Φιλοξενούμενη η Ελένη Μακαντάση //
Γράφηκαν και ειπώθηκαν πολλά σχόλια, για το συλλαλητήριο που πραγματοποιήθηκε στις 4/2/2018 στην Αθήνα, μάλιστα πρόκειται για το πιο «πολυδιαφημισμένο» συλλαλητήριο των τελευταίων ετών, και πλέον κατατάσσει δεύτερα σε διαφήμιση τα συλλαλητήρια του «Όχι» τον Ιούλιο το 2015, με αφορμή το δημοψήφισμα. Από το γεγονός λοιπόν της όλης αυτής διαφήμισης μπορεί να καταλάβει κανείς αφενός μεν ότι το «σύστημα» καλά κρατεί και αφετέρου ότι πλέον «ο λαός στο δρόμο» αποτελεί μια πολύ καλή δημοσκόπηση. Συγκρίνοντας τα, δε και με άλλες κινήσεις που γίνονται σε μορφή, απεργιών, συλλαλητηρίων, πορείας κλπ με αιτήματα που αφορούν την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης, οι οποίες και δεν διαφημίζονται τόσο κι έχουν μικρότερη συμμετοχή από κόσμο μπορεί κανείς να δικαιολογήσει κάπως τα παραπάνω.
Το θέμα του συλλαλητηρίου δεν θα αναφερθεί καθόλου σ’ αυτό το άρθρο, το κάνουν πιο εμπεριστατωμένα και επιδέξια οι αστοί πολιτικοί, αναλυτές και «ειδικοί». Υπάρχουν σύμφωνα, συνθήκες και «ολόκληρο» κι «ανίκητο» ΝΑΤΟ, που μπορεί κανείς να ανατρέξει και να ενημερωθεί αν θέλει για το πού ανήκει η Μακεδονία εν τέλει. Για αυτό που θα αποτυπωθούν κάποιες σκέψεις και ίσως αποτελέσει αφορμή για προβληματισμό, είναι το κίνητρο του λαού, ποιος μπορεί να ήταν ο λόγος που βγήκε ο κόσμος με μαζικότητα στο δρόμο (;).
Πριν γίνει αναφορά σε πιθανούς λόγους, μια μικρή αναδρομή στην ιστορία σε κάποιες λαϊκές κινητοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν μεταπολεμικά θα ήταν βοηθητική για να διακρίνουμε πότε το αίτημα για μαζικές κινητοποιήσεις ήταν καθαρά του λαού που δεν άντεξε την καταπίεση που του επέβαλαν οι πάσης μορφής καταπιεστές και πότε το αίτημα ερχόταν από τους ίδιους τους καταπιεστές. Αρχής γενομένης λοιπόν από την 12/10/1944 και την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Γερμανούς, που ο λαός ξεχύθηκε στους δρόμους ζητοκραυγάζοντας για την Απελευθέρωση του από τον Γερμανικό κλοιό. Σημαντικό ρόλο, αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο, στην διοργάνωση συλλαλητηρίων πορειών Ειρήνης, έπαιξε η ίδρυση της Ελληνικής Επιτροπής για την Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ) το 1955. Από το 1962 έως και τις 21 Απριλίου του 1962 πραγματοποιούταν μια σειρά από Μαραθώνιες πορείες για την Ειρήνη με πρωτοστάτες τους, Λαμπράκη, Μαμωνά, Μ. Παπαδόπουλο, Γούτη. Τον Μάιο του 1963 με αφορμή την δολοφονία του Λαμπράκη επίσης έγιναν λαϊκές κινητοποιήσεις με αντιμπεριαλιστικό- φιλειρηνικό χαρακτήρα, μεγάλης έκτασης. Τον Νοέμβριο του 1973 ο κόσμος βγήκε μαζικά στους δρόμους ενάντια στην Δικτατορία. Έπειτα το 1992 πραγματοποιήθηκε επίσης ένα μαζικό συλλαλητήριο για το Μακεδονικό ζήτημα. Και τα πιο πρόσφατα μεγάλης λαϊκής απήχησης ήταν αυτά με αφορμή το δημοψήφισμα για συμφωνίες ή μη με τους εταίρους.
Τι μπορεί να επηρεάσει την μαζικότητα των κινητοποιήσεων λοιπόν, στις περιπτώσεις που το αίτημα δεν είναι προσωπικό για καλύτερο βοιωτικό επίπεδο, για καλύτερη ζωή χωρίς καταπίεση ανθρώπου από άνθρωπο; Η πίστη σε ένα ιδανικό, μεγαλύτερό από την μίζερη πραγματικότητα που βιώνουμε και δεν κοστίζει, κι αφού όλες οι εκφάνσεις της καθημερινής ζωής έχουν επηρεαστεί από την καπιταλιστική κρίση, αυτή την χρονική στιγμή το ιδανικό λέγεται «Έθνος» και «Φυλή». Το αίσθημα του «ανήκειν» που συσπειρώνει τις ομάδες, δημιουργεί συνοχή, κι ο λαός στην παρούσα φάση χρειάζεται αυτή την συνοχή. Η υπερεκτίμηση κάποιων χαρακτηριστικών μας ως Έλληνες, γεγονός που μπορεί έστω για λίγο να μας κάνει να νιώσουμε άτρωτοι. Η μείωση και η υποτίμηση άλλων ανθρώπων είτε φυλετικά είτε πολιτισμικά για να νιώσουμε καλύτερα με την δική μας ανεπάρκεια σε κάποια ζητήματα. Και τέλος και επίσης σημαντικό ρόλο παίζει ο «ισχυρός» κατευθυντικός ηγέτης, που καθοδηγεί αυτή την κίνηση.
Σε καμία περίπτωση τα παραπάνω δεν καθιστούν όλο αυτό το λαό που βγήκε στο συλλαλητήριο, μη σκεπτόμενο ή «εθνικιστή» ή να ασπάζεται «φασιστικές» ιδέες, αλλά προσδοκόντας στην κριτική σκέψη του καθενός, ας αναλογιστούμε ποιοι το υποκινούν αυτό το συλλαλητήριο, ποιοι το επικροτούν, σε ποιους συμφέρει και ποιους τελικά διαιρεί;
- Το άρθρο είναι γραμμένο πάνω στο ψυχολογικό φαινόμενο «της αγελαίας ή ομαδικής σκέψεις (groupthink)» της Κοινωνικής Ψυχολογίας και «λαμβάνει χώρα όταν τα μέλη μια ομάδας παρουσιάζουν τόσο έντονη επιθυμία συναίνεσης, ώστε εγκαταλείπουν την κοινή λογική που υπαγορεύει την ρεαλιστική εκτίμηση τρόπων δράσης, την κριτική θεώρηση μιας άποψης και την διατύπωση λιγότερο αρεστών πεποιθήσεων.»
