Γράφει ο Αλέκος Χατζηκώστας //
Το 22ο συνέδριο συνεχίζοντας την οπορτουνιστική πορεία του 20ου «εκκαθαρίζει» το εσωκομματικό πεδίο στο πρόσωπο της «αντικομματικής ομάδας Μολότοφ, Μαλένκωφ, Καγκάνοβιτς κ.», ενώ οριστικοποιεί την ρήξη με τα Κ.Α Κίνας και Αλβανίας.
Στην απόφαση του 22ου Συνεδρίου τονιζόταν: « Τεράστια σημασία για την οικοδόμησην του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού, για όλο το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα είχε η ανοιχτή και θαρραλέα καταδίκη από μέρους του κόμματος και της Κ.Ε της προσωπολατρείας του Ι.Β. Στάλιν. Το κόμα είπε στο λαό όλη την αλήθεια για τις καταχρήσεις εξουσίας στην περίοδο της προσωπολατρείας και καταδίκασε αποφασιστικά τα λάθη, τις διαστρεβλωσεις και τις ξένες προς το πνεύμα του λενινισμού μέθοδες, που είχαν παρουσιαστεί στις συνθήκες της προσωπολατρείας…»
Στον τελικό του λόγο ο Ν.Σ Χρουτσόφ επισήμανε: «…Οι σύντροφοι προτείνουν να αποθανατίσουμε τη μνήμη των επιφανών παραγόντων του κόμματος και του κράτους, που έπεσαν θύματα των αδικαιολόγητων διωγμών στην περίοδο της προσωπολατρείας. Θεωρούμε την πρόταση αυτή σωστή. Σκόπιμο θα ήταν να ανατεθεί στην Κεντρική Επιτροπή που θα εκλεγεί από το 22ο Συνέδριο, να πάρει θετική απόφαση στο ζήτημα αυτό. Ϊσως θα πρέπει να στηθεί μνημείο στη Μόσχα, για να αποθανατιστεί η μνήμη των συντρόφων, που έπεσαν θύματα της αυθαιρεσίας…» (Το 22ο συνέδριο του ΚΚΣΕ Πολιτικές Λογοτεχνικές Εκδόσεις 1962)
Στο σημείωμα θα σταθούμε στην απόφαση για απομάκρυνση του σορού του Στάλιν από το Μαυσωλείο που βρισκόταν μαζί με αυτό του Λένιν (λίγες μέρες πριν τον γιορτασμό της επετείου της Οκτωβριανής Επανάστασης !) και στην απήχηση που είχε στον τότε αστικό τύπο της Ελλάδας. Δικαιολογημένα η άρχουσα τάξη (και) της χώρας μας πανηγύριζε για τις εξελίξεις αυτές με βάση το ταξικό της κριτήριο που ήταν και παραμένει οξυμένο…
1.Η εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» (1/10/1961): Σε πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ-μη κρύβοντας και την χαρά της- με τίτλο «ΠΛΗΓΜΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΤΑΛΙΝΙΚΩΝ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ-ΤΑΠΕΙΝΩΝΕΙ ΒΑΡΕΩΣ ΤΟΝ ΣΤΑΛΙΝ ΤΟ 22ον. Η σορός του εκδιώκεται από το Μαυσωλείον Λένιν. Η ΕΞΩΣΙΣ ΘΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΗ ΜΕΓΑΝ ΣΑΛΟΝ ΕΙΣ ΚΙΝΑΝ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΑΝ» στηριγμένη στα πρακτορεία Τύπου «Γιουνάϊτεντ και «Γαλλικό» αναφέρει: «Το 22ον συνέδριον αποφάσισε ομοφώνος την απομάκρυνσιν της σορού του Στάλιν εκ του Μαυσωλείου της Ερυθράς Πλατείας. Κατά τους ενταύθα παρατηρητάς η μεταθανάτιος ταπείνωσις, ως χαρακτηρίζεται, του Στάλιν θα έχη σοβαρόν αντίκτυπον μεταξύ των φιλοσταλινικών κομμουνιστικών κομμάτων ολοκλήρου του κόσμου.Κατά τους ιδίους η απόφασις είναι λογική συνέπεια της εξαπολυθείσης εις το συνέδριον εκστρατείας υπό του κ. Κρούτσεφ, δυσφημήσεως μετά θάνατον, του Στάλιν δια της αποκηρύξεως των εγκλημάτων, τα οποία διέπραξε κατά τας τρείς δεκαετίας της απολυταρχίας του, εις βάρος του σοβιετικού λαού.
Εις την απόφασιν του συνεδρίου αναφέρονται μεταξύ άλλων: « Έπαυσε πλέον να είναι ενδεδειγμένη η διατήρησις της σορού του Στάλιν εις το Μαυσωλείον, το οποίον θα ονομάζεται εις το εξής «Μαυσωλείον του Βλαδίμηρου Ιλιτς Λένιν.»
Προηγουμένως είχον ζητήση την αποπομπήν της σορού του Στάλιν εκ του Μαυσωλείου πολλοί ρήτορες μεταξύ των οποίων και ο γραμματεύς της περιφερειακής επιτροπής του κόμματος εις Λένιγκραντ κ. Σπυριντόνωφ, ο οποίος εδήλωσεν ότι «η παραμονή της σορού του Στάλιν εις το Μαυσωλείον, παραπλεύρως της σορού του Λένιν, είναι ασυμβίβαστος με τας παρανομίας αι οποίαι διεπράχθησαν υπό του Στάλιν κατά την περίοδον της προσωπολατρίας».
Ο πρωθυπουργός τη σοβιετικής Δημοκρατίας της Γεωργίας από όπου κατήγετο ο Στάλιν κ. Τζαβαχισβίλι ετάχθη επίσης υπέρ της προτάσεως δηλώσας ότι «η κατάστασις η οποία είχε δημιουργηθή κατά την περίοδον της προσωπολατρίας, είχεν ως αποτέλεσμα να κυριαρχήση εις την Ρωσίαν η παρανομία και η αυθαιρεσίαν».
Οι εν Μόσχα παρατηρηταί φρονούν ότι η απόφασις του συνεδρίου δεν είναι άσχετος μετά την ολοένα οξυνόμενην διένεξιν μεταξύ Μόσχας-Πεκίνου-Τιράνων. Οι παρατηρηταί αφού υπενθυμίζουν ότι την 22αν λήγοντος ο κ. Τσου Εν Λάϊ κατέθεσεν εις το Μαυσωλείον στέφανον δια τον Στάλιν με την επιγραφήν «Προς τον μέγαν θεωρητικόν του Μαρξισμού-Λενινισμού» καταλήγουν εις το συμπέρασμα ότι η σημερινή απόφασις υπερβαίνει τα σοβιετικά πλαίσια και αναμφιβόλως, θα προκαλέση μέγαν σάλον, όχι μόνον εις την κομμουνιστικήν Κίναν και την Αλβανίαν, οι ιθύνοντες των οποίων δικαηρύσσουν επισήμως ότι παραμένουν αφωσιωμένοι εις τον Σταλινισμόν, αλλά και εις όλα σχεδόν τα κομμουνιστικά κόμματα όπου το όνομα του Στάλιν εξακολουθεί να θεωρήται ως Ιερόν.
Οι λόγοι οι οποίοι ώθησαν το συνέδριον να διατάξη την μεταφοράν της σορού, αποδίδονται εις τον αγώνα κατά της αντικομματικής ομάδος, η οποία κατά την παραμονήν της συνόδου του συνεδρίου επεχείρησε να εκμεταλλευθή τας εσωτερικάς και εξωτερικάς δυσχερείας του καθεστώτος. Κατά τας υπαρχούσας πληροφορίας θεωρείται βέβαιον ότι η μεταφορά θα γίνη προς της 7ης Νοεμβρίου, οπότε ο κ. Κρουτσεφ, τα μέλη του Πρεζίντιουμ και οι κυριώτεροι εκ των ξένων προσκεκλημένων θα παρακολουθήσουν, από του ύψους του Μαυσωλείου, την εκ παραδόσεως παρέλασιν επί τη 44η επετείω της Οκτωβριανής επαναστάσεως».
Την επομένη σε ένα εξίσου «εορταστικό και ταυτόχρονα συκοφαντικό- υβριστικό κλίμα η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (1/11/1961) με τίτλο «ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ ΝΕ ΒΟΤΚΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΟΜΙΔΗΝ ΤΗΣ ΣΟΡΟΥ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ» αναφέρει: «Τη Δευτέρα η βότκα κυλούσε άφθονη στη Μόσχα κι’ οι Μοσχοβίτες τσούγκριζαν τα ποτήρια τους για να γιορτάσουν την αποκομιδή του λειψάνου του Στάλιν από το Μαυσωλείο της Ερυθράς Πλατείας, όπου κειτόταν δίπλα στον Λένιν. Η απόφασις αυτή είναι, χωρίς αμφιβολία, μία από τις δημοφιλέστερες που πήρε το 22ο Συνέδριο του Σοβιτεικού Κ.Κ. Η δημόσια αποκάλυψις των εγκλημάτων του δικτάτορος ή του «Μπάρμπα-μουστάκα», όπως τον ονόμαζαν εδώ, έλυσε τις γλώσσες.
Έχουν αποσύρει τη σορό; Πού θα την τοποθετήσουν; Η υπόθεσι ότι το σώμα του Στάλιν θα αποτεφρωθή και θα εντοιχισθή στο Κρεμλίνο-που είναι ένα είδος Πανθέου της Μόσχας-απορίπτεται με αγανάκτησι από τους Μοσχοβίτες.
-Θα τον θάψουν σαν τους κοινούς ανθρώπους-λέει κάποιος. Δεν του αξίζει παραπάνω.
-Αφού χαίρεστε τόσο πολύ που θα πάρουν το σώμα του Στάλιν από το Μαυσωλείο , γιατί δεν ζήτησε κανέναν πρωτύτερα να το πάρουν;
Με κυττούν κατάπληκτοι. «Τι θα πη γιατί; Δεν είχαν αποδειχθή τα εγκλήματά του. Αφού, τώρα μόνο μαθαίνομε την αλήθεια. Και πάλι όχι ολόκληρη, σίγουρα».
Εν πάση περιπτώσει, όλοι είναι σύμφωνοι στο σημείο αυτός. Στις 7 Νοεμβρίου, όταν ο κ. Κρούτσεφ και το καινούργιο προεδρείο θα επιθεωρούν τη μεγάλη παρέλασι της Επαναστάσεως, η σορός του Στάλιν δεν θα βρίσκεται πια στο Μαυσωλείο και το όνομά του θα έχη σβησθή από το αέτωμα».
Επίσης στο ίδιο φύλο στην τελευταία σελίδα με τίτλο «ΑΠΕΜΑΚΡΥΝΘΗ ΑΠΌ ΤΟ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟΝ Η ΣΟΡΟΣ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΚΑΙ ΔΙΕΓΡΑΦΗ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΨΙΝ ΤΟΥ» αναφέρει τα εξής: «ΜΟΣΧΑ 31. (Γαλ. Πρακτ.) Ειδικευμένοι εργάται διέγραψαν απόψε το όνομα του Στάλιν από την πρόσοψιν του επί της Ερυθράς Πλατείας Μαυσωλείου του Λένιν. Η «Πραβδα» ανήγγειλε σήμερον ότι ο σορός του Στάλιν απεμακρύνθη από το Μαυσωλείον της Ερυθράς Πλατείας της Μόσχας και ότι μετεφάρθη εις τον περίβολον του Κρεμλίνου, προφανώς προς ενταφιασμόν. Η εφημερίς προσθέτει ότι η μεταφορά της σορού του Στάλιν εκ του μαυσωλείου εγένετο συμφώνως προς την σχετικήν απόφασιν του 22ου συνεδρίου του Κ.Κ της Σοβιετικής Ενώσεως».
2. Για το ίδιο ζήτημα η παροικιακή εφημερίδα «Ταχυδρόμος» (της Αιγύπτου) στις 31/10/196 με τίτλο: «ΑΠΕΦΑΣΙΣΘΗ όπως Η ΣΟΡΟΣ ΤΟΥ ΙΩΣΗΦ ΣΤΑΛΙΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΘΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑ», αναφέρει, δίνοντας παράλληλα και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την απόφαση αλλά και την ιστορία του Μαυσωλείου: « Το Κογκρέσον του Κομμουνιστικού Κόμματος εις Μόσχαν εψήφισε σήμερον πρότασιν όπως το σώμα του Στάλιν αποσυρθή από το εις Ερυθράν Πλατείαν της Μόσχας Μαυσωλείον, ως ανέφερεν ο Ραδιοσταθμός Μόσχας σήμερον. Το εν λόγω Μαυσωλείον θα ονομάζεται εφεξής «Μαυσωλείον του Βλαδιμήρ Ιλιντς-Λένιν». Το μουμιοποιημένο σώμα του Στάλιν έκετο παραπλεύρως του Λένιν, ιδρυτού της Σοβιετικής Ενώσεως από του θανάτου του Στάλιν και το Μαυσωλείον έφερεν από κοινού τα ονόματα και των δύο ηγετών.
Η σημερινή ψήφος έρχεται κατόπιν επιθέσεων κατά της πολιτικής του Στάλιν εις το παρόν Κογκρέσον και της καταγγελίας της «αντικομματικής ομάδας» των σοβιετικών ηγετών η οποία το είχε υποστηρίξει. Ο κ. Νικήτα Κρούτσεφ κατηγόρησε τον Στάλιν εις λόγον προς το Κογκρέσσον, ότι εφόνευσε πολλούς αθώους κατά την 3οετή κυβέρνησίν του, συνάμα δε επρότεινε την ανέγερσιν ενός μνημείου «ίνα αποθανατισθούν οι σύντροφοι οι οποίοι κατέστησαν θύματα του Στάλιν κατά τη διακυβέρνησίν του». Η πρότασις περί απομακρύνσεως του σώματος του Στάλιν από το Μαυσωλείον ενεκρίθη ομοφώνως από του Κογκρέσσου εν μέσω θυελωδών παρατεταμένων επευφιών ως ανέφερεν το Τας. Πληροφορημέναι πηγαία εδήλωσαν ότι ο νεκρός Στάλιν θα μετακομισθή κατά την διάρκειαν των προπαρασκευών δια τας τελετάς της 7ης Νοεμβρίου επί τη 44 επετείω της ρωσικής επαναστάσεως. Δε υπάρχουν ενδείξεις ως προς την τύχην του νεκρού Στάλιν. Πιστεύεται ότι ενδέχεται να αποτεφρωθή. Οι επισκέπται του μαυσωλείου εις το παρελθόν ηδύναντο να ίδουν μόνον την κεφαλήν, τους ώμους και τας χείρας του Στάλιν εσταυρωμένους επί του στήθους του. Έφερε φαιόν χιτώνα έως τον λαιμόν. Εξ’ άλλου εικάζεται ότι ενδέχεται να ταφή όπισθεν του μαυσωλείου παρά τα τείχη του Κρεμλίνου όπου ενταφιάζεται η τέφρα των άλλων σοβιετικών ηγετών. Ενδέχεται εξ’ άλλου να μεταφερθή η τέφρα του εις την γενέτειράν του Γκόρι της Γεωργίας.
Ετέρα πιθανή τοποθεσία ήταν πλησίον της συζύγου του Αλλούγιεβνα ήτις απέθανε προ του πολέμου και η οποία εντεφιάσθη εις το κοιμητήριον της Μονής του Νοβοντεβίτσι εις τα προάστια της Μόσχας. Μέγας αριθμός ρώσσων εργατών, αγροτών και αδειούχων στραιωτών εκυκλοφόρουν πλησίον του Μαυσωλείου (σ.σ προφανώς αντιδρώντας…). Μικρός αριθμός αστυνομικός ευρίσκετο πλησίον. Ο νεκρός του Λένιν διεκομίσθη εις το Μαυσωλείον το 1930 εξ’ ενός μικροτέρου».
Στην ίδια εφημερίδα διαβάζουμε στις 1/11/1961 με τίτλο: «ΜΙΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ. ΑΦΗΡΕΘΗ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ. ΘΑ ΑΦΑΙΡΕΘΗ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ» τα παρακάτω: «ΜΟΣΧΑ 31. Ο ογκώδης σωρός στεφάνων κατατεθειμένων έξωθεν του Μαυσωλείου της Ερυθράς Παλτείας εξηφανίσθη διαρκούσης της νυκτός και αι ενδείξεις σήμερον ήσαν ότι το σώμα του Στάλιν αφηρέθη ήδη. Οι στέφανοι κατατεθέντες από τους κομουνιστάς Ηγέτας του κόσμου όλου διαρκούντος του ενταύθα Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος περιλαμβάνον και τον του κ. Τσου Εν Λαϊ πρωθυπουργού της Κίνας και την επιγραφή κινεζιστί: «Εις τον Στάλιν τον Μέγα Μαρξιστήν- Λενινιστήν».
Το Συνέδριον αποφάσισε χθες να αφαιρεθή το σώμα του Στάλιν. Μία απόφασις έλεγεν ότι δεν δύναται να εξακολουθή να κείται παραπλεύρως του Λένιν λόγω των αθρόων καταπιέσεων ας εξετέλεσαν.
Ο τάφος εκλείσθη εκ νέου σήμερον αλλά το όνομα του Στάλιν θα αφαιρεθή οπωσδήποτε τώρα οπότε ο επίσημον όνομα του τάφου μετετράπη εις το αρχικόν του: «Μαυσωλείον του Λένιν». Η έξω του τάφου αστυνομία σήμερον δεν ήθελεν ακόμη να είπη πότε θα επανοιχθή. Ενας είπε προς ερωτήσαντα: «Δεν γνωρίζω τίποτε περί τούτου. Υποθέτω ότι θα τα διαβάσετε στα εφημερίδας». Ο κος Κρούστεφ και άλλοι σοβιετικοί Ηγέται θα χρησιμοποιήσουν την εξέδραν του τάφου ως συνήθως την προσεχών Τρίτην δια να επιθεωρήσουν την παρέλασιν της Ημέρας της Επαναστάσεως».
Αρκετές λεπτομέρειες δίνει όμως και η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ(31/10) σχετικά με το πώς πάρθηκε η συγκεκριμένη απόφαση σε ρεπορτάζ με τίτλο: «ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΓΟΝΩΝ. Απεφασίσθη η μεταφορά της σορού του Στάλιν εκ του μαυσωλείου Λένιν. ΟΜΟΦΩΝΩΣ ΟΙ ΣΥΝΕΔΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΕΝΕΚΡΙΝΑΝ ΤΗΝ ΣΧΕΤΙΚΗΝ ΠΡΟΤΑΣΙΝ. Το ταριχευμένον σώμα του δικτάτορος πιθανώς ν’ αποτεφρωθή εις κρεματόριον ή να ενταφιασθή έξωθι της Μόσχας. ΣΦΟΔΡΑΙ ΕΠΙΚΡΙΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ».
Το δε σχετικό ρεπορτάζ-που ομολογουμένως είναι πλουσιότερο σε λεπτομέρειες απ’ ότι άλλων εφημερίδων δίνει λεπτομέρειες της σχετικής απόφασης: «ΛΟΝΔΙΝΟΝ, 30 (Ρώυτερ): Ο Ραδιοφωνικός σταθμός της Μόσχας, μετέδωκεν , ότι το 22ον συνέδριον του σοβιετικού κομμουνιστικού κόμματος, ενέκρινεν απόφασιν περί μεταφοράς της σορού του Στάλιν εκ του μαυσωλείου της Ερυθράς Πλατείας. Δυνάμει της αποφάσεως αυτής, το μαυσωλείον της Ερυθράς Πλατείας, θα ονομάζεται εις το εξής: «Μαυσωλείον του Βλαντιμίρ Λένιν». Μέχρι τούδε, υπεράνω της κεντρικής πύλης του μαυσωλείου, ήτο αναγεγραμμένη η φράσις: «Μαυσωλείον Λένιν-Στάλιν»
Η πρότασις περί μεταφοράς της σορού του Στάλιν εκ του μαυσωλείου της Ερυθράς Πλατείας υπεβλήθη κατά την πρωϊνήν συνεδρίασιν του 22ου συνεδρίου υπό του κ. Ιβάν Σπυριντόνωφ, πρώτου γραμματέως της περιφερειακής κομματικής επιτροπής Λένιγκραντ. Ο κ. Σπυριντόνωφ επρότεινεν, όπως η σορός του Στάλιν η οποία είχεν εναποτεθή παραπλεύρως της σορού του Λένιν εντός ερυθρού γρανίτου γιγαντιαίου μαυσωλείου, μεταφερθή όσον το δυνατόν ταχύτερον, εις ετέραν θέσιν. Ο κ. Σπυριντόνωφ είπεν ότι η μεταφορά της σορού του Στάλιν επροτάθη και υπεστηρίχθη ομοφώνως εις πολλάς συγκεντρώσεις εργατών εις το Λένιγκραντ. Η παρουσία της σορού του Στάλιν εις το μαυσωλείον, παραπλεύρως της σορού του Λένιν, διακήρυξεν ο κ. Σπυριντόνωφ, είναι ασυμβιβαστος προς τας παρανομίας τας διαπραχθείσας υπό του Στάλιν κατά την περίοδον της προσωπολατρίας του ατόμου του.
ΤΟ ΕΖΗΤΗΣΑΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ
Ο κ. Πέτρ Ντεμέτσεφ , πρώτος γραμματέας της κομματικής επιτροπής της περιοχής της Μόσχας, είπεν ότι η αντιπροσωπεία της πόλεως της Μόσχας, εξ ονόματος των κομμουνιστών της σοβιετικής πρωτευούσης, υποστηρίζει πλήρως την πρότασιν. Ούτος ετόνισεν ότι, μολονότι η ανισότης και η αυθαιρεσία, αι οποίαι εκυριάρχουν κατά την διάρκειαν της προσωπολατρίας του Στάλιν, εξέλιπον είναι αδύνατον να τηρηθή σιγή επ’ αυτών. Σήμερον και από τούδε και εις το εξής, αι λενινιστικαί αρχαί εθριάμβευσαν και θα εξακολουθούν να θριαμβεύουν καθ’ όλην την ζωήν μας, είπεν ο κ. Ντεμέτσεφ. Συνεχίζων είπεν ότι οι εργάται των βιομηχανικών επιχιερήσεων της Μόσχας, εις διαφόρους συγκεντρώσεις τν, ξηίωσαν όπως η σορός του Στάλιν μεταφερθή εκ του μασυωλείου της Ερυθράς Πλατείας. Η πρότασις της κομματικής οργανώσεως του Λένιγκραντ και των εργατών του Λενινγκραντ προσέθεσεν αποτελεί επίσης πρότασιν όλων των κομμουνιστών και εργατών της Μόσχας. Ακολούθως ο κ. Ντεμίτσεφ εδήλωσεν ότι οι κομμουνισταί της σοβιετικής πρωτευούσης υποστηρίζουν την πρότασιν του κ. Σπυριντόνωφ περί της μεταφοράς της σορού του Στάλιν από το επί της Ερυθράς Πλατείας μαυσωλείον εις έτερον τόπον.
Εν συνεχεία ωμίλησεν ο πρωθυπουργός της σοβιετικής δημοκρατίας της Γεωργίας κ. Τζαβαχιτσβίλι ο οποίος ετάχθη επίσης υπέρ της προτάσεως, δηλώσας ότι «η κατάστασις η οοία είχε δημιουργηθή κατά τη περίοδον της προσωπολατρίας, είχεν ως αποτέλεσμα να κυριαρχήση εις την Ρωσίαν, η παρανομία και η αυθαιρεσία». Σημειωτέον ότι ο Στάλιν κατήγετο εκ Γεωργίας.
Ακολούθως κατόπιν προτάσεως του πρώτου γραμματέως του κόμματος της Ουκρανίας κ. Ποντγκόρνυ το συνέδριον έλαβεν απόφασιν εις τη οποίαν αναφέρονται τα εξής: «Έπαυσε πλέον να είναι ενδεδειγμένη η διατήρησις της σορού του Στάλιν εις το μαυσωλείον, το οποίον θα ονομάζεται εις το εξής «Μαυσωλείον του Βλαδιμήρου Ιλιτς Λένιν». Η απόφασις ελήφθη ομοφώνως.
Προηγουμένως ωμίλησεν η κ Ντόρα Λαζούρκινα η οποία ανήκει εις το κόμμα από του 1902. Αύτη συνελήφθη κατά το 1937 και παρέμεινεν επί μακρόν εις τας φυλακάς και εν εξορία. Η γηραιά κομμουνίστρια δήλωσεν ότι «ολόκληρος η ατμόσφαιρα η οποία επεκράτει τότε εις τας τάξεις του κόμματος, ήτο αντίθετος προς το πνεύμα του Λένιν, του οποίου η σορός δεν δύναται να παραμείνη παρά το πλευρόν ενός ανδρός ο οποίος κατά τα τελευταία έτη του προεκάλεσε μεγάλας ζημίας εις το κόμμα…»
Η πορεία «αποκαθήλωσης των συμβόλων» συνεχίζεται με την ίδια ένταση και το επόμενο διάστημα. Στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (2/11) διαβάζουμε: «ΑΦΗΡΕΘΗΣΑΝ ΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΙ»: «Μόσχα 1 (Ρωυτερ)- Νέον βήμα αποσταλινοποιήσεως επραγματοποιήθη σήμερον, δια της αφαιρέσεως όλων των πορτραίτων του Στάλιν εκ των σοβιετικών δημοσίων κτιρίων, εν συνεχεία της μεταφοράς της σορού του εκ του Μαυσωλείου της Ερυθράς Πλατείας εις το τείχος του Κρεμλίνου. Εν τω μεταξύ σοβιετικαί εφημερίδες εδημοσίευσαν σήμερον εις μία μόνο παράγραφον την είδησιν περί της απομακρύνσεως της σορού του Στάλιν εκ του Μαυσωλείου της Ερυθράς Πλατείας.
Το σχετικόν δημοσίευμα εις την «Πράβδα» φέρει τον τίτλον «Μία είδηις» και ευρίσκεται εις την τελευταίαν σελίδα αυτής, επάνω από τα προγράμματα του ραδιοφώνου και της τηλεοράσεως.
Εις τον κοινόν επετράπη από σήμερον την πρωϊαν η είσοδος εις το Μαυσωλείον , ως συνήθως. Το μόνον, το οποίον μαρτυρεί περί της μόλις προ ολίγων ημερών παρουσίας του ταριχευμένου νεκρού του σιδηρού άλλοτε ηγέτου της Σοβιετικής Ενώσεως, είναι τα ίχνη τα οποία έχει αφήσει επί του εκ μαύρου μαρμάρου δαπεδου φέρετρον».
Ενδιαφέρον πάντως- για τον τρόπο παρέμβασης στα άλλα κομμουνιστικά κόμματα που έμεναν σταθερά στις απόψεις τους- είναι και αυτό που αφορούσε τον ηγέτη της ΓΛΔ Ούλμπριχτ. Με πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ με τίτλο «ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΗΡΥΞΙΝ ΤΩΝ ΗΓΕΤΩΝ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ. ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΗΔΗ ΝΑ ΕΚΔΙΩΧΘΕΙ ΚΑΙ Ο ΟΥΛΜΠΡΙΧΤ ΩΣ ΣΤΑΛΙΝΙΚΟΣ» αναφέρει χαρακτηριστικά: «…Η απομάκρυνσις εξ’ άλλου του Ρώσου πρεσβευτού εις το Ανατολικόν Βερολίνον κ. Περβούχιν, εκ του Προεδρείου της κ.Ε του κόμματος, κατηγορουμένου ως υποστηρικτού της ομάδος «των εχθρών του κράτους», δεν φαίνεται ότι είναι άσχετος με την υπόθεσιν Ούλμπριχτ. Το ερώτημα το οποίον τίθεται ήδη είναι εάν ο κ. Ουλμπριχτ θα εμμείνη εις τα πεποιθήσεις του ή ένα θα ευθυγραμμισθή με την νέαν γραμμήν της Μόσχας. Την ένδειξιν περί του τελευταίου θα παράσχη ενδεχομένη απομάκρυνσης εκ της Ανατολικής Γερμανίας παντός στοιχείου ενθυμίζοντας τον Στάλιν, ως αι ονομασίαι οδών και πόλεων, ανδριάντες κλπ….»
