Κάθε χρόνο εκατομμύρια μουσουλμάνοι σε όλο τον κόσμο νηστεύουν, προσεύχονται και γιορτάζουν με κάθε λαμπρότητα τον ιερότερο μήνα του Ισλάμ, τον μήνα του ραμαζανιού. Το Ραμαζάνι είναι ο ένατος μήνας του ισλαμικού έτους, κατά τον οποίο, σύμφωνα με την παράδοση, «παραδόθηκε το Κοράνι ως οδηγός των ανθρώπων» («Ραμαντάν» στα αραβικά, «Ραμαζάν» στα τουρκικά).
Παρατηρώντας το φεγγάρι
Η παρατήρηση του νέου φεγγαριού είναι αυτή που καθορίζει κάθε χρόνο και την έναρξη του Ραμαζανιού. Ενώ πλέον οι αστρονομικές παρατηρήσεις γίνονται κυρίως με τηλεσκόπιο, σε κάποιες μουσουλμανικές περιοχές συνεχίζουν να τις κάνουν με γυμνό μάτι. Για τον λόγο αυτόν η έναρξη του Ραμαζανιού μπορεί να ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή. Το 2018 το Ραμαζάνι αρχίζει στις 15 Μαΐου και τελειώνει στις 14 Ιουνίου. Θυμίζει, τηρουμένων των αναλογιών, τη χριστιανική Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Τα έθιμα και οι τοπικές παραδόσεις ανά τον κόσμο ποικίλουν.
Προσευχή
Ο μήνας του Ραμαζανιού είναι το διάστημα, κατά το οποίο οι Μουσουλμάνοι απέχουν από τα… πάντα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Από το πρωί έως τη δύση του ηλίου, δεν τρώνε, δεν πίνουν, δεν καπνίζουν και δεν κάνουν σεξ, ώστε να πετύχουν πλήρη σωματική και πνευματική κάθαρση. Δεν φθάνει μόνο η απόλυτη νηστεία κατά τη διάρκεια της ημέρας για να εκτελέσει ο πιστός το καθήκον του απέναντι στον Θεό. Θα πρέπει να μην υποπέσει και σε ορισμένα αμαρτήματα, όπως το ψέμα, η συκοφαντία, η ζηλοφθονία, η πλεονεξία και η ψευδομαρτυρία.
Η περίοδος της μουσουλμανικής νηστείας συνοδεύεται και από αυστηρή προσευχή. To Ραμαζάνι ξεκινά παραδοσιακά με μια ειδική προσευχή, το «Tarawih». Οι πιστοί συνήθως την περίοδο αυτή προσεύχονται όλοι μαζί στο τζαμί της περιοχής τους.
Διακόπτοντας τη νηστεία
Κατά τη διάρκεια των ημερών της νηστείας χωρίς φαγητό και νερό, όπως επιβάλλει η θρησκευτική παράδοση, πολλοί πιστοί κάνουν ένα μικρό διάλειμμα τρώγοντας το θρεπτικό φρούτο που κατά το Κοράνι έφαγε και ο Μωάμεθ όταν νήστευε, τον χουρμά. Κάθε βράδυ πάντως, μετά τη νηστεία της ημέρας, οι μουσουλμάνοι συνηθίζουν να τρώνε όλοι μαζί.
Το Ραμαζάνι είναι περίοδος αναγέννησης κι ένα από τα πέντε κύρια καθήκοντα του καλού μουσουλμάνου. Μετά τη Δύση επιτρέπονται τα πάντα, αφού οι πιστοί προσευχηθούν και καθίσουν στο τραπέζι για το δείπνο, που ονομάζεται «ιφτάρ». Στη συνέχεια επισκέπτονται φίλους και γνωστούς, ενώ πολλοί μουσουλμάνοι ξαγρυπνούν προσευχόμενοι έως την επόμενη αυγή. Από τα μεσάνυχτα ως την ανατολή του ηλίου προβλέπεται ένα γεύμα, το «σαχούρ», για να αντιμετωπίσουν οι πιστοί την παρατεταμένη νηστεία της ημέρας.
Ανάγνωση του Κορανίου
Η νηστεία και στη μουσουλμανική παράδοση είναι ταυτισμένη με την πνευματική πειθαρχία και την κάθαρση των πιστών. Παράλληλα την περίοδο του Ραμαζανιού οι μουσουλμάνοι αφοσιώνονται στην προσεκτική ανάγνωση του Κορανίου.
Τοπικά έθιμα
Το Ραμαζάνι προϋποθέτει κάποια βασικά τελετουργικά, που απαντώνται σε όλες τις μουσουλμανικές περιοχές. Ωστόσο πολλές περιοχές διατηρούν και τις δικές τους παραδόσεις. Για παράδειγμα στο Σεράγεβο, ένα κανόνι παραδοσιακά σημαίνει την έναρξη του Ραμαζανιού, ενώ στην Αίγυπτο ένα διακοσμημένο αραβικό φανάρι δίνει το έναυσμα.
Το γιορτινό τέλος της νηστείας
Η γιορτή του «ιντ αλ-φιτρ» («διακοπή της νηστείας», «Σεκέρ Μπαϊράμ» στα τουρκικά) ή «ιντ αλ-σαρχίρ» («μικρή γιορτή») επισφραγίζει συμβολικά το τέλος της νηστείας του Ραμαζανιού. Την ημέρα αυτή επιτρέπονται τα πλούσια γεύματα με συγγενείς και φίλους αλλά κυρίως τα λαχταριστά γλυκίσματα. Είναι μια γιορτή χαράς που επιτάσσει γενναιοδωρία και καλοσύνη προς τους συνανθρώπους.
Πηγές: Σαν σήμερα / Deutsche Welle
