Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ «ΠΑΥΣΗ ΠΥΡΟΣ» ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΣΥΡΙΑ: Αφετηρία για ΠΙΟ ΕΝΤΑΤΙΚΑ ΠΑΖΑΡΙΑ στο προσκήνιο και το παρασκήνιο

Οι πρώτες αντιδράσεις επιβεβαιώνουν ότι καμιά βάση δεν έχουν τα πανηγύρια των ΗΠΑ πως αποκαθίστανται η «ασφάλεια» και η «σταθερότητα» στην περιοχή

Δυνάμεις που υποστηρίζουν την Τουρκία, στη μεθόριο με τη Συρία
Δυνάμεις που υποστηρίζουν την Τουρκία, στη μεθόριο με τη Συρία

Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών στη μεθόριο Συρίας – Τουρκίας, αλλά και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή, με επίκεντρο την επιχείρηση του τουρκικού στρατού «Πηγή Ειρήνης» και την αμερικανο-τουρκική συμφωνία για πενθήμερη «εκεχειρία» που ανακοινώθηκε την Πέμπτη στην Αγκυρα.Παρά τις θριαμβολογίες κυρίως από την πλευρά των ΗΠΑ, ότι πέτυχαν μια καλή συμφωνία, που βάζει τάχα τέλος στο αιματοκύλισμα των λαών της περιοχής, η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική.

Η αμερικανο-τουρκική συμφωνία σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κύκλου αντιπαραθέσεων και ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και με βεβαιότητα περιέχει το σπέρμα μιας μελλοντικής νέας στρατιωτικής κλιμάκωσης στην περιοχή, όπως έγινε άλλωστε και με τις προηγούμενες δύο πολεμικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στο εσωτερικό της Συρίας.

Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν πως παρά τις εφήμερες συμφωνίες, οι λαοί της περιοχής πληρώνουν το υψηλότερο τίμημα κάθε φορά που οι ιμπεριαλιστές επιλέγουν να «ανακατέψουν την τράπουλα» για να ξαναμοιράσουν πλουτοπαραγωγικούς πόρους, οδούς και αγορές.

⚠️  Τα παζάρια στην Αγκυρα

Τα πολύωρα παζάρια ανάμεσα στον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, από τη μία, και τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Μάικ Πενς και τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, από την άλλη, οδήγησαν σε κείμενο 13 σημείων με στόχο μια πενθήμερη παύση πυρός από τον τουρκικό στρατό, ώστε να αποσυρθούν οι Κούρδοι από τη «ζώνη ασφαλείας» που θέλει να δημιουργήσει η Τουρκία, μέχρι τις 22 Οκτώβρη.

Από τη συνάντηση Ερντογάν - Πενς την Πέμπτη
Από τη συνάντηση Ερντογάν – Πενς την Πέμπτη

Να σημειωθεί ότι την ίδια μέρα που λήγει η «εκεχειρία», ο Τούρκος Πρόεδρος έχει προσκληθεί στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας για να συναντήσει τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν. Είναι αυτονόητο επομένως ότι η επιτυχία ή αποτυχία του αμερικανικού σχεδίου «ειρήνευσης» στη Β. Συρία θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο αυτής της ρωσο-τουρκικής συνάντησης.Ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ήταν από τους πρώτους που πανηγύρισε επειδή η Τουρκία «πήρε όσα ήθελε». Διευκρίνισε επίσης πως η Τουρκία ουδέποτε δεσμεύτηκε ότι δεν θα επιτεθεί στο Κομπανί, αφετέρου τόνισε ότι όταν ο Ερντογάν θα πάει στο Σότσι, θα συζητήσει με τον Πούτιν «για το Μανμπίτζ και το Κομπανί»

⚠️  Τα σημεία της συμφωνίας

Εχει ενδιαφέρον να επισημάνει κανείς ορισμένα σημεία της αμερικανο-τουρκικής συμφωνίας, σύμφωνα με το κείμενο που δημοσιεύτηκε. Μεταξύ άλλων ξεχωρίζουν τα εξής:

  • Η επιβεβαίωση της συμμαχικής σχέσης ΗΠΑ – Τουρκίας εντός του ΝΑΤΟ, παρά το ότι έχουν τραυματιστεί οι διμερείς σχέσεις από τις αντιθέσεις γεωπολιτικών συμφερόντων με φόντο και το σκληρό γεωπολιτικό πόκερ που παίζει η Ρωσία στην ευρύτερη περιοχή.
  • Η επίκληση (σημείο 3 της κοινής ανακοίνωσης) στο άρθρο 5 περί «συλλογικής άμυνας» του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, που ερμηνεύεται ως μήνυμα μέσα κι έξω από το ΝΑΤΟ για τις προθέσεις των ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία.
  • Η αφοσίωση των δύο πλευρών στη λεγόμενη «διεθνή συμμαχία» κατά του «Ισλαμικού Κράτους».
  • Επιδιώκεται επίσης σχέδιο για την ντε φάκτο κατοχή συριακής γης από τα τουρκικά στρατεύματα, παρά την επιλογή ΗΠΑ – Τουρκίας να αναφέρουν (σημείο 8) ότι επιβεβαιώνουν «τη δέσμευση για την πολιτική ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και την πολιτική διαδικασία υπό τον ΟΗΕ με στόχο τον τερματισμό της συριακής σύγκρουσης».
  • Η Αγκυρα συνδέει τον πιθανό τερματισμό της «Πηγής Ειρήνης» με την «πλήρη αποχώρηση» των Κούρδων μαχητών από τις περιοχές που επιθυμεί, χωρίς να τις κατονομάζει. Τις συνδέει και με την άρση των αμερικανικών κυρώσεων.

Είναι φανερό πως η συμφωνία ΗΠΑ – Τουρκίας για τη ΒΑ Συρία δεν διασφαλίζει τους λαούς της περιοχής, αναζωπυρώνει το παζάρι και αντανακλά τη ρευστότητα των εξελίξεων.

Στη συμφωνία είναι εξόφθαλμη η μεθόδευση που επιχειρεί η κυβέρνηση Ερντογάν, για να πετύχει αφενός τη νομιμοποίηση της κατοχής συριακού εδάφους και αφετέρου την εξουδετέρωση του βαρέος οπλισμού που πήραν οι Κούρδοι από τις ΗΠΑ σε προηγούμενη φάση του πολέμου. Επίσης, ενδεικτικό είναι και το ότι συμφωνήθηκε άρση των τελευταίων κυρώσεων που επέβαλαν οι ΗΠΑ κατά της Τουρκίας, εφόσον οριστικοποιηθεί η κατάπαυση του πυρός.

✔️  Οι πρώτες αντιδράσεις

Οι πρώτες αντιδράσεις από τη μεριά των Κούρδων των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF) είναι διφορούμενες. Ο διοικητής Μαζλούμ Αμπντι ήταν ο πρώτος που την επικρότησε, δηλώνοντας πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να πετύχει η συμφωνία «εκεχειρίας». Ωστόσο, άλλο ανώτερο στέλεχος των Κούρδων, η Ραζάν Χίμπο, απέρριψε τη συμφωνία, δηλώνοντας ότι οι Κούρδοι θα αρνηθούν να ζήσουν υπό τουρκική κατοχή και θα αντισταθούν!

Πάντως, μέχρι το μεσημέρι της Παρασκευής οι επιθέσεις του τουρκικού στρατού και των Σύρων μισθοφόρων τους συνεχίζονταν σε περιοχές όπως οι πόλεις Ρας αλ Αϊν, Σερεκάνιγε και Σοχάντα, όπου υπήρχε νοσοκομείο με εκατοντάδες βαριά τραυματίες.

Η Συρία, από την πλευρά της, διέκρινε στη συμφωνία πολλές «ασάφειες», έχοντας καταφέρει με τα στρατεύματά της τις τελευταίες μέρες να αποκτήσει τον έλεγχο σημαντικών κουρδικών πόλεων στα βόρεια σύνορά της, για πρώτη φορά μετά το 2011, έπειτα από τη συμφωνία που έκλεισαν την περασμένη Κυριακή, με τη μεσολάβηση της Μόσχας, Σύροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και Κούρδοι διοικητές σε ρωσική βάση στη Συρία, ώστε να προλάβουν την προέλαση του τουρκικού στρατού…

Ενδιαφέρον είχε και η αντίδραση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, για την αμερικανο-τουρκική συμφωνία, που εκτίμησε πως δεν ήταν μια πραγματική «κατάπαυση του πυρός» αλλά μια «συνθηκολόγηση που απαιτήθηκε από τους Κούρδους».

Ζήτησε έτσι τον «άμεσο και μόνιμο» τερματισμό των τουρκικών επιθέσεων, την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων και τον «σεβασμό του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου».

Επιπλέον, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε την επίθεση της Τουρκίας στη Βόρεια Συρία «τρέλα», επέκρινε την ανικανότητα του ΝΑΤΟ να αντιδράσει και προσέθεσε πως ο ίδιος, ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον και η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ θα συναντηθούν με τον Τούρκο Πρόεδρο τις «ερχόμενες βδομάδες», πιθανώς στο Λονδίνο.

⚠️  Ανησυχεί το Ισραήλ

Ενδεικτικό εξάλλου του δαιδαλώδους παζαριού ανάμεσα σε όλους τους παίκτες της περιοχής, για το ρόλο τους την επόμενη μέρα, είναι πως αμέσως μετά τη συμφωνία της 17ης Οκτώβρη στην Αγκυρα, οι Πομπέο και Πενς μετέβησαν στην Ιερουσαλήμ, όπου συναντήθηκαν με τον Ισραηλινό εντολοδόχο πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, σε μία προσπάθεια να τον καθησυχάσουν για τις μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις των συμφωνηθέντων.

Ο Νετανιάχου, πρωθυπουργός της χώρας που δολοφονεί τον Παλαιστινιακό λαό και κατέχει εδάφη της Συρίας, ήταν από τους πρώτους που καταδίκασε την τουρκική επίθεση στη ΒΑ Συρία, «χύνοντας δάκρυα» για τους Κούρδους μαχητές, καθώς είχε στοιχηματίσει πολλά σε βάρος των τουρκικών και συριακών γεωπολιτικών συμφερόντων μέσω της μελλοντικής δημιουργίας κουρδικού κρατιδίου.

Σε δηλώσεις που έκαναν οι Πομπέο και Νετανιάχου, υποστήριξαν ότι συζήτησαν πώς θα αντιμετωπίσουν το Ιράν «και άλλες προκλήσεις στην περιοχή». Ωστόσο, στο Ισραήλ έχει σημάνει τελευταία «συναγερμός», καθώς δεν είναι λίγοι αυτοί που «ανησυχούν» για τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος των Αμερικανών ιμπεριαλιστών από τη Μέση Ανατολή.

Δεν είναι, από την άλλη, τυχαίο πως οι ρωσικές στρατιωτικές επιτυχίες στο συριακό έδαφος ανάγκασαν τον Νετανιάχου να έχει τακτικές συναντήσεις και με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν