Σαν Σοβιετική αστροναύτη όλοι γνωρίζουμε την Βαλεντίνα Τερεσκόβα (Валенти́на Влади́мировна Терешко́ва) που έγινε διάσημη ως η πρώτη γυναίκα στην Ιστορία που ταξίδεψε στο διάστημα (16-19 Ιούνη 1963) κυβερνήτης του Βοστόκ 6, κάνοντας 48 περιφορές γύρω από τη Γη.
Με μόνο αυτή την πτήση, συμπλήρωσε περισσότερο χρόνο (71 ώρες) από το άθροισμα των χρόνων όλων μαζί των Αμερικανών αστροναυτών που είχαν ταξιδέψει στο διάστημα ως τότε και αφού διένυσε 2.000.000km , προσγειώθηκε στην «πλούσια κοιλάδα» του Καζακστάν, στο κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ (Байконур)
Γεννημένη στο «άσημο» χωριό Μασλενίκοβο, της κεντρικής Ρωσίας, από εργάτρια σε υφαντουργείο –όπως και η μάνα της (ο πατέρας της ήταν αγρότης οδηγός τρακτέρ), τελείωσε το σχολείο με μαθήματα δι αλληλογραφίας, έγινε (ερασιτέχνιδα) αλεξιπτωτίστρια, μέλος του ΚΚΣΕ πέταξε στο υπερπέραν, κατέλαβε πολιτικές θέσεις, ενώ ύστερα από τις ανατροπές και την καπιταλιστική παλινόρθωση στη Σοβιετική Ένωση μπήκε εθελοντικά στο παρασκήνιο, αλλά είναι -83χρονη σήμερα, η ηρωίδα του διαστήματος και της σοσιαλιστικής πατρίδας.
Όμως η Τερεσκόβα δεν ήταν η μοναδική Σοβιετική κοσμοναύτης, υπήρξε και η –δύο φορές ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης, Σβετλάνα Σαβίτσκαγια (Светлана Евгеньевна Савицкая), κόρη του τιμημένου με μετάλλια στρατάρχη της αεροπορίας Γιεβγκένι Σαβίτσκι (Евгений Яковлевич Савицкий, 1910-1990).
Η Σβετλάνα Σαβίτσκαγια, που γεννήθηκε στις 8-Αυγ- 1948,αποφοίτησε το 1971 από την Κεντρική Τεχνική Σχολή Πτήσης της DOSAAF (ДОСААФ) της ΕΣΣΔ, το 1972 από το Sergo Ordzhonikidze (Серго Орджоникидзе) ινστιτούτο αεροπορίας της Μόσχας, το 1976 – από τη δοκιμαστική πιλοτική σχολή του Υπουργείου Αεροπορίας της ΕΣΣΔ και αργότερα (1986) «Υποψήφια Τεχνικών Επιστημών»
ΣΣ |>(Кандидат технических наук – ακαδημαϊκός μεταπτυχιακός τίτλος στην ΕΣΣΔ και στην στην ΚΑΚ αργότερα, που αντιστοιχεί με τα δικά μας διδακτορικά για τίτλο επίκουρου καθηγητή)
Από το σχολείο ασχολήθηκε με τα αεροπορικά αθλήματα.
Το 1965, έκανε τρία παγκόσμια ρεκόρ σε άλματα με αλεξίπτωτο από τη στρατόσφαιρα.
Από το 1969 έως το 1977 ήταν μέλος της ομάδας pilotage της ΕΣΣΔ.
Το 1970 έγινε η απόλυτη παγκόσμια πρωταθλητής στο «aerobatic maneuvers»– αθλητικό pilotage.
(ΣΣ |> είναι το σπορ με τους περίπλοκους -σε 5 συνήθως κατηγορίες ελιγμούς των αεροσκαφών Lines (οριζόντια & κάθετα), loops, rolls, spins και hammerheads, που εκτελούνται από ένα, δύο ή ομάδες)
Από το 1972, εργάστηκε ως εκπαιδευτής πιλότος του В.П. Чкалова (V.P. Τσκάλοφ) στη Μόσχα, κυρίαρχη σε όλα τα μαχητικά MiG-15, MiG-17, MiG-21, MiG-25 (МиГ-15, МиГ-17, МиГ-21, МиГ-25) και άλλα, κάνοντας 18 παγκόσμια ρεκόρ, τα περισσότερα από τα οποία ακόμη σήμερα δεν έχουν καταρριφθεί.
Το 1976 και για δυο χρόνια, η Σαβίτσκαγια εργάστηκε ως πιλότος δοκιμών σε υπουργείο (“Взлет” министерства радиопромышленности СССР) δοκιμάζοντας τα MiG-21, Su-7, IL-18, IL-28 (МиГ-21, Су-7, Ил-18, Ил-28) κά.
Την περίοδο 1978-1981, ήταν δοκιμαστικός πιλότος στο Machine-Building Plant (MMZ) Speed (γραφείο σχεδιασμού του σχεδιαστή αεροσκαφών Alexander Yakovlev, νυν Κέντρο Μηχανικών που πήρε το όνομά του από τον AS Yakovlev) στη Μόσχα, μονάδα σχεδιασμού και ανάπτυξης της “Корпорация “Иркут” με 20 διαφορετικούς τύπους αεροσκαφών.
Από τον Αύγουστο του 1980, η Savitskaya αποσπάστηκε στο κοσμοναυτικό εκπαιδευτικό κέντρο NPO Energia (НПО “Энергия” τώρα –επί Πούτιν, εταιρεία С.П. Королева |> SP Korolev | Energia – Αεροναυτικής και Διαστήματος).
Το 1981-1983 – δοκιμάστηκε στο πρόγραμμα ε τον κοσμοναύτη MMZ “Speed” (ММЗ “Скорость”) με μια πλήρη εκπαιδευτική περίοδο για διαστημικές πτήσεις με διαστημόπλοια (SC-КК) τύπου Soyuz T προς τον σταθμό Salyut (Салют) και από τις 19 ως 27-Αυγ-1982, μαζί με τους Λεονίντ Ποπόφ και Αλεξάντρ Σερεμπρόφ έκανε την πρώτη της διαστημική πτήση ως αστροναύτης-ερευνητής του διαστημικού σκάφους Soyuz T-7 / Soyuz T-5 και του μόνιμου από χρόνια σε τροχιά σταθμού Salyut-7 (DOS).
Η διάρκεια της πτήσης ήταν 7ημ, 21ώ, 52λ 24δ.
Δυο χρόνια αργότερα (17/29-Ιουλ-1984) έκανε τη 2η διαστημική πτήση της ως μηχανικός του διαστημικού σκάφους Soyuz T-12 και του Salyut-7, πραγματοποιώντας στις 25-Ιουλ διαστημικό περίπατο διάρκειας 3 ωρών 35 λεπτών.
Η διάρκεια της πτήσης αυτή ήταν 11ημ 19ώ 14λ & 36δ
Από το 1983 έως το 1994, η Σαβίτσκαγια εργάστηκε ως κοσμοναύτης δοκιμών, αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος NPO Energia.
Συνταξιοδοτήθηκε (αποστρατεύθηκε) από την Πολεμική Αεροπορία με τον βαθμό της επισμηναγού το 1993 και από τότε διδάσκει στο Ινστιτούτο Αεροπορίας της Μόσχας – MAI (Московском авиационном институте — МАИ).
Από τη 10ετία του 1980 αναπτύσσει μαχητικά έντονη κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα.
Μέλος του ΚΚΣΕ και αφοσιωμένη στην υπόθεση της οικοδόμησης του σοσιαλισμού μετά τις ανατροπές (1995) έδωσε μια συνέντευξη στη δημοσιογράφο της αμερικανικής εφημερίδας Baltimore Sun Clara Germani, όπου δήλωσε πως «όλα εκείνα για τα οποία είχαν δουλέψει σκληρά οι γονείς μου καταστράφηκαν σχεδόν μέσα σε μια νύχτα» και ότι «καλά που δεν έζησαν να το δουν αυτό»…
Το 1996 εκλέχθηκε μέλος της Κρατικής Δούμας (κάτω βουλής) με το Κομμουνιστικό Κόμμα, και επανεκλέχθηκε 4 φορές στη συνέχεια.
Το 1985-1992 ήταν η πρώτη αντιπρόεδρος του Σοβιετικής οργανώσης Ειρήνης, το 1989-1992 – βουλευτής των Λαών της ΕΣΣΔ, μέλος του Ανώτατου Συμβουλίου της ΕΣΣΔ, από το 1995 Μέλος της Κρατικής Δούμας της Ρωσικής Ομοσπονδίας (6 συνεχείς φορές), πήρε τη θέση αντιπροέδρου της επιτροπής άμυνας, για την εξέταση των δαπανών του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού που στοχεύουν στη διασφάλιση της εθνικής άμυνας και της εθνικής ασφάλειας ως μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, επίσης αντιπρόεδρος της Επιτροπής Καταπολέμησης του Εγκλήματος.
Για τη μεγάλη συμβολή της στην εξερεύνηση του διαστήματος και για τα επιτεύγματα στην αεροπορία και την αεροδιαστημική, πήρε δύο φορές τον τίτλο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης -Героя Советского Союза (1982, 1984) της απονεμήθηκαν δύο μετάλλια Λένιν – О́рден Ле́нина (1982, 1984), της Τιμής орденом Знак Почета (1976), το μετάλλιο της Αξίας στην Πατρίδα, το IV степени (2014), ένα ειδικό μετάλλιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αεροπορίας για το παγκόσμιο ρεκόρ των γυναικών στο διάστημα και το Χρυσό Μετάλλιο της Tsiolkovsky Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ Циолковского Академии наук και πολλά άλλα βραβεία.
- Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης, δύο φορές (1982, 1984)
- Παράσημο του Λένιν, δύο φορές (1982, 1984)
- Παράσημο του Σήματος της Τιμής (1976)
- Μετάλλιο της «Αξίας στην Εξερεύνηση του Διαστήματος» (12 Απριλίου 2011), «για μεγάλα επιτεύγματα στο πεδίο της έρευνας, αναπτύξεως και χρήσεων του διαστήματος, πολλά έτη τίμιας εργασίας και δημόσιες δραστηριότητες»
- «Πιλότος-κοσμοναύτης της ΕΣΣΔ» (1982)
- Χρυσό μετάλλιο + 18 βαθμοί της FAI
- 16 σοβιετικά χρυσά μετάλλια στον αεραθλητισμό
- Ειδικό μετάλλιο για παγκόσμιο ρεκόρ παραμονής γυναίκας στο διάστημα
- Επίτιμη δημότης του Μπαϊκονούρ
- Η Σβετλάνα Σαβίτσκαγια ήταν μία από τους 5 κοσμοναύτες που επιλέχθηκαν να μεταφέρουν και να υψώσουν τη ρωσική σημαία στην τελετή ενάρξεως των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2014 στο Σότσι της Ρωσίας
- Δύο μικροί πλανήτες (αστεροειδείς) πήραν το όνομά της – Νο. 4118 (Света – Sveta) και Νο. 4303 (Савицкая – Savitskaya), ενώ στην πόλη Vyazma (Вязьма στην περιοχή του Σμόλενσκ), το MiG που πέταξε μετατράπηκε σε μνημείο
Η Σβετλάνα είναι παντρεμένη, με τον Βίκτορα Χατκόφσκι (Виктор Хатковский), πιλότος και μηχανικό σχεδιασμού και έχουν ένα γιο 34 χρόνων σήμερα.
Το 1988, η Σβετλάνα Σαβίτσκαγια κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό βιβλίο «Χθες και Πάντα» “Вчера и всегда“, μιλά για την πτώση με αλεξίπτωτο από τη στρατόσφαιρα, για τα παγκόσμια και την εμπειρία της στο pilotage, για τα παγκόσμια ρεκόρ σε σύγχρονα υπερηχητικά επιβατικά και αθλητικά αεροπλάνα, για τη δουλειά της ως δοκιμαστής – πιλότος, για τις δύο πτήσεις σε τροχιά και πολλά ακόμη -δίνεται προσοχή σε άτομα με τα οποία η συγγραφέας μοιράστηκε τις χαρές και τις λύπες της -σε δασκάλους, μέντορες και φίλους.
