας η έκδοση στα τέλη της δεκαετίας του 1980 της ΚΟΒ «Ριζοσπάστη» και των ΚΟ «Τυποεκδοτικής» «ΚΩΣΤΑΣ ΒΙΔΑΛΗΣ Ηρωας μάρτυρας κομμουνιστής δημοσιογράφος:

 Ποιος ο Βιδάλης

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

O Κώστας Βιδάλης ήταν μέλος του Γραφείου της Κομματικής Οργά­νωσης του «Ριζοσπάστη» από τον Οκτώβρη 1945.

Σκίτσο του κ. Βιδάλη που έφτιαξε ο Δημ. Χατζής

Σκίτσο του κ. Βιδάλη που έφτιαξε ο Δημ. Χατζής

Επανεξελέγη από τη συνέλευση της Οργάνωσης, λίγες μέρες πριν ξεκινήσει για τη δημοσιογραφική αποστολή στη Θεσσαλία.

Ο Κώστας Βιδάλης, απαντώντας σε βιογραφικό ερωτηματολόγιο που του ζήτησε το Γραφείο της Κομματικής Οργάνωσης του «Ριζοσπάστη», έγραψε τον Οκτώβρη του 1945:

Γεννήθηκα στην Αθήνα, στα 1904 και έζησα στην Αθήνα. Αρχικό καθόμουνα μέχρι 4 χρονών στο Βατραχονήσι και κατόπιν τριάντα χρόνια στη Νεάπολη.

Τώρα κάθομαι στον Αγιο Παντελεήμονα.

Ο πατέρας μου ήταν μαρμαράς και κατόπιν μικροεργολάβος. Η μητέρα μου δούλευε ράφτρα. Ο πατέρας μου πέθανε πριν 35 χρόνια. Η μάνα μου πέθανε και αυτή στα 42. Μα ήταν πάντα δημοκρατική.

Είμαι παντρεμένος, χωρίς παιδιά. Η γυναίκα μου παραδίδει μαθήματα στα σπίτια, αγγλικά και γαλλικά.

Από 24 χρόνια κάνω το δημοσιογράφο. Πριν έκανα τον υπάλληλο και από 20 χρόνια είμαι μέλος της «Ενωσης Συντακτών».

Μέλος του Κόμματος έγινα στα 1941 και με στρατολόγησε ο σ. Καραγιώργης. Μα από τα 1924 που άρχισα να δουλεύω στο «Ριζοσπάστης ήμουνα οπαδός του Κόμματος. Ο λόγος της εγγραφής μου στο Κόμμα είναι η λογική συνέχεια της στάσης μου και των αγώνων μου μέσα στο επάγγελμα και στο σωματείο καθώς και το ιδεολογικό μου καταστάλαγμα.

Συγκεκριμένη δουλειά σε ΚΟΒ δεν κάνω καμιά, γιατί είμαι εξαιρετικά επιβαρυμένος στη σύνταξη του «Ριζοσπάστη». Οργανωτικά δεν ανήκα σε καμιά άλλη πολιτική οργάνωση ή  κόμμα, αλλά πάντα όπως λέω και παραπάνω ήμουνα οπαδός του ΚΚΕ.       

Από τον Ιούλιο του 1941 μέχρι τον Απρίλη (’42) δούλευα μαζί με τον σ. Καραγιώργη στο κομματικό δελτίο, στα  «Βδομαδιάτικα νέα»  και στο «Ριζοσπάστη». Κατόπιν στο ΕΑΜ στην Κεντρική Διαφώτιση γραμματέας της

Επιτροπής. Ταυτόχρονα δούλευα στον παράνομο μηχανισμό της «Ελεύθερης Ελλάδας» και του «Απελευθερωτή» καθώς και στην «Επιμελητεία του Αντάρτη», στην Κεντρική Οικονομική Επιτροπή του ΕΑΜ και στις προμήθειες των τυπογραφικών υλικών και πιεστηρίων και για το μηχανισμό του Κόμματος στις αποστολές υλικού στις επαρχίες και στο βουνό.

Τέλειωσα το Γυμνάσιο. Κατά κύριο λόγο έχω ασχοληθεί με την οικονο­μία και αυτή είναι και η ειδικότητα μου στη δημοσιογραφία.

Στην περίοδο της δικτατορίας – όταν κηρύχθηκε, ήμουνα στην Ισπανία απεσταλμένος του «Ριζοσπάστη. Επειτα ήρθα εδώ – πιάστηκα στα 1937 και με έστειλαν εξορία στα Κύθηρα (Ποταμό) όπου έμεινα 8 μήνες. Κείνη την περίοδο από την εφημερίδα «Πρωία» που δούλευα αποκάλυψα το τραστ του Μποδοσάκη και γι’ αυτό, μαζί με την αποκάλυψη του σκανδάλου της αύξησης του τόκου των δανείων στο Λονδίνο, εξορίστηκα έva χρόνο. Αν έκανα 8 μήνες μόνο αυτό οφείλεται στο χαρισμό της υπόλοιπης ποινής που έγινε επί τη ευκαιρία της «γέννησης του διαδόχου».

Στην περίοδο της κατοχής έμενα στην Αθήνα και δούλευα στα όργανα που αναφέρω παραπάνω.

Μετά την ίδρυση της ΠΕΕΑ και τη μεταφορά της έδρας της ΚΕ του ΕΑΜ στα βουνά, μετακινήθηκα και εγώ με όλο το μηχανισμό στο Στένωμα. Στρατιώτης υπηρέτησα στα 1924, χωρίς κανένα βαθμό.

 Ενα μήνα πριν λήξει ο πόλεμος και αρχίσει η κατοχή πιάστηκα από τον Παξινό, με διαταγή τον Μανιαδάκη, γιατί αποκάλυψα την υπόθεση Στογιαντίνβιτς, του τότε Σέρβου πρωθυπουργού.

Κλείστηκα σε απομόνωση στη Γενική Ασφάλεια επί 25 μέρες και την 26η, επειδή έπρεπε να παρουσιαστώ στο στρατό – είχε κληθεί η κλάση μου – αφέθηκα.

Δεν τιμωρήθηκα ούτε παρατηρήθηκα ποτέ από το Κόμμα.

2

 

Από  την «Ελεύθερη Ελλάδα» (21.8.1946) έξαλλου, δόθηκαν τα ακόλουθα βιογραφικά στοιχεία του Κ. Βιδάλη:

Ο Κώστας Βιδάλης, γεννήθηκε στην Αθήνα στα 1904, από γονείς μάλλον φτωχούς. Ορφανεμένος από μικρός, τελείωσε με μεγάλες δυσκολίες το γυμνάσιο στα 1923. Από τα 1922, μαθητής ακόμα, μπήκε  στο δημοσιογραφικό επάγγελμα. Προσελήφθη στα «Χρονικά». Στα 1923, προσελήφθη στην «Καθημερινή», όπου και εδούλεψε μέχρι το 1935, συνεργαζόμενος ταυτόχρονα σε άλλες εφημερίδες, περιοδικά («Νέος Κόσμος», «Ναυτικά Χρονικά» κλπ.).

 Από το 1935, εργάστηκε στην «Πρωία». Στα 1935. πήγε σαν απεσταλμένος της «Πρωίας» στη Ρόδο, από όπου έγραψε σειρά ανταποκρίσεων, σχετικά με τους αρχηγούς του κινήματος του 1935 που είχαν καταφύγει εκεί. Εξαιτίας αυτών των ανταποκρίσεων η τότε κυβέρνηση του Π. Τσαλδάρη, τον απέλυσε από τη θέση του στο Γραφείο Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών.

Τον Ιούλιο του 1938, η δικτατορία του Μεταξά τον εξόρισε στα Κύθηρα για τις αποκαλύψεις των οικονομικών σκανδάλων, που έκανε με την ειδησεογραφία του. Ειδικευμένος στα οικονομικά ζητήματα, είχε επιβληθεί στους ελληνικούς δημοσιογραφικούς και πολιτικούς κύκλους με την εντιμότητα του χαρακτήρα του, την επαγγελματική ευσυνειδη­σία, την αστείρευτη δραστηριότητά του και τη δημοσιογραφική ικανό­τητα. Η ένταξή του στις γραμμές του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνα είναι η φυσική συνέπεια της όλης του ψυχολογίας και σταδιοδρομία: Από τους πρώτους συντάκτες και οργανωτές του παράνομου τύπου, ο Κ. Βιδάλης αναπτύσσει κατόπιν μια έξοχη δράση στη Συντακτική Επι­τροπή της «Ελεύθερης Ελλάδας» και στο γραφείο του τεχνικού παράνομου μηχανισμού του ΕΑΜ. Συμμετέχει στην οργάνωση μυστικών τυπογραφείων, εφοδιάζει τις επαρχίες με πιεστήρια, διακινδυνεύει συνεχώς μέχρι το 1944, οπότε η έδρα της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ μεταφέρεται στα ελεύθερα βουνά. Ο Βιδάλης παρακολουθεί από κοντά τις μάχες του θερισμού, ακαταπόνητος περιοδεύει όλη σχεδόν την ελεύ­θερη περιοχή, οργανώνοντας και εμψυχώνοντας με την απέραντη πίστη του τον αγώνα του έθνους

Με την απελευθέρωση είναι ο αρχισυντάκτης της «Ελεύθερης Eλλάδας». Το Δεκέμβριο καθ’ όλη τη διάρκεια της συγκρούσεως, συμμε­τέχει στην ανελλιπή καθημερινή έκδοσή της. Λίγο πριν από την υπογρα­φή της Βάρκιζας, διακινδυνεύει ακόμη μια φορά μπαίνοντας στην στρατοκρατούμενη Αθήνα, για να προετοιμάσει την έκδοση της «Ελεύθερης Ελλάδας», η οποία και πραγματικά κυκλοφορεί την ίδια μέρα της υπογραφής. Κατόπιν αναλαμβάνει την πολιτική ειδησεογραφία του «Ριζοσπάστη».

Η ζωή του όλη και η δράση του είναι ένα παράδειγμα αρετής, τόλμης και ανδρικής δραστηριότητας χωρίς καμιά σκιά».