Οι πολύνεκρες εκρήξεις της 4ης Αυγούστου στο λιμάνι της Βηρυτού με τους εκατοντάδες νεκρούς (μέχρι το απόγευμα της Παρασκευής πάνω από 170, ανάμεσά τους και μια γυναίκα ελληνικής υπηκοότητας), πολλούς ακόμα αγνοούμενους, 5.000 τραυματίες και τους 300.000 άστεγους, έγιναν σε μία παρατεταμένη περίοδο όξυνσης των ανταγωνισμών σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Μοιάζει με «πυροκροτητή» που ενεργοποίησε μία (έτοιμη από καιρό) «ωρολογιακή βόμβα», με συστατικά την πολυεπίπεδη συστημική κρίση στο αστικό πολιτικό σύστημα των τελευταίων ετών, την οικονομική κρίση των τελευταίων μηνών, αλλά κυρίως τους σφοδρούς ανταγωνισμούς ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και μονοπωλίων που διαγκωνίζονται για το μοίρασμα της «πίτας» νέων κοιτασμάτων και αγωγών Ενέργειας σε «οικόπεδα» της Ανατολικής Μεσογείου.
«Πατάει» επίσης στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό ΗΠΑ – Ισραήλ με το Ιράν και τη λιβανέζικη σιιτική οργάνωση «Χεζμπολάχ», με στόχο την ανάσχεση της γεωπολιτικής επιρροής του Ιράν από τον Περσικό μέχρι τις ακτές της Ανατ. Μεσογείου.
Οι συχνές ισραηλινές επιδρομές στη Συρία, με ανοχή της Ρωσίας, αφορούν κυρίως «χειρουργικά χτυπήματα» σε ιρανικές στρατιωτικές δυνάμεις και σιιτικές πολιτοφυλακές (από Ιράκ, Ιράν και Λίβανο) που πολέμησαν ενάντια σε μισθοφόρους κάθε λογής και τους τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους».
Επιπλέον, οι πρόσφατες αμερικανικές κυρώσεις με το νόμο «Καίσαρα» δεν αφορούν μόνο τη Συρία και την κυβέρνηση του Μπασάρ Ασαντ, αλλά και τον Λίβανο.
✔️ Αφενός, το μπλοκάρισμα των στενών και αλληλένδετων οικονομικών σχέσεων που αναπτύχθηκαν (και εξαιτίας του πολυετούς συριακού πολέμου) μεταξύ Δαμασκού και Βηρυτού.
✔️ Αφετέρου ο εξοστρακισμός της (πολιτικής και στρατιωτικής οργάνωσης) «Χεζμπολάχ» από τους λιβανέζικους κρατικούς θεσμούς εξουσίας και η εξασθένιση της όποιας αντίστασης στις επιδιώξεις του Ισραήλ και των ΗΠΑ.
Την Παρασκευή, από την πλευρά του, ο ηγέτης της «Χεζμπολάχ», Χασάν Νασράλα, σε τηλεοπτικό διάγγελμα για τις πολύνεκρες εκρήξεις της Τρίτης, εμφανίστηκε με μήνυμα ενότητας και συναίνεσης σε μια στιγμή «εθνικής τραγωδίας».
Σε πολύ μεγάλο μέρος της τοποθέτησής του απάντησε στις κατηγορίες που διατυπώθηκαν στο εσωτερικό της χώρας ότι το υλικό (νιτρικό αμμώνιο) που οδήγησε στην καταστροφή, ανήκε στην οργάνωσή του, αποποιούμενος κάθε ευθύνη. Είπε ότι η οργάνωση δεν έχει όπλα στο λιμάνι και ότι «γνωρίζει περισσότερα για το λιμάνι της Χάιφα στην κατεχόμενη Παλαιστίνη παρά για το λιμάνι της Βηρυτού».
Ακόμα, ανακοίνωσε την ετοιμότητα της οργάνωσης να παράσχει καταφύγιο και βοήθεια στους χιλιάδες που έχασαν τα σπίτια τους. Τάχθηκε επίσης υπέρ της διενέργειας έρευνας από το στρατό του Λιβάνου και της απόδοσης ευθυνών και τιμωρίας στους αυτουργούς της καταστροφής, «ανεξαρτήτως θρησκείας, δόγματος, σέκτας και πολιτικού κόμματος». Ζήτησε ακόμα να «παταχθεί η διαφθορά».
Και το Παλαιστινιακό στο κάδρο
Από το πλάνο των οξυμένων περιφερειακών ανταγωνισμών δεν θα πρέπει να παραλείπει κανείς τα σχέδια Ισραήλ – ΗΠΑ για τη «νομιμοποίηση» της κατοχής παλαιστινιακής γης στη Δυτική Οχθη (de jure) μέσω προσάρτησης περίπου του 30% της περιοχής. Τα σχέδια προσάρτησης που έχουν βγει στη φόρα από τις αρχές του περασμένου Ιούλη παραμένουν στο τραπέζι. Δεν έχουν ξεχαστεί! Περιμένουν, όπως ομολόγησε στις αρχές της βδομάδας ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, το «ΟΚ» από τις ΗΠΑ. Εάν και όποτε η κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ κρίνει πως τη συμφέρει (και για προεκλογικούς λόγους ώστε να υποστηριχθεί ακόμη περισσότερο και από το εβραϊκό λόμπι) μπορεί να προωθήσει τα σχέδια προσάρτησης. Μία τέτοια εξέλιξη θα έριχνε «νέο λάδι» στη φωτιά της έντασης.
Τα μονοπώλια της Ενέργειας
Στη «μεγάλη εικόνα» της ταραγμένης περιοχής θα πρέπει κανείς να υπολογίσει και τις πολυετείς εδαφικές και θαλάσσιες περιοχές μεταξύ Λιβάνου – Ισραήλ.
Διεθνή μονοπώλια Ενέργειας (από ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία) θεωρούν πως ήρθε η ώρα για νέες έρευνες και για αξιοποίηση – εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων Ενέργειας στην Ανατ. Μεσόγειο.
Εντούτοις, τα σχέδια εκμετάλλευσης νέων κοιτασμάτων Ενέργειας σε συνθήκες καπιταλισμού δεν αφορούν τους λαούς, όπως προβάλλεται, αλλά τους εκμεταλλευτές τους.
Η σπουδή της κυβέρνησης του Μπέντζαμιν Νετανιάχου να αποποιηθεί κάθε ευθύνη ανάμειξης στις πολύνεκρες εκρήξεις στη Βηρυτό και η άμεση προσφορά του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Αμυνας Μπένι Γκαντς για «ανθρωπιστική και ιατρική βοήθεια στον Λίβανο» δείχνουν ότι το Ισραήλ θέλει να μπει δυναμικά στο παιχνίδι.
Ο «πονόψυχος» Μακρόν
Στο ταραγμένο σκηνικό της Βηρυτού και πάνω στο αίμα χιλιάδων λαβωμένων Λιβανέζων οι ιμπεριαλιστές βλέπουν «ευκαιρίες». Δεν είναι μόνο οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί, αλλά και οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές, με πρώτους τους πρώην αποικιοκράτες, Γάλλους.
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν έγινε ο πρώτος ξένος ηγέτης που μετέβη την Πέμπτη στην κατεστραμμένη Βηρυτό. Δεν το έκανε από μεγαλοψυχία και ευαισθησία. Πήγε για να «μαρκάρει» την περιοχή για χάρη των γαλλικών μονοπωλίων, που διακρίνουν νέες ευκαιρίες για μπίζνες στα ενεργειακά κοιτάσματα και τις μεγάλες ανάγκες για κατασκευαστικά έργα και υποδομές διαφόρων υπηρεσιών.
Ετσι, αναλαμβάνοντας ρόλο «ρυθμιστή» των επικείμενων εξελίξεων, ο Μακρόν υποσχέθηκε σημαντική βοήθεια για να «ξανασταθεί ο Λίβανος στα πόδια του».
Ανήγγειλε διεθνή σύνοδο δωρητών για τον Λίβανο «τις επόμενες λίγες μέρες» σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, χώρες της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Απαίτησε «μεταρρυθμίσεις», διαφάνεια και «νέα πολιτική συμφωνία».
Προειδοποίησε ότι θα επιστρέψει την 1η Σεπτέμβρη για να διαπιστώσει εάν υλοποιήθηκαν οι υποσχέσεις που πήρε από την πολιτική ηγεσία για «διαφανείς διαδικασίες».
Η χρεοκοπία του Λιβάνου και τα πολύμηνα παζάρια με το ΔΝΤ είχαν ανοίξει νωρίτερα την όρεξη και των Αμερικανών ιμπεριαλιστών, με την πρέσβειρα των ΗΠΑ Ντόροθι Σι να μη διστάζει να κάνει κατά μέτωπο επιθέσεις στη «Χεζμπολάχ».
Από το κάδρο δεν λείπουν ούτε η όξυνση των σχέσεων χωρών του Κόλπου με το Κατάρ, ούτε οι ανταγωνισμοί των μοναρχιών του Κόλπου με το Ιράν. Χώρες που βλέπουν τον Λίβανο μόνο ως πεδίο προώθησης ευρύτερων συμφερόντων.
Οπως είναι έκδηλο, στο κατεστραμμένο τοπίο της Βηρυτού εντείνονται παλιοί και νέοι ανταγωνισμοί. Η καταστροφή αξιοποιείται για μια πιο άμεση παρέμβαση μονοπωλιακών επιχειρήσεων και ιμπεριαλιστικών κέντρων για την ανοικοδόμηση και τον έλεγχο κρίσιμων υποδομών σε μια περιοχή στρατηγικής σημασίας.
Και η ανθρωπιστική βοήθεια που στέλνεται αυτές τις μέρες από πολλές αστικές κυβερνήσεις στον Λίβανο, οι προτροπές της ΕΕ και άλλων ιμπεριαλιστικών οργανισμών, εντάσσονται στον «αγώνα δρόμου» για καλύτερη θέση στην «επόμενη μέρα» στην ευρύτερη περιοχή.
✔️ Αυτό δεν αναιρεί τη σπουδαία προσπάθεια που καταβάλλουν τα σωστικά συνεργεία που έχουν μεταβεί στη Βηρυτό και συνδράμουν στην ανεύρεση επιζώντων στα συντρίμμια, ανάμεσά τους και οι άνδρες της ελληνικής ΕΜΑΚ.
Να βρεθούν οι υπεύθυνοι
Το Λιβανέζικο ΚΚ από την πρώτη στιγμή εξέφρασε την οδύνη του και τη συμπαράστασή του στις οικογένειες των θυμάτων και απαίτησε να υπάρξει διαλεύκανση των αιτιών της μεγάλης καταστροφής και να αποδοθούν οι ευθύνες στους υπαίτιους. Στις 5 Αυγούστου, το κόμμα κήρυξε μέρα ανθρωπιστικής αλληλεγγύης προς τους πληγέντες και κοινωνικής αλληλεγγύης προς τους συμπατριώτες και δίνει όλους τους διαθέσιμους πόρους για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της καταστροφής.
Σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση του Λιβάνου, αυτή υποσχέθηκε ότι σύντομα θα υπάρξει πόρισμα της επιτροπής που ερευνά τις αιτίες της έκρηξης. Προφανώς με το κλίμα του ανταγωνισμού που υπάρχει στην περιοχή, δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση σκόπιμης ενέργειας – δολιοφθοράς. Ωστόσο τα «φώτα» πέφτουν περισσότερο στο ζήτημα των επισφαλών συνθηκών φύλαξης 2.750 τόνων νιτρικού αμμωνίου που είχαν από το 2014 καταλήξει στις αποθήκες του λιμανιού της Βηρυτού. Το φορτίο αυτό, που είναι διαδεδομένο λίπασμα αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εκρηκτική ύλη, είχε κατασχεθεί από το πλοίο «MV Rhosus», με σημαία Παναμά, που είχε ξεκινήσει από το λιμάνι Μπατούμι της Γεωργίας με τελικό προορισμό την Μπιέρα της Μοζαμβίκης, αλλά ελλιμενίστηκε στη Βηρυτό λόγω τεχνικού προβλήματος και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε από την πλοιοκτήτρια εταιρεία. Από τότε δεν εισακούστηκαν ποτέ τα επανειλημμένα αιτήματα των τελωνειακών προς την κυβέρνηση να αποσυρθεί το επικίνδυνο αυτό υλικό γιατί αποτελούσε «βραδυφλεγή βόμβα». Που τελικά έσκασε με οδυνηρές συνέπειες. Γι’ αυτό και είναι δικαιολογημένη η οργή του βασανισμένου λιβανέζικου λαού, που και την Πέμπτη διαδήλωσε μαζικά έξω από το Κοινοβούλιο – και εν μέσω πανδημίας του κορονοϊού που επίσης «θερίζει» σε συνθήκες ανέχειας και διάλυσης του συστήματος Υγείας – απαιτώντας την τιμωρία των υπευθύνων.
