Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

«Θέματα Παιδείας»: Με πλούσια και ενδιαφέρουσα ύλη κυκλοφορεί το νέο τεύχος

Με πραγματικά πλούσια ύλη και πολύ ενδιαφέροντα άρθρα κυκλοφορεί το νέο τεύχος, αρ. 89 – 92 του περιοδικού «Θέματα Παιδείας». Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν το περιοδικό στους κατά τόπους ανταποκριτές του, στα βιβλιοπωλεία της «Σύγχρονης Εποχής» και φυσικά στις εκδηλώσεις του 49ου Φεστιβάλ ΚΝΕ – «Οδηγητή».

Το ειδικό θέμα αυτού του τεύχους αφορά τη Γλώσσα και τη Λογοτεχνία στο σχολείο. Το περιοδικό συνεχίζει την κριτική στα νέα αναλυτικά προγράμματα σπουδών στο σχολείο που είχε αρχίσει με το προηγούμενο τεύχος του (81 – 88) και είχε καταπιαστεί εκεί με τις Φυσικές Επιστήμες στο σχολείο. Στο παρόν τεύχος στο επίκεντρο μπαίνουν η Γλώσσα και η Λογοτεχνία, ο τρόπος διδασκαλίας τους, τα προβλήματα και οι συνέπειες που προκύπτουν στην έκφραση αλλά και στη διάρθρωση του λόγου, δηλαδή της σκέψης, για μαθητές και αποφοίτους.

Ξεκινώντας με σκέψεις προς μια κριτική προσέγγιση της γλωσσικής διδασκαλίας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, το αφιέρωμα – που αποτελείται στο πρώτο μέρος του από πέντε άρθρα – στέκεται τόσο στις γενικές κατευθύνσεις της γλωσσικής διδασκαλίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, όσο και σε ιδιαίτερες πλευρές της όπως η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών, το μάθημα της Γλώσσας στο Λύκειο και η διδασκαλία της Λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο.

Στο πλαίσιο του ειδικού θέματος αυτού του τεύχους ξεχωρίζει επίσης μια ανέκδοτη στη χώρα μας μετάφραση του Λεβ Σεμιόνοβιτς Βιγκότσκι με αποσπάσματα από το έργο του «Φαντασία και δημιουργικότητα στην παιδική ηλικία». Ο μεγάλος Σοβιετικός ψυχολόγος Λ. Σ. Βιγκότσκι είναι γνωστός στην Ελλάδα για το έργο του ιδιαίτερα πάνω στη γλώσσα και τη σκέψη, την ανάπτυξη του ανθρώπινου νου μέσα στην κοινωνία. Η μελέτη που αναδημοσιεύεται στα «Θέματα Παιδείας» επικεντρώνει στον ρόλο της Εκπαίδευσης για την ανάπτυξη στο παιδί εκείνης της δημιουργικότητας που εκφράζεται ιδιαίτερα με τον λόγο.

Παραπέρα, τα «Θέματα Παιδείας» φιλοξενούν μια σειρά από μελέτες, έρευνες και προβληματισμούς πάνω σε θέματα που σχετίζονται με την Εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτό συναντούμε ένα κείμενο εργασίας ομάδας παιδαγωγών νηπιαγωγών που αποτελεί την πρώτη κριτική στο πρόγραμμα σπουδών που εφαρμόζεται ως τώρα πιλοτικά στα νηπιαγωγεία. Μια δημοσίευση που έχει αξία για τον γονιό και τον παιδαγωγό προσχολικής ηλικίας, για να μην αφεθούν τα παιδιά στον αυτόματο πιλότο της πιο χυδαίας εκδοχής της σχολειοποίησης, δηλαδή της εκγύμνασης δεξιοτήτων. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες και των προηγούμενων προγραμμάτων και οδηγιών νηπιαγωγού (στην ίδια κατεύθυνση κινείται και το νέο πρόγραμμα) τονίζει την ανάγκη να αλλάξει η ρότα για να φτάσουμε στην αναγκαία για όλα τα παιδιά ολόπλευρη και ολοκληρωμένη Προσχολική Αγωγή.

Δημοσιεύεται ακόμα ολόκληρη η ομιλία της Ελένης Μηλιαρονικολάκη, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνης του Τμήματος Πολιτισμού, σχετικά με τη χρησιμότητα και τη σημασία της λογοτεχνίας, την ουσιαστική αξία της για τον άνθρωπο που αναδεικνύεται μέσα από το παράδειγμα της προοδευτικής λογοτεχνίας, η οποία έρχεται αντιμέτωπη με τα μεγάλα προβλήματα της ζωής… ακόμη και σε πείσμα των αρχικών προθέσεων των δημιουργών της.

«Περί ρομποτικής, “εκπαίδευσης STEM” και “ψηφιακού εγγραμματισμού” στα σχολεία», είναι ο τίτλος ενός ακόμα άρθρου του τρέχοντος τεύχους του περιοδικού, που επιχειρεί μια κριτική εξέταση της εισόδου των παραπάνω αντικειμένων στα σχολεία, με στόχο να ωθηθούν από νωρίς οι μαθητές στην απόκτηση δεξιοτήτων, ως αντανάκλαση της ταχύτατης αυτοματοποίησης στο πλαίσιο της καπιταλιστικής παραγωγής. Οδηγούνται όμως έτσι οι μαθητές να προσεγγίσουν ολοκληρωμένα την επιστήμη ή τσαλαβουτούν σε στοιχεία διαφόρων επιστημών με στενό χρηστικό χαρακτήρα; Ποιοι κερδίζουν τι από αυτά τα πακέτα που εισάγονται στα σχολεία; Και τελικά πού οφείλεται το λεγόμενο ψηφιακό χάσμα αν όχι στις αγεφύρωτες ταξικές ανισότητες;

Οι στρατηγικές κατευθύνσεις για την Ειδική Αγωγή, όπως αποτυπώνονται στα κείμενα της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, είναι επίσης ένα ξεχωριστό θέμα που εξετάζεται σε αυτό το τεύχος του περιοδικού, φωτίζοντας ότι η κυρίαρχη πολιτική μεταθέτει τελικά όλη την ευθύνη για τις ανάγκες των ΑμεΑ στους ίδιους και τις οικογένειές τους. Να σημειωθεί ότι η Ειδική Αγωγή καθίσταται ένα ιδιαίτερα επίκαιρο θέμα στη χώρα μας, καθώς πέραν του ότι είναι στο «κόκκινο», με τις οικογένειες παιδιών ΑμεΑ να φτάνουν συχνά σε απόγνωση προσπαθώντας να τα στηρίξουν, η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει και μια συνολικού τύπου νομοθετική ρύθμιση για τον χώρο, που θα την έχουμε το επόμενο διάστημα μπροστά μας. Συμπληρωματικά στο παραπάνω άρθρο, δε, θα βρούμε σε αυτό το τεύχος των «Θεμάτων Παιδείας» ένα κείμενο αναφοράς στη μνήμη του Βόλφγκανγκ Γιάντζεν (1941 – 2020), ιδρυτή της υλιστικής Παιδαγωγικής των Αναπήρων.

Η πλούσια ύλη του περιοδικού είναι ακόμα διανθισμένη με ανακοινώσεις, κείμενα και άλλα υλικά από το εκπαιδευτικό μέτωπο, απ’ όπου ξεχωρίζει η συνέντευξη με μια εκπαιδευτικό γύρω από τις μεγάλες κινητοποιήσεις στη Γαλλία, που μεταφέρει την κατάσταση στα σχολεία της ευρωπαϊκής χώρας και τους προβληματισμούς που γεννήθηκαν στους Γάλλους εκπαιδευτικούς που συναντήθηκαν με τους άλλους εργαζόμενους.

Ακόμα, ένα επίκαιρο ιστορικό μήνυμα επικεντρώνεται στα διδάγματα από τη Μικρασιατική Καταστροφή, ενώ μένοντας στο κομμάτι της Ιστορίας δημοσιεύονται ακόμα δύο κείμενα ως «παραλειπόμενα» των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821. Σημειώνεται ότι η σύμπτυξη της ύλης του περιοδικού τον καιρό της πανδημίας δεν επέτρεψε τη δημοσίευση όλων των υλικών που είχαν συγκεντρωθεί. Ετσι, στο παρόν τεύχος δημοσιεύονται ένα αφιέρωμα στον αγωνιστή φιλέλληνα ποιητή Μπάιρον και ένα κείμενο που αναφέρεται στον γνωστό γραμματικό του Καραϊσκάκη, Δημήτριο Αινιάν, που αναφέρεται στην έννοια λαός ξέχωρα από την ευρύτερη έννοια έθνος και το πώς οραματιζόταν τη βελτίωση της ζωής αυτού του λαού.

Τέλος, το περιοδικό «βουτά» με αυτό το τεύχος στο λογοτεχνικό έργο και τη ζωή της σπουδαίας Μαρίας Ιορδανίδου. Παράλληλα κάνει διάφορες βιβλιοπροτάσεις νέων εκδόσεων ποίησης, πεζογραφίας, μελετών και παιδικού βιβλίου, ενώ δημοσιεύει και ένα διήγημα.

Πηγή: Ριζοσπάστης