Τέτοιες  μέρες 12-Ιαν 1876, γεννιέται ο Αμερικανός συγγραφέας Τζακ Λόντον (Jack London). Από το 1896 γίνεται μέλος του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος και προσπαθεί με το συγγραφικό του ταλέντο και τη γεμάτη πάθος συμμετοχή του στην πολιτική να βοηθήσει το αμερικανικό προλεταριάτο. Γράφει πολλά διηγήματα, μυθιστορήματα και πολιτικά δοκίμια, έργα με μεγάλη απήχηση και τεράστια εμπορική επιτυχία (ένα από τα κορυφαία του η «Σιδερένια Φτέρνα» -τακούνι πούλησε 7 εκατομμύρια αντίτυπα στην Αγγλία, μετρώντας πάνω από 300 εκδόσεις και χιλιάδες επανεκδόσεις σ’ όλο τον κόσμο, από αυτές περίπου 20 στην χώρα μας).

Από εφημεριδοπώλης και λιμενεργάτης …επαναστάτης συγγραφέας

Ο Τζακ Λόντον γεννήθηκε στο Οκλαντ του Σαν Φρανσίσκο στις 12 Ιανουαρίου 1876. Από πολύ μικρός θα γνωρίσει τη φτώχεια και τη σκληρή ζωή στο εργοστάσιο. Το 1897 θα ακολουθήσει τους χρυσοθήρες στον Καναδικό Βορρά. Εκεί, μέσα στο φοβερό κρύο και την απογοήτευση δε θα ανακαλύψει χρυσάφι, αλλά τη συγγραφική του φλέβα που θα τον κάνει διάσημο. Αναγνωρίστηκε σαν ο μεγαλύτερος Αμερικανός συγγραφέας των αρχών του 20ού αιώνα.

Στην αρχή της ζωής του, έκανε για να βγάλει το ψωμί του διάφορα επαγγέλματα: εφημεριδοπώλης, λιμενεργάτης, ναυτικός, χρυσοθήρας αλλά και πολεμικός ανταποκριτής στη διάρκεια του πολέμου των Μπόερς στη Νότια Αφρική και του Ρωσοϊαπωνικού πολέμου στα 1904. Δεχόμενος οποιαδήποτε δουλειά του τύχαινε και «αλητεύοντας» με κάθε μέσο στην αχανή έκταση των ΗΠΑ, είχε την ευκαιρία να γνωρίσει καλά τον κόσμο.

Εμπνέεται το έργο του από τις περιπλανήσεις του στο Βορρά και στις θάλασσες του Νότου, τους περιθωριακούς της αμερικάνικης ζωής, τη ζωή των εργατών και το αμερικανικό σοσιαλιστικό κίνημα. Συνδυάζοντας τις εμπειρίες του με τη μελέτη του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, ο Λόντον στράφηκε προς το σοσιαλισμό, ενώ η απίστευτη ενέργειά του διοχετεύθηκε στη γραφή. Από το 1896 γίνεται μέλος του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος και προσπαθεί με το συγγραφικό του ταλέντο και τη γεμάτη πάθος συμμετοχή του στην πολιτική να βοηθήσει το αμερικανικό προλεταριάτο.

Στις 22-Νοε-1916 απογοητευμένος από τον τρόπο ζωής στον οποίο τον ώθησε η αμερικανική κοινωνία, θα αυτοκτονήσει επαναλαμβάνοντας τη χειρονομία του ήρωά του, Μάρτιν Ιντεν.

Σκαλίζοντας στα βιβλία, “σκόνταψα” σε κάτι σημειώσεις από αποφθέγματα δύο συγγραφέων από τους φωτεινότερους εκπροσώπους του γνήσιου, πολιτισμένου και οραματιζόμενου αμερικανικού πνεύματος:

Του Μαρκ Τουέιν και του Τζακ Λόντον. Παιδευμένοι και οι δύο από την εξαιρετικά σκληρή ζωή που έζησαν στα παιδικά και νεανικά τους χρόνια, απέκτησαν, ωστόσο, τη δυνατότητα του αυτοέλεγχου.

Η σκέψη μου γέμισε και πάλι από συνειρμούς. Και αφορμή γι’ αυτούς, ποιος άλλος από τους σύγχρονους αξιωματούχους της Αμερικής του δολαρίου – του “χρυσού διαβόλου” κατά τον Μαξίμ Γκόρκι – υπουργοί, πρεσβευτές και άλλοι ιθύνοντες.

Ο Τζακ Λόντον απαυδισμένος από τον άγριο αμερικανικό καπιταλισμό, που με τη γνωστή δολοφονική επιδρομή και εξοντωτική ληστεία στέριωσε στη Νέα Γη, έγραφε στο διήγημά του “Κραυγή για δικαιοσύνη“: «Καιρός για τον άνθρωπο είναι να χτίσει νέο και ανώτερο πολιτισμό που θα προκύψει σε συνθήκες αγάπης προς τον άνθρωπο, γενικής εξυπηρέτησης και παγκόσμιας αδελφότητας». Πεθαίνοντας ένα χρόνο πριν την Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, ο Τζακ Λόντον αναφώνησε: «Χρόνε, έλα και άλλαξε τον κόσμο»!

Προφητικό μυθιστόρημα

Οι αρχαιολόγοι του μέλλοντος θα “ανακαλύψουν” σε διάφορες “πηγές” την απαρχή, εγκαθίδρυση και εξέλιξη του σοσιαλιστικού καθεστώτος – νομοτελειακής ανάγκης για την εξανθρώπιση της ανθρωπότητας – αλλά και τις λυσσαλέες επιθέσεις της απάνθρωπης “σιδερένιας φτέρνας” κατά των αγώνων των εργατών και των λαών και για την καθιέρωση και για τη διαφύλαξη της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Θα “ανακαλύψουν” ότι η αμείλικτη “σιδερένια φτέρνα” έσπερνε τον όλεθρο. Αιματοκυλούσε άμετρους εργάτες και λαούς.

Με τους μισθοφόρους της, προσπαθούσε να διαιωνίσει την εξουσία της. Μάταια, όμως: “(…) τον τέταρτο αιώνα της Αδελφοσύνης του Ανθρώπου, που χρονολογείται από τον τελικό θρίαμβο της σοσιαλιστικής δημοκρατίας, ένας αρχαιολόγος του μέλλοντος ανακαλύπτει το Χειρόγραφο Εβερχαντ, που είναι το κείμενο αυτού του βιβλίου”.

Μελετήστε το μεγαλοφυές στη σύλληψη, συνταρακτικά επικό στη γραφή, διαχρονικά επίκαιρο και πανανθρώπινο μήνυμα. Ακόμη και αν το έχετε ξεφυλλίσει ή διαβάσει στο παρελθόν…

Στρατευμένο, στο σοσιαλιστικό – κομμουνιστικό αύριο. Γιατί οι εργάτες και οι λαοί θα πουν, όπως ο ήρωας του βιβλίου, Εβερχαρντ: “Χάσαμε αυτή τη φορά. Ομως, όχι για πάντα. Μάθαμε πολλά. Αύριο η Ιδέα θα στυλωθεί και πάλι, πιο γερή σε γνώση και πειθαρχία”.

Γιατί είναι νομοτέλεια αυτό που έγραψε ο Ανατόλ Φρανς, προλογίζοντας το βιβλίο: “Η πλουτοκρατία θα χαθεί. Ηδη, στην ίδια της τη δύναμη, διακρίνονται σημάδια του αφανισμού της. (…) Θα χαθεί γεμάτη έπαρση, στο απόγειο της δύναμής της, όπως ακριβώς χάθηκαν η δουλεία κι η δουλοπαροικία”.

Το δολοφονικό Σιδερένιο Τακούνι 100+ χρόνια ante portas

Το 1907, 114 χρόνια πριν (και λιγότερο από 25 χρόνια μετά τον θάνατο του Μαρξ), ο ήδη διάσημος Αμερικανός συγγραφέας εκδίδει ένα μυθιστόρημα πολιτικής φαντασίας ή εναλλακτικής πραγματικότητας, το οποίο αποτελεί ταυτόχρονα μια πολιτική πραγματεία βασισμένη πάνω σε θέσεις του Μαρξ και άλλων θεωρητικών του άλματος στους ουρανούς, αλλά και εγχειρίδιο πολιτικής δράσης για την εγκαθίδρυση μιας άλλης κοινωνίας, όπως την οραματίστηκαν εκείνοι. Ένα έργο που έχει αγκαλιστεί σαν  προφητικό επαναστατικό και από τους αστούς χαρακτηριστεί ρομάντζο χυδαίας κομμουνιστικής προπαγάνδας

«Σε εφτακόσια χρόνια από σήμερα, τον τέταρτο αιώνα της Αδελφοσύνης του Ανθρώπου, που χρονολογείται από τον τελικό θρίαμβο της σοσιαλιστικής δημοκρατίας, ένας αρχαιολόγος του μέλλοντος ανακαλύπτει το Χειρόγραφο Έβερχαρντ, τη μοσχοαναθρεμμένη γυναίκα του σοσιαλιστή ηγέτη Έρνεστ Έβερχαρντ, σταματάει στη μέση μιας πρότασης, για λόγους που δε θα μπορέσουμε ποτέ πια να μάθουμε.

Μας εξιστορεί το ρόλο που έπαιξε ο άντρας της στον αγώνα της εργατιάς ενάντια στις δυνάμεις της πλουτοκρατίας, στις αρχές του εικοστού αιώνα. Μιλάει για το βαθμιαίο αλυσόδεμα των εργατών με τα δεσμά της οικονομικής και πολιτικής υποδούλωσης και για τον κρυφό τους αγώνα για οικονομική και πολιτική δικαιοσύνη και, τέλος, για την πρώτη μεγάλη εξέγερση των εξαθλιωμένων μαζών και την ανελέητη καταστολή της από τους μισθοφόρους της Σιδερένιας φτέρνας» (από ένα οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Από τις πολλές εκδόσεις στη χώρα μας προσωπικά γοητεύει η μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου (τελευταία Γκοβόστης, 2011 | 348 σελ).

Καρλ Μαρξ: μεγάλος ήρωας του σοσιαλισμού στο πεδίο της διανόησης. Ήταν ΓερμανοΕβραίος και έζησε τον 19^ο αιώνα – σύγχρονος του Τζον Στιούαρτ Μιλ. Τώρα μας φαίνεται απίστευτο το γεγονός πως επί γενιές ολόκληρες οι οικονομικές ανακαλύψεις του Μαρξ χλευάστηκαν από τους διανοητές και τους λογίους όλου του κόσμου. Εξαιτίας των ανακαλύψεών του αυτών εξορίστηκε από την πατρίδα του και πέθανε στην Αγγλία (σελ. 151)

The Iron Heel ο πρωτότυπος τίτλος του στα αγγλικά, ενώ το ελληνικό κοινό το γνώρισε αρχικά ως Σιδερένια Φτέρνα, Σιδερένιο Τακούνι, παρότι πιο εύστοχη απόδοση του τίτλου, με βάση τις συνδηλώσεις της, αν και πιο ελεύθερη, θα ήταν το «Σιδερένια Μπότα».

Ο σοσιαλιστής συγγραφέας, αξιοποιώντας ευφυώς -και πολύ μοντέρνα- την τεχνική του «παραποιημένου τεκμηρίου», συλλαμβάνει μια ιστορία που διαδραματίζεται στις ΗΠΑ στο εγγύς μέλλον την εποχή που πρωτοεκδίδεται (πέντε χρόνια μετά την κυκλοφορία του μυθιστορήματος), υποτίθεται ότι γράφεται 25 χρόνια μετά και ανακαλύπτεται επτά αιώνες αργότερα! Και μόνο αυτά τα πολλαπλά χρονικά επίπεδα (στα οποία προστίθεται κάθε φορά και η χρονική στιγμή που το διαβάζει το αναγνωστικό κάθε εποχής) θα αρκούσαν για να χαρακτηρίσουν το Σιδερένιο Τακούνι πρωτοποριακό έργο, και όχι μόνο στην εποχή του.

Το βιβλίο ξεκινά το έτος 419 της Αδελφότητας των Ανθρώπων (δηλαδή της εγκαθιδρυμένης πλέον σοσιαλιστικής κοινωνίας), με κάποιον Άντονι Μέρεντιθ να προλογίζει (προσθέτοντας και επεξηγηματικές υποσημειώσεις), επτά αιώνες μετά τη συγγραφή του, το προσφάτως ανακαλυφθέν χειρόγραφο της Άβις Έβερχαρντ, συζύγου του σοσιαλιστή ήρωα -και κεντρικής μορφής του κειμένου- Ερνέστου Έβερχαρντ.

Το χειρόγραφο αυτό έχει γραφτεί υποτίθεται το 1932 και σε αυτό η Άβις αφηγείται γεγονότα των ετών 1912-1918. Η αφήγηση τελειώνει απότομα, στη μέση μιας φράσης, καθώς το κείμενο γράφεται σε συνθήκες παρανομίας και η συγγραφέας του συλλαμβάνεται από τους Πραιτωριανούς του καθεστώτος, προφανώς αφού έχει προλάβει να το κρύψει κάτω από μια βελανιδιά, όπου και ανακαλύπτεται επτά αιώνες μετά.

Από τον «πλαστό» πρόλογο του Μέρεντιθ (σελ. 19-23) μαθαίνουμε λοιπόν -έμμεσα, αφού απευθύνεται σε σύγχρονούς του που γνωρίζουν ως Ιστορία αυτά που αναφέρει- ότι το «παγκόσμιο κίνημα των εργατών» βρήκε τελικά «δικαίωση» μετά από μια σειρά πολλών αποτυχημένων επαναστάσεων της εργατικής τάξης, οι οποίες ξεκίνησαν την εποχή που εξιστορεί το Χειρόγραφο της Άβις Έβερχαρντ και πνίγηκαν όλες τους στο αίμα τους επόμενους τρεις αιώνες από το Σιδερένιο Τακούνι, όπως αποκαλείται η Ολιγαρχία, δηλαδή το ολοκληρωτικό καθεστώς που προέκυψε ως ένα «τερατώδες παρακλάδι» του καπιταλισμού.

Μάλιστα, ο Μέρεντιθ σχολιάζει -σε μια αποστροφή του κειμένου που απέκτησε μια νέα σημασία κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα- ότι οι επαναστάτες της εποχής εκείνης έπεσαν πολύ έξω όταν «έκριναν πως η ανατροπή του ήταν υπόθεση λίγων χρόνων»…

Η απρόβλεπτη συνέχεια …
Μη χάσετε το βιβλίο –διαθέσιμο στη Σύγχρονη Εποχή