Γράφει ο Σφυροδρέπανος //
Τη δε ημέρα εβδόμη, το ποίμνιο χωρίζεται στα δύο, για να πάρει την εβδομαδιαία δόση του και να βιώσει την χαρά και την ελπίδα ενός άχαρου κόσμου, που μας οδηγεί στην απελπισία. Οι ηλικιωμένοι, τα γυναικόπαιδα και ο άμαχος πληθυσμός κατευθύνονται στον ιερό ναό της ενορίας τους, για να κατανυχθούν και να υπαινιχθούν ότι όσοι δεν ακολουθούν το δικό τους δρόμο της Αρετής είναι αμαρτωλοί, αμφιβόλου ηθικής στάθμης. Κι οι πιο ζωηροί, θερμόαιμοι πάνε στο ναό της ομάδας τους που δίνει τον υπέρ πάντων αγώνα, για να υπερασπίσει τα ιερά κι όσια του προέδρου της και των μεγαλομετόχων της.
Μπορεί οι πιστοί να μην επισκέπτονται πια το ίδιο φανατικά, όπως κάποτε, τους ναούς τους (ιερούς και μη) αλλά αυτό δε σηματοδοτεί κάποια υποχώρηση του φαινομένου. Ίσα-ίσα που η κρίση του συστήματος και η προχωρημένη παρακμή ενός κόσμου που σαπίζει εντείνουν στο έπακρο κάθε μορφή ανορθολογισμού. Η θρησκοληψία αυξάνεται με το ίδιο μέτρο, που θα συνωστίζονταν τα ζωντανά στην κιβωτό του Νώε για να γλιτώσουν από την επικείμενη καταστροφή. Όσο η πραγματική ζωή κερνάει μόνο απογοητεύσεις κι αδιέξοδα, τόσο ο κόσμος θα στρέφεται σε ουτοπικές διεξόδους και θα γίνονται μπάλα-μπάλα τα μυαλά μας.
Η σύνδεση θρησκείας και ποδοσφαίρου δε σταματά εκεί. Οι πιστοί αποθεώνουν τους άσους της αγαπημένης τους ομάδας («τι την έκανε την μπάλα ο θεός» για τον Γκάλη, ή «ποιος-ποιος ο Μαύρος ο θεός») και τους λατρεύουν σαν είδωλα, που φτάνουν στην ακμή τους και αργά ή γρήγορα γκρεμίζονται ή γίνονται Ιούδες, για να έρθουν άλλα στη θέση τους. Και αν δεν υπήρχαν καθόλου, θα έπρεπε να τα επινοήσουμε και να τα κατασκευάσουμε από το μηδέν. Οι παίκτες με τη σειρά τους αφιερώνουν τα γκολ που πετυχαίνουν στο δημιουργό τους, που τους προστατεύει από κακοτυχίες και τραυματισμούς, αλλά έχουν καλού-κακού μαζί τους, για να το σιγουρέψουν, διάφορα γούρια και φυλαχτά (πέρα από σταυρουδάκια κι ό,τι άλλο αναγνωρίζει το επίσημο δόγμα), που υποβιβάζουν εμμέσως τη θρησκεία στο επίπεδο της κοινής πρόληψης. Το μόνο που δεν έχει γίνει ακόμα είναι να προστεθεί στο τεχνικό επιτελείο κάποιας ομάδας ένας μάγος (της φυλής). Αν και συνήθως αντιμετωπίζεται ως τέτοιος ο εκάστοτε προπονητής κι αλίμονό του αν δεν καταφέρει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες, γιατί αρχίζουν από την κερκίδα τα «σταύρωσον αυτόν». Κι αν είναι μεσσίας, ας αναστηθεί, για να μας το αποδείξει.
Έχει γραφτεί πως το ποδόσφαιρο είναι θρησκεία χωρίς απίστους. Αρκεί να μη δημιουργεί βέβαια τάγματα μουτζαχεντίν, που θα κηρύξουν ιερό πόλεμο (τζιχάντ) στους αλλόθρησκους ή τους άθεους, που δε συμμερίζονται τη δική τους κατάνυξη. Το γήπεδο εξάλλου είναι ένα απ’ τα λίγα μέρη όπου μπορεί ακόμα να ζήσει κανείς κάποιου είδους θαύμα, το μύθο του Δαβίδ που νικάει με μια σφεντόνα τον πάνοπλο και πανίσχυρο Γολιάθ, να νιώσει τη χαμένη μαγεία και την έκσταση, μια θρησκευτικού τύπου μέθεξη, που αν ξεφύγει από τα χέρια του βέβαια, πχ στο τελευταίο λεπτό του αγώνα, μπορεί κάλλιστα να καταλήξει σε χριστοπαναγίες –ακόμα και έτσι, η παρουσία του θείου στοιχείου είναι εξασφαλισμένη. Αν και είναι τελείως αμφίβολο κατά πόσο είναι σε θέση να τα αντιληφθεί όλα αυτά, έστω κι υποσυνείδητα, ο μέσος πιστός – οπαδός. Αν τα είχε σκεφτεί, πιθανότατα θα ‘ταν και σε θέση να τα ξεπεράσει και να τα αφήσει πίσω του. Αλλά τότε θα χανόταν η μαγεία, που συνίσταται στην απουσία ή την υπέρβαση της λογικής σκέψης και των περιορισμών της.
Σε ένα άλλο επίπεδο θα μπορούσε να επιχειρηθεί μια σύνδεση μεταξύ της θεολογίας της απελευθέρωσης και της «κορινθιακής δημοκρατίας» στα χρόνια του Σόκρατες –αμφότερα ευδοκίμησαν στον «αδύναμο κρίκο» της Λατινικής Αμερικής- ή άλλων μοντέλων συλλογικής διοίκησης των ομάδων και σημειολογικής δημοκρατίας. Ή να σημειωθεί το παράδειγμα της Μακάμπι στο μπάσκετ, που κατάφερε να αλλάξει την ώρα διεξαγωγής ενός τελικού του Final Four της Ευρωλίγκα, για να μην παραβεί τον εβραϊκό θρησκευτικό νόμο.
Αλλά η πιο κλασική σύνδεση που γίνεται είναι η επίκληση της θείας βοήθειας μετά από κάθε νικηφόρο αποτέλεσμα, που έχει αναχθεί σε επιστήμη –ή μάλλον στην πλήρη άρνησή της- από τον Άγγελο Αναστασιάδη, που έχει ιδιαίτερη αδυναμία στην παναγία, ενώ κατά δήλωσή του συμβουλεύεται συχνά τον πνευματικό του, προτού πάρει κρίσιμες αποφάσεις για την καριέρα του –χώρια οι τακτικές ομαδικές επισκέψεις στο Άγιο Όρος στη διάρκεια της προετοιμασίας των ομάδων του.
Το βασικό συμπέρασμα είναι πως η ανώτερη δύναμη του σύμπαντος ασχολείται καθημερινά στον ελεύθερό της χρόνο με την ταυτόχρονη εξέλιξη δεκάδων ποδοσφαιρικών αναμετρήσεων και με την τελική τους έκβαση. Κάθε νίκη οφείλεται σε θεϊκή εύνοια –ήταν θέλημα θεού. Ενώ κάθε αρνητικό αποτέλεσμα είναι σαν τις αναποδιές της ζωής και έρχεται προφανώς, για να δοκιμάσει την πίστη μας. Ένα σκοτεινό σημείο, που δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμα, είναι πώς και με ποιον ακριβώς τρόπο υπεισέρχεται η θεία παρέμβαση σε διάφορα στημένα παιχνίδια, στην εξόφθαλμη και σκόπιμη αλλοίωση του αποτελέσματος από το διαιτητή, κτλ.
Αυτή η τελευταία πτυχή ξανάρθε πρόσφατα στο προσκήνιο με την απόφαση του αφεντικού του Απόλλωνα Σμύρνης –που έχει συλληφθεί αρκετές φορές από το φωτογραφικό φακό να διαβάζει το Ευαγγέλιο πριν από τους αγώνες- να παραταχθεί η ομάδα του στον ημιτελικό του Κυπέλλου με τον Ολυμπιακό, με μία έκτακτη αλλαγή στην εμφάνισή της: αντί για το κλασικό σηματάκι με το θεό της αρχαιότητας, οι φανέλες των παικτών έφεραν τη φιγούρα του (όχι και τόσο γνωστού πριν από αυτή την ιστορία) αγίου Απόλλωνα. Που δεν κατάφερε παρόλα αυτά να βοηθήσει την ελαφρά ταξιαρχία να αποτρέψει την ήττα της. Εκτός δηλ κι αν δοκιμάζει την πίστη των απολλωνιστών και σκοπεύει να τους αποζημιώσει στη ρεβάνς, με μια ιστορική ανατροπή σκορ.
Κι αν τελικά επιβεβαιωνόταν η θεία χάρη ενός μάλλον δευτεροκλασάτου αγίου σε μια εξίσου δευτεροκλασάτη διοργάνωση, καταλαβαίνει κανείς τι θα γινόταν πχ στην τελική φάση ενός παγκοσμίου κυπέλλου (Μουντιάλ), που μοιάζει με οικουμενική ποδοσφαιρική σύνοδο και θα εμπλέκονταν διάφορες θεότητες από το παγκόσμιο Πάνθεο, επιβεβαιώνοντας τη φράση ενός παλιού προπονητή της Λίβερπουλ, του Μπιλ Σάνκλεϊ, που έλεγε μεταξύ σοβαρού και αστείου πως το ποδόσφαιρο δεν είναι μια υπόθεση ζωής και θανάτου. Είναι κάτι πολύ περισσότερο απ’ αυτό.
Και μη χειρότερα…
