Παρουσιάζει ο Ειρηναίος Μαράκης //
Μια θεά μαγεμένη από την ύπαρξή σου
λαξεύει και φεύγει από το δρόμο της,
παρασέρνεται μαζί σου
και γίνεται δική σου.
Στην σύγχρονη ποιητική γενιά που έχει κάνει την εμφάνιση της στα ελληνικά γράμματα οι ποιήτριες έχουν ξεχωριστή και διακριτική, υπερήφανη θέση, καταθέτοντας με τόλμη και παρρησία την οπτική τους για την κοινωνία, τον έρωτα και καθετί άλλο που σχηματίζει την ανθρώπινη ταυτότητα κι εμπειρία. Αυτή η διακριτή τους θέση όμως δεν σημαίνει πως προσεγγίζουν τα διάφορα ζητήματα με μια αποκλειστική «γυναικεία» ματιά, δηλαδή σύμφωνα με τις νόρμες και τις λογικές που επιβάλλουν τα κοινωνικά στερεότυπα σχετικά με τον ρόλο της γυναίκας σήμερα, ούτε αναπαράγοντας χωρίς μελέτη και σύγκρουση τα πρότυπα ποιητριών από προηγούμενες γενιές. Συνομιλούν όμως μαζί τους και καταφέρνουν να γράψουν ποίηση επίκαιρη και διαχρονική, βαθειά ερωτική και συναισθηματική – όχι όμως ροζ και γλυκανάλατη, αυτός ο διαχωρισμός είναι απαραίτητος να γίνει και σπάζοντας κάθε στερεότυπο σχετικά με την ερωτική ποίηση του παρελθόντος.
«Μέσα σε μια άβυσσο βυθισμένη, / μοναδική φυγή / η σκέψη μου μια σένα»
Η ποιήτρια Χριστίνα Κουγιουμτζόγλου με την πρώτη της ποιητική συλλογή «Σε έρωτα χνάρια» (πρώτη έκδοση Απρίλιος 2015) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν αποτελεί μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση. Αυτό το βιβλίο, όπως προδίδει και το όμορφο εξώφυλλο της έκδοσης, είναι ένα ταξίδι: στη θάλασσα του έρωτα και της αγάπης, μέσα σε άγρια και ήρεμα νερά, μέσα στην παλίρροια των συναισθημάτων που πηγάζουν από μία ψυχή που θέλει (και διεκδικεί) να εξερευνήσει τις δυνατότητες που προσφέρει η ζωή και όχι να συμβιβαστεί σε καθιερωμένες αντιλήψεις, πράξεις ή συνήθειες που ενώ μπορούν να προσφέρουν μια κάποια σχετική ηρεμία, γνωρίζουν πως κατά βάθος αυτή η ηρεμία είναι επιφανειακή κι ότι δεν εκπροσωπεί κάτι παραπάνω από μία σύμβαση.
Ό έρωτας μάλιστα είναι κι ένα καταφύγιο που προστρέχει η ποιήτρια – δηλαδή το πολύ υλικό αντικείμενο της αγάπης της, είναι το φως μέσα σε ένα σκοτεινό (και καταθλιπτικό, ίσως) δωμάτιο. Γράφει χαρακτηριστικά η ποιήτρια ότι:
Μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο κλεισμένη,
μοναδικό φως
η ελπίδα μου,
εσύ.
Μέσα σε ένα πέλαγος χαμένη,
μοναδική σωτηρία μου
ένα καΐκι,
η αγκαλιά σου.
Μέσα σε ένα λαβύρινθο χωμένη,
μοναδική διέξοδος
το δικό σου νήμα.
Μέσα σε μια άβυσσο βυθισμένη,
μοναδική φυγή
η σκέψη μου για σένα.
Όμως αυτό το ταξίδι δεν περιορίζεται σε κάτι το πλατωνικό, αντίθετα είναι ένα ταξίδι, μια πορεία θα λέγαμε του ερωτευμένου σώματος και της ερωτευμένης ψυχής – σε συνεργασία αλλά και σε διαρκή σύγκρουση μεταξύ τους, σε ευρύτερα πεδία συναισθημάτων, που προσπαθεί να ξεπεράσει τις διάφορες αντιφάσεις που δημιουργεί μια τέτοια διαδικασία: τη μετουσίωση από τη μία του θνητού, του ευαίσθητου σε κάτι το υπερβατικό και την αληθινή – αισθητική, πνευματική και υλική απόλαυση – του έρωτα ως μιας διαδικασίας που δεν εκπληρώνει απλά κάποιες ανάγκες για να μεταλλαχθεί σε κάτι άλλο αργότερα.
Συνταξιδιώτες
Η ποιήτρια, μέσα από αυτό το ταξίδι, θα βγει (βγαίνει δηλαδή) κερδισμένη: αυτό που ζητά το επιτυγχάνει, δηλαδή να κερδίσει μια πλευρά στη γωνιά της ευτυχίας του προσώπου που την ενδιαφέρει και που σχετίζεται μαζί του. Αυτή η επιτυχημένη εκδήλωση της αγάπης της μάλιστα, δεν είναι καθόλου εγωιστική – δεν θέλει πολλά: όταν ο άνθρωπος της είναι ευτυχισμένος, τότε είναι και αυτή. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Κι είναι μια αγάπη, ανιδιοτελής, αυτοθυσιαστική, όπως μόνη η αληθινή αγάπη κι ο αληθινός έρωτας μπορούν να είναι. Με λίγα λόγια, δεν είναι μια αγάπη ψεύτικη, στείρα από συναισθήματα, δηλαδή μίζερη και μικροαστική αλλά μια αγάπη, πρότυπο για όλους και όλες εμάς τους συνταξιδιώτες της ποιήτριας.
Επίσης ο έρωτας στην ποιητική συλλογή της Χριστίνας Κουγιουμτζόγλου εκτός από ταξίδι είναι και προορισμός, είναι μια Ιθάκη διαφορετική από τις άλλες, που προσφέρει εκείνα τα απαραίτητα ερεθίσματα, για να διατηρηθεί η φλόγα της επαφής (και όχι δεν περιορίζεται η επαφή μόνο σε μια φτωχή, σωματική γνωριμία που αύριο θα είναι ανάμνηση). Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα όσων περιγράψαμε στις προηγούμενες παραγράφους αποτελεί το ποίημα στη σελίδα 12:
Η παρουσία σου βάλσαμο στην ψυχή μου.
Το άγγιγμα σου χάδι από τον ουρανό.
Το βλέμμα σου ένα ονειρικό ταξίδι.
Η μυρωδιά σου ευωδία
που φωτίζει την καρδιά μου.
Η φωνή σου ένα τραγούδι ζωντανό
που ανασταίνει το νυσταγμένο μου μυαλό.
Και το φιλί σου ένα ταξίδι αναψυχής
που με γυρίζει σε όλη τη Γη.
Μια ενδιαφέρουσα ποιητική γραφή
Μια ανάγνωση (που βέβαια θα σας οδηγήσει σε πολύ περισσότερες) μπορεί αβίαστα να σας γεννήσει ένα πλούτο συναισθημάτων, τόσο ώστε θα αναγνωρίσετε τον ίδιο σας τον εαυτό να ακολουθεί τα χνάρια της ποιήτριας σα να αποτελεί συστατικό στοιχείο της συλλογής κι όχι ένα απλό αναγνώστη που θα αφήσει αργότερα το βιβλίο στο ράφι της βιβλιοθήκης του για να διαβάσει κάτι άλλο. Κι αυτή είναι πιστεύουμε η μεγάλη επιτυχία (και το μεγάλο προτέρημα) αυτού του βιβλίου και της δημιουργού του: αναδεικνύει όχι το στενό, θεωρητικό ή ιδεολογικό πλαίσιο του έρωτα αλλά την ουσία του που είναι το δόσιμο στον άλλο, το δόσιμο της καρδιάς χωρίς συναισθηματικά προαπαιτούμενα, μέτρα και αντίμετρα κι ας έχει κάποτε πικρή γεύση κι άλλες φορές γλυκιά. Αλλά αυτό ακριβώς δεν είναι και η ζωή μας;
Η γραφή της ποιήτριας, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ένα ποίημα δεν το αποτελούν μόνο οι ιδέες και τα συναισθήματα αλλά η γλώσσα του και η γραφή του, λειτουργεί αποτελεσματικά υπέρ αυτού του συμπεράσματος. Ο συνδυασμός μιας στρωτής, καθημερινής δημοτικής γλώσσας – ακριβώς δηλαδή η γλώσσα που χρησιμοποιούμε για να εκφραστούμε ερωτικά, και όχι μόνο, χωρίς το καθημερινό να σημαίνει απαραίτητα το χυδαίο μαζί με μια χαλαρή αλλά όχι αδύναμη σε νόημα και ουσία στιχουργική δομή, μας δείχνουν πολύ καθαρά ότι έχουμε μπροστά μας ένα ποιητικό κείμενο που μπορεί να μας δώσει πολλά περισσότερα από την οποιαδήποτε κριτική που μπορεί να του γίνει.
Αυτό μάλιστα είναι το σημαντικότερο στην ποίηση: να μην χρειάζεται η κριτική, θετική ή αρνητική, για να αποκτήσει μία ποιητική κατάθεση ψυχής, όραμα και υπόσταση. Κι αυτό, κατά τη γνώμη μας, η ποιήτρια Χριστίνα Κουγιουμτζόγλου το καταφέρνει στην εντέλεια. Περιμένουμε λοιπόν, και το επόμενο έργο της για να περπατήσουμε παρέα σε έρωτα και σε ποίησης χνάρια.
Βιογραφικό
Η Χριστίνα Κουγιουμτζόγλου γεννήθηκε το 1987 στην Αθήνα και ζει στα Χανιά. Έχει σπουδάσει Nηπιαγωγός στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Eθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το βιβλίο Σε έρωτα χνάρια είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.
