Κορυφαίος προορισμός για Ευρωπαίους ηγέτες και αξιωματούχους έγινε το τελευταίο διάστημα η Κίνα, αφού μαζί με τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν βρέθηκε στο Πεκίνο η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ακολούθησε ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ζ. Μπορέλ. Παίρνοντας αποστάσεις από τις ΗΠΑ, που καλούν σε οικονομική απομόνωση της Κίνας επειδή «εργάζεται για να αναδιαμορφώσει τον κόσμο σύμφωνα με το αυταρχικό της μοντέλο», ο Μπορέλ είδε «μια πολυδιάστατη πρόκληση για την Ευρώπη, δεδομένου του συστημικού βάρους που η Κίνα έχει στον κόσμο» και δήλωσε ότι «αν αρκούσε να μη μιλάμε στην Κίνα για να τακτοποιήσουμε τα προβλήματα που έχουμε μαζί της, θα το ξέραμε». Οι δηλώσεις αυτές δεν είναι μόνο αποκαλυπτικές για τις διαφορετικές προσεγγίσεις με τις ΗΠΑ, αλλά και για τις αντιθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ αναφορικά με την Κίνα.
* * *
Σε πιο υψηλούς τόνους και με ευθείες βολές για τον ατλαντικό σύμμαχο της Γαλλίας στο ΝΑΤΟ, ο Μακρόν δήλωσε: «Το να είσαι σύμμαχος με τις ΗΠΑ δεν σημαίνει ότι πρέπει να είσαι και υποτελής (…) στη δεδομένη στιγμή οφείλουμε να θέσουμε στους εαυτούς μας το ερώτημα του δικού μας συμφέροντος, γνωρίζοντας ότι δεν θέλουμε να μπούμε στη λογική των μπλοκ». Αναφερόμενος μάλιστα στο «ευαίσθητο» θέμα της Ταϊβάν (στην οποία συνεχίζουν επισκέψεις μια σειρά αντιπροσωπείες ευρωπαϊκών κρατών, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις του Πεκίνου), είπε ότι «προτεραιότητά μας δεν είναι η προσαρμογή μας στην ατζέντα των άλλων σε όλες τις περιοχές του κόσμου». Στις δηλώσεις αυτές αντανακλάται αναμφισβήτητα το «ειδικό βάρος» που έχουν τα συμφέροντα των γαλλικών μονοπωλίων στις σχέσεις ΕΕ – Κίνας. Για παράδειγμα, ο Γάλλος Πρόεδρος υπέγραψε δεκάδες νέες διμερείς συμφωνίες προς όφελος κολοσσών όπως οι «Airbus», EDF, «Suez», «L’ Oreal» κ.ά. Χαρακτηριστικά είναι και τα στοιχεία του Ινστιτούτου Βιομηχανικών Ερευνών Χουασίνγκ (κεντρική Κίνα), που τον Φλεβάρη του 2023 κατέγραψαν αύξηση των γαλλικών εξαγωγών στην Κίνα κατά 29,1% σε σχέση με έναν χρόνο πριν.
* * *
Συνολικά για την ΕΕ (2021) η Κίνα ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος εταίρος στις εξαγωγές και ο πρώτος μεγαλύτερος στις εισαγωγές αγαθών (22,4%), με το διμερές εμπόριο να αγγίζει τα 1,9 δισ. ευρώ κάθε μέρα. Γι’ αυτό η Φον Ντερ Λάιεν, μιλώντας την περασμένη βδομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο, είπε ότι «οι εκκλήσεις ορισμένων (σ.σ. βλέπε ΗΠΑ) για αποσύνδεση (“de-coupling”) από την Κίνα δεν αποτελούν βιώσιμη ή επιθυμητή στρατηγική, αλλά πρέπει να αφοσιωθούμε στη “μείωση του κινδύνου” (de-risking) από εξαρτήσεις που συνιστούν σημαντικούς κινδύνους για μας, όπως η εξαγωγή ευαίσθητων αναδυόμενων τεχνολογιών». Παρατήρησε μάλιστα ότι «δεν πρέπει ποτέ να ξεφύγει από το οπτικό μας πεδίο το μέγεθος αυτού του μετασχηματισμού (σ.σ. της Κίνας) σε μια σύγχρονη οικονομική δύναμη, κρίσιμο παγκόσμιο παίκτη και ηγέτη σε πάρα πολλές από τις τεχνολογίες αιχμής που αναμφισβήτητα θα διαμορφώσουν τις επόμενες δεκαετίες του πολιτισμού και της προόδου παγκοσμίως».
* * *
Στο ίδιο πνεύμα ήταν και οι δηλώσεις της επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ: «Πρέπει να αποφευχθεί με κάθε τρόπο μια επιλογή μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας (…) ένας κόσμος χωρισμένος σε δύο πόλους θα οδηγήσει σε χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη (…) Δεν μπορούμε να αγνοούμε ο ένας τον άλλον και το εμπόριο δεν πρέπει να είναι συγκρουσιακό». Μια πιο «ισόρροπη» σχέση ανάμεσα στην ΕΕ και την Κίνα θα σήμαινε να βελτιωθεί η μεγάλη ανισομετρία στο διμερές εμπόριο, όπου την τελευταία 10ετία το έλλειμμα σε βάρος της ΕΕ υπερτριπλασιάστηκε. Από την πλευρά της η Κίνα, διαπιστώνοντας τη «δίψα» της ευρωπαϊκής οικονομίας για νέα κεφάλαια αλλά και νέες αγορές για τα προϊόντα της, επιχειρεί να «ξεπαγώσει» το παζάρι για την Επενδυτική Συμφωνία που εγκρίθηκε μεν τον Δεκέμβρη του 2019, αλλά «πάγωσε» λίγους μήνες αργότερα, στη σκιά της όξυνσης των σχέσεων ΝΑΤΟ – Ρωσίας και του κλιμακούμενου ανταγωνισμού ΗΠΑ – Κίνας.
* * *
Με την αβεβαιότητα να μεγαλώνει στην παγκόσμια οικονομία και τα σύννεφα της καπιταλιστικής κρίσης να ξαναμαυρίζουν τον ορίζοντα, η ΕΕ σταθμίζει «διπλά και τρίδιπλα» τις σχέσεις της με την Κίνα, που απειλεί ολοένα και περισσότερο την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Αν και αποσπασματικές, οι δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων δείχνουν ότι η όξυνση του ανταγωνισμού ΗΠΑ – Κίνας προκαλεί ισχυρές «αναταράξεις» στις σχέσεις ΗΠΑ – ΕΕ, αλλά και στο εσωτερικό της ΕΕ, όπου τα συμφέροντα δεν είναι ενιαία, ούτε και η στάση απέναντι στη Κίνα (και στη Ρωσία). Οι σχέσεις Κίνας – ΕΕ θα αποτελέσουν κεντρικό θέμα στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής, όπου αναμένεται νέα αντιπαράθεση, με εμπλοκή και του ατλαντικού παράγοντα. Οι λαοί, που πληρώνουν ακόμα και με το αίμα τους τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, μπορούν τώρα καλύτερα να δουν ότι οι συμμαχίες και οι συμβιβασμοί της αστικής τάξης είναι η άλλη όψη των αντιθέσεων, που οξύνονται και καμία σχέση δεν έχουν με τα λαϊκά συμφέροντα. Μόνο η δική τους αυτοτελή πάλη ενάντια στο κεφάλαιο, στις συμμαχίες και την εξουσία του, μπροστά σε εξελίξεις που πυκνώνουν, μπορεί να χαράξει δρόμο για πραγματική φιλολαϊκή διέξοδο.
Πηγή: 902.gr
