… Μετά τη Μακρόνησο, με τον ερχομό μας στον Αϊ-Στράτη, το καλοκαίρι του 1950, αρχίζουν οι πολύμορφες ψυχαγωγικές, πολιτιστικές εκδηλώσεις του στρατοπέδου. Και ήταν πολλοί οι πραγματικά ταλαντούχοι που αναδείχτηκαν στο χώρο του θεάτρου, της επιθεώρησης, του τραγουδσιού, της μουσικής, του χρού. Κι ακόμα, πρέπει να πούμε, ότι τίποτα από την πλούσια πολιτιστική παράδοση στον Α¨-Στράτη δε μας δόθηκλε χάρισμα και η κάθε ψυχαγωγική μας εκδήλωση, από το υστέρημά μας και σε συνεχή σύγκρουση με τους κρατούντες, έμοιαζε έπαθλο νίκης ύστερα από αγώνα σκληρό.
Γιώργος Φαρσακίδης
Ιδιαίτερο κομμάτι της Έκθεσης στο χώρο του Πολιτισμού, στο 440 Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, ήταν οι κατασκευές που δημιούργησαν ομάδες νέων μηχανικών και αρχιτεκτόνων σε μια προσπάθεια να παρουσιαστεί με έναν πιο ζωντανό τρόπο η πολιτιστική δουλειά που γινόταν στις εξορίες, με βάση το λαμπρό παράδειγμα του Άη Στράτη.
Μακέτες σκηνικών για τις θεατρικές παραστάσεις του «Προμηθέα Δεσμώτη» (1:2), τους «Πέρσες» του Αισχύλου (1:10), τη «Βαβυλωνία» του Δ. Βυζάντιου (1:20) και για τη μακέτα ενός ακόμα έργου (δεν είναι γνωστό ποιανού) που έχει βρεθεί στο Αρχείο του ΚΚΕ (1:20).
Βαβυλωνία
Παράλληλα με την σκηνοθεσία των Περσών από τον Καρούσο, ο Μάνος Κατράκης σκηνοθετούσε στον Τρίτο Τομέα τη Βαβυλωνία. Κι όσοι έλαβαν μέρος, είχαν να λένε για τους τρόπυος και την ποιότητα του Κατράκη.
Η Βαβυλωνία με σκηνικά και κουστούμιακαι πάλι του Χρήστου Δαγκλή, στάθηκε ο επόμενος μεγάλος σταθμός της πολύχρονης θεατρικής μας δραστηριότητας.
Το στρατόπεδό μας «φιλοξενώντας» κρατούμενους από το εσωτερικό και τις εσχατιές της Ελλάδας, τα νησιά μας, τη Μικρασία, τον Πόντο. διατηρούσε ακόμη τις ιδιαιτερότητες, τις ντοπιολαλιές και τα έθιμα. Αλλά και τον τοπικισμό και τις αντιπαραθέσεις που δεν κατάφερε να τα εξαλείψει ο ισοπεδωτισμός της αστικοποίησης.
Έτσι η Βαβυλωνία λες κι είχε γραφτεί στα μέτρα της ιδιότυπης μικρής κοινωνίας μας. Και η πανσπερμία του θεατρικού μας κοινού, στη διάρκεια της παράστασης λες κι είχε ρουφήξει ως το μεδούλι την κάθε της φράση, Λέξεις όπως το «κουλούκι», το «χαλούμιν τυρίν», το «αρέστο κανάγια» ξαναμπήκαν για χρόνια στο στρατοπεδικό λεξιλόγιο.
Κι αν πεις και για την καζούρα, είχε πέσει βροχή. Μέχρι που απειλήθηκε επεισόδιο απ’ αφορμή τη διαφωνία ανάμεσα σε κρητικούς κι Επτανήσιους. Αν δηλαδή το «κουράδια» τα κουρεύουνε και τα τρώνε, όπως ισχυρίζονταν οι πρώτοι ή τα πνίγουν σε βόθρο, όπως το θέλαν οι δεύτεροι.
Γιώργος Φαρσακίδης
