Παρουσιάζει ο Ειρηναίος Μαράκης //
Υπόθεση:
Τη νύχτα της 20ής Γενάρη η Λένα Μανιέ, μαθήτρια της Τρίτης Λυκείου, εξαφανίζεται. Κανείς δεν ξέρει το γιατί, κανείς δεν έχει καταλάβει κάτι, σε κανέναν δεν έχει πει τίποτα. Το γεγονός αυτό δρα καταλυτικά τις μέρες που ακολουθούν στις σχέσεις συγγενών, φίλων και γνωστών της, καθώς όλοι αναρωτιούνται για το δικό τους ρόλο σε αυτήν την εξαφάνιση, αλλά προπάντων για το ρόλο των υπολοίπων. Εννιά άτομα, εννιά αφηγητές προσπαθούν να δικαιολογήσουν, να συγκαλύψουν, να κατηγορήσουν. Και καθώς περνά ο καιρός οι σχέσεις τους δοκιμάζονται, αλλάζουν, καταρρέουν.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη, στη σειρά Γέφυρες, Λογοτεχνία για νέους (3η έκδοση: Σεπτέμβριος 2020)
Σχόλιο:
Στην περίοδο που διανύουμε η γυναικεία καταπίεση, οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις των θυμάτων για παρενοχλήσεις και βιασμούς καθώς και οι γυναικοκτονίες, από την Τοπαλούδη μέχρι την Κάρολαϊν, βρίσκονται στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου. Η λογοτεχνία και οι σύγχρονοι συγγραφείς δεν μπορούν να μένουν αμέτοχοι μπροστά σε αυτές τις καταστάσεις. Οφείλουν να πάρουν θέση χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα προχωρήσουν σε αισθητικές ή άλλου είδους παραχωρήσεις μόνο και μόνο για να γράψουν ένα βιβλίο που θα μιλάει για τα παραπάνω θέματα.
Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου μιλάει για όλα αυτά με «αγωνία και χιούμορ», όπως μας πληροφορεί το σχετικό σημείωμα στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του, καταφέρνοντας παράλληλα να προσεγγίσει με επιτυχία ζητήματα όπως τον σχολικό εκφοβισμό (bulling), την καλλιέργεια του σεξισμού μέσα σε μικρές κοινότητες όπως ένα σχολείο, τις διαπροσωπικές σχέσεις που δεν είναι πάντα τόσο αγνές όπως δείχνουν κ.α. Ακόμα ο συγγραφέας δεν παραλείπει να αναφερθεί στο ρατσισμό απέναντι στους ξένους ακόμα κι από ανθρώπους που ήρθαν ως μετανάστες στη χώρα μας, στον τρόπο που τα ΜΜΕ διαχειρίζονται τις υποθέσεις παιδιών που εξαφανίζονται, στην καταπιεσμένη ομοφυλοφιλία.
Όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς να ξεχάσουν την κεντρική υπόθεση: την εξαφάνιση μιας νεαρής κοπέλας, που αντιμετωπίζονταν ως το μαύρο πρόβατο τόσο της οικογένειας όσο και του σχολείου της. Η πλοκή ξετυλίγεται μέσα από τις μαρτυρίες των φίλων, γνωστών, συγγενών και συμμαθητών της Λένας αναδεικνύοντας κατά περίπτωση τις σκέψεις, τις πράξεις και τις ανησυχίες όλων των άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενων στην υπόθεση. Συγκεκριμένα οι αφηγητές είναι: τα αδέρφια της Χρήστος και Δήμητρα, η θεία Νατάσα, η κολλητή Παναγιώτα και ο πατέρας της, Αντώνης, οι συμμαθητές Νίκος και Σταύρος, η αστυνομικός Χριστίνα Βάρσου και η καθηγήτρια Θεοδώρα Παπαλάμπρου ενώ παρεμβάλλονται και άλλα πρόσωπα που χωρίς να έχουν άμεση σχέση με την κοπέλα καταφέρνουν να συμβάλλουν τόσο στην σκιαγράφηση του χαρακτήρα και της ζωής της, όσο και στην εξέλιξη της υπόθεσης. Το τελευταίο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην ίδια την πρωταγωνίστρια, χωρίς τον παραμορφωτικό φακό των άλλων.
Η γραφή είναι άμεση και δεν αναλώνεται σε περιττές περιγραφές και φλυαρία καθιστώντας τον/ην αναγνώστη/ρια κοινωνό του δράματος. Οι χαρακτήρες είναι ολοκληρωμένοι, η ατμόσφαιρα αντανακλά τις διαθέσεις των προσώπων που συμμετέχουν σε αυτή την ιστορία κι αυτό χωρίς ο συγγραφέας να εκβιάζει το συναίσθημα ή να μένει στο κλασικό δίπολο μεταξύ του καλού και του κακού. Οι αντιφάσεις μιας κοινωνίας και των ανθρώπων της σε κρίση είναι εδώ όπως, βέβαια, και το αστυνομικό, αν μπορώ να το πω έτσι, μυστήριο. Μάλιστα, ο συγγραφέας παραθέτει κι ένα στοιχείο το οποίο αν είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί θα δείτε ότι οδηγεί κατευθείαν στη λύση της υπόθεσης.
Κατά τη γνώμη μου το μυθιστόρημα του Βασίλη Παπαθεοδώρου “Τη νύχτα που έσβησαν τ’ αστέρια” αποτελεί ένα βιβλίο που κάθε νέος/α οφείλει να διαβάσει. Και όχι μόνο κάθε νέος αλλά γενικότερα άνθρωποι από όλες τις ηλικίες. Αν και χαρακτηρισμένο ως “λογοτεχνία για νέους” το βιβλίο καταφέρνει να ξεπεράσει αυτό το χαρακτηριστικό και να γίνει ένα βιβλίο απαραίτητο για την προσέγγιση, αν όχι την κατανόηση, καταστάσεων που δυστυχώς βρίσκουμε και θα βρίσκουμε δίπλα μας ή και μέσα στα σπίτια μας μέχρι, τουλάχιστον, την οριστική τους αντιμετώπιση. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
