H τελευταία συναυλία των “Buena Vista Social Club”

Γρά­φει ο Βαγ­γέ­λης Γονα­τάς //

Το μυθι­κό συγκρό­τη­μα της Κού­βας, οι θρυ­λι­κοί Buena Vista Social Club  έδω­σαν την τελευ­ταία συναυ­λία τους στο θέα­τρο Καρλ Μαρξ της Αβά­νας στις 14 Μάη 2016, ολο­κλη­ρώ­νο­ντας την τελευ­ταία μεγά­λη περιο­δεία τους (Αdiós Tour)  στο εξω­τε­ρι­κό, αλλά και τον κύκλο ζωής του συγκρο­τή­μα­τος που έγι­νε ο καλύ­τε­ρος πρε­σβευ­τής της κου­βα­νι­κής μου­σι­κής τα τελευ­ταία 20 χρόνια.

Mεγά­λες φωνές και μου­σι­κοί πέρα­σαν αυτά τα 20 χρό­νια από το συγκρό­τη­μα, όπως οι Juan de Marcos González,  Manuel “Guajiro” Mirabal,  Eliades Ochoa , Papi Oviendo,  Maximo Francisco Repilado Munóz (Compay Segundo) ,  Ruben González ,  Ibrahim Ferrer, Pío Leyva , Omara Portuodo,  Barbarito Τorres , Luis Barzaga , Joachim Cooder,   Ry Cooder ,   Carlos Gonzñalez,  ,  Julienne Oviendo Sanchez  ,  Amadito Valdés,  Alberto “Virgilio” Valdés,  Lázaro Villa , Jesus “Αguaje” Ramos , Manuel “Puntilita” Licea ,   Anga Diáz,  Orlando “Cachaíto” López ,  Manuel Galbán και τα λιγο­στά μέλη του αρχι­κού σχή­μα­τος που βρί­σκο­νται ακό­μα στη ζωή,  βρέ­θη­καν στο Θέα­τρο Καρλ Μαρξ για να ξεση­κώ­σουν και να απο­χαι­ρε­τή­σουν τους πολυά­ριθ­μους φίλους τους.

Το σχή­μα γεν­νή­θη­κε το 1996, όταν ο Ράι Κού­ντερ, ο Βρε­τα­νός παρα­γω­γός Νικ Γκολντ και ο Κου­βα­νός διευ­θυ­ντής ορχή­στρας Χουάν ντε Μάρ­κος Γκον­σά­λες   συγκε­ντρώ­νο­ντας σε αυτό  μια ομά­δα βετε­ρά­νων μου­σι­κών της Κού­βας και του έδω­σαν το όνο­μα Βuena Vista  Social Club, που ήταν το όνο­μα ενός κλαμπ της Αβά­νας που είχε κλεί­σει από την δεκα­ε­τία του 40. Ο πρώ­τος τους δίσκος πού­λη­σε 12 εκα­τομ­μύ­ρια αντί­τυ­πα σε όλο τον κόσμο και η ομώ­νυ­μη ται­νία — ντο­κι­μα­ντέρ για το συγκρό­τη­μα που γύρι­σε ο Βιμ Βέντερς, ήταν υπο­ψή­φια για Όσκαρ το 2000.

14 άλμπουμ (Chan Chan, De Camino A La Vereda, El Cuarto De Tula, Pueblo Nuevo, Dos Gardenias, Y Tu Que Has Hecho, Veinte Anos, El Carretero, Candela, Amor De Loca Juventud, Orgullecida , Murmullo, Buena Vista Social Club, La Bayamesa) και  εκα­το­ντά­δες συναυ­λί­ες σε όλο τον κόσμο έκα­ναν το γκρουπ  συνώ­νυ­μο της κου­βα­νι­κής μου­σι­κής στο πλα­τύ κοι­νό στο εξω­τε­ρι­κό και έφε­ραν σε επα­φή  εκα­τομ­μύ­ρια με την παρα­δο­σια­κή κου­βα­νι­κή μουσική.

Μετά τον θάνα­το των θρύ­λων   Ibrahim Ferrer ,  Compay Segundo)  και   Ruben González  η μπά­ντα συνέ­χι­σε να τρο­φο­δο­τεί­ται και να ανα­δει­κνύ­ει κορυ­φαί­ους μου­σι­κούς και φωνές συνε­χί­ζο­ντας το έργο που ξεκί­νη­σαν οι ιδρυ­τές της. Από τα αρχι­κά της μέλη, η  85χρονη Οmara Portuondo, o Εliades Ochoa και  o  Barbarito Τorres, έδι­ναν μέχρι το τέλος το άρω­μα της φυσι­κής παρου­σί­ας του αρχι­κού γκρουπ που ιδρύ­θη­κε πριν 20 χρόνια.

Buena Vista Social Club, Adiós Tour, La Habana, 14 5 2016

Η τελευ­ταία μεγά­λη περιο­δεία του συγκρο­τή­μα­τος, το Adiós Tour του, πέρα­σε από τις μεγα­λύ­τε­ρες πόλεις του κόσμου για να απο­χαι­ρε­τή­σει τους πολυά­ριθ­μους οπα­δούς του και έκλει­σε με τον καλύ­τε­ρο τρό­πο εκεί που γεν­νή­θη­κε στην αγα­πη­μέ­νη τους Αβά­να, το βρά­δυ της 14ης Μάη 2016.

Όλοι ξέρου­με ότι ορι­σμέ­να πράγ­μα­τα, όπως το καλ­λι­τε­χνι­κό έργο, ζουν πολύ περισ­σό­τε­ρο από τους δημιουρ­γούς τους. Πολ­λές φορές, η ζωή τους αρχί­ζει και μετά το φυσι­κό τέλος του δημιουρ­γού τους. Το Βuena Vista Social Club δεν ανή­κει σε αυτή την κατη­γο­ρία. Η αρχι­κοί δημιουρ­γοί του, σε προ­χω­ρη­μέ­νη ήδη ηλι­κία, γνώ­ρι­σαν την απο­θέ­ω­ση έξω από τη χώρα και γίνα­νε οι πρε­σβευ­τές της κουλ­τού­ρας της σε εκα­τομ­μύ­ρια ανθρώπους.

Οι Βuena Vista ακού­γο­νται περισ­σό­τε­ρο στο εξω­τε­ρι­κό, παρά μέσα στην Κού­βα. Στην Κού­βα  αυτά τα ίδια τα τρα­γού­δια και το είδος της μου­σι­κής είναι γνω­στά και κομ­μά­τι της καθη­με­ρι­νό­τη­τας των κου­βα­νών εδώ και πολ­λά χρό­νια. Οι θρύ­λοι της Βuena Vista ήταν γνω­στοί, αγα­πη­τοί και ανα­γνω­ρι­σμέ­νοι μέσα στην Κού­βα πολύ πριν την ίδρυ­ση του θρυ­λι­κού γκρουπ.

Χιλιά­δες Buena Vista  γεν­νιού­νται σήμε­ρα στην Κού­βα, σε κάθε γει­το­νιά, σε κάθε σπί­τι, στο δρό­μο, στις φιέ­στες με τρό­πο απλό και φυσι­κό. Η κου­βα­νι­κή μου­σι­κή έχει αυτή την ποιό­τη­τα για μια σει­ρά ιστο­ρι­κούς λόγους, για­τί συνε­νώ­νει δια­φο­ρε­τι­κούς πολι­τι­σμούς, όπως ακρι­βώς και η ίδια η εθνι­κή ταυ­τό­τη­τα των κουβανών.

Η κου­βα­νι­κή μου­σι­κή είναι πρώ­τα απ΄ όλα λαϊ­κή και μαζι­κή. Από­λυ­τα λαϊ­κή και μαζι­κή, σχε­δόν παλ­λαϊ­κή. Γι αυτό έχει συνέ­χεια, στην Κού­βα υπάρ­χουν συγκρο­τή­μα­τα, πολ­λά, όχι ένα και δύο,  που ιδρύ­θη­καν πριν 40 χρό­νια και συνε­χί­ζουν μέχρι σήμε­ρα να δημιουρ­γούν και να εξε­λίσ­σουν την κου­βα­νι­κή μου­σι­κή. Κλασ­σι­κό­τε­ρο παρά­δειγ­μα είναι οι θρυ­λι­κού Van-van, που ο ιδρυ­τής τους Juan Formel πέθα­νε στην Αβά­να την Πρω­το­μα­γιά του 2015.

Πέρα από αυτό, σε επαγ­γελ­μα­τι­κό επί­πε­δο η κου­βα­νι­κή μου­σι­κή και οι συντε­λε­στές της κυριαρ­χούν διε­θνώς και  σαρώ­νουν βρα­βεία και κάνουν εμπο­ρι­κές επι­τυ­χί­ες σε όλο τον κόσμο και κυρί­ως στις ίδιες τις Ηνω­μέ­νες Πολιτείες.

Εκτός από τους φυσι­κούς ή έμφυ­τους λόγους γι αυτό ‚υπάρ­χει και κάτι ακό­μα που κάνει την δια­φο­ρά. Οι κου­βα­νοί μου­σι­κοί είναι πολύ καλά εκπαι­δευ­μέ­νοι. Όλοι οι κου­βα­νοί τρα­γου­δούν και χορεύ­ουν με την καρ­διά τους, όμως οι μου­σι­κοί που παί­ζουν “επαγ­γελ­μα­τι­κά” δεν υπάρ­χει η παρα­μι­κρή πιθα­νό­τη­τα να μην έχουν κάνει ανώ­τε­ρες σπου­δές μου­σι­κής.  Και η μου­σι­κή εκπαί­δευ­ση γενι­κό­τε­ρα, αρχί­ζει – από την οικο­γέ­νεια βεβαί­ως – αλλά επί­σης και από τα πρώ­τα χρό­νια στο σχολείο.

Οι Buena Vista Social Clubω έκλει­σαν τον κύκλο τους , σε αντί­θε­ση με άλλα μεγά­λα συγκρο­τή­μα­τα της Κού­βας, για­τί έτσι έπρε­πε. Οι συντε­λε­στές τους ήταν μεγά­λοι καλ­λι­τέ­χνες πριν την ίδρυ­ση του συγκρο­τή­μα­τος και όσοι ζουν ακό­μα έχουν την προ­σω­πι­κή τους  καριέ­ρα. Ο καλ­λι­τέ­χνης – ειδι­κά ο κου­βα­νός – στα­μα­τά­ει μόνο όταν πεθά­νει, για­τί αν στα­μα­τή­σει πριν πεθαίνει.

Oi Buena Vista ήταν ένα όχη­μα που φτιά­χτη­κε με ειδι­κή απο­στο­λή να κατα­κτή­σει τον κόσμο. Εξε­τέ­λε­σε στο ακέ­ραιο την απο­στο­λή του και έκλει­σε τον κύκλο του με από­λυ­τα φυσι­κό τρό­πο. Το στίγ­μα του θα μεί­νει για πολ­λές δεκα­ε­τί­ες, εξ άλλου πολ­λές από τις επι­τυ­χί­ες που τρα­γού­δη­σε ήταν ήδη επι­τυ­χί­ες, 50 χρό­νια πριν  ιδρυ­θεί το συγκρό­τη­μα. Έτσι είναι όλα τα πράγ­μα­τα στην Κού­βα. Η Κού­βα είναι ποιό­τη­τα, συνέ­πεια και κυρί­ως αντοχή.