Δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανοί ψηφοφόροι προσέρχονται σήμερα στις κάλπες για την ανάδειξη νέου Προέδρου, νέας 435μελούς Βουλής των Αντιπροσώπων, 35 από τις 100 έδρες της Γερουσίας και κυβερνήτες σε 13 Πολιτείες. Καλούνται επίσης να απαντήσουν σε εκατοντάδες δημοψηφίσματα που γίνονται σε δεκάδες Πολιτείες της χώρας.
Οι εκλογές διεξάγονται σε κλίμα σφοδρής ενδοαστικής διαπάλης μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του κεφαλαίου που υποστηρίζουν τους δύο βασικούς υποψήφιους, τον απερχόμενο Ρεπουμπλικάνο Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον υποψήφιο των Δημοκρατικών, πρώην αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Οι διαφορές των δύο υποψηφίων αφορούν κυρίως τις παραλλαγές στο μείγμα φιλομονοπωλιακής διαχείρισης της κατάστασης στις ΗΠΑ, και όχι τα λαϊκά συμφέροντα, ενώ στα κρίσιμα στρατηγικά ζητήματα για το κεφάλαιο υπάρχει ταύτιση.
Οι φετινές εκλογές, εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης που επιταχύνθηκε από την πανδημία και την αποδεδειγμένα αποτυχημένη διαχείρισή της από την κυβέρνηση Τραμπ (με πάνω από 236.000 νεκρούς), συμπίπτουν με μεγάλη λαϊκή οργή για τις διευρυνόμενες κοινωνικές ανισότητες και την ένταση της κρατικής ρατσιστικής βίας. Αυτή την οργή επιχειρούν να χαλιναγωγήσουν κυρίως οι Δημοκρατικοί και να την εκτονώσουν στην κυβερνητική εναλλαγή της αστικής εξουσίας. Πάντως όλα δείχνουν ότι η συμμετοχή του κόσμου στις εκλογές θα είναι αυξημένη, ενώ υπολογίζεται ότι ήδη έχουν ψηφίσει, είτε επιστολικά είτε διά ζώσης, 95 εκατομμύρια ψηφοφόροι.
Ο νικητής των εκλογών δεν αναμένεται να γίνει άμεσα γνωστός, καθώς σε αρκετές Πολιτείες η καταμέτρηση των αποτελεσμάτων και ιδιαίτερα των επιστολικών ψήφων θα πάρει μέρες, διότι γίνονται αποδεκτές επιστολικές ψήφοι που καταφτάνουν έως και περίπου 10 μέρες μετά την ημερομηνία των εκλογών. Το αποτέλεσμα θεωρείται αρκετά αμφίρροπο, δεν αποκλείεται να υπάρξουν έκτροπα (ο Τραμπ έχει διαμηνύσει ότι θα το αμφισβητήσει αν δεν είναι αυτός πρώτος) και εκτιμάται ότι τελικά θα κριθεί από τους εκλέκτορες σε 10 Πολιτείες – κλειδιά, μεταξύ των οποίων η Φλόριντα, η Πενσιλβάνια, το Οχάιο και το Μίσιγκαν. Σε σύνολο 538 εκλεκτόρων απαιτείται πλειοψηφία τουλάχιστον 270.
Τις τελευταίες μέρες ο Τραμπ μιλάει μέχρι και σε 5 συγκεντρώσεις τη μέρα, ενώ ο Μπάιντεν έχει στο πλευρό του τον πρώην Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος το 2008, ως ο πρώτος Αφροαμερικανός στο αξίωμα, αποτέλεσε πολύτιμο εργαλείο προώθησης των συμφερόντων του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στον πλανήτη.
Πρόεδρο βγάζουν οι εκλέκτορες
Οι ΗΠΑ είναι μία αστική ομοσπονδιακή δημοκρατία, με Σύνταγμα και κανόνες που στηρίζουν τη διάκριση της εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας. Ωστόσο, ο Πρόεδρος της χώρας (που πρέπει να είναι τουλάχιστον 35 ετών, να έχει γεννηθεί στις ΗΠΑ, με δικαίωμα επανεκλογής μόνο μία φορά) δεν αναδεικνύεται από τη λαϊκή ψήφο, αλλά από την ψήφο των 538 εκλεκτόρων.
Πρόεδρος εκλέγεται συνεπώς κάποιος που έχει εξασφαλίσει τουλάχιστον 270 εκλεκτορικές ψήφους και όχι αυτός που έρχεται πρώτος στη λαϊκή ψήφο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι εκλογές του 2016, όπου η Χίλαρι Κλίντον είχε έρθει πρώτη με διαφορά αρκετών εκατομμυρίων ψήφων, αλλά νίκησε ο Ντ. Τραμπ επειδή πήρε περισσότερους εκλέκτορες.
Κάθε Πολιτεία έχει συγκεκριμένο αριθμό εκλεκτόρων ανάλογα με τον πληθυσμό της. Ισχύει το πλειοψηφικό σύστημα για την εκλογή των εκλεκτόρων, εκτός από τις πολιτείες Νεμπράσκα και Μέιν, όπου οι εκλέκτορες αναδεικνύονται αναλογικά. Στο σύνολο των 50 αμερικανικών πολιτειών υπάρχουν ορισμένες «αμφίρροπες» (swing states) που δεν ψηφίζουν «παραδοσιακά» ένα από τα δύο κόμματα, όπως το Οχάιο, το Κολοράντο, η Αϊόβα, η Νεβάδα, το Νιου Χάμσαϊρ, η Βιρτζίνια και η Φλόριντα.
Ασυνήθιστο είναι πάντως το ενδεχόμενο ένας υποψήφιος Πρόεδρος να μη συγκεντρώσει τους 270 εκλέκτορες. Αυτό είχε συμβεί μόνο στις εκλογές του 1800 και του 1824.
Πηγή: Ριζοσπάστης
