Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Κ. Παπαδάκης: Στην υπόθεση του ΚΕΘΕΑ συγκρούονται δύο βασικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση της τοξικοεξάρτησης

Το ΚΕΘΕΑ «ΕΞΕΛΙΞΙΣ» επισκέφθηκε χθες το πρωί ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Κώστας Παπαδάκης. Πρόκειται για ένα διαφορετικό, το μοναδικό πρόγραμμα ουσιαστικής μείωσης της βλάβης, όπου οι ελάχιστοι -σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες- εργαζόμενοι δουλεύουν πρωί, μεσημέρι, βράδυ, κατά κύριο λόγο στο δρόμο (street work), με ανθρώπους, Έλληνες και μετανάστες άστεγους, εξαρτημένους από ναρκωτικά, ιδιαίτερα επιβαρυμένους στην υγεία τους, αποκομμένοι από τις υπηρεσίες και όσους βρίσκονται σε κατάσταση κρίσης. Μέσω του προγράμματος έχουν την ευκαιρία, χωρίς καμία προϋπόθεση και χαρτιά, να συνδεθούν με υπηρεσίες Υγείας των δημόσιων νοσοκομείων, ενώ μακροπρόθεσμος στόχος του «ΕΞΕΛΙΞΙΣ» είναι η ένταξή τους σε θεραπεία για την επίτευξη της αποχής από τις ουσίες.

Οι υπεύθυνοι του προγράμματος και εργαζόμενοι μίλησαν για το «μεγάλο και δύσκολο χτύπημα που έφερε η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου», για τη σκιά που επιχειρήθηκε -χωρίς αποτέλεσμα- να απλωθεί γύρω από την οικονομική διαχείριση του Κέντρου. «Όμως, το πιο επικίνδυνο είναι ότι σε δύο άρθρα δεν αναφέρεται ποιος είναι ο σκοπός κι από πού θα προέρχονται οι πόροι του ΚΕΘΕΑ. Η μάχη είναι σε πολλά επίπεδα».

Τα σημάδια, όπως υπογράμμισαν, για το «πού πάει το πράγμα» είχαν ξεκινήσει χρόνια νωρίτερα: «Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση μειώνεται τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των “στεγνών” προγραμμάτων και παίρνει πολύ μεγάλο χώρο η χορήγηση υποκαταστάτων. Αυτό κάτι δείχνει». «Έκλεισαν τα Ψυχοδιαγνωστικά Κέντρα το 2016 και χιλιάδες άνθρωποι γύρισαν στο πουθενά». «Τα μπλοκάκια και οι ελαστικές σχέσεις απασχόλησης είναι μεγάλο “αγκάθι”. Εκπαιδεύεις ανθρώπους σ’ αυτή την ιδιαίτερη δουλειά και όταν φτάνουν στο σημείο να αποδώσουν τότε φεύγουν. Τα κενά δεν αναπληρώνονται. Αυτή η δουλειά θέλει αφοσίωση, όχι ημερομηνίες λήξης». «Εμείς δε λέμε “κόψε τα ναρκωτικά”, δουλεύουμε για να μην τα έχουν ανάγκη, να έχουν άλλη στάση ζωής, με στόχο και περιεχόμενο. Έτσι κερδίζουν τη ζωή τους. Κι όταν μιλάμε για ανθρώπινες ζωές, δεν χωράει η λογική του “κόστους – οφέλους”».

Ο βασικός σχεδιασμός ξεκινάει πάντα από τη χρηματοδότηση
Από τη μεριά του ο Κ. Παπαδάκης σημείωσε: «Το ΚΚΕ με το ΚΕΘΕΑ έχουν τραβήξει εδώ και πολλά χρόνια έναν κοινό δρόμο υπεράσπισης βασικών θέσεων στην πρόληψη, στην απεξάρτηση, στην επανένταξη. Κάνουμε συστηματικά μια προσπάθεια αποκάλυψης της πολιτικής που υπάρχει στο ζήτημα των ναρκωτικών, η οποία έχει σχέδιο και συνέχεια (…) Δεν ασχολούμαστε περιστασιακά με το θέμα.

Ο βασικός σχεδιασμός τους πάντα υπηρετείται μέσα από τη χρηματοδότηση. Τα τελευταία χρόνια προωθήθηκε η χρηματοδότηση του ΚΕΘΕΑ μέσω ΕΣΠΑ, που περιλαμβάνει συγκεκριμένους όρους: Ολιγόμηνες συμβάσεις, μερική απασχόληση μπλοκάκια, ΟΑΕΔ, χρηματοδότηση που δεν ξέρεις πότε και αν θα την πάρεις. Προγράμματα “Φωτοβολίδες” στο πρόβλημα χωρίς συνέχεια. Μια λογική άνοιξε – κλείσε. Και η συνέχεια στη δική σας δουλειά είναι πολύ σημαντική για την αποτελεσματικότητα του έργου σας.

Πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί ήρθε τώρα η ΠΝΠ; Είναι αποτέλεσμα όλης αυτής της πολιτικής που χαράχθηκε εδώ και 15-20 χρόνια, επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και υπηρετήθηκε. Αυτή τη στιγμή έχει γίνει σαφές ότι τα κονδύλια ΕΣΠΑ που σχετίζονται με την λεγόμενη “κοινωνική συνοχή” θα έχουν σοβαρή μείωση, από όσο συζητούν στις Βρυξέλλες. Μιλάμε για μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, που συνδέεται με τις χρηματοδοτήσεις για την επόμενη 7ετία και γίνεται “σφαγή” από μεγαλοσυμφέροντα. Όλες αυτές οι αντιθέσεις που παρακολουθείτε για τον πόλεμο, το Brexit,τους ανταγωνισμούς κλπ. έχουν να κάνουν και με το μοίρασμα χρημάτων για τα επόμενα 7 χρόνια. Είναι αντικείμενο διαπάλης ποιος θα πάρει περισσότερα και ποιος λιγότερα Αυτό δείχνει ότι και σε οργανωτικό επίπεδο για τη διαχείριση λιγότερων κονδυλίων πρέπει να γίνει “οικονομία κλίμακας”, δηλαδή βάζω ΚΕΘΕΑ, ΟΚΑΝΑ, Κέντρα Πρόληψης κάτω από μια ομπρέλα. Και δεν θέλουν το αυτοδιοίκητο του ΚΕΘΕΑ που βάζει διαρκώς θέματα για τους όρους, την κατεύθυνση των προγραμμάτων. Πολύ περισσότερο όταν η κατεύθυνση είναι η ενίσχυση της υποκατάστασης και αποδυνάμωση των στεγνών προγραμμάτων. Όποιος κι αν ήταν κυβέρνηση θα επιδίωκε τον ίδιο στόχο.

Πριν 15 χρόνια, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΛΑ.Ο.Σ. μαζί ψήφισαν ότι η τοξικοεξάρτηση είναι μια “χρόνια αυτοπροκαλούμενη, υποτροπιάζουσα νόσος”. Αυτή η πολιτική εκφράζεται σήμερα πιο αποφασιστικά και στη χρηματοδότηση και στον προσανατολισμό.

Μπορεί σήμερα αρκετά κόμματα να φωνάζουν για την ΠΝΠ, όμως το δρόμο που μας έφερε ως εδώ, τον υπηρέτησαν και συνεχίζουν να τον υπηρετούν. Με το ένα χέρι εμφανίζονται να ρίχνουν νερό και με το άλλο συνεχίζουν να βάζουν φωτιά. Δεν είχαν αμφισβητήσει ευθέως τη φιλοσοφία και το χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ, όμως το αμφισβητούσαν στην πράξη με την υπόλοιπη πολιτική τους. Ξέρουμε τι ψήφιζαν, ξέρουμε τις καμπάνιες του ΣΥΡΙΖΑ για την κάνναβη στην Ευρωβουλή, κατηγορώντας το ΚΚΕ ως συντηρητικό.

Η φιλοσοφία και ο χαρακτήρας της απεξάρτησης, το περιεχόμενο του ΚΕΘΕΑ δουλεύεται χρόνια κι έχει υπονομευτεί. “Υπήρχε το ΚΕΘΕΑ, έφτιαξαν τον ΟΚΑΝΑ, τώρα τους “Χωρους Ελεγχόμενης Χρήσης”. Δε φτάσαμε σε μια νύχτα, ξαφνικά στην ΠΝΠ.

Για αυτό κι έχει μεγάλη σημασία αυτός ο αγώνας. Συγκρούονται δύο βασικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση της τοξικοεξάρτησης. Το ζήτημα έχει να κάνει με την αντίληψη του προβλήματος και των αιτιών του. Το ΚΕΘΕΑ υπηρετεί μια συγκεκριμένη αντίληψη ενάντια στην τοξικοεξάρτηση κόντρα σε θεούς και δαίμονες και για αυτό σήμερα θέλουν να το ξηλώσουν τελείως.

Έχετε μεγάλη δύναμη. Δεν είναι μόνο οι χρήστες και οι οικογένειές τους, είναι συνολικά το κύρος σας στην κοινωνία. Είναι ευκαιρία να ανοίξει ευρύτερα η συζήτηση για την πάλη ενάντια σε όλα τα ναρκωτικά, για τα στεγνά προγράμματα, για την πρόληψη, για τις αιτίες του προβλήματος.

Σε κάθε περίπτωση το ζητούμενο είναι να διαφυλάξετε τα χαρακτηριστικά του προγράμματος. Γιατί όλα θα αμφισβητηθούν, σε όλη την κλίμακα. Χρειάζεται σταθερό τιμόνι, στήριξη πλατιά από τα κάτω κι εμείς είμαστε εδώ.

Γιατί η μάχη θα είναι σκληρή. Είναι αγώνας διαρκείας».