«Τότε», όπως και πάντα: Το αστικό κράτος δολοφονεί

Επιμέλεια: Ομάδα ¡H.lV.S! //

Πριν από 50 χρόνια (το ημερολόγιο έγραφε 2-Δεκ-1968): Στο χωριό Avola της ΝΑ Σικελίας, κοντά στις Συρακούσες, μια κινητοποίηση στήριξης του αγώνα των εργατών γης για συλλογικές συμβάσεις βάφεται με αίμα: η αστυνομία χτυπάει στο ψαχνό  και οι Giuseppe Scibilia, 47 χρόνων και Angelo Sigona 25, σκοτώνονται (δολοφονούνται εν ψυχρώ), ενώ 48 είναι οι τραυματίες

Ιστορικά αποτελεί την αυλαία ενός αγώνα, που ξεκίνησε τη 10ετία του ΄50 (Portella della Ginestra, Melissa, Montescaglioso) και την απαρχή μιας νέας φάσης καταστολής με στόχο να εγκλωβίσει και να καταπνίξει ένα κύμα αγωνιστικών κινητοποιήσεων με κορύφωση το «καυτό φθινόπωρο» [autunno caldo]του 1969, παράλληλα με τη λεγόμενη «strategia della tensione» (στρατηγική της έντασης), που κρατάει «επίσημα» μέχρι το 1982

Ο Δεκέμβρης του 1968 υπήρξε η κορύφωση μεγάλων εργατικών κινητοποιήσεων από τα συνδικάτα παράλληλα με την κεντροαριστερή κυβέρνηση του Mariano Rumor (με υπουργός εργασίας το «σοσιαλιστή» Giacomo Brodolini) -σημειωτέον ότι στην Ιταλία εκείνο τον καιρό ίσχυε ακόμη το καθεστώς των “gabbie salariali” ^[1]

Το Espresso της εποχής δημοσιεύει ένα άρθρο του  Mauro De Mauro (ΣΣ |> δύο χρόνια μετά ο De Mauro θα απαχθεί , από τη μαφία και τις «μαφίες» του κεφαλαίου και το σώμα του δεν θα βρεθεί ποτέ…)

Τίτλος: Οι δολοφονημένοι αγρότες της Avola, ζητούσαν μόνο τριακόσιες λιρέτες παραπάνω (ΣΣ |> η αντιστοιχία σε δολάρια εκείνη την εποχή ήταν 1:950, δηλ 300 λιρέτες = 1/3$…)

Δολοφονήθηκαν δύο. Τους πυροβόλησαν με αυτόματα όπλα. Διαμαρτυρήθηκαν για μια αμοιβή –ψίχουλα …τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα με τα γύρω χωριά.

Avola – Στο 20ό χιλιόμετρο του 115, σχεδόν στην είσοδο του χωριού, δεν περνάς πλέον. Πρέπει να κατεβείς από το αυτοκίνητο και να συνεχίσεις με τα πόδια λίγο πιο πέρα από τη στροφή, σχεδόν μπροστά στη θάλασσα. Δύσκολα διατηρείς την ισορροπία σου ανάμεσα στις πέτρες… έχοντας την αίσθηση της άγριας μάχης, που για αρκετές ώρες έγινε εδώ -στο βάθος δύο Στην άσφαλτο, εδώ και εκεί, βλέπεις παντού κηλίδες από ξερό αίμα, ακόμα και ένα βαγόνι – οδόφραγμα είναι διάτρητο από σφαίρες, όπως ακριβώς και ένα «Quatrelle-άκι» (ΣΣ |> εννοεί το Renault 4l) και κάπου δώδεκα μοτοσικλέτες των αγροτών εργατών με πυροβολημένα ντεπόζιτα από την αστυνομία για να εμποδιστεί η διαφυγή

Είναι πια 10 το βράδυ της Δευτέρας 2 Δεκεμβρίου και δημοσιογράφοι μαζί με φωτογράφους, από όλη την Ιταλία, φτάνουν σε ένα ασήμαντο χωριό που το όνομα της θα παραμείνει για πάντα στην ιστορία των κοινωνικών και συνδικαλιστικών αγώνων.

Πρόκειται για μια ευημερούσα πολιτειούλα, λίγα χιλιόμετρα από τις Συρακούσες, στη μέση μιας πολύ πλούσιας περιοχής οπωρώνων και εσπεριδοειδών. Μέχρι χθες ήταν γνωστή ως “τόπος αμυγδάλων”, τα καλά, γλυκά, τρυφερά αμύγδαλα της Avola. Από σήμερα αυτό δεν θα είναι πλέον δυνατόν …παραμένει μόνο μια αίσθηση βαθιά πικρίας και απογοήτευσης.

(Δύο κιλά «κοχύλια» -εννοεί τους κάλυκες από τις σφαίρες)

Ο Giuseppe Scibilia, 47 ετών, γεννήθηκε εδώ, ο Angelo Sigona, (μόνο) 29 χρόνων, γεννήθηκε λίγα χιλιόμετρα μακριά, στο Cassibile, εκεί όπου, τον Σεπτέμβριο του ’43, ο στρατηγός Castellano υπέγραψε την ανακωχή.

Τώρα βρίσκονται και οι δύο στην αίθουσα του νεκροτομείου, στο νεκροθάλαμο του νοσοκομείου των Συρακουσών. Τους πυροβόλησαν αστυνομικοί όλων των βαθμών που ανήκουν στο battaglione mobile (άμεση δράση) με κάθε είδους όπλα: κοντόκανα αυτόματα και πολυβόλα που χρησιμοποιούν οι πράκτορες, πιστόλια διαμετρήματος 9, 7.65 & 6,35 που έχουν οι υπαξιωματικοί, αξιωματικοί και τα στελέχη της Αστυνομίας. Ένα μέρος των εκατοντάδων, των χιλιάδων «κοχυλιών» που συλλέχθηκαν πριν λίγο στο πεδίο της μάχης τα έχει στην κατοχή της η Ομοσπονδία Εργατών Γης (Federbraccianti). Ο βουλευτής Piscitello, που ήταν επί τόπου κατά τη διάρκεια της σφαγής, τους ζύγιζε κιόλας: ήταν παραπάνω από δύο κιλά.

Τέσσερις ακόμη εργάτες – γεωργοί είναι ετοιμοθάνατοι από το καυτό μολύβι της αστυνομίας… Ένας από αυτούς, ο Giorgio Garofalo, που γεννήθηκε στην Avola πριν από τριάντα επτά χρόνια, έχει δεκατρείς σφαίρες στην κοιλιά του.

Κάνει κρύο. Ο αυτοκινητόδρομος 115 είναι εν μέρει παγωμένος, αλλά δίνει αίσθηση ακόμη περισσότερου  κρύου όταν σκεφτόμαστε πως και πάλι, μετά από είκοσι πέντε χρόνια συνδικαλιστικών και κοινωνικών αγώνων, εργάτες δολοφονούνται από τις ριπές των αυτομάτων της αστυνομίας. Απεργούσαν για να υπερασπιστούν τα βασικά δικαιώματα και (ΣΣ |> ταξικά) συμφέροντα. Ο πρόεδρος της Confagricoltura (ΣΣ |> σύνδεσμος των αφεντικών γης), ο Κόντες Alfonso Gaetani, έφτασε στη Συρακούσα για να διαμαρτυρηθεί γιατί αυτοί οι απλοί άνθρωποι ζητάνε τη βελτίωση της ζωής του, αλλά δεν τα κατάφερε …η μάχη του 20ού χιλιόμετρου διέκοψε το ταξίδι του.

Όλα ξεκίνησαν πριν από δέκα ημέρες, όταν εργάτες γης που ανήκουν στις τρεις μεγάλες συνδικαλιστικές οργανώσεις (CGIL, CISL και UIL) αποφάσισαν να ξεκινήσουν ένα κοινό αγώνα για μια αύξηση της τάξης του 10%, αλλά πάνω απ όλα για την αναγνώριση ενός βασικού δικαιώματος που τους το αρνούνται μέχρι σήμερα: την ισότητα των αμοιβών μεταξύ εργαζομένων στήν ίδια δουλειά, σε δύο διαφορετικές περιοχές της ίδιας περιφέρειας. Ζούμε σε μια χώρα όπου μπορείς και να πεθάνεις παλεύοντας όχι για την εξίσωση του μισθού Avola – Μιλάνου, αλλά για να πάρει ο εργάτης της Avola τον ίδιο μισθό με τον εργάτη του Lentini. Επειδή η επαρχία των Συρακουσών χωρίζεται σε δύο ζώνες: Ζώνη Α, η οποία περιλαμβάνει τα εργάτες της Lentini, Carlentini και Francoforte, όπου το μεροκάματο είναι 3.480£ και τη ζώνη Β, 3.110 λιρέτες.

Όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι η επαρχία των Συρακουσών είναι μια από τις πιο ευημερούσες στη Σικελία – ευημερούσα για τους ιδιοκτήτες γης, αφού από κάθε εκτάριο εσπεριδοειδών έχουν ετήσιο καθαρό εισόδημα που κυμαίνεται μεταξύ 600 και 800.000£ (λιρών). Στην πραγματικότητα, το μέσο κατά κεφαλήν εργατικό εισόδημα εδώ είναι από τα χαμηλότερα στην Ιταλία. Και ο στατιστικός μέσος όρος είναι σε αυτές στα επίπεδα  ενός υπανάπτυκτου κόσμου, γιατί οι συνθήκες διαβίωσης των εργατών γης βρίσκονται σε τέτοιο χάλι: πριν από δύο χρόνια δόθηκαν πάλι μάχες, για ΣΣΕ κλπ -στη Lentini με σοβαρά περιστατικά βίας αστυνομικών και καραμπινιέρων, αλλά μόνο με (σοβαρούς) τραυματισμούς.

Σήμερα θρηνούμε νεκρούς

Μπροστά στην άρνηση των ιδιοκτητών γης να κάτσουν στο τραπέζι, στις 25 Νοεμβρίου, 32.000 εργαζόμενοι στη γεωργία «σταυρώνουν τα χέρια» εγκαταλείποντας τους «κήπους», εκεί που αυτές τις μέρες ωριμάζουν τα πορτοκάλια. Ακόμη και οι δήμαρχοι των πέριξ χωριών συμμετέχουν στη δράση, έχοντας επίγνωση της σημασίας του προβλήματος. Αλλά οι ιδιοκτήτες γης δεν υποχωρούν, δεν παραιτούνται, αρνούνται κάθε συνάντηση και διαπραγμάτευση, προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο. Έτσι, από τις πλατείες των χωριών οι εργάτες – απεργοί πλημμυρίζουν τους δρόμους, δημιουργώντας και οδοφράγματα με την ελπίδα ότι η διακοπή της κυκλοφορίας προσελκύσει την προσοχή της κυβέρνησης. Ο νομάρχης καλεί τον σοσιαλιστή δήμαρχο της Avola να παρέμβει … «Είσαι ο πρώτος πολίτης αυτής της πολιτείας χώρας», λέει ο νομάρχης, «και το καθήκον σου είναι, επομένως, να φορέσεις τη “fascia tricolore” (ΣΣ |> τρίχρωμη χιαστί διακριτική επίσημη κορδέλα σαν σημαία) να πας στους απεργούς για να τους πείσεις να διαλυθούν». Αλλά ο δήμαρχος Danaro δεν συμφωνεί καθόλου: «Θα φορέσω τη “fascia tricolore”  -λέει, «και θα συνταχτώ με τους απεργούς καλώντας την αστυνομία να φύγει από το χωριό μας»

Αυτό συμβαίνει και στην πραγματικότητα: νωρίς το απόγευμα της Δευτέρας, ενώ εκατό και πάνω εργάτες βρίσκονται γύρω από ένα οδόφραγμα λίγο πριν τη διασταύρωση για Lido di Avola, εννέα κλούβες και φορτηγά με  ενενήντα οπλισμένους αστυνομικούς καταφθάνουν, ζητώντας τη διάλυση των συγκεντρωμένων.

Ενενήντα άνδρες με το αυτόματα στα χέρια τους, τα χημικά, τα δακρυγόνα, το χαλύβδινο κράνος και τις ασπίδες μέχρι το σαγόνι. Αυτό από μόνο του είναι αρκετό …οι απεργοί αγανακτισμένοι αντιδρούν με το μόνο όπλο που έχουν τις πέτρες, οι αστυνομικοί ξεκινάνε με δακρυγόνα και χημικά …ένα πυκνό σύννεφο λευκού καπνού καλύπτει τα πάντα, που όμως λόγω της κατεύθυνσης του αέρα,  αντί να δηλητηριάζει τους εργάτες, γυρίζει στους ίδιους τους αστυνομικούς και τότε τα σχέδια επί χάρτου, μετατρέπονται σε πραγματικά σχέδια μάχης. Αρχικά σώμα με σώμα στο δρόμο και κυνηγητό των απεργών στα χωράφια.

Στο μεταξύ από γύρω και από τις αγροικίες ο λαός βγαίνει στο δρόμο …οι αστυνομικοί τα χάνουν με την αποφασιστικότητα του κόσμου.

Πέφτει ο πρώτος πυροβολισμός, η πρώτη ριπή

Μέσα σε δευτερόλεπτα οι κραυγές που μέχρι τότε είχαν κυριαρχήσει το πεδίο της μάχης καλύπτονται από τις ασταμάτητες συνεχείς ριπές και την κλαγγή των όπλων, μια πραγματική κόλαση που σκεπάζει τα βογγητά των πρώτων τραυματιών.

Οι εργάτες υποχωρούν -τρέπονται σε φυγή και η αστυνομία γίνεται κυρίαρχος του πεδίου της μάχης, του στρατοπέδου. Αλλά είναι μια τόσο πικρή και τραγική «νίκη» που ακόμη και οι αστυνομικοί μετά από μια ντουζίνα συλλήψεις και καθάρισμα των οδοφραγμάτων εγκαταλείπουν την περιοχή και το ίδιο το κέντρο της Avola, έχοντας επίγνωση ότι η παρουσία τους μπορεί να οδηγήσει στα χειρότερα.

Στις 11:00 το βράδυ, η Avola είναι μια πόλη φάντασμα. Από τις δύο το μεσημέρι η ζωή σταμάτησε, τα καταστήματα κατέβασαν ρολά & παραθυρόφυλλα σε ένδειξη διαμαρτυρίας και πένθους, οι δύο κινηματογράφοι έκλεισαν. Ένα ακίνητο και σιωπηλό πλήθος παραμένει στην κεντρική πλατεία, όπου ο συνδικαλιστής Agosta μιλάει εκ μέρους της Ομοσπονδίας τους. Γύρω ούτε μια στολή, σαν ολόκληρη η χώρα να περιμένει να ξανακερδίσει την επαφή της με μια πραγματικότητα που εξακολουθεί να φαίνεται απίστευτη.

Τα συλλυπητήρια, καθώς και η απόλυση (καθαίρεση) του επικεφαλής της αστυνομίας ή οι «επίσημοι» θρήνοι και κροκοδείλια δάκρυα, προφανώς δεν έχουν καμιά αξία.

________________________________________

[1] Ο θεσμός των “gabbie salariali” κατά λέξη «κυψέλες / περιοχές αμοιβής» που καθιερώθηκε το Δεκ-1945, μετά από συμφωνία μεταξύ βιομηχάνων και συνδικάτων, για την παραμετροποίηση των μισθών βάσει του κόστους ζωής σε διαφορετικά μέρη. Αρχικά σχεδιάστηκε μόνο για το βορρά και αργότερα επεκτάθηκε σε ολόκληρη τη χώρα. Αρχικά, η διαίρεση ήταν σε τέσσερις ζώνες, καμιά με διαφορετικό υπολογισμό μισθών. Το 1954 ολόκληρη η χώρα διαιρείται σε 14 περιοχές στις οποίες εφαρμόζονται διαφορετικοί μισθοί ανάλογα με το κόστος ζωής. Μεταξύ της περιοχής όπου ο μισθός ήταν μεγαλύτερος και εκείνος στον οποίο ο μισθός ήταν μικρότερος, η διαφορά άγγιζε το 29%. Το 1961 ο αριθμός των περιοχών μειώθηκε στο ήμισυ από 14 σε 7 και το χάσμα μεταξύ των μισθών μειώθηκε από 29% σε 20%. Αυτό το σύστημα (προφανώς ανισότιμο και διαιρετικό βρέθηκε στο στόχαστρο των συνδικάτων και καταργήθηκε σταδιακά από το 1969 ως το 1972, μετά από μεγάλες  κινητοποιήσεις.

Να συμπληρώσουμε πως το 1970 μπήκε σε εφαρμογή ο Ν. 300 γνωστός και ως «καταστατικό εργασίας» «Norme sulla tutela della libertà e dignità dei lavoratori, della libertà sindacale e nell’attività sindacale nei luoghi di lavoro e norme sul collocamento» [Κανόνες σχετικά με την προστασία της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας των εργαζομένων, τις συνδικαλιστικές ελευθερίες, τη συνδικαλιστική δραστηριότητα στο χώρο εργασίας και τους κανόνες των γραφείων απασχόλησης & ευρέσεως εργασίας] ένας από τους κύριες κανονιστικές διατάξεις που διέπουν το εργατικό δίκαιο (εισήγαγε σημαντικές αλλαγές τόσο όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας όσο και στις σχέσεις εργοδοτών – εργαζομένων, τα μέτρα προστασίας και τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση. Ακόμη και σήμερα «επικαιροποιημένο» αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του εργατικού δίκαιου.