Επιμέλεια Ηρακλής Κακαβάνης //
Σαν σήμερα το 1956 πέθανε ο κομμουνιστής Γερμανός ποιητής Μπ. Μπρεχτ. Επίκαιρος αφού τα θέματα που διαπραγματεύεται στην ποίησή του επανέρχονται με σφοδρότητα στη ζωή μας.
Με αφορμή την επέτειο ένα μικρό αφιέρωμα με τρία ποιήματα που τα απευθύνουμε σε διαφορετικούς αποδέκτες: «Μόνο και μόνο εξαιτίας της αναταραχής» (σε όσους μάχονται για την κοινωνική αλλαγή), «Ο κομμουνισμός είναι η μέση οδός» (σε αυτούς που «τσιμπάνε» στα ευφυολογήματα των υπερασπιστών του καπιταλισμού που παρουσιάζουν τον κομμουνισμό ως άκρο), «Όσοι τρέφονται με ελπίδες» (σε αυτούς που νομίζουν ότι ο καπιταλισμός εξανθρωπίζεται).
Μόνο και μόνο εξαιτίας της αναταραχής
Μόνο και μόνο εξ’αιτίας της αναταραχής που όλο πλήθαινε
στις πολιτείες μας με την πάλη των τάξεων
μερικοί από μας αποφασίσαμε τα χρόνια τούτα
να μη μιλάμε πια για πολιτείες θαλασσινές, για χιόνια πάνω στη σκεπή, για τις γυναίκες,
για τ’ άρωμα των ώριμων μήλων στο κελάρι, για της σάρκας τις αισθήσεις
για όλα όσα κάνουν τον άνθρωπο απαλό κι ανθρώπινο.
Αλλά να μιλάμε πια μονάχα για την αναταραχή
δηλαδή να γίνουμε μονόπλευροι, ξεροί, μπλεγμένοι στα γρανάζια
της πολιτικής και στο στεγνό, “άπρεπο” λεξιλόγιο
της διαλεκτικής οικονομίας.
Έτσι που η τρομερή τούτη, πνιγερή συνύπαρξη
χιονιού που πέφτει (δεν είναι μόνο παγωνιά, το ξέρουμε)
εκμετάλλευσης του ανθρώπου, πλανεμένης σάρκας και ταξικής δικαιοσύνης, να μη γεννήσει
μέσα μας την έγκριση για έναν κόσμο έτσι πολύπλευρο, την ηδονή
απ’ τις αντιφάσεις μιας ζωής τόσο ματωμένης.
Καταλαβαίνετε.
Μπέρτολτ Μπρεχτ (1934)
Μετάφραση Μάριου Πλωρίτη
Ο κομμουνισμός είναι η μέση οδός
Σε ανατροπή της καθεστηκυίας τάξεως να καλούμε
φαντάζει φοβερό.
Πλην όμως η καθεστηκυία δεν είναι τάξη.
Να καταφεύγουμε στη βία πάλι
φαντάζει κακό.
Πλην όμως ό,τι σταθερά ασκείται βία είναι,
δεν είναι κάτι το ξεχωριστό και το ιδιαίτερο.
Ο κομμουνισμός δεν είναι το άκρον των άκρων
που μόνο κάτι λίγο απ’ αυτόν μπορεί να εφαρμοστεί,
αλλά
πριν ολόκληρος εφαρμοστεί ολότελα,
δεν υπάρχει ούτε μία περίπτωση να γίνει ανεκτός
από όποιον είναι αναίσθητος.
Ο κομμουνισμός είναι όντως το ελάχιστο αίτημα,
είναι αυτό που βρίσκεται απ’ όλα πιο κοντά μας,
είναι η μέση λογική οδός.
Όποιος του πάει κόντρα, όχι, δεν σκέφτεται αλλιώτικα –
όποιος του πάει κόντρα δεν σκέφτεται καθόλου
ή σκέφτεται απλώς και μόνο το τομάρι του.
Είναι εχθρός του ανθρωπίνου γένους, είναι
φριχτό
κακός
αναίσθητος
και πρωτίστως είναι
οπαδός των άκρων, που,
αν εφαρμοζόταν έστω και κάτι λίγο απ’ αυτά,
η ανθρωπότητα μες στον γκρεμό θε να χανόταν.
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.
Όσοι τρέφονται με ελπίδες
Δηλαδή τώρα τι περιμένετε;
Ότι οι κουφοί θα σας αφήσουν να μιλήσετε
και ότι οι αχόρταγοι
όλο και κάτι θα σας δώσουν;!
Ότι οι λύκοι θα σας βάλουνε να φάτε
και δεν θα σας καταπιούν αμάσητους;!
Ότι από αίσθημα φιλίας
κινούμενες οι τίγρεις
κοπιάστε θα σας πουν
τα δόντια να μας βγάλετε;!
Τέτοια μού περιμένετε;!
Τέτοια μού προσδοκάτε;!
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.
