Κρίστοφερ Χελάλι: Ένας Έλληνας κομμουνιστής υποψήφιος για το Κογκρέσο των ΗΠΑ

Γράφει ο Νίκος Μόττας //

Στις 3 Νοέμβρη είναι προγραμματισμένες να διεξαχθούν στις ΗΠΑ οι εκλογές για να την ανάδειξη αντιπροσώπων στη Βουλή των Αντιπροσώπων, την «κάτω βουλή» του αμερικανικού Κογκρέσου. Ανάμεσα στις αναρίθμητες καμπάνιες υποψηφίων ξεχωρίζει αυτή ενός ελληνικής καταγωγής κομμουνιστή από την πολιτεία του Βερμόντ, του Κρίστοφερ (Χριστόφορος) Χελάλι (Christopher Joseph Helali) που ρίχνεται στη μάχη των εκλογών με την στήριξη του Κόμματος των Κομμουνιστών των ΗΠΑ (PCUSA).

Γεννημένος στη Μασαχουσέτη από πατέρα Ιρανό και μητέρα Ελληνίδα, ο Κρίστοφερ μεγάλωσε σε ένα πολιτισμικά ποικιλόμορφο περιβάλλον όπου συνυπήρχαν διαφορετικές γλώσσες και θρησκείες κάτι που, όπως ο ίδιος λέει, εμβάθυνε την αγάπη του για την ιστορία, την πολιτική και τη φιλοσοφία.

Η περίπτωση του Χελάλι θα μπορούσε να είναι άλλη μια συνηθισμένη ιστορία ενός ελληνικής καταγωγής νέου που γεννήθηκε και μεγάλωσε στις ΗΠΑ. Το ιδιαίτερο και συνάμα ενδιαφέρον στοιχείο στην περίπτωση του είναι ότι προέρχεται από οικογένεια κομμουνιστών, αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.

Οι Έλληνες παππούδες του αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στο Καναδά μετά το τέλος του Εμφυλίου και την ήττα του ηρωϊκού ΔΣΕ, ως αποτέλεσμα των σφοδρών διώξεων που το αστικό κράτος εξαπέλυσε ενάντια στους κομμουνιστές. Ο παππούς του Κρίστοφερ, Παναγιώτης Κασιδάκος, ήταν μέλος της ΕΠΟΝ, ενώ ο θείος του (αδελφός του παππού) Γιώργος Κασιδάκος, μαχητής του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, δολοφονήθηκε από τους μοναρχοφασίστες το 1947 στο Γύθειο της Λακωνίας.

Κληρονομιά αγώνων και θυσιών

Σε επικοινωνία που είχαμε με τον Κρίστοφερ μας διηγήθηκε πτυχές του αγωνιστικού παρελθόντος της οικογένειας του, για το οποίο είναι ιδιαίτερα περήφανος. Του ζητήσαμε να μας πει πως επηρέασε τα πολιτικά του πιστεύω η δράση του παππού και του θείου του μέσα από τις γραμμές της ΕΠΟΝ, του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατού.

Διηγείται σχετικά ο Κρίστοφερ:

«Ο παππούς μου ήταν στην ΕΠΟΝ. Οι αδελφοί του, Γιώργος (μέλος του 3ου Τάγματος του 8ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ στον Πάρνωνα) και Νικόλαος ήταν στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Εντυπωσιαζόμουν κάθε φορά που ο παππούς και η γιαγιά μου εξιστορούσαν τις φριχτές εκείνες εποχές πολέμου και πείνας, ήθελα να μάθω όσα περισσότερα μπορούσα, προτρέποντάς τους να μου λένε περισσότερες λεπτομέρειες. Κρατούσα σημειώσεις για τις ιστορίες και τα γεγονότα προσπαθώντας να δημιουργήσω ένα ιστορικό του αγώνα και το ρόλο της οικογένειας μας σε αυτά».

Ωστόσο, ο αντικομμουνισμός στις ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα η περίοδος που ακολούθησε το μακαρθισμό και τον επονομαζόμενο «Κόκκινο Τρόμο», ανάγκασε τους παππούδες του Κρίστοφερ να μην εκδηλώνουν ανοιχτά τις πολιτικές τους απόψεις. Η πλειοψηφία, άλλωστε, των μελών της ελληνικής κοινότητας ήταν δεξιών αντιλήψεων.

«Ο παππούς μου, μου είχε εξομολογηθεί πριν λίγα χρόνια πως η ανάγνωση του Μαρξ αποτέλεσε εμπειρία μεταμόρφωσης για τον ίδιο όταν ήταν νέος» λέει ο Κρίστοφερ. Κάτι που, όπως φαίνεται, επηρέασε σημαντικά και τον ίδιο κατά τα εφηβικά και νεανικά του χρόνια.

«Καθώς δραστηριοποιούμουν πολιτικά ολοένα και περισσότερο στο λύκειο, όντας πρόεδρος του club Ρωσικής και Κινεζικής Ιστορίας, ο παππούς φοβούνταν μήπως βρω μπελά εξαιτίας των πολιτικών μου αντιλήψεων. Φορούσα κονκάρδες με το Λένιν, στη βιβλιοθήκη μου υπήρχαν κλασικά μαρξιστικά κείμενα και οι τοίχοι του δωματίου μου ήταν στολισμένοι με αφίσες από την Σοβιετική Ένωση. Οι γονείς μου θεωρούσαν ανησυχητικό το γεγονός ότι ένας μαθητής λυκείου στις ΗΠΑ είχε αυτού του είδους τις αφίσες, σε αντίθεση με τους συμμαθητές μου που είχαν αφίσες με αυτοκίνητα, ηθοποιούς του σινεμά και ροκ σταρς. Όλοι φοβόντουσαν την πιθανότητα διώξεων εξαιτίας των αντιλήψεων μας».

Υπήρχε, όμως, πάντα ένα ζήτημα το οποίο τα μέλη της οικογένειας του Κρίστοφερ απέφευγαν επιμελώς να θίξουν. Ήταν η δολοφονία του αδελφού του παππού του, Γιώργου, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου από τους μοναρχοφασίστες. Ήταν μόλις τα τελευταία δέκα χρόνια που ο παππούς Παναγιώτης ξεκίνησε να εξιστορεί όσα ήξερε για την εκτέλεση του αδελφού του και το πώς αυτή είχε επηρεάσει την οικογένεια.

Ο Κρίστοφερ έβαλε σκοπό να ερευνήσει τα ιστορικά γεγονότα γύρω από τη δολοφονία του θείου Γιώργου Κασιδάκου. Την περίοδο 2018-2019 σπούδασε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας και τελείωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα εργασία για την εκτέλεση του θείου του το Μάρτη του 1947 στο Γύθειο [1]. Δυστυχώς – όπως λέει ο ίδιος – δεν πρόλαβε να μοιραστεί με τον παππού του όσα είχε μάθει, καθώς ο Παναγιώτης Κασιδάκος είχε φύγει από τη ζωή το καλοκαίρι του 2018. Η έρευνα ωστόσο που έκανε επηρέασε σημαντικά τον ίδιο:

«Μεγαλώνοντας, ο ηρωϊκός αγώνας του ΚΚΕ, των ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ, της ΟΠΛΑ και του ΔΣΕ είχε ήδη ριζώσει μέσα μου. Στο σπιτικό μας, ήρωες όπως ο Άρης Βελουχιώτης, δεν ξεχάστηκαν ποτέ. Αυτοί ήταν οι σωτήρες της Ελλάδας από το φασισμό. Ήταν ο ΔΣΕ που αγωνίστηκε ενάντια στον αμερικανικό και βρετανικό ιμπεριαλισμό και τις μοναρχοφασιστικές δυνάμεις που τους στήριζαν. Ο αγώνας αυτός και η συμμετοχή της οικογενείας μου σε αυτόν, δεν ήταν μόνο άξια τιμής και μνήμης. Άξιζουν να συνεχίσεις να αγωνίζεσαι».

«Το ΚΚΕ είναι το πιο πρωτοπόρο κομμουνιστικό κόμμα διεθνώς»

Σήμερα, οι δεσμοί του Κρίστοφερ Χελάλι με το αγωνιστικό παρελθόν των παππούδων του αντικατοπτρίζονται τόσο στις πολιτικές του αντιλήψεις όσο και στην βαθιά εκτίμηση που τρέφει για το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ελλάδας.

Λέει ο Κρίστοφερ: «Το να είσαι απόγονος μαχητών των ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ σημαίνει συνέχιση του αγώνα ενάντια στο φασισμό και τον ιμπεριαλισμό. Δε σημαίνει μονάχα να αποδίδεις τιμή στην κληρονομιά τους αλλά και να στηρίζεις σταθερά το μόνο κόμμα στην Ελλάδα που έχει αγωνιστεί και αγωνίζεται για την εργατική τάξη κάθε μέρα της ύπαρξής του, το ΚΚΕ».

Και προσθέτει: «Πιστεύω ότι το ο ΚΚΕ είναι σήμερα το πιο πρωτοπόρο κομμουνιστικό κόμμα στον κόσμο, με μια τεράστια βάση υποστηρικτών στις τάξεις των εργαζόμενων, της νεολαίας και του συνδικαλιστικού κινήματος».

Όπως μας αποκαλύπτει ο Κρίστοφερ, ο ίδιος είχε την ευκαιρία κατά το παρελθόν να ψηφίσει το ΚΚΕ κατά τη διάρκεια εκλογικών αναμετρήσεων, καθώς πέραν της αμερικανικής υπηκοότητας διαθέτει και την ελληνική.

Η υποψηφιότητα για το Κογκρέσο

Η υποψηφιότητα του Κρίστοφερ Χελάλι για το αμερικανικό Κογκρέσο έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό. Πρόκειται για την πρώτη φορά έπειτα από 36 χρόνια που ένας κομμουνιστής θέτει υποψηφιότητα για τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Κατά το μακρινό παρελθόν, αντίστοιχες υποψηφιότητες ήταν αυτές του Γκας Χολ και της Άντζελα Ντέιβις, προβεβλημένων μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ (ΚΚ ΗΠΑ).

Όπως μας εξιστορεί ο Κρίστοφερ, ο ίδιος αναμείχθηκε με το ΚΚ ΗΠΑ ως μαθητής λυκείου, κυρίως μέσα από τις γραμμές της κομμουνιστικής νεολαίας και το 2012 έγινε μέλος του κόμματος. Ωστόσο, η ρεφορμιστική γραμμή που ακολούθησε η ηγεσία του ΚΚ ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια – φτάνοντας στο σημείο να στηρίζει ανοιχτά τους υποψηφίους του Δημοκρατικού Κόμματος στις προεδρικές εκλογές – απογοήτευσε πολλούς αγωνιστές, μεταξύ αυτών και ο Χελάλι, στρέφοντας τους σε αναζήτηση άλλων λύσεων [2].

Το Μάη του 2014 πρώην μέλη του ΚΚ ΗΠΑ που διαφώνησαν με την οπορτουνιστική στάση της ηγεσίας του, προχώρησαν στην ίδρυση του Κόμματος των Κομμουνιστών, ΗΠΑ (PCUSA), ενός κόμματος με μαρξιστικά-λενινιστικά ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Έχοντας την πεποίθηση ότι «το ΚΚ ΗΠΑ δεν είναι πλέον σε θέση να ηγηθεί της αμερικανικής εργατικής τάξης προς το σοσιαλισμό», ο Κρίστοφερ Χελάλι εντάχθηκε στο PCUSA, με την στήριξη του οποίου κατεβαίνει υποψήφιος στις προσεχείς εκλογές του Νοέμβρη στην πολιτεία του Βερμόντ.

Ρωτήσαμε τον Κρίστοφερ ποιες είναι οι βασικές πολιτικές προτεραιότητες που θέτει, σε περίπτωση που εκλεγεί:

«Η βασική μου προτεραιότητα εάν εκλεγώ είναι να αγωνιστώ ενάντια στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ. Αυτό σημαίνει το τέλος όλων των πολέμων, την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων απ’ όλες τις στρατιωτικές βάσεις στο εξωτερικό, την διάλυση του ΝΑΤΟ και την μείωση των στρατιωτικών δαπανών στο ελάχιστο δυνατό. Οι ΗΠΑ πρέπει να εργαστούν προς την κατεύθυνση του πυρηνικού αφοπλισμού και προς την κατεύθυνση της ειρήνης με τη Ρωσία, την Κίνα, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Β. Κορέας και το Ιράν. Αυτό θα μας επιτρέψει να μεταμορφώσουμε μια οικονομία «πολέμου» σε ειρηνική οικονομία, στη βάση σοσιαλιστικών αρχών και ανάπτυξης. Αν και, ασφαλώς, ένας εκλεγμένος εκπρόσωπος δε μπορεί να κάνει πολλά, πιστεύω πως η εκλογή ενός κομμουνιστή στο Κογκρέσο θα βοηθήσει στο να διαλυθούν οι ρεφορμιστικές και ηττοπαθείς αυταπάτες που σκορπά στους εργαζόμενους η κυρίαρχη τάξη και τα αστικά ΜΜΕ».

Ως υποψήφιος με την στήριξη του Κόμματος των Κομμουνιστών (PCUSA), ο Κρ. Χελάλι πιστεύει ακράδαντα στην σημασία που έχει για την εργατική τάξη των ΗΠΑ η ύπαρξη ενός ισχυρού, σταθερά προσανατολισμένου στο μαρξισμό-λενινισμό, Κομμουνιστικού Κόμματος:

«Είμαι μέλος του Κόμματος των Κομμουνιστών, ΗΠΑ (PCUSA) και το κόμμα μου στηρίζει την προεκλογική μου καμπάνια. Η αποδοχή που είχαμε μέχρι σήμερα ποικίλλει, από ανθρώπους που μας αγνοούσαν μέχρι την τεράστια στήριξη εργατών της πόλης και αγροτών που επιθυμούν ένα μέλλον χωρίς πολέμους και τη βαρβαρότητα του καπιταλισμού» σημειώνει ο Κρ. Χελάλι.

Όσο για τον αντικομμουνισμό στις ΗΠΑ, ο Κρίστοφερ αναφέρει πως για τους κομμουνιστές δεν είναι κάτι καινούργιο: «Ακόμη και ο όρος κομμουνιστής έχει τόσο διαστρεβλωθεί, στο βαθμό που μερίδα των αμερικανών να πιστεύουν ότι ο πρώην Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ήταν κομμουνιστής, παρά το γεγονός ότι ήταν υποστηρικτής του καπιταλισμού. Έχουμε ξεπεράσει κάθε είδους αντικομμουνιστικές εκστρατείες».

Από την κουβέντα μας δε θα μπορούσε να λείψει η αναφορά στον διαβρωτικό ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας που εγκλωβίζει εργατικές-λαϊκές μάζες στην αυταπάτη της δήθεν φιλολαϊκής διαχείρισης του καπιταλισμού. Μας λέει ο Κρίστοφερ:

«Σήμερα υπάρχει ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για τον σοσιαλισμό στις γραμμές της νεολαίας και σε μερίδα της εργατικής τάξης. Δυστυχώς η ιστορία μας έχει διδάξει ότι οι σοσιαλδημοκράτες και οι ρεφορμιστές σοσιαλιστές στρώνουν το έδαφος στο φασισμό. Η επανάσταση που είναι αναγκαία αποτυγχάνει εξαιτίας της τακτικής της ταξικής συνεργασίας που εφαρμόζουν και της απροθυμίας τους να απαλλοτριώσουν τα μέσα παραγωγής».

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Χελάλι αναφέρεται στον δημοκρατικό γερουσιαστή από το Βερμόντ, τον Μπέρνι Σάντερς και την «αδυναμία του να χρησιμοποιήσει το μεγάλο και δυναμικό πολιτικό κίνημα για την κατάκτηση της εξουσίας». Αντίθετα – όπως σημειώνει ο Κρίστοφερ – ο Σάντερς προτίμησε να στηρίξει το Δημοκρατικό Κόμμα υπό την ηγεσία του Τζο Μπάιντεν.

«Ελπίζουμε ωστόσο ότι η νεολαία και η εργατική τάξη μπορεί να αντιληφθεί πως μόνο οι κομμουνιστές είναι αυτοί που αγωνίζονται για τα συμφέροντα τους και μπορούν να τους οδηγήσουν στο σοσιαλισμό» καταλήγει ο Χελάλι.

Εγκληματική η πολιτική Τραμπ απέναντι στην πανδημία

Αναφορικά με την πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση των ΗΠΑ στο ζήτημα της πανδημίας του Covid-19, ο Κρίστοφερ μας λέει τα εξής:

«Η αντιμετώπιση της πανδημίας του Covid-19 από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ήταν ανεκδιήγητη και εγκληματική. Ενόσω εργαζόμενοι και αγρότες υποφέρουν, η κυβέρνηση ενισχύει οικονομικά επιχειρηματικούς ομίλους και συνεχίζει την εχθρική της στάση απέναντι στην Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν και τη Βενεζουέλα. Είναι εγκληματικό το γεγονός ότι στην πιο εύπορη χώρα στην ιστορία άνθρωποι πεινάνε, κοιμούνται στο δρόμο και δεν έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη».

Όπως τονίζει ο Κρ. Χελάλι, «την ίδια ώρα που οι ΗΠΑ συκοφαντούν την Κούβα, η τελευταία στέλνει γιατρούς σε όλο τον κόσμο προκειμένου να βοηθήσει λαούς να αντιμετωπίσουν την πανδημία», ενώ «οι ΗΠΑ εξάγουν όπλα προκειμένου να συνεχίσουν την ιμπεριαλιστική τους ηγεμονία».

Ο κομμουνιστής υποψήφιος από το Βερμόντ χαρακτηρίζει τις ΗΠΑ «αποτυχημένο κράτος».

«Είναι ένα κράτος ταραξίας» σημειώνει, προσθέτοντας πως «η αμερικανική κυβέρνηση είναι αντεργατική, τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι και οι Δημοκρατικοί είναι δέσμιοι των καπιταλιστών και δε νοιάζονται για την κατάσταση της εργατικής τάξης. Γι’ αυτόν το λόγο οι εργαζόμενοι και οι αγρότες σταδιακά αντιλαμβάνονται την απόλυτη αναγκαιότητα ενός δωρεάν, καθολικού, υψηλού επιπέδου συστήματος Υγείας. Κάτι που αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα και αναγκαιότητα για όλο το λαό».

Στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών

Η πολιτική δράση του Κρίστοφερ Χελάλι φαίνεται να έχει ήδη προκαλέσει το «ενδιαφέρον» των κρατικών αρχών στις ΗΠΑ. Έκθεση του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφαλείας που διέρρευσε στον Τύπο (περιοδικό “The Nation”, 3 Αυγ. 2020) συμπεριλαμβάνει τον Χελάλι σε λίστα «πολιτικών ακτιβιστών», αναφέροντας τις σχέσεις του με το αντιφασιστικό κίνημα στις ΗΠΑ (Antifa) καθώς και την συμμετοχή του στο πλευρό των κουρδικών δυνάμεων ενάντια στον ISIS στην Συρία.

Για το ζήτημα αυτό εξέδωσε ανακοίνωση το Κόμμα των Κομμουνιστών, ΗΠΑ (PCUSA) καταγγέλλοντας την προσπάθεια τρομοκράτησης και φίμωσης αγωνιστών από τις αμερικανικές αρχές, υπενθυμίζοντας το ιστορικό των διώξεων ενάντια στους κομμουνιστές από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ τις προηγούμενες δεκαετίες.

Όπως μεταξύ άλλων σημειώνει το PCUSA είναι ενδιαφέρουσα η χρονική συγκυρία που επιλέχθηκε να στοχοποιηθεί ο Κρίστοφερ Χελάλι, μόλις ανακοίνωσε την υποψηφιότητα του για το Κογκρέσο.

Λίγα λόγια για τον Κρίστοφερ Χελάλι

Ο Κρίστοφερ Ζόζεφ Χελάλι γεννήθηκε στο Γουόρτσεστερ της Μασαχουσέτης από γονείς μετανάστες, πατέρα Ιρανό κουρδικής καταγωγής και μητέρα Ελληνίδα από τον Καναδά. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο και υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό

Όντας υπότροφος σπούδασε στην Κίνα για δύο χρόνια, αποφοιτώντας με μεταπτυχιακό στη μαρξιστική φιλοσοφία από Πανεπιστήμιο Huazhong της πόλης Γιουχάν.

Το 2017 εντάχθηκε στην επονομαζόμενη «Διεθνή Ταξιαρχία Ελευθερίας» (International Freedom Battalion), που πολέμησε στο πλευρό των κουρδικών Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG) ενάντια στον ISIS στην Συρία.

Το 2018 μετακόμισε στο Βερμόντ όπου ζει με την σύντροφο του και το γιο τους.

Περισσότερα στοιχεία για τον Κρίστοφερ Χελάλι μπορεί κάποιος να βρει στην ιστοσελίδα της προεκλογικής του καμπάνιας: https://www.christopherhelali.com/

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Τη διπλωματική εργασία του Κριστ. Χελάλι μπορεί κανείς να τη διαβάσει σε μορφή pdf στο ακόλουθο link: https://hcommons.org/deposits/download/hc:31596/CONTENT/helali-msc-thesis-final-compressed.pdf/

[2] Απέναντι στην οπορτουνιστική πολιτική του ΚΚ ΗΠΑ, η οποία εδραιώθηκε κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του Σαμ Γουέμπ (2000-2014), στάθηκε το ΚΚΕ το οποίο άσκησε τεκμηριωμένα, δημόσια κριτική στο ρεφορμιστικό χαρακτήρα της λεγόμενης «πλατφόρμας Γουέμπ». Σχετική τοποθέτηση του ΚΚΕ για την «πλατφόρμα Γουέμπ» μπορεί κάποιος να διαβάσει στο «Ριζοσπάστη»: https://www.rizospastis.gr/story.do?id=6205395. Όπως μας επισήμανε ο Κρ. Χελάλι, η κριτική του ΚΚΕ έπαιξε ρόλο στην απόφαση του να εγκαταλείψει το ΚΚ ΗΠΑ, αντιλαμβανόμενος ότι τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει στην πολιτική κατεύθυνση του κόμματος.