Η Οχτωβριανή Επανάσταση είχε μεγάλη η επίδραση στον πνευματικό κόσμο της Ελλάδας, ιδιαίτερα δε στους οπαδούς του μαχόμενου δημοτικισμού που συσπειρώνονταν στο περιοδικό «Νουμάς» του Δ. Ταγκόπουλου. Ηταν τέτοια η επίδραση που αργότερα ο δημοτικιστής ταυτιζόταν με τον κομμουνιστή, εξ ου και το μαλλιοροκομμουνιστής.
Τιμώντας την Οχτωβριανή Επανάσταση θα αναπτύξουμε ένα αφιέρωμα για την επίδραση που είχε στο λογοτεχνικό κόσμο και στη διανόηση της εποχής.
Αναφερθήκαμε ήδη στους Δημήτρη Ταγκόπουλο, Ρήγα Γκόλφη, Μένο Φιλήντα, Κωνσταντίνο Χατζόπουλο, Κώστα Παρορίτη και ολοκληρώνουμε το αφιέρωμα με μια μικρή αναφορά στο περιοδικό «Νουμάς» (Αναλυτικότερα θα επανέλθουμε στο μέλλον).
Γράφει ο Ηρακλής Κακαβάνης //
Κυκλοφόρησε από το 1903 μέχρι το 1931 (με διακοπές τα έτη 1917-1918, 1924-1929). Κατά την πρώτη περίοδο, η πορεία του είναι στενά συνδεδεμένη με την ιστορία του γλωσσικού ζητήματος.
Στάθηκε το προπύργιο της γλωσσικής επανάστασης. Με βασικές αρχές και στόχους το σεβασμό στη νεότητα, τη γλωσσική αναγέννηση και αργότερα, με την ιδέα πως ο δημοτικισμός δεν μπορεί να νοηθεί έξω και χωριστά από το σοσιαλισμό. Χτυπάει το λογιοτατισμό, το σχολαστικισμό των δασκάλων, την προγονοπληξία και τη γλωσσική πρόληψη με κάθε τρόπο. Δεν είχε μέτωπο μόνο με τους καθαρευουσιάνους, αλλά και με τους αναρχικούς της γλώσσας, τους μειχτούς, τους φοβητσιάρηδες, τους συμβιβαστικούς όπως έλεγε ο Ρ. Γκόλφης. Ό,τι πρωτίστως ενδιαφέρει είναι η καθαρότητα της γλώσσας. Μια ανάγνωση της στήλης «Χωρίς γραμματόσημο», όπου κρίνονται οι συνεργασίες που στέλνονται στο περιοδικό, πείθει γι αυτό. Ποιήματα «ανακατωμένα με καθαρεύουσες και ψευτομοντερνισμούς» δεν έχουν θέση μαζί και ό,τι θυμίζει «καβάφειο ποίηση» και κοσμοπολιτισμό (αρ. τχ. 787)
Πρώτος άνοιξε τις σελίδες του στις επαναστατικές θεωρίες με το «Κοινωνικό ζήτημα» του Σκληρού που γίνεται αφορμή για συζήτηση από τις στήλες του περιοδικού. Και σαν επιστέγασμα υποστηρίζει ότι ο δημοτικισμός βαδίζει χέρι χέρι με το δημοτικισμό. Όπως γράφει ο στενός συνεργάτης του «Νουμά» Κώστας Παρορίτης το 1922: «Το ζήτημα του δημοτικισμού δε θα το λύσει αυτή ή εκείνη η προπαγάνδα ή η επιβολή του κράτους, αλλά θα το λύσει ο ίδιος ο λαός σαν θα μπορέσει μια μέρα να καταλάβει την εξουσία. Οι αστοί όσο κατέχουνε την εξουσία δεν έχουνε κανένα λόγο να ευνοήσουν την επικράτηση του αληθινού δημοτικισμού. Το πολύ- πολύ να νοθέψουν και να μασκαρέψουν κι αυτήν την ιδέα απλώς και μόνο για να την εκμεταλλευτούνε και να μη δειχτούνε και καθυστερημένοι».
Εκτός από το Βάρναλη στις σελίδες του φιλοξενήθηκαν ο Γληνός, ο Δελμούζος, ο Σκληρός, ο Αυγέρης, ο Καζαντζάκης, ο Καρυωτάκης ο Φ. Πολίτης και τόσοι άλλοι…
