Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Όταν η πρωτοπόρα μουσική του Θάνου Μικρούτσικου συνάντησε την επαναστατική ποίηση του Μπρεχτ

Τη δεκαετία του ’70, ο Θάνος Μικρούτσικος παρουσιάζει ένα έργο – τομή στη σύγχρονη μουσική πραγματικότητα, στο οποίο η πρωτοπόρα, επαναστατική ποίηση του Μπ. Μπρεχτ συναντά την πρωτοπόρα, επαναστατική μουσική αναλογία της, στον υψηλότερο βαθμό. Είναι η «Μουσική Πράξη στον Μπρεχτ».

Η εργασία του Μικρούτσικου πάνω στον Μπρεχτ άρχισε το ’72, τελείωσε το ’77 και εκδόθηκε το ’79. Πολύ νέος μεν αλλά ιδιαίτερα διαβασμένος τόσο για τον Μπρεχτ όσο και για τους τρεις συνθέτες – στενούς συνεργάτες του, του Κουρτ Βάιλ, του Χανς Αϊσλερ και του Πάου Ντεσάου. Είχε μελετήσει καλά την περίφημη μέθοδο της αποστασιοποίησης του Μπρεχτ, η οποία στηρίζεται στο ότι ο εκτελεστής, είτε είναι ηθοποιός εφόσον επρόκειτο κυρίως για θέατρο, είτε τραγουδιστής είτε μουσικός, δεν πρέπει να ταυτίζεται με το ρόλο αλλά να μπαινοβγαίνει στον ρόλο. Δηλαδή, να είναι άλλοτε εντός και άλλοτε εκτός, γιατί έτσι επιτυγχάνεται αυτό που απαιτούσαν οι καιροί και απαιτούσε ο Μπρεχτ: Η κριτική ματιά ακόμα και στην ίδια την καλλιτεχνική πράξη.

Τα περισσότερα έργα είναι γραμμένα τη δεκαετία του ’30. Η μουσική πολύμορφη γίνεται καταγραφέας της εποχής του ναζισμού και της προετοιμασίας του δεύτερου ιμπεριαλιστικού πολέμου. Ο ίδιος ο Θάνος Μικρούτσικος ερμηνεύει το ποίημα «Για τον φτωχό Μπ. Μπ». Έργα όπως το «Αννα μη κλαίς», το «Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου», συγκλονίζουν με τη διαχρονικότητά τους.

Aν μείνουνε τα πράγματα όπως είναι, είσαστε χαμένοι. Φίλος σας είναι η αλλαγή, η αντίφαση σύμμαχός σας. Από το τίποτα πρέπει κάτι να κάνετε, μα οι δυνατοί πρέπει να γίνουν τίποτε. Αυτό που έχετε απαρνηθείτε το, και πάρτε αυτό που σας αρνιούνται.

Αν μείνουνε τα πράγματα όπως είναι, 1936

Το 2013 η ΚΕ του ΚΚΕ διοργανώνει το Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο “Για τους σεισμούς που μέλλονται να ‘ρθούν”, αφιερωμένο στο έργο του Μπ. Μπρεχτ. Ο Θάνος μικρούτσικος είναι παρών και ως εισηγητής στο Συνέδριο, στα τέλη του Απρίλη, αλλά και με μια συναυλία με το έργο του για τον Μπρεχτ στις 2 Φλεβάρη του ίδιου χρόνου, στον Περισσό.

Είπε τότε ο Θάνος Μικρούτσικος: «Στις μέρες βαρβαρότητας που ζει αυτός ο τόπος, η μεγάλη τέχνη, πέραν του ρόλου της που είναι να συνειδητοποιούν οι άνθρωποι την κατάσταση για να μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα, είναι και ένα ζήτημα συλλογικής εμψύχωσης. Και θεωρώ πως το να επιστρέψουμε σε κάποιες πηγές της δημιουργίας με ουμανιστικό περιεχόμενο και καθολικό κύρος, όπως είναι ο Μπρεχτ και ό,τι απορρέει από τον Μπρεχτ, είναι πολύ μεγάλη προσφορά κυρίως στους νέους ανθρώπους. Ο Μπρεχτ αποτελεί στην πράξη τη μαρξιστική εκδοχή της Τέχνης».