Με τα μάτια της άλλης πλευράς του Ατλαντικού στραμμένα στην Αθήνα Μητσοτάκης και Ερντογάν προσπάθησαν να στείλουν μήνυμα ότι όλα βαίνουν θετικά στις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας και υπογράφοντας μάλιστα μια Διακήρυξη φιλίας και καλής γειτονίας σηματοδοτώντας τη συνέχεια του «παζαριού».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν δείχνουν οι ΗΠΑ με ζητούμενο την ισχυροποίηση της Νοτιοανατολικής Πτέρυγας του ΝΑΤΟ και απώτερο στόχο οι διαβουλεύσεις να οδηγήσουν σε συνεκμετάλλευση – συνδιαχείριση του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου προς όφελος επιχειρηματικών ομίλων.
Μητσοτάκης και Ερντογάν αναφέρθηκαν σε «διαφορές» και «προβλήματα» μεταξύ των δυο χωρών που μπορούν να επιλυθούν και για απόψεις που συζητήθηκαν για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, δείχνοντας ότι στο τραπέζι τέθηκαν και συζητήθηκαν όλες οι διεκδικήσεις που εμφανίζει η Άγκυρα συμπεριλαμβανομένου και θέματος ύπαρξης «τουρκικής» μειονότητας στη Δυτική Θράκη όπως ανέφερε στις δηλώσεις του ο Τούρκος πρόεδρος.
Κοινή συνισταμένη των δηλώσεων Μητσοτάκη – Ερντογάν είναι η διάθεση των δύο κυβερνήσεων να εμφανίσουν και να ενισχύσουν ένα «θετικό κλίμα» μεταξύ τους, που σταδιακά, βήμα το βήμα, να οδηγήσει σε διευθετήσεις, σε μοίρασμα, σε συνδιαχείριση στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο προς όφελος των ομίλων και του ΝΑΤΟ που θέλει να ισχυροποιηθεί η Νοτιοανατολική του Πτέρυγα.
Ο Κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι τα δύο κράτη «αναζητούν νέους δημιουργικούς δρόμους» και ότι «βαδίζουν σε ένα πιο ήρεμο μονοπάτι», πρόσθεσε ότι μπορούν να διατυπώνονται «διαφορές που είναι γνωστές» και να γίνεται συζήτηση «με ειλικρίνεια» και όταν οι διαφορές «δεν γεφυρώνονται», τότε «να μην προκαλούν εντάσεις». Ανέφερε πως όταν «ωριμάσουν οι συνθήκες», ο «πολιτικός διάλογος» μεταξύ των δύο κρατών μπορεί να οδηγήσει σε προσέγγιση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, «τη μόνη διαφορά», όπως είπε, που η Ελλάδα θα συνηγορούσε να λυθεί στο Δικαστήριο της Χάγης. Προς το παρόν, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η επιδίωξη είναι να συνεχιστεί ο πολιτικός διάλογος για τη διεύρυνση της θετικής ατζέντας και την επέκταση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ενώ αναφέρθηκε στην επιδίωξη των δύο κυβερνήσεων να αυξηθεί από τα 5 δισ. δολάρια στα 10 δισ. δολάρια το διμερές εμπόριο σε βάθος πενταετίας.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε ακόμα ότι έχει ζητήσει από την ΕΕ να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα Τούρκων πολιτών να επισκέπτονται εφτά μέρες τον χρόνο 10 ελληνικά νησιά. Για το Μεταναστευτικό απέφυγε κάθε αναφορά στη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας που εγκλωβίζει ξεριζωμένους στην Ελλάδα. Είπε ότι οι ροές έχουν μειωθεί λόγω και της καλής συνεργασίας των δύο κρατών.
Για το Κυπριακό, ο Κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι οι δυο κυβερνήσεις διαφωνούν και ότι η λύση πρέπει να είναι με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και ο διάλογος να επανακκινήσει από εκεί που έμεινε το 2017, εννοώντας τις συζητήσεις στο Κραν Μοντανά που εμφανίστηκαν σχέδια με «συνιστώντα κράτη». Γνωστοποίησε ακόμα την πρόθεσή του να επισκεφτεί την Τουρκία την άνοιξη.
Ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε και αυτός ότι οι δυο κυβερνήσεις επιθυμούν να ενισχύσουν «τη θετική ώθηση που υπάρχει», έκανε λόγο για «ωφέλιμες συζητήσεις», για «ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας» και για πρόθεση «ανάπτυξης των σχέσεων», αναφερόμενος στη συμφωνία για διμερές εμπόριο στα 10 δισ. δολάρια το χρόνο.
Δήλωσε ότι τέθηκαν απόψεις για το Αιγαίο και τη Μεσόγειο που με «αποφασιστικό τρόπο» πρέπει να συζητήσουν οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας και πρόσθεσε ότι με διάλογο μπορούν να επιλυθούν «τα προβλήματά μας». Ανέφερε ότι συζητήθηκε η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και δήλωσε ικανοποιημένος για το «κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου», δηλαδή του στεκιού Κούρδων και επισήμανε την προσοχή της ελληνικής κυβέρνησης για να «μη γίνουν παρόμοιοι καταυλισμοί».
Μίλησε ευθέως για προβλήματα της «τουρκικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη» που πρέπει να επιλυθούν και για το Κυπριακό υποστήριξε ότι η λύση πρέπει να είναι «με βάση τις πραγματικότητες στο νησί», δηλαδή περί δύο κρατών. Ισχυρίστηκε ότι «κανένα πρόβλημα δεν είναι τόσο μεγάλο που δεν μπορεί να επιλυθεί» και εξέφρασε την ικανοποίησή του που «έχει την ίδια αντίληψη ο κ. Μητσοτάκης».
Ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε στη Γάζα κάνοντας λόγο για σφαγή αμάχων και για εγκλήματα πολέμου για τα οποία η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει να σιωπά. Έδειξε ότι η αστική τάξη της Τουρκίας θέλει να παίξει ρόλο στο Παλαιστινιακό, λέγοντας ότι η Τουρκία προσφέρεται ως εγγυήτρια για τη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Μετά τις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε ένα σχόλιο για τις μειονότητες σε Ελλάδα και Τουρκία, λέγοντας πως «η Θράκη είναι παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων» και ανέφερε ότι τον προσδιορισμό «μουσουλμανική» μειονότητα την προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης.
Τα περί «σημαντικής προόδου σχετικά με την προώθηση της θετικής ατζέντας» και η διάθεση τα δύο κράτη «να διερευνήσουν επιπρόσθετα θέματα συνεργασίας» αποτυπώνονται στη Διακήρυξη.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται που περιλαμβάνονται στη Διακήρυξη και η δέσμευση αμφοτέρων των πλευρών να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους.
Παράλληλα “τα Μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών”.
Τέλος, σημειώνεται ότι η Διακήρυξη “δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο. Καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη”.
