Υπάρχουν άνθρωποι των Γραμμάτων και Τεχνών, που “το ‘χουν στο αίμα τους” να θορυβούν περί τον εαυτό τους και την τέχνη τους, ακόμη κι αν στο ενεργητικό τους έχουν ελάχιστα, ή και αμφιλεγόμενα έργα τους. Υπάρχουν, όμως, και δημιουργοί, σπουδαίοι, με πλουσιότατο και ποσοτικά έργο, που αντίθετα “έχουν στο αίμα τους” σεμνότητα, τόση, που σιωπούν οι ίδιοι σχετικά με το έργο τους. Αφήνουν να “μιλήσει” το ίδιο. Να “λέει” αυτό τα πάθη και τους πόθους τους, το όραμά τους για τον άνθρωπο, τον τόπο τους και τον κόσμο.
Τέτοιος ήταν ο κομμουνιστής λογοτέχνης Δημήτρης Ραβάνης – Ρεντής. Όταν η κουβέντα έφτανε στο έργο του, «λίγα και όχι σπουδαία» χαρακτήριζε τα πολλά, πολύτιμα και θαυμαστά που πρόσφερε.
Γεννήθηκε στις 24 Δεκέμβρη 1925 στην Αθήνα, στην πλατεία Βικτωρίας, στη γειτονιά που θα ξεκινήσει τους εφηβικούς του αγώνες μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ και μετά του ΚΚΕ και που θα αποτελέσει και το «σκηνικό» του βιβλίου του «Ο δρομάκος με την πιπεριά».
Δεκαπεντάχρονος ακόμη, θα γράψει τη σατιρική επιθεώρηση «Αρχικένταυρος», που παίχτηκε για την ενίσχυση και προπαγάνδιση του ΕΑΜ, από ερασιτεχνικό θίασο στο σαλόνι ενός σπιτιού, με την υποστήριξη του τότε σκηνοθέτη του Εθνικού, Σωκράτη Καραντινού. Το 1942, συνεργάζεται με τον Ξενόπουλο στη «Διάπλαση των Παίδων» και δημοσιεύει αντιστασιακούς στίχους στον ΕΠΟΝίτικο και ΕΑΜικό παράνομο Τύπο. Αργότερα, τον βρίσκουμε μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού «Νεανική φωνή», μαζί με την Αλκη Ζέη, τον Τάσο Λιγνάδη και άλλους, όπου θα δημοσιεύσει ποιήματά του με το ψευδώνυμο «Στέφος Ροδάνθης». Ηταν το πρώτο από μια σειρά ψευδωνύμων (Φώτης Αθηναίος, Φους – Φους, Μώμος κ.ά.), που θα χρησιμοποιήσει στη συνέχεια, για συνωμοτικούς λόγους στα δίσεκτα χρόνια και στα νόμιμα σαν έκφραση του χιούμορ του. Σαν υπεύθυνος για τον πολιτισμό στην ΕΠΟΝ, θα συμβάλει αποφασιστικά στην πολιτιστική «έκρηξη» της Εθνικής Αντίστασης μέσα στις συνθήκες της Κατοχής. Συμμετέχει στις «πολιτιστικές ομάδες κρούσης», που γυρνάνε τις λαϊκές γειτονιές και συστήνουν στο λαό το θέατρο. Ολα αυτά ήταν αρκετά… για να τον καταδικάσουν δυο φορές σε θάνατο το 1949.
Τα χρόνια της δημιουργίας του Δημήτρης Ραβάνης – Ρεντής τα μοίρασε ανάμεσα στην Αθήνα και το Βουκουρέστι, όπου έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας από το 1949 ως το 1968, οπότε επαναπατρίστηκε. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη του γραπτού λόγου, από το στίχο και την ποίηση, έως το θέατρο και το σενάριο. Έγραψε αστυνομικά, παιδικά, έγραψε στίχους που έχουν τραγουδήσει εκατομμύρια Έλληνες, χωρίς να ξέρουν ότι αυτός είναι ο δημιουργός τους. Δικοί του είναι οι στίχοι στα τραγούδια “Παιδιά σηκωθείτε να βγούμε στους δρόμους”, “Σαν ατσάλινος γίγας”, “Ο Μπελογιάννης ζει”, κ.ά. Έγραψε σενάρια, έγινε κινηματογραφικός καλλιτεχνικός διευθυντής, γύρισε δική του ταινία με τίτλο “Οι δρόμοι έχουν αναμνήσεις”, που είχε μεγάλη επιτυχία και απέσπασε πολλά διεθνή βραβεία. Επί χούντας μην μπορώντας να εκδώσει κανένα έργο του, κέρδιζε το ψωμί του γράφοντας επιτυχημένες σειρές για το ραδιόφωνο («Το σπίτι των ανέμων» κ.ά.) και εξίσου επιτυχημένες και βραβευμένες διαφημίσεις. Θυμάστε το «Η φυτίνη, θαύμα φαγητό θα γίνει»;
Η μεταπολίτευση τον βρήκε να συνεχίζει την επιτυχημένη δουλειά του σε τηλεοπτικές σειρές, κινηματογραφικά σενάρια, ενώ το 1974 εκδίδει το πρώτο βιβλίο του στην Ελλάδα, το ποιητικό «Ρεπορτάζ για ένα ζεστό Νοέμβρη». Πρόκειται για μια ποιητική συλλογή που γράφτηκε ολόκληρη μέσα στην καρδιά των γεγονότων του Πολυτεχνείου και που μοιράστηκε χέρι με χέρι.
Το έργο του αποτελείται από 32 εκδομένα έργα, 15 ανέκδοτα, 21 ποιητικές συλλογές, 18 θεατρικά παιγμένα και έξι άπαιχτα, έξι ταινίες μεγάλου μήκους, 10 ραδιοφωνικές εκπομπές με 1.000 επεισόδια και 22 τηλεοπτικές εκπομπές.
Παρά την τεράστια ποικιλία του γραπτού έργου του, παρά τις χρονικές αποστάσεις μεταξύ των έργων του, όλα έχουν ένα κοινό γνώρισμα. Φέρουν τη σφραγίδα της φιλοσοφίας του δημιουργού τους, έχουν στόχο την κοινωνική δικαιοσύνη, τη λευτεριά και την πρόοδο. Όλα διέπονται από την ίδια ουμανιστική ευαισθησία και την ίδια συγκινησιακή ένταση. Ο Ραβάνης είναι μαχητής μιας ιδέας. Η τέχνη του φοράει άρματα. Είναι στρατευμένη στην υπόθεση του λαού του. Έχει νεύρο, αποπνέει δυναμισμό, βάθος, κινείται σε υψηλά επίπεδα.
Ο Δημήτρης Ραβάνης – Ρεντής έφυγε από τη ζωή στις 21 Μαρτίου 1996.
Η διαθήκη του Δημήτρη Ραβάνη – Ρεντή – Κληρονόμος του έργου του, το ΚΚΕ
