Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ναζίμ Χικμέτ: «Ο νεκρός της πλατείας Μπεγιαζίτ»

Παρουσιάζει ο Ειρηναίος Μαράκης //

Δύο χαρακτηριστικά ποιήματα από την μέχρι πρόσφατα ανέκδοτη ποιητική συλλογή του Τούρκου διεθνιστή και σοσιαλιστή ποιητή Ναζίμ Χικμέτ, «Ο νεκρός της πλατείας Μπεγιαζίτ, εκδόσεις Ζαμπίρης Πυραμίδα, (1997)» παρουσιάζουμε σήμερα στο περιοδικό Ατέχνως.

Σε αυτό το έργο του, θα γνωρίσουμε ή μάλλον θα ξανασυναντήσουμε ένα ποιητή που πολύ αγάπησε και που πολύ πόνεσε για την υπόθεση της ανθρωπότητας και για να υπερασπίσει την ανάγκη της αλλά και το δικαίωμά της, αν θέλετε, σε μια ζωή πραγματικά ελεύθερη και αληθινή. Γράμματα από την εξορία, κυριολεκτικά και μεταφορικά, γεμάτα πόνο και νοσταλγία, να τι είναι αυτά τα ποιήματα. Επίκαιρα ποιήματα, καίρια πολιτικά και αιχμηρά, κάπου ειρωνικά, κάπου κουρασμένα μα πάντα μεταφέροντας μηνύματα ελπίδας και ειρήνης, σήμερα που η γειτονική μας Τουρκία καθώς κι ολόκληρος ο κόσμος αντιμετωπίζουν καταστάσεις ίδιες με ένα προηγούμενο διάστημα αλλά κι ακόμα σκληρότερες. Ναι, το γνωρίζουμε καλά, ο Ναζίμ Χικμέτ ήταν ένας αισθαντικός, βαθειά λυρικός και ρομαντικός ποιητής – με τον τρόπο που μόνο ένας αληθινός επαναστάτης μπορεί να γνωρίζει, με τον τρόπο που ένας προλετάριος σπάει τα δεσμά του, δρόμους χαράζοντας αναγέννησης.

Αναζητήστε αυτό το βιβλίο, μην ξεχνάτε – ακόμα κι ο έρωτας υπάρχει πλούσιος μέσα σε αυτό τη την ποιητική συλλογή κι εικόνες που θυμίζουν νεορεαλιστικές ταινίες, λόγια προσώπων αγαπημένων που κι αν χάθηκαν, η ανάμνησή τους μένει, το έργο τους και βέβαια, η θυσία τους.

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Ο ΝΕΚΡΟΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΜΠΕΓΙΑΖΙΤ

Ένας νεκρός κοιμάται.
Δεκαεννιά χρονώ ένα παλικάρι.

Στον ήλιο τη μέρα,
κάτω απ’ τα άστρα τη νύχτα
στην Πόλη, στην πλατεία Μπέγιαζιτ.

Ένας νεκρός κοιμάται.
Το βιβλίο στο ‘να χέρι
και τ’ όνειρο που τέλειωσε πριν αρχίσει τ’ άλλο,

τον Απρίλη του χίλια εννιακόσια εξήντα
στην Πόλη, στην πλατεία Μπέγιαζιτ.

Ένας νεκρός θα κοιμηθεί.
Τον χτύπησαν.
Η πληγή απ ‘τη σφαίρα
σαν κόκκινο γαρίφαλο άνοιξε στο μέτωπό του

στην Πόλη, στην πλατεία Μπέγιαζιτ.

” Ένας νεκρός κοιμάται,
Σταγόνα – σταγόνα θα στάξει το αίμα του στη γη ώσπου να ‘ρθει το ένοπλο έθνος μου με
τ’ απελευθερωτικά τραγούδια
και καταλάβει
τη μεγάλη πλατεία.

Μάης 1960

Η ΠΟΛΗ ΤΟ ΒΡΑΔΥ ΚΙ ΕΣΥ

Στην αγκαλιά μου είστε ολόγυμνες
η πόλη το βράδυ κι εσύ,
Η λάμψη σας χτυπάει το πρόσωπό μου
ακόμα και των μαλλιών σας το χνώτο.

Τίνος ειν’ αυτή η καρδιά που χτυπάει;

Οι χτύποι π’ ακούγονται πάνω στην ανάσα μας
είναι δικοί σου της πόλης της βραδιάς

ή μήπως δικοί μου;
Πού τελειώνει το βράδυ πού αρχίζει η πόλη
πού τελειών’ η πόλη πού αρχίζεις εσύ
πού τελειώνω και πού αρχίζω εγώ;

3 Ιούλη 1959