Επιμέλεια Ηρακλής Κακαβάνης //
Στις 25 Ιούλη του 1946 το έκτακτο Στρατοδικείο Γιαννιτσών καταδικάζει σε θάνατο 7 άτομα με την κατηγορία ότι αποτελούσαν την ένοπλη ομάδα ΝΟΦ (Λαϊκό Απλευθερωτικό Μέτωπο). Ανάμεσα τους και μια γυναίκα, η δασκάλα Ειρήνη Γκίνη. Ηταν «συμμορίτες», «αυτονομιστές» και «κακούργοι» κατά το κατηγορητήριο.
« Επτά ακόμα εχθροί της πατρίδας, επτά όργανα της αναρχίας και των ξένων… έπεσαν σήμερα υπό τας σφαίρας της Δικαιοσύνης της Πατρίδας… άπαντες ανταπέδωσαν τη ζητωκραυγή της Γκίνη την στιγμήν ακριβώς που η ομοβροντία του αποσπάσματος εξήπλωσε καταγής τα πτώματα επτά κοινωνικών και εθνικών αποβρασμάτων…» («ΦΩΣ» της Θεσσαλονίκης, Ιούλη 1946)
Την επομένη, 26/7/1946, εκτελούνται. Για πρώτη φορά ο ελληνικός στρατός τουφεκίζει γυναίκα. Ήταν μόλις 23 ετών… Ηταν επίσης μια από τις πρώτες εκτελέσεις με βάση το διαβόητο Γ’ Ψήφισμα που ακολούθησε τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 και οδήγησε σε εκατόμβες κομμουνιστών.
Την παραμονή της εκτέλεσής της, στη φυλακή η Ειρήνη Γκίνη τραγουδούσε όλη τη νύχτα. Το ίδιο και στο αυτοκίνητο που τους μετέφερε στον τόπο της εκτέλεσης. Αντίκρισε το εκτελεστικό απόσπασμα με ψυχραιμία και παλικαριά.
Ο αστικός Τύπος την επόμενη ημέρα έγραφε:
«…Οι εκτελεσθέντες αντίκρισαν ψυχραίμως το εκτελεστικόν απόσπασμα. Η νηπιαγωγός Ειρήνη Γκίνη έψαλλε τον Υμνον της Διεθνούς και εζητοκραύγαζεν υπέρ του ΚΚΕ».
Γράφει σε γράμμα προς τον πατέρα της ένας από τους φαντάρους του εκτελεστικού αποσπάσματος της Μίρκας και των 6 συντρόφων της:
“… Σας συγχαίρω για την κόρη που γεννήσατε. Αυτή δέχθηκε το θάνατο με το γέλιο στο στόμα, ηρωϊκά και ψύχραιμα, τραγουδώντας. Ολοι που παραβρεθήκαμε στην περίεργη και άγρια εκείνη εικόνα θαυμάσαμε. Κατά τις 5.30′ η ώρα εγώ πλησίασα κοντά της και τη ρώτησα μήπως θέλει τίποτα να γράψω στους γονείς της. Αυτή με κοίταξε ήσυχα και μου είπε: “Εγώ πεθαίνω σαν τίμιος άνθρωπος για κάτι στο οποίο ολοκληρωτικά πιστεύω. Για την καλυτέρευση όχι προσωπικά της δικής μου ζωής, αλλά για τη ζωή όλων των ανθρώπων…”.
(Από το βιβλίο «Μορφές ηρώων της νεολαίας της Ελλάδας, εκδ. Νέα Ελλάδα 1953)
Ο ποιητής θα γράψει για τη Μίρκα:
Για σένα πλέκουν δαφνοστέφανα οι καιροί
κι αντιλαλούν απ’ τα στερνά σου τα τραγούδια
πόλεις, χωριά, λουλούδια κι ουρανοί.
Μπροστά στο μνήμα σου στέκει το μίσος μας λαμπάδα.
Σ’ ένα σχολειό δασκάλα αν ήσουν ταπεινή
τώρα περνάει απ’ το σχολειό σου όλη η Ελλάδα
Ποια ήταν η Ειρήνη Γκίνη
Η Ειρήνη Γκίνη (Μίρκα Γκίνοβα) γεννήθηκε το 1923 κοντά στο χωριό Ξανθόγεια (Ρουσίλοβο) της Εδεσσας. Οι γονείς της ήταν φτωχοί αγρότες σλαβομακεδόνες.«Από μικρή ακόμα γεύτηκε τις πίκρες και τα βάσανα της ζωής. Εμεινε ορφανή από μητέρα και μεγάλωσε μέσα σε χίλια βάσανα και δυσκολίες. Η έλλειψη της μητρικής στοργής θέριευε τη δική της αγάπη στους βασανισμένους και κατατρεγμένους. Οι δυσκολίες της ζωής που γνώρισε από τα πρώτα βήματα, της δημιούργησαν χαρακτήρα αποφασιστικό, θαρραλέο, αγωνιστικό».
«Οταν τέλειωσε το δημοτικό σχολειό του χωριού της επειδή διακρίνονταν στη μάθηση, ο πατέρας της παρ’ όλο που ήταν πάμπτωχος την έστειλε να σπουδάσει στο διδασκαλείο Νηπιαγωγών Καστοριάς. Απ’ εκεί βγήκε νηπιαγωγός το 1939.
Το 1940 διορίστηκε προσωρινά νηπιαγωγός σ’ ένα χωριό της Εδεσσας. Κι όλο το χωριό αγαπά και σέβεται τη μικρή αλλά επιβλητική δασκαλίτσα. “Καλή δασκαλίτσα”, έτσι έλεγε όλο το χωριό για τη Μίρκα.
Δεν πρόλαβε όμως να χαρεί για πολύ την ήσυχη ζωή του χωριού στο σχολειό. Ο φασισμός του Μουσολίνι, οι χιτλερικοί φασίστες κατακλύζουν την Ελλάδα. Αρχίζουν οι κρεμάλες, τα στρατόπεδα, οι φυλακές, οι μαζικές εκτελέσεις, η πείνα, οι βιασμοί, η ταπείνωση. Η Μίρκα οργανώνεται στην ΕΠΟΝ.
Απ’ το 1942 δουλεύει στο χωριό της παράνομα. Ξεσηκώνει τα κορίτσια της επαρχίας στον απελευθερωτικό αγώνα. Μαζί οργανώνουν και στέλνουν αντάρτες στον ΕΛΑΣ. Και η ίδια το 1943 κατατάσσεται στα αντάρτικα τμήματα του ΕΛΑΣ στο Καϊμακτσαλάν.
Η Μίρκα δουλεύει σα στέλεχος της ΕΠΟΝ στους σλαβομακεδόνες νέους και νέες. Γίνεται ο εμψυχωτής της φλογερής νεολαίας μας, στον αγώνα για το διώξιμο του καταχτητή.
Η προέλαση του Κόκκινου Στρατού στα Βαλκάνια και τα αδιάκοπα χτυπήματα του ΕΛΑΣ, ανάγκασαν τους χιτλερικούς να εγκαταλείψουν την Ελλάδα.
Οι ελασίτες ελευθερωτές μπαίνουν σε πόλεις και χωριά. Ο λαός πανηγυρίζει την απελευθέρωσή του.
Αλλά δεν πρόλαβε πολύν καιρό να χαρεί τη λευτεριά του. Καινούργιοι καταχτητές έρχονται. Οι “σύμμαχοι” αγγλοαμερικάνοι. Αγριος διωγμός των μαχητών της αντίστασης.
Πιο άγριος είναι ο διωγμός των σλαβομακεδόνων. Μ’ αυτό τον τρόπο πάνε να ανάψουν το φυλετικό μίσος, να σπείρουν τη διχόνοια, να χωρίσουν τους έλληνες από τους σλαβομακεδόνες για να μπορέσουν έτσι πιο εύκολα να περάσουν τις αλυσίδες σε έλληνες και σλαβομακεδόνες.
Η Μίρκα, άγρια καταδιωκόμενη, αναγκάζεται να κρύβεται από χωριό σε χωριό και αργότερα να φύγει στο βουνό. Οργανώνει τη μαχητική αυτοάμυνα των χωρικών ενάντια στους μπουραντάδες – βασανιστές του λαού.
Το νέο αντάρτικο, η καινούργια αντίσταση έχει αρχίσει να δημιουργείται κι η Μίρκα είναι απ’ τους οργανωτές της στην περιφέρεια της Εδεσσας.
Ηταν καλοκαίρι του 1946. Στο δάσος του Πότσε της Εδεσσας κρύβονταν η μικρή ανταρτοομάδα του Καϊμακτσαλάν. Ενα πρωϊ 200 χωροφύλακες και μαυροσκούφηδες κύκλωσαν όλο το μέρος.
Η Μίρκα ήταν με άλλους 6 συντρόφους, όλους άοπλους. Μόνο αυτή είχε ένα παραμπέλ. Η θαρραλέα αγωνίστρια δε χάνει το θάρρος της. Σηκώνει το παραμπέλ και σκοπεύει. Αλλά οι σφαίρες της είναι λίγες κι εκείνοι είναι πολλοί, έτσι πέφτει στα χέρια τους μαζί με τους συντρόφους της.
Στην ασφάλεια τρομερά τη βασάνισαν τη Μίρκα οι δήμιοι βασανιστές. Η Μίρκα όμως έραψε το στόμα και δεν έβγαζε μιλιά. Περήφανα και καρτερικά υπομένει όλα τα βασανιστήρια. Και ακόμα, εμψυχώνει τους συγκατηγορούμενούς της συντρόφους. “Ράψτε τα στόματα σύντροφοι! Ούτε κουβέντα στους προδότες!» (από το ίδιο).
Κλείσ’ το βιβλίο
Την αυγή σφάξαν μια κόρη
Αιματοπότες άνθρωποι.
Κι όλη τη μέρα κλαίγαν τα δέντρα που είδανε το φόνο
Τέσσερα χιλιόμετρα έξω απ΄ τα Γιαννιτσά.Ρίτα Μπούμη-Παπά
