Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης //
C’ e ancora domani (Πάντα Υπάρχει Το Αύριο, 2023) Σκηνοθεσία: Πάολα Κορτελέζι
Με τους: Πάολα Κορτελέζι, Βαλέριο Μαστραντρέα, Ρομάνα Ματζιόρα Βεργκάνο κ.α
Το σκηνοθετικό ντεμπούτο της ηθοποιού Πάολα Κορτελέζι, η οποία κρατά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο, μας μεταφέρει στην μεταπολεμική Ιταλία του 1946 που με νωπές τις μνήμες από τη δράση των φασιστών του Μπενίτο Μουσολίνι ετοιμάζεται για την διεξαγωγή του συνταγματικού δημοψηφίσματος που κατήργησε τη βασιλεία και ανακήρυξε τη χώρα σε δημοκρατία. Σε αυτό ψήφισαν για πρώτη φορά και οι γυναίκες.
Πρωτωγωνίστρια είναι η Ντέλια, μια νεαρή μητέρα που προσπαθεί να αναθρέψει τα παιδιά της κάτω από τις χειρότερες συνθήκες αλλά και να επιβιώσει από τα χέρια του κακοποιητικού συζύγου της. Η Ντέλια, που εργάζεται τόσο στο σπίτι όσο και σε εξωτερικές δουλειές, δεν είναι η μόνη που υφίσταται τους παλιούς νόμους της γυναικείας καταπίεσης. Για παράδειγμα, η κόρη της έχει βγει στην αγορά εργασίας συνεισφέροντας με την πενιχρή της αμοιβή στα οικογενειακά βάρη αντί να πάει στο σχολείο που έτσι κι αλλιώς, θεωρείται “αντρική υπόθεση”. Θα φτάσει στα όρια της υπομονής της όταν αντιληφθεί με τον χειρότερο τρόπο ότι η κόρη της κινδυνεύει να ακολουθήσει τον ίδιο ρόλο της υποταγμένης συζύγου κι έτσι, απηυδισμένη από το ξύλο και την καταπίεση αποφασίζει να αναλάβει δράση. Πώς; Θα δείτε!
Το «Πάντα Υπάρχει Το Αύριο» είναι ένα φιλμ ενταγμένο στην πραγματικότητα και με έντονο ταξικό πρόσημο. Είναι μια γνήσια φεμινιστική ταινία, ένα αιχμηρό πολιτικό και κοινωνικό σχόλιο τόσο για το παρελθόν και το μέλλον της Ιταλίας, όσο και για το σεξισμό και τη γυναικεία καταπίεση τότε και σήμερα. Τα δραματικά και κωμικά στοιχεία μοιράζονται ισόποσα και η ιστορία εξελίσσεται σε γρήγορους ρυθμούς και με ξεκάθαρη διάθεση ενδυνάμωσης του γυναικείου, και όχι μόνο, κοινού. Η Πάολα Κορτελέζι προσφέρει ένα υποδειγματικό κινηματογραφικό έργο, χωρίς να εκβιάζει το συναίσθημα και χωρίς να κάνει επίδειξη ύφους. Παράλληλα αποφεύγει την αναπαραγωγή ενός στείρου διδακτισμού που συνήθως κουράζει τους θεατές και τους απομακρύνει από το μήνυμα της ταινίας. Παράλληλα η σκηνοθέτρια αποτίει φόρο τιμής στις καλύτερες παραδόσεις του ιταλικού Νεορεαλισμού που μέσα από τα έργα των μεγάλων δημιουργών εστιάσε στις ανάγκες και στα όνειρα της εργατικής τάξης και των περιθωριοποιημένων στην μεταπολεμική Ιταλία.
Το στοιχείο της αυστηρής κριτικής προς το σεξισμό και τη γυναικεία καταπίεση είναι κυρίαρχο στο «Πάντα Υπάρχει Το Αύριο». Το φάσμα της γυναικείας καταπίεσης είναι αρκετά ευρύ, ξεκινάει από τους νόμους σχετικά με τον γάμο όπου τα ξαδέρφια πρέπει να παντρεύονται μεταξύ τους ώστε να μην να μην αλλοιωθούν οι δεσμοί και το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας και καταλήγει μέχρι τον τρόπο που ο άντρας αφέντης θα δέρνει τη γυναίκα του ώστε να υπακούει πιστά τις εντολές του. Το πρότυπο της σωστής γυναίκας είναι εκείνη που εργάζεται και δεν αντιμιλάει στους άντρες της οικογένειας, αντίθετα τα αρσενικά μέλη της έχουν κάθε δικαίωμα να κάνουν ότι θέλουν χωρίς να δίνουν λόγο σε κανέναν. Η Κορτελέζι ξεψαχνίζει μία μία τα συμπτώματα της κοινωνικής αρρώστιας που ήταν και είναι ο σεξισμός και τα αποδομεί στη συνέχεια με όπλα της το χιούμορ, τη μουσική και τον χορό.
Το πολιτικό στοιχείο είναι έντονο και επίκαιρο. Μετά τον πόλεμο οι συνεργάτες των Ναζί συνέχισαν τη ζωή τους ως ευυπόληπτοι πολίτες και αναγνωρισμένοι επιχειρηματίες, με περιουσία που έφτιαξαν μέσω της μαύρης αγοράς. Σήμερα, πρωθυπουργός στην Ιταλία είναι η Τζόρτζια Μελόνι, που ως έφηβη έγινε μέλος στη νεολαία του «Ιταλικού Κοινωνικού Κινήματος», το οποίο νοσταλγούσε ανοιχτά τον Μπενίτο Μουσολίνι.
Με λίγα λόγια, η σκηνοθέτρια μας δίνει ένα κινηματογραφικό έργο που δεν περιορίζεται σε μια κριτική κατά της γυναικείας καταπίεσης. Παράλληλα αναγνωρίζει, μέσω των όποιων περιορισμών, ότι ο σεξισμός είναι παράγωγο του κοινωνικού συστήματος με τις έντονες ταξικές διαφορές του. Από τη μία θα βρούμε τις φτωχές οικογένειες που αγωνίζονται για ένα πιάτο και από την άλλη τις οικογένειες των μαυραγοριτών που πλούτισαν μέσα στην Κατοχή και από τη συνεργασία τους με τους Ναζί. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι εύπορες γυναίκες δεν υφίστανται διακρίσεις λόγω του φύλου τους.
Είναι μια ταινία που αξίζει να την παρακολουθήσετε σε κάποια αίθουσα στην περιοχή σας. Όσο και αν το θέμα είναι δύσκολο και βαρύ, τόσο στην αντιμετώπιση του όσο και στην καλλιτεχνική του απεικόνιση, η Κορτελέζι μαζί με μια εξαιρετική ομάδα ηθοποιών μάς χαρίζει ένα έργο που διασκεδάζει και προβληματίζει. Μάλιστα, στο τέλος της ταινίας, ο προσωπικός αγώνας της πρωταγωνίστριας γίνεται συλλογικός και αυτό αποτελεί ένα ακόμα από τα πλεονεκτήματα του «Πάντα Υπάρχει Το Αύριο». Για όλα τα παραπάνω, η ταινία έγινε μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία στην Ιταλία. Μακάρι να γίνει και εδώ. Αρκεί να βρει τη μέγιστη διανομή στις αίθουσες, ιδιαίτερα σε μια εποχή που δεν βοηθάει τις κινηματογραφικές προβολές πέρα, ίσως, από τα θερινά σινεμά.
