Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

«Ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας…»

«Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε “πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα”, αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας…».

(Λόγια του Γέρου του Μωριά προς τη νέα γενιά. Απόσπασμα από τον περίφημο λόγο του Θ. Κολοκοτρώνη που εκφωνήθηκε στις 8 Οκτώβρη του 1838 στην Πνύκα της Αθήνας).

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης πέθανε σε ηλικία 73 ετών, στις 4 Φλεβάρη του 1843. Η είδηση του θανάτου του βύθισε στη θλίψη τους Έλληνες που τον αποχαιρέτησαν με συγκίνηση, εκφράζοντάς του την ευγνωμοσύνη τους. Η σημαντικότερη μορφή της Ελληνικής Επανάστασης συνδύαζε την πολεμική με την πολιτική δράση σε όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Μεγάλη ηγετική προσωπικότητα «πάντρευε» το στρατιωτικό ταλέντο με την προσωπική γενναιότητα, χρησιμοποιώντας με επιτυχία την τακτική του κλεφτοπόλεμου κατά των πολυπληθέστερων δυνάμεων των Τούρκων.

Για τις δημοκρατικές, αντιμοναρχικές του ιδέες φυλακίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Στη λαϊκή μνήμη έχει μείνει ως ο πραγματικός αρχιστράτηγος της Επανάστασης και συνάμα ένας αληθινός λαϊκός ηγέτης, βγαλμένος μέσα από τα σπλάχνα του λαού.

Επιμέλεια: Οικοδόμος