Επιμέλεια Αλέκος Χατζηκώστας //
Ενώ στην Ευρώπη ο φοβερός Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκονταν στο τέλος του, στην Ελλάδα η λευκή τρομοκρατία σε βάρος των αγωνιστών της Αντίστασης -της μετά Βάρκιζας περιόδου- δεν έλεγε να κοπάσει.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το πώς αντιμετωπίστηκε το ζήτημα της 9ης Μάη- της παράδοσης άνευ όρων της ναζιστικής Γερμανίας- μέσα από τις στήλες του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ. Να τονίσουμε εδώ ότι πέρα από την υπάρχουσα κοινωνική-πολιτική κατάσταση, η συγκεκριμένη μέρα ήταν παραμονή του γιορτασμού της Εργατικής Πρωτομαγιάς και επομένως η ύλη της εφημερίδας έπαιρνε υπόψη της και αυτόν τον παράγοντα
Την Τρίτη 8 Μάη ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ βγαίνει με τον χαρακτηριστικό τίτλο: «Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΤΕΛΕΙΩΣΕ. Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΠΑΡΕΔΟΘΗ ΑΝΕΥ ΟΡΩΝ. Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΝΙΚΗΣΕ ΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ. Η ΣΥΝΘΗΚΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΕΓΡΑΦΗ ΣΤΗ ΡΕΜΣ ΣΤΙΣ 2.41»
Υπάρχει αναλυτικό φωτο-ρεπορτάζ για το κοσμοϊστορικό αυτό γεγονός, ενώ ξεχωρίζει το άρθρο της σύνταξης που με τίτλο «ΝΙΚΗ» αναφέρει χαρακτηριστικά τόσο για τον χαρακτήρα του φασισμού, τις αιτίες της συντριβής του αλλά και τη σύνδεση του γεγονότος αυτού με τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα, τις ελπίδες αλλά και τις αυταπάτες σχετικά με το τι λογής πραγματικά μέρες ξημέρωναν για την μεταπολεμική Ευρώπη και τους λαούς της.. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα συνοπτικό ντοκουμέντο του ΚΚΕ για τις εκτιμήσεις του για την κατάσταση που διαμορφώνονταν τότε, με βάση και τις διεθνείς εξελίξεις :
«…Ο φασισμός, ο μεγαλύτερος κίνδυνος που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα, συντρίφτηκε στρατιωτικά…Κοσμοϊστορικές είναι οι μέρες που περνάει σήμερα η ανθρωπότητα. Γιατί κοσμοϊστορική ήταν και η μάχη που δόθηκε αυτά τα τελευταία χρόνια. Οι δυνάμεις της προόδου, του φωτός, του πολιτισμού ,οι δυνάμεις του αντιφασισμού και της δημοκρατίας θριαμβεύουν. Και η πιο αντιδραστική, η πιο τρομερή, η πιο βάρβαρη και αναχρονιστική δύναμη που γνώρισε η ιστορία, συντρίβεται, διαλύεται. Και η συντριβή της θα σημάνει την απαρχή μιας νέας περιόδου ελευθερία, φωτός, δημοκρατίας, προόδου, ειρήνης. Με το στρατιωτικό τσάκισμα του φασισμού κλείνει ένα κεφάλαιο της ιστορίας, κεφάλαιο συντριβής του φασισμού και ανοίγει ένα άλλο κεφάλαιο της παγκόσμιας ιστορίας.
Ο φασισμός, η πιο αντιδραστική δύναμη που γνώρισε η ιστορία, είναι γέννημα και θρέμμα των πιο αντιδραστικών ιμπεριαλιστικών κύκλων του κεφαλαίου, η πιο άγρια μορφή του γερμανικού ιμπεριαλισμού. Όταν πριν από 12 χρόνια στις 30 Ιανουαρίου,οι παγκόσμιοι παράφρονες εγκληματίες Χιτλερ, Γκαίριγνγκ, Γκαίμπελς, Χίμμλερ, πήραν εντολή από τους μεγαλοβιομήχανους Τίσσεν, Ζίμενς, Κρουπ, να αναλάβουν την εξουσία και με τη φωτιά και το σίδερο να εξοντώσουν το δημοκρατικό κίνημα στη Γερμανία, ένας μεγάλος κίνδυνος φάνηκε ότι επικρέμονταν σε όλη την Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο. Ένας ήρωας, ο Γεώργιος Δημητρώφ, μέσα από τα χιτλερικά δικαστήρια σήκωσε τότε ψηλά τη σημαία και κάλεσε όλους τους λαούς να αποτρέψουν τον κίνδυνο που απειλούσε να μεταβάλει σε φασιστική ζούγκλα όλο τον κόσμο και να καταστρέψει τον πολιτισμό της ανθρωπότητας. Σχηματίσθηκαν σε όλες τις χώρες τα λαϊκά αντιφασιστικά μέτωπα, στη Γαλλία, στην Ισπανία και σε άλλες χώρες. Για ια στιγμή φάνηκε ότι θα θριάμβευαν οι λαϊκές δυνάμεις ότι θα πνίγονταν κάτω από τη λαϊκή εξέγερση ο φασισμός. Και ήταν δυνατό ακόμα και τότε. ΧΩΡΙΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ, ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΑΙΜΑ ΠΟΥ ΧΥΘΗΚΕ,α σωθεί η ανθρωπότητα, να συντριβεί ο χιτλερικός και διεθνής φασισμός. Μα ήρθε «η πολιτική της μη επέμβασης» που εγκαινίασε τότε η πιο αντιδραστική μερίδα της Ευρώπης με επικεφαλής τον Τσάμπερλαιν, πολιτική που απέβλεπε να χρησιμοποιήσει τη χιτλερική Γερμανία σαν πυγμή κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Και τότε ανέπνευσε ο χιτλερισμός και ενίσχυσε τις θέσεις του. Και τρίβοντας τα χέρια τους οι χιτλερικοί εγκληματίες και δολοφόνοι για την ανέλπιστη αυτή βοήθεια, άρχισαν να καταλαμβάνουν ένα προς ένα τα αντιφασιστικά φρούρια της Ευρώπης….Και όταν ο χιτλερισμός σύντριψε το δημοκρατικό κίνημα της Γερμανίας, κι όταν χάρη στην πολιτική του Μονάχου δυνάμωσε της διεθνείς σχέσεις του ξαπόλυσε την παγκόσμια λαίλαπα. Για να επιβάλει τη μισητή θεωρία της «ανωτερότητας της χιτλερικής ράτσας». Για να υποδουλώσει στη ράτσα αυτή όλο τον κόσμο και να τον κάνει δούλο στους Γερμανούς γιούγκερς και τους χιτλερικούς κυρίους του. Και να συντρίψει πρωτ’ απ’ όλα τη Σοβιετική Ένωση που είναι η μεγαλύτερη δημοκρατική δύναμη στον κόσμο και το μεγαλύτερο εμπόδιο στα τυχοδιωκτικά παράφρονα σχέδια του φασισμού…
Μα ο φασισμός στην εξέλιξη του γέννησε τις ίδιες δυνάμεις που έγιναν ο νεκροθάφτης του. Και οι δυνάμεις αυτές ήταν όλοι οι δημοκρατικοί λαοί του κόσμου. Οι λαοί της Σοβιετικής Ένωσης, της Αγγλίας και τα Αμερικής, όλοι οι λαοί της Ευρώπης .Μα η μεγαλύτερη τιμή και δόξα για τον παγκόσμιο αυτό θρίαμβο ανήκει στη μεγάλη χώρα των Σοβιέτ. Ανήκει στη χώρα εκείνη , που αψηφώντας τα πάντα έδωσε τη ζωή των παιδιών της, τα εργοστάσιά της, τα έργα πολιτισμού της για την εξασφάλιση της νίκης. Πάνω από 8 εκατομμύρια ήταν οι σκοτωμένοι και άλλα 10.000.000 οι χαμένοι από τον άμαχο πληθυσμό της Σοβιετικής Ένωσης. Χωρίς την άφθονη αυτή σπονδή σε αίμα. Χωρίς την άφθαστη μαχητικότητα και το σοβιετικό πατριωτισμό, που είχε πηγή του το γεγονός ότι υπερασπίζονταν τις σοσιαλιστικές κατακτήσεις. Χωρίς το σοβιετικό καθεστώς και την τρομερή στρατιωτική του δύναμη. Χωρίς τη μεγαλοφυΐα, την ικανότητα και τη διορατικότητα του μεγάλου Στάλιν , που είδε έγκαιρα τον κίνδυνο του φασισμού και κινητοποίησε όλες τις δυνάμεις της χώρας του. Και χωρίς τη ρεαλιστική του πολιτική, που εξασφάλισε την παγκόσμια ενότητα των δημοκρατικών δυνάμεων…Πολύ δίκαια λοιπόν η Σοβιετική Ένωση αναγνωρίζεται σαν ο αιμοδότης αλλά και ο πρωταθλητής της νίκης…
Κι’ ανάμεσα σ’ όλους αυτούς μια από τις πρώτες θέσεις κατέχει το Κίνημα Αντίστασης της Ελλάδας, το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ. Είμαστε περήφανοι γιατί κι’ εμείς στον αγώνα αυτόν εκπληρώσαμε το καθήκον μας…
Η στρατιωτική ήττα του φασισμού είναι και μια μεγάλη πολιτική του ήττα. Η παλιά Ευρώπη πέθανε. Κτύπησε πια η νεκρική καμπάνα για τις φασιστικές δικτατορίες, για τις παλιές φεουδαρχικές αριστοκρατίες και τις αντιδραστικές μοναρχίες που ήταν τα αντιδραστικά υπολείμματα της Ιστορίας και που στάθηκαν κατόπιν το δεξί χέρι του φασισμού. Κτύπησε η νεκρική καμπάνα και για όλες τις παλιές καταπιεστικές μορφές διακυβέρνησης, όπως επίσης και για την εξωτερική πολιτική των μηχανορραφιών που στηριζόταν στο εθνικό μίσος, τη μισαλλοδοξία , τον πόλεμο, το έγκλημα…
Πάνω στα ερείπια της παλιάς Ευρώπης οι μεγάλοι μας Σύμμαχοι, με τις αποφάσεις της Τεχεράνης, της Μόσχας, της Κριμαίας, του Αγ. Φραγκίσκου οργανώνουν το μεταπολεμικό καθεστώς ειρήνης, ένα καθεστώς ελευθερίας, δημοκρατίας, ευημερίας και προόδου…
Μα ο φασισμός δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την εγκληματική του δράση επειδή στρατιωτικά ηττήθηκε. Προσπαθεί και θα προσπαθήσει , στηριζόμενος στους εθνικοσοσιαλιστές της Γερμανίας και σε όλες τις αντιδραστικές κρυπτοφασιστικές δυνάμεις της Ευρώπης, να συνεχίσει την εγκληματική του δράση σε όλους τους τομείς ,στον κρατικό μηχανισμό, στην ιδεολογία και στην οργάνωση. Γι’ αυτό με τον τερματισμό του πολέμου στην Ευρώπη κατά του φασισμού, ανοίγει μια νέα περίοδος σκληρής πολιτικής πάλης , που γίνεται με επικεφαλής την πιο συνεπή δημοκρατική δύναμη της Ευρώπης, τη Σοβιετική Ένωση και με όλους τους δημοκρατικούς λαούς…
Ο ελληνικός λαός έχει κάθε λόγο να χαίρεται ιδιαίτερα για τη μεγάλη αυτή αντιφασιστική νίκη, για τη συντριβή της Γερμανίας. Γιατί η νίκη αυτή θα δώσει νέα φτερά στον αγώνα του. Κείνος που σήμερα αισθάνεται μεγάλη θλίψη είναι μαζί με το διεθνή φασισμό και ο ελληνικός φασισμός. Μα οι θλιβεροί αυτοί άνθρωποι, οι παλιοί συνεργάτες των Γερμανών, που με τα γεγονότα του Δεκέμβρη επεχείρησαν να αναβιώσουν στη χώρα μας τη φασιστική πανούκλα, δεν πρόκειται να πετύχουν στα εγκληματικά τους σχέδια. Γιατί τον τροχό της Ιστορίας δεν μπορούν να τον γυρίσουν προς τα πίσω. Γιατί δεν είναι σε θέση οι θλιβεροί αυτοί Δον Κιχώτες του φασισμού να σηκώσουν το μικρό τους ανάστημα στους μεγάλους δημοκρατικούς λαούς του κόσμου, που από εδώ και μπρος πρόκειται να κρίνουν αυτοί και μόνο αυτοί την εξέλιξη της νέας ιστορίας που αρχίζει»
Στη 2σελ. δημοσιεύεται και το επίσημο πρόγραμμα της γιορτασμού στη χώρα μας (σ.σ: Μεταξύ αυτών που έκαναν διάγγελμα και οι Λήπερ και Σκόμπυ…):
«Σύμφωνα με τη γενόμενη ανακοίνωση το πρωί στις 6 σήμερα οι σειρήνες θα αναγγείλουν το γεγονός με το σήμα «λήξεως» του συναγερμού. Ταυτόχρονα οι καμπάνες των εκκλησιών θα χτυπήσουν χαρμόσυνα και η μουσική του Δήμου θα παίξει στους κεντρικούς δρόμους εμβατήρια. Στις 7 ½ το πρωί ο υφυπουργός του Τύπου θα αναγγείλει από το ραδιόφωνο επίσημα την είδηση του τερματισμού του πολέμου. Στις 8 και 15 ο Αντιβασιλέας θα διαβάσει από το ραδιοφωνικό σταθμό διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό και ευθύς αμέσως οκ. Πρωθυπουργός θα μιλήσει από το ραδιόφωνο. Κατόπιν θα μιλήσουν οι κ.κ. Λήπερ και Σκόμπυ. Στις 11 π.μ θα γίνει δοξολογία στη Μητρόπολη και κατόπιν ο Αντιβασιλεας με όλο το Υπουργικό Συμβούλιο θα κατευθυνθούν πεζή στον Άγνωστο Στρατιώτη όπου θα γίνει η έπαρση των πέντε συμμαχικών σημαιών (Ελλάδας, Ενωμένων Πολιτειών, Σοβιετικής Ένωσης, Αγγλίας και Γαλλίας) ενώ σαλπιγκτές θα σαλπίζουν χαιρετισμό και η μουσική της φρουράς θα παίζει τους εθνικούς ύμνους των πέντε συμμάχων Κρατών.
Θα επακολουθήσει επί 20 λεπτά παρέλαση μικτών ελληνοαγγλικών τμημάτων και στις 12 ο Αντιβασιλέας θα δεχθεί στο μέγαρό τους ξένους πρεσβευτές. Καθορίστηκε τέλος γενικός σημαιοστολισμός επί τρεις μέρες».
Το ζήτημα γίνεται πρωτοσέλιδο και στις 9 του Μάη με χαρακτηριστικό τίτλο: «Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΑΡΧΙΣΕ ΣΤΙΣ 23.1 ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΕΓΙΝΕ Η ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ.ΓΙΑ ΤΗ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΓΡΑΨΕ Ο ΖΟΥΚΩΦ. ΣΗΜΕΡΑ Η ΜΟΣΧΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΤΗ ΝΙΚΗ»
Η Κ.Ε του ΕΑΜ απέστειλε τηλεγράφημα τους 4 αρχηγούς των συμμαχικών δυνάμεων, το οποίο βρίσκεται σε πλαίσιο στην 1σελ. του (δισέλιδου τότε) ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ: « Το ΕΑΜ προς τους πρωτεργάτες ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΝΙΚΗΣ
Η κεντρική Επιτροπή του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) έστειλε στους 4 αρχηγούς των μεγάλων μας συμμάχων το ακόλουθο συγχαρητήριο τηλεγράφημα για το άγγελμα της νίκης:
Πρόεδρο Τρούμαν
Πρόεδρο Τσώρτσιλ
Στρατάρχη Στάλιν
Στρατηγό Ντε Γκωλ
Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ), αγάλλεται μαζί με το γενναίο λαό σας κατά την Ιστορική αυτή μέρα της νίκης της πολιτισμένης ανθρωπότητας, τη μέρα της συντριβής του φασισμού, τη μέρα του θριάμβου της Δημοκρατίας και της δικαιοσύνης. Χαιρετίζει στο πρόσωπο σας έναν ηγέτη και εμψυχωτή του κοσμοϊστορικού αγώνα, έναν πρωταγωνιστή της νίκης .
Η χαρά του ελληνικού λαού, που αισθάνεται πως εξεπλήρωσε στο ακέραιο το καθήκον του για τη εξασφάλιση της νίκης μαζί με όλα τα Ενωμένα Έθνη σκιάζεται από το γεγονός ότι στη χώρα μας το Κίνημα της Αντίστασης βρίσκεται σήμερα σε απροσδόκητο διωγμό. Έχει όμως ακλόνητη πεποίθηση ότι ο φασισμός και ο δοσολογισμός που κυριαρχούν ακόμη στην πολιτική μας ζωή θα ξεριζωθούν από τη χώρα που στάθηκε το λίκνο της ελευθερίας και της Δημοκρατίας.»
Επίσης σε άρθρο της σύνταξης με τίτλο «ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ» διατυπώνονται προτάσεις –απαιτήσεις για τη «διόρθωση της κατάστασης» προς τον πρωθυπουργό :
«…1.Να συλλάβετε και τιμωρήσετε παραδειγματικά τους πρωταιτίους των χθεσινών χιτλερικών σκηνών.(σ.εννοεί την φασιστική επίθεση δυνάμεων της Χ στα γραφεία του Ριζοσπάστη).
- Να αποζημιώσετε για όλες τις καταστροφές και τις ζημιές που μας έγιναν.
- Να διατάξετε αμέσως τη διάλυση των φασιστικών οργανώσεων Χ,ΕΔΕΣ και των ληστοσυμμοριών της υπαίθρου που αποτελούν πραγματικό κράτος εν κράτει.
- Να ανακαλύψετε ποιοι βρίσκονται πίσω απ’ αυτές τις οργανώσεις, ποιοι τις καθοδηγούν και τις χρηματοδοτούν και να πάρετε μέτρα εναντίον τους.
- Να εκκαθαρίσετε τον κρατικό μηχανισμό, το στρατό, την αστυνομία, τη χωροφυλακή από τα χιτλερικά καθάρματα που μολύνουν τα σώματα αυτά.
Αυτή είνε η μοναδική υπηρεσία που μπορείτε να προσφέρετε στον τόπο μας. Αλλιώς είσθε υποχρεωμένος να δώσετε αμέσως την παραίτησή σας. Και στη θέση σας να αναλάβει κυβέρνηση από όλα τα κόμματα, που να είνε σε θέση να επιβάλει το κράτος του νόμου.
Και ακόμα πρέπει να προσθέσουμε και τούτω ‘δω. Ότι οι Άγγλοι σύμμαχοί μας που με όλο τους το βάρος ενίσχυσαν από τον Δεκέμβρη, την ελληνική αντίδραση και ιδιαίτερα της κυβέρνηση Βούλγαρη ,υπέχουν μεγάλες ευθύνες για όσα γίνονται στην Ελλάδα. Και είνε καιρός επι τέλους να πάρουν τη θέση τους που ανταποκρίνεται στις συμμαχικές υποχρεώσεις και να διευκολύνουν τη λύση του τόσο τραγικού ελληνικού προβλήματος».
