Η Ράφα, (Ραφία στα αρχαία ελληνικά αποτελεί παλαιστινιακή _κατ’ ευφημισμό πλέον πόλη στη νότια Λωρίδα της Γάζας, ~30χλμ από την πόλη (Γάζας). Ο “επίσημος” πληθυσμός της το 2014 ήταν 152.950 και το 2017 171.889 κάτοικοι σχεδόν όλοι (πρώην) Παλαιστίνιοι πρόσφυγες. Ως αποτέλεσμα των μαζικών βομβαρδισμών και των χερσαίων επιθέσεων στην πόλη της Γάζας και στο Khan Yunis από το Ισραήλ, ~1,4 εκατομμύρια άνθρωποι πιστεύεται ότι βρίσκονται στο “καταφύγιο” της Ράφα.

Ο Νετανιάχου επιβεβαιώνει την επερχόμενη στρατιωτική επιχείρηση στη Ράφα

Όταν το Ισραήλ αποχώρησε από το Σινά το 1982, η Ράφα χωρίστηκε σε τμήμα της Γάζας και αιγυπτιακό,  με φράγματα συρματοπλέγματος και το κέντρο της καταστράφηκε από το Ισραήλ και την Αίγυπτο για τη δημιουργία μιας “no land” (υποτίθεται προστατευτικής ζώνης).

Το μοναδικό της αεροδρόμιο (Διεθνές “Αεροδρόμιο Γιάσσερ Αραφάτ”), βρισκόταν νότια και λειτουργούσε από το 1998 έως το 2001, μέχρι που βομβαρδίστηκε και ισοπεδώθηκε με μπουλντόζες από τον Ισραηλινό στρατό (με πρόσχημα πάντα τη δολοφονία στρατιωτών του από τη Χαμάς).

Κατά τη διάρκεια των αιώνων ήταν γνωστή με διάφορα παρεμφερή ονόματα από τους αρχαίους Αιγυπτίους, τους Ασσύριους, τους Έλληνες _όπως είπαμε, “Raphia” από τους Ρωμαίους, “Rafiaḥ” από το Ισραηλίτες, “Ράφ” από το Αραβικό Χαλιφάτο. Η μεταγραφή του εβραϊκού ονόματος, “Rafiah”, χρησιμοποιείται στα σύγχρονα αγγλικά μαζί με το “Rafah”.

• Η Οθωμανο-Βρετανική συμφωνία της 1^ης-Οκτ-1906 καθιέρωσε ένα όριο μεταξύ της Οθωμανικής κυριαρχίας της Παλαιστίνης και της Βρετανικής Αιγύπτου, από την Τάμπα έως τη Ράφα.
• Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Παλαιστίνη ήταν επίσης υπό βρετανικό έλεγχο, αλλά τα σύνορα Αιγύπτου-Παλαιστίνης διατηρήθηκαν για να ελεγχθεί η εμπορική κίνηση των ντόπιων (Βεδουίνων κλπ).
• Από τα μέσα της 10ετίας του 1930 οι Βρετανοί ενίσχυσαν τον έλεγχο των συνόρων και η Ράφα εξελίχθηκε ως μια μικρή συνοριακή πόλη που λειτουργούσε ως κέντρο εμπορίου και υπηρεσιών για τον ημιεγκαταστημένο πληθυσμό.
• Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έγινε σημαντική βρετανική βάση.
• Μετά τη Συμφωνία Εκεχειρίας της 24^ης-Φεβ-1949, η Ράφα βρισκόταν στην κατεχόμενη από την Αίγυπτο Γάζα και, κατά συνέπεια, τα σύνορα Γάζας-Αιγύπτου δεν υπήρχαν πλέον.
• Στον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967, το Ισραήλ κατέκτησε τη χερσόνησο του Σινά και τη Λωρίδα της Γάζας και όλη η πόλη ήταν τώρα υπό ισραηλινή κατοχή.
• Το 1979, το Ισραήλ και η Αίγυπτος υπέγραψαν μια συνθήκη ειρήνης που επανέφερε το Σινά (συνορεύει με τη Λωρίδα της Γάζας), στον αιγυπτιακό έλεγχο. Στη Συνθήκη Ειρήνης, τα επαναδημιουργημένα σύνορα Γάζας-Αιγύπτου χαράχθηκαν πέρα από την πόλη της Ράφα και χωρίστηκε σε αιγυπτιακό και παλαιστινιακό τομέα. Οι περιουσίες διαιρέθηκαν και πολλά σπίτια και περιβόλια κόπηκαν και καταστράφηκαν από το νέο όριο, με μπουλντόζες, υποτίθεται για λόγους ασφαλείας και έγινε ένα από τα τρία συνοριακά σημεία μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ.

  

  

  
  

Δημογραφικά

Το 1922, ο πληθυσμός της Ράφα ήταν 599 μόνο κάτοικοι, που αυξήθηκε σε 1.423 το 1931, ξανά σε 1.635 το 1938 και περαιτέρω σε 2.220 το 1945. Ο πληθυσμός όλο αυτό το διάστημα ήταν εξ ολοκλήρου μουσουλμανικός. Το 1982, ο συνολικός πληθυσμός ήταν περίπου 10.800.

Στην απογραφή του 1997 του Παλαιστινιακού Κεντρικού Γραφείου Στατιστικής (PCBS), η Ράφα και το παρακείμενο στρατόπεδό της είχαν συνολικό πληθυσμό 91.181 κατοίκους _το Tall as-Sultan  (ένα από τα 8 Παλαιστινιακά στρατόπεδα προσφύγων) καταγράφηκε με άλλους 17.141. Οι πρόσφυγες αποτελούσαν το 80,3% του συνολικού πληθυσμού. Στην απογραφή του 1997, η κατανομή του φύλου της Rafah (μαζί με το στρατόπεδο Rafah) ήταν 50,5% άνδρες και 49,5% γυναίκες.

Στην εκτίμηση PCBS (Παλαιστινιακή Στατιστική Υπηρεσία) του 2006, η πόλη της Ράφα είχε πληθυσμό 71.003 κατοίκους, με τα στρατόπεδο της Ράφα και το Ταλ ασ-Σουλτάν να αποτελούν ξεχωριστές τοποθεσίες για σκοπούς απογραφής, με πληθυσμό 59.983 και 24.418, αντίστοιχα.

Ιστορία

Η Ράφα έχει μια ιστορία χιλιάδων ετών. Καταγράφηκε για πρώτη φορά σε μια επιγραφή του Αιγύπτιου Φαραώ Σέτι Α’, από το 1303 π.Χ. ως Rph, και ως ο πρώτος σταθμός στην εκστρατεία του Φαραώ Σοσένκ Α’ στο Λεβάντε το 925 π.Χ. Το 720 π.Χ. ήταν ο τόπος της νίκης του βασιλιά των Ασσυρίων Σαργών Β’ επί των Αιγυπτίων.
Ο Αντίοχος Γ’, πρόθυμος να συνάψει ειρήνη με τον Πτολεμαίο Ε’, έβαλε την κόρη του Κλεοπάτρα Α’ να παντρευτεί τον Πτολεμαίο Ε’ και ο γάμος τους έγινε το 193 π.Χ. στη Rafah.

Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδος

Το 217 π.Χ. διεξήχθη η μάχη της Ραφίας μεταξύ του νικητή Πτολεμαίου Δ’ και του Αντίοχου Γ’. Λέγεται ότι είναι μια από τις μεγαλύτερες μάχες που έχουν γίνει ποτέ στην ανατολή, με πάνω από 100.000 στρατιώτες και 100άδες ελέφαντες.

Η πόλη κατακτήθηκε από τον Αλέξανδρο Yannai (127-76 π.Χ. ήταν ο δεύτερος βασιλιάς της δυναστείας των Χασμοναίων, ο οποίος κυβέρνησε ένα διευρυνόμενο βασίλειο της Ιουδαίας από το 103 έως το 76 π.Χ.) και κρατήθηκε μέχρι που ανοικοδομήθηκε την εποχή του Πομπήιου και του Γαβίνιου. Ο τελευταίος φαίνεται ότι έκανε το πραγματικό έργο της αποκατάστασης για την εποχή της πόλης χρονολογείται από το 57 π.Χ. Η Ράφα αναφέρεται στον Στράβωνα, στο δρομολόγιο Αντωνίνων, και απεικονίζεται στον Χάρτη της Madaba

Βυζαντινή περίοδος

Κατά τη βυζαντινή περίοδο ήταν επισκοπή και εκεί έχουν βρεθεί βυζαντινά κεραμικά και νομίσματα. Εκπροσωπήθηκε στη Σύνοδο της Εφέσου το 431 μ.Χ. από τον επίσκοπο Ρωμανό, σήμερα παραμένει τιμής ένεκεν (ανύπαρκτη) έδρα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, αλλά υπάρχει μια μικρή ελληνορθόδοξη παρουσία.

Πρώιμες μουσουλμανικές _ μαμελουκικές περίοδοι

Η Ράφα ήταν μια από τις πόλεις που καταλήφθηκαν από τον στρατό Rashidun (πυρήνας των ενόπλων δυνάμεων του Χαλιφάτου Ρασιντούν κατά τις πρώτες μουσουλμανικές κατακτήσεις τον 7^ο αιώνα _αναφέρεται ότι διατήρησε υψηλό επίπεδο πειθαρχίας, στρατηγικής ικανότητας και οργάνωσης, δίνοντάς τους διαδοχικές νίκες στις διάφορες εκστρατείες τους) υπό τον στρατηγό ‘Αμρ ιμπν αλ-Ας το 635, και στη συνέχεια ήταν σημαντική εμπορική πόλη κατά την Πρώιμη Μουσουλμανική περίοδο. Υπό τους Ομαγιάδες και τους Αββασίδες, η Ράφα ήταν το νοτιότερο σύνορο της Τζουντ Φιλαστίν (Περιοχή της Παλαιστίνης). Σύμφωνα με τον Άραβα γεωγράφο al-Ya’qubi, ήταν η τελευταία πόλη στην επαρχία της Συρίας και στο δρόμο από τη Ramla προς την Αίγυπτο (σσ. πόλη στο κεντρικό Ισραήλ, κυρίως εβραϊκή, αλλά με σημαντική αραβική μειονότητα. Ιδρύθηκε περίπου το 705-715 μ.Χ. από τον τοπικό κυβερνήτη των Ομαγιαδών και μελλοντικό χαλίφη, Σουλεϊμάν ιμπν Αμπντ αλ-Μαλίκ).

Μια εβραϊκή κοινότητα εγκαταστάθηκε στην πόλη τον 9^ο και 10^ο αιώνα και ξανά τον 12^ο, αν και τον 11^ο  αιώνα γνώρισε παρακμή και το 1080 μετανάστευσαν στην Ασκελόν. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου εκεί έζησε και μια κοινότητα Σαμαρειτών. Όπως οι περισσότερες πόλεις της νότιας Παλαιστίνης, η Ράφα είχε σημείο απόβασης στην ακτή (τώρα Τελ Ράφα), ενώ η κύρια πόλη ήταν στην ενδοχώρα.

Το 1226, ο Άραβας γεωγράφος Γιακούτ αλ-Χαμάουι γράφει για την προηγούμενη σημασία της Ράφα στην πρώιμη αραβική περίοδο, λέγοντας ότι ήταν “παλιά μια ακμάζουσα πόλη, με αγορά, και τζαμί και ξενώνες”. Ωστόσο, συνεχίζει λέγοντας ότι στη σημερινή της κατάσταση, η Ράφα ήταν ερειπωμένη, μιλώντας για έναν ταχυδρομικός σταθμός Αγιουμπιδών στο δρόμο προς την Αίγυπτο μετά το κοντινό Deir al-Balah.

Οθωμανική και Αιγυπτιακή περίοδος

Η Ράφα εμφανίστηκε στα οθωμανικά φορολογικά μητρώα του 1596 ως στη Ναχίγια της Γάζας (της “Λίβας της Γκάζας _Nahiya of Gaza of the Liwa of Gazza”). Είχε πληθυσμό 15 νοικοκυριών, όλοι μουσουλμάνοι, που πλήρωναν φόρους σε σιτάρι, κριθάρι, καλοκαιρινές καλλιέργειες, περιστασιακά έσοδα, κατσίκες ή/και κυψέλες μελισσών.
Το 1799, ο Επαναστατικός Στρατός της Γαλλίας με διοικητή τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη πέρασε από τη Ράφα κατά την εισβολή στην Αίγυπτο και τη Συρία.
Η Ράφα ήταν το όριο μεταξύ των επαρχιών της Αιγύπτου και της Συρίας. Το 1832, η περιοχή περιήλθε στην αιγυπτιακή κατοχή του Μοχάμεντ Άλι, η οποία διήρκεσε μέχρι το 1840.
Ο Γάλλος εξερευνητής Victor Guérin, που την επισκέφτηκε τον Μάιο του 1863, σημείωσε δύο πυλώνες από γρανίτη που οι ντόπιοι ονόμασαν Bab el Medinet, που σημαίνει “Η Πύλη της πόλης”. Το 1881, ο αρχιδούκας Ludwig Salvator της Αυστρίας έγραψε: “Τα θραύσματα από γκρίζους γρανιτένιους στύλους, που στέκονται ακόμη, είναι εδώ για να τα συναντήσουμε σχετικά με το δρόμο, τα χωράφια και την άμμο, και είδαμε έναν ξαπλωμένο στο έδαφος μισοθαμμένο… Οι κολόνες είναι τα απομεινάρια ενός αρχαίου ναού, της Ραφίας, και έχουν ιδιαίτερη σημασία στα μάτια των Αράβων, που τους αποκαλούν Ράφα, καθώς σηματοδοτούν το όριο μεταξύ Αιγύπτου και Συρίας”

Α’ Παγκόσμιος και Βρετανικό προτεκτοράτο

Το 1917, ο βρετανικός στρατός κατέλαβε τη Ράφα και τη χρησιμοποίησε ως βάση για την επίθεσή του στη Γάζα. Η παρουσία των βάσεων του στρατού ήταν μια οικονομική έλξη που έφερε τον κόσμο πίσω στην πόλη.

Στην απογραφή της Παλαιστίνης το 1922 που διεξήχθη από τις αρχές της Βρετανίας, η Ράφα είχε πληθυσμό 599 κατοίκων, όλοι μουσουλμάνοι, αυξάνοντας στην απογραφή του 1931 σε 1.423, όλοι μουσουλμάνοι, σε 228 σπίτια. Στις στατιστικές του 1945, η Ράφα είχε 2.220 κατοίκους, όλοι μουσουλμάνοι, με 40.579 ντουνάμ γης, σύμφωνα με μια επίσημη έρευνα γης και πληθυσμού. Από αυτά, 275 ντουνάμ ήταν φυτείες και αρδεύσιμη γη, 24.173 χρησιμοποιήθηκαν για δημητριακά,[38] ενώ 16.131 ήταν ακαλλιέργητη γη (Ένα ντουνάμ τουρκικά: dönüm, επίσης γνωστό ως donum ή dunum, ήταν η οθωμανική μονάδα περιοχής ισοδύναμη με το δικό μας στρέμμα _ποσότητα γης που θα μπορούσε να οργωθεί από βόδια σε μια μέρα. Ο νομικός ορισμός ήταν “σαράντα τυπικοί βηματισμοί σε μήκος και πλάτος”, αλλά η πραγματική του έκταση διέφερε σημαντικά από μέρος σε μέρος, από λίγο περισσότερο από 900 μ² τετραγωνικά μέτρα στην Οθωμανική Παλαιστίνη σε ~2.500 μ² στο Ιράκ.

1948–1967

Μετά τον Αραβο-Ισραηλινό Πόλεμο του 1948, η Αίγυπτος κυβερνούσε την περιοχή (Παλαιστινιακό Προτεκτοράτο) και δημιουργήθηκαν προσφυγικοί καταυλισμοί. Στον πόλεμο του 1956 στον οποίο συμμετείχαν το Ισραήλ, η Βρετανία, η Γαλλία και η Αίγυπτος, 111 άτομα, μεταξύ των οποίων 103 πρόσφυγες, σκοτώθηκαν από τον ισραηλινό στρατό στον παλαιστινιακό προσφυγικό καταυλισμό της Ράφα, κατά τη σφαγή της Ράφα. Τα Ηνωμένα Έθνη δεν μπόρεσαν να προσδιορίσουν τις συνθήκες γύρω από τους θανάτους.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου των έξι ημερών του 1967, οι ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις κατέλαβαν τη Ράφα με τη χερσόνησο του Σινά και τη Λωρίδα της Γάζας. Ο πληθυσμός ήταν περίπου 55.000, από τους οποίους μόνο 11.000 ζούσαν στην ίδια τη Ράφα.

Τη μαύρη Παρασκευή, 9 Ιουνίου 1967, ο ισραηλινός στρατός κατέστρεψε και ανατίναξε 144 σπίτια στον προσφυγικό καταυλισμό της Ράφα, σκοτώνοντας 23 κατοίκους.

Μετά το 1967

Το καλοκαίρι του 1971, οι IDF, υπό τον Ariel Sharon (τότε επικεφαλής της νότιας διοίκησης του IDF), κατέστρεψαν περίπου 500 σπίτια στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Rafah για να δημιουργήσουν δρόμους περιπολίας για τις ισραηλινές δυνάμεις. Αυτές οι κατεδαφίσεις εκτόπισαν σχεδόν 4.000 άτομα. Το Ισραήλ δημιούργησε τότε έργα στέγασης _βιτρίνα στη “Βραζιλία” και τον “Καναδά” για να φιλοξενήσει _υποτίθεται εκτοπισμένους Παλαιστίνιους (σσ. Η “Βραζιλία” βρίσκεται αμέσως νότια της Ράφα, ενώ ο “Καναδάς” ήταν ακριβώς απέναντι από το σύνορα στο Σινά και ονομάστηκαν έτσι επειδή ειρηνευτικά στρατεύματα του ΟΗΕ από αυτές τις αντίστοιχες χώρες είχαν διατηρήσει στρατώνες σε αυτές τις τοποθεσίες). Όταν οι Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ του 1978 επέβαλλαν τον επαναπατρισμό των προσφύγων του “Καναδά” στη Λωρίδα της Γάζας, κατασκευάστηκε το έργο Τελ αλ-Σουλτάν, βορειοδυτικά της Ράφα, για να τους φιλοξενήσει.

Κατά τους πρώτους μήνες της Πρώτης Ιντιφάντα, στις 25 Απριλίου 1989, ο κάτοικος της Ράφα, Khaled Musa Armilat, 22 ετών, πυροβολήθηκε από Ισραηλινούς στρατιώτες στο Khan Yunis. Σε μια επιστολή προς ένα μέλος της Κνεσέτ, το Μάρτη του 1990, ο υπουργός Άμυνας Yitzhak Rabin δήλωσε ότι ο αδελφός του νεκρού είχε ανακριθεί και δήλωσε ότι είχε σκοτωθεί από την Αστυνομία των Συνόρων, αλλά τέσσερις μήνες αργότερα κατηγόρησε τον στρατό. Ο Ράμπιν πρόσθεσε ότι το θέμα διερευνάται από την ισραηλινή αστυνομία. Τρεισήμισι εβδομάδες μετά τη δολοφονία του Αρμιλάτ, στις 19 Μαΐου, πέντε πολίτες, μεταξύ των οποίων μια 50χρονη γυναίκα και ένα αγόρι 13 ετών, σκοτώθηκαν από Ισραηλινούς στρατιώτες από πλαστικές σφαίρες. Δύο από τα άλλα 12 θύματα πέθαναν αργότερα από τα τραύματά τους.

Τον Μάιο του 2004, η ισραηλινή κυβέρνηση με επικεφαλής τον τότε πρωθυπουργό Αριέλ Σαρόν ενέκρινε άλλη μια μαζική κατεδάφιση κατοικιών στη Ράφα _τότε απέκτησε το προσωνύμιο “μπουλντόζας”.

Τον Σεπτέμβριο του 2005, το Ισραήλ αποχώρησε από τη λωρίδα της Γάζας, αλλά η Ράφα παρέμεινε χωρισμένη, με μέρος της στην αιγυπτιακή πλευρά των συνόρων υπό αιγυπτιακή κυριαρχία. Τότε για να αντιμετωπίσουν τη διαίρεση της πόλης,  λαθρέμποροι έφτιαξαν σήραγγες κάτω από τα σύνορα, συνδέοντας τα δύο μέρη και επιτρέποντας το λαθρεμπόριο αγαθών και προσώπων.

2023–2024 Πόλεμος στη Γάζα _Επίθεση στη Ράφα

Κατά τη διάρκεια του πολέμου των Ισραηλινών (σσ. IDF _κατ΄ ευφημισμό Αμυντικών Δυνάμεων) στη Γάζα, οι πολίτες κλήθηκαν να φύγουν Ράφα και να εκτοπιστούν βίαια από τα σπίτια τους. Αν και η ισραηλινή κυβέρνηση κήρυξε το νότιο μισό της Γάζας ασφαλή ζώνη, ο IDF προχώρησε σε εκτεταμένο βομβαρδισμό της περιοχής, με έρευνα των New York Times να υπολογίζει ότι βόμβες 2.000 λιβρών ρίφθηκαν τουλάχιστον 200 φορές από τις 21 Δεκεμβρίου 2023. Μέχρι σήμερα, περίπου τα δύο τρίτα του πληθυσμού της Γάζας, ή 1,4 εκατομμύρια άνθρωποι, είχαν εκτοπιστεί βίαια από άλλα μέρη της επικράτειας στη Ράφα, με τον Ισραηλινό Στρατό να δηλώνει την πρόθεσή του να εισέλθει στην πόλη. Οι προειδοποιήσεις _ακόμα και του ΟΗΕ για το ενδεχόμενο μαζικών απωλειών αμάχων σε περίπτωση χερσαίας εισβολής, με τον γγ Αντόνιο Γκουτέρες να υποστηρίζει ότι “Μια τέτοια ενέργεια θα αύξανε εκθετικά αυτό που είναι ήδη ένας ανθρωπιστικός εφιάλτης με ανείπωτες περιφερειακές συνέπειες”, πέφτουν στο κενό. Στις 9- Φεβ ο Νετανιάχου διέταξε τον Ισραηλινό Στρατό να δημιουργήσει ένα σχέδιο εκκένωσης για την απομάκρυνση αμάχων πριν ξεκινήσει μια επίθεση εναντίον της Ράφα, με πρόσχημα πως είναι σημαντικό κέντρο πληθυσμού στη Λωρίδα της Γάζας που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Χαμάς, δηλώνοντας πως θα προστατεύσει τους  περισσότερους από 1 εκατομμύριο άμαχους _από τους οποίου τα ¾ είναι γυναικόπαιδα

ℹ️    Πηγές:
Welcome To Rafah & Palestine Maps