Γράφει ο Γιάννης Βεντούρας //
Με την ευκαιρία της εξαγγελίας από τον πρωθυπουργό της αύξησης 2% στον βασικό μισθό, ένας νεαρός φίλος και αναγνώστης, μού ζήτησε να σχολιάσω μιάν ανάρτηση κάποιου Παναγιώτη Αποστολόπουλου Πέρρου ο οποίος αυτοπαρουσιάζεται με τον βαρύγδουπο τίτλο «Δρ. Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Αθηνών».
Ποτέ δεν θα ασχολιόμουν με τέτοιου είδους φληναφήματα και λαϊκίστικα επιχειρήματα επιπέδου καφενείου, αλλά για χάρη του νεαρού φίλου και της νέας γενιάς που ψάχνει απαντήσεις, θα προσπαθήσω να δείξω πόσο αντιεπιστημονικά και παράλογα είναι τα επιχειρήματα της αστικής προπαγάνδας.
(Στο κείμενο λόγω αντικειμενικότητας, παραθέτω ολόκληρα και τα δέκα σημεία της ανάρτησης του κυρίου Αποστολόπουλου-Πέρρου και τα σχολιάζω ένα προς ένα).
- « Ο πρωθυπουργός δεν μπορεί να δώσει καμία αύξηση στον ιδιωτικό τομέα. Οι εργοδότες τη δίνουν».
Από την αρχή ο Δρ. υποπίπτει σε σφάλμα, δείχνοντας είτε την άγνοιά του είτε την συνειδητή παραποίηση της πραγματικότητας.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με το μνημόνιο που ψήφισε το 2015 έχει παραχωρήσει στον υπουργό το δικαίωμα να καθορίζει τον κατώτατο μισθό. Συνεπώς μέχρι να αλλάξει ο νόμος, μόνο η κυβέρνηση (και κατ’ επέκταση ο πρωθυπουργός) μπορεί να αυξήσει τον κατώτατο μισθό (τον οποίο παίρνουν οι περισσότεροι εργαζόμενοι).
- «Οι μισθοί είναι χαμηλοί όχι επειδή ο πρωθυπουργός δεν αποφασίζει να τους αυξήσει, αλλά επειδή και αυτός ο πρωθυπουργός και οι προηγούμενοι έχουν διαλύσει την οικονομία γιγαντώνοντας το κράτος και καταστρέφοντας τον ανταγωνισμό».
Θα έλεγα ότι ο Δρ δεν έχει γνώση της ισχύουσας πραγματικότητας. Κανένας πρωθυπουργός, καμία κυβέρνηση, δεν ψηφίζουν νόμους έτσι, επειδή τους κάπνισε, και εάν δεν έχουν την εισήγηση ή έστω την συγκατάθεση των επίσημων οργάνων του επιχειρηματικού κόσμου. Οι πρωθυπουργοί, όχι μόνο δεν έχουν δυνατότητα να διαλύσουν ή να απογειώσουν μια οικονομία, αλλά αντίθετα υλοποιούν τις αποφάσεις του ΣΕΒ, των κατασκευαστικών εταιρειών, του εφοπλιστικού κεφαλαίου κλπ.
Επίσης όσον αφορά τον ισχυρισμό περί «γιγάντωσης του κράτους», θα έλεγα ότι ο συγγραφέας ή δεν ζει στην Ελλάδα ή ότι αναφέρεται σε άλλη χώρα. Αλλιώς πώς να το εξηγήσουμε το παραπάνω όταν τα τελευταία 25 χρόνια συρρικνώνεται συνεχώς ο κρατικός τομέας και μειώνονται οι κρατικές επενδύσεις;
Δεν γνωρίζει ότι ΔΕΗ-ΟΤΕ-ΕΥΔΑΠ-ΟΣΕ-ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ-λιμάνια, αεροδρόμια, ορυχεία, τράπεζες, εθνικοί οδοί, ΥΓΕΙΑ, ΠΑΙΔΕΙΑ κλπ παραδόθηκαν ή παραδίδονται συνεχώς στο ιδιωτικό κεφάλαιο; Ή μήπως απλά πετάει μια μπαρούφα κι όποιος τσιμπήσει;
Δυστυχώς όλοι οι πρωθυπουργοί, άλλος περισσότερο κι άλλος λιγότερο, είναι πολύ ικανοί να υπηρετήσουν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Αλλά η αστική προπαγάνδα, για να δικαιολογήσει την αποτυχία του καπιταλιστικού συστήματος, ρίχνει τα βάρη στους τάχα ανίκανους υπουργούς και πρωθυπουργούς. Δεν αποτελεί όμως ελληνική πρωτοτυπία αυτό, το ίδιο παραμύθι πουλάνε στους λαούς όλων των καπιταλιστικών κρατών.
- «Όταν μέσω του μεγάλου κράτους μειώνεται η ελευθερία του ιδιώτη, τότε μειώνονται οι επιχειρήσεις και ο ανταγωνισμός, υπάρχει μεγάλη προσφορά εργασίας και μικρή ζήτηση, άρα μειώνονται οι μισθοί και χειροτερεύουν οι συνθήκες εργασίας».
Πρέπει να είσαι πολύ άσχετος με την οικονομία ή να απευθύνεσαι σε αδαείς για να ισχυρίζεσαι κάτι τέτοιο.
Φίλοι μου, εάν το κράτος κάνει επενδύσεις, μέρος του εργατικού δυναμικού θα βρει εκεί απασχόληση. Αυτό αυξάνει τα συνολικά εισοδήματα των εργαζομένων, συνεπώς την ζήτηση καταναλωτικών αγαθών, άρα θα αυξηθούν και οι ιδιωτικές επενδύσεις τόσο για καταναλωτικά αγαθά, όσο και για επενδυτικά αγαθά, αυτά που θα χρειαστεί το κράτος.
Για παράδειγμα, εάν το κράτος κατασκευάσει έναν αγωγό φυσικού αερίου από Αλεξανδρούπολη έως Ηγουμενίτσα, τα υλικά θα τα προμηθευτεί από τους βιομήχανους, ενώ οι κατασκευαστικές εταιρείες που θα αναλάβουν το έργο θα προσλάβουν προσωπικό, οι μισθοί των οποίων θα καταλήξουν στην αγορά, δηλαδή πάλι στους επιχειρηματίες.
Αντίστροφα, εάν το κράτος αποσυρθεί από κάποιους τομείς (πχ ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ) τότε αναλαμβάνει ο ιδιωτικός τομέας και το εργατικό δυναμικό μεταφέρεται εκεί.
Συνεπώς η ζήτηση και η προσφοράς εργασίας δεν επηρεάζεται από εάν το έργο γίνει από το κράτος ή από τους ιδιώτες. Αυτό το γνωρίζουν μέχρι και οι φοιτητές των οικονομικών σχολών.
Επίσης ο ισχυρισμός ότι με το «μεγάλο κράτος» μειώνονται οι μισθοί, είναι αίωλος και αστήρικτος. Θα μπορούσε μάλιστα κάποιος να ισχυριστεί και το αντίθετο, δηλαδή ότι οι εργαζόμενοι σε κρατικές επιχειρήσεις πληρώνονται με μεγαλύτερους μισθούς κι έχουν καλύτερες συνθήκες εργασίας, πράγμα που πιέζει ως ένα σημείο και τον ιδιωτικό τομέα να ακολουθήσει. Εξ άλλου, όλοι αυτοί που καταριούνται το «μεγάλο κράτος», είναι οι ίδιοι που στηλιτεύουν τους δημόσιους υπαλλήλους για τους μεγάλους μισθούς που παίρνουν.
Αυτό που πραγματικά συμβαίνει και που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι, είναι ότι η αύξηση της προσφοράς εργασίας (δηλαδή η αύξηση της ανεργίας) συμβαίνει σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όταν δηλαδή οι ιδιώτες αρνούνται να επενδύσουν επειδή δεν θα έχουν ικανοποιητικά κέρδη.
Γνωστό τοις πάσι, αλλά όχι στον Δόκτορα.
- «Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας δεν βελτιώνουν τις συνθήκες εργασίας, ούτε εξασφαλίζουν οτιδήποτε στον εργαζόμενο. Ο εργοδότης έχει χιλιάδες τρόπους να κάνει κουμάντο στην τσέπη του και όταν ο εργαζόμενος δεν έχει άλλες επιλογές απασχόλησης, αποδέχεται χαμηλούς μισθούς και κακές συνθήκες εργασίας».
Κατ’ αρχάς να σημειώσουμε ότι, ενώ ο Δόκτορας παραδέχεται ότι οι εργοδότες αυθαιρετούν ασύστολα, δεν κάνει κουβέντα για τον τρόπο αντιμετώπισης αυτού του θέματος και το εκλαμβάνει ως δεδομένο. Θα μου πείτε βέβαια καπιταλισμό έχουμε, δεν γίνεται αλλιώς. Συμφωνώ.
Να θυμίσουμε επίσης, ότι τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας τις κατάργησαν οι κυβερνήσεις ΝΔ ΠΑΣΟΚ ΣΥΡΙΖΑ κατόπιν απαίτησης των εργοδοτών, (αυτά που λέγαμε και στο 2ο σημείο), αλλά δεν είδαμε να καλυτερεύουν οι συνθήκες εργασίας και αμοιβής των εργαζομένων. Το αντίθετο μάλιστα.
Οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας αποτέλεσαν μια κατάκτηση του εργατικού κινήματος με τις οποίες προστατευόταν το μίνιμουμ των εργατικών δικαιωμάτων, χωρίς να απαγορεύει τις επί μέρους διεκδικήσεις για κάτι καλύτερο. Απόδειξη ότι η Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, που υπογραφόταν από την ΓΣΣΕ, αποτελούσε την βάση από την οποία ξεκινούσαν οι διεκδικήσεις των Ομοσπονδιών, των Εργατικών Κέντρων και των Σωματείων, που πάντα υπέγραφαν κάτι καλύτερο για τους εργαζόμενους. Χωρίς Συλλογικές Συμβάσεις, πράγματι ο εργοδότης είναι ασύδοτος να κάνει ότι θέλει στους εργαζόμενους. Για το λόγο αυτό, ο ΣΕΒ οι εφοπλιστές και οι υπόλοιποι, απαίτησαν την κατάργηση των συμβάσεων εργασίας.
Η μόνη απάντηση που έχουν οι εργαζόμενοι στις αυθαιρεσίες των εργοδοτών, είναι η οργάνωσή τους σε σωματεία και η διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.
Όσοι βρίσκονται ενάντια στον θεσμό των Συλλογικών Συμβάσεων (και υπέρ μόνο των ατομικών συμβάσεων) εξυπηρετούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου και των επιχειρηματιών και όχι των εργαζομένων.
- «Όταν το κράτος μειωθεί και η αγορά μεγεθυνθεί, η ζήτηση εργασίας θα μεγεθυνθεί επίσης. Ο εργαζόμενος θα έχει την ευχέρεια επιλογής των καλύτερων συνθηκών».
Για αυτές τις ανοησίες έγραψα ήδη στο 3ο σημείο. Να ξαναπούμε λοιπόν ότι η “μείωση του κράτους” δεν φέρνει από μόνη της ανάπτυξη. Όταν το κεφάλαιο διαπιστώσει ότι υπάρχουν δυνατότητες για μεγάλη κερδοφορία, τότε και μόνο τότε, θα πραγματοποιήσει επενδύσεις, οι οποίες θα αυξήσουν και την απασχόληση.
Εξ άλλου τι εμποδίζει σήμερα έναν επιχειρηματία να φτιάξει μια βιομηχανία παραγωγής αυτοκινήτων ή ηλεκτρικών συσκευών; Πάντως όχι το μεγάλο κράτος.
Αλλά μιας και αναφερθήκαμε στο ζήτημα των κρατικών επιχειρήσεων, να πούμε ότι αυτές δημιουργήθηκαν στους τομείς όπου κανένας ιδιώτης δεν ήθελε να επενδύσει, είτε γιατί δεν είχε τα απαιτούμενα κεφάλαια, είτε επειδή φοβόταν το ρίσκο.
Για παράδειγμα τα δίκτυα ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, το σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο. Κανένας ιδιώτης δεν ήθελε να επενδύσει και έτσι ανέλαβε το κράτος τα κατασκευάσει για να βοηθήσει την καπιταλιστική ανάπτυξη, την ανάπτυξη των επιχειρηματιών. Και όταν κατασκευάστηκαν και εκσυγχρονίστηκαν, οι επιχειρηματικοί κολοσσοί βάλθηκαν να τα βάλουν στο χέρι. Έτσι άρχισαν να διαδίδουν τις ανοησίες για αναποτελεσματικό κράτος, για χρεοκοπημένες επιχειρήσεις, ώστε να αποδεχθεί ο κόσμος την ιδιωτικοποίησή τους. Και μόλις τις πήραν στα χέρια τους αύξησαν στα ύψη τα τιμολόγια.
Βέβαια συνεχίζουν και σήμερα την φιλολογία για το μεγάλο κράτος, επειδή θέλουν να αρπάξουνότι του έχει απομείνει. Δηλαδή τα Πανεπιστήμια, τα σχολεία, τα νοσοκομεία, τις φυλακές, την αστυνομία και τον στρατό. Το μόνο που δεν ζητάνε να του πάρουν είναι το κομμάτι της εκκλησίας, με τους 10.000 έμμισθους παπάδες και άλλους τόσους συνταξιούχους κληρικούς, επειδή αυτό ήδη είναι ιδιωτικό και απλά μισθοδοτείται από το κράτος.
Σημειώστε ότι, ενώ στο 4ο σημείο μάς λέει ότι οι εργοδότες έχουν την δυνατότητα να λειτουργούν αυθαίρετα, εδώ μας λέει ότι με λιγότερο κράτος, οι εργαζόμενοι θα έχουν «την ευχέρεια επιλογής των καλύτερων συνθηκών», δηλαδή να επιλέγουν τον εργοδότη με τις λιγότερες αυθαιρεσίες. Ποιος κοροϊδεύει ποιον;
- «Ακόμη και σήμερα, στις κακές συνθήκες αγοράς, οι εργαζόμενοι υψηλής ειδίκευσης στον ιδιωτικό τομέα πληρώνονται πολύ καλά. Τις αμοιβές τους δεν τις καθόρισε κανένας πολιτικός, αλλά η ανάγκη του εργοδότη να συνεχίσει να απασχολεί έναν συγκεκριμένο σπάνιο εργαζόμενο υψηλής ειδίκευσης που του προσφέρει κέρδος».
Με άλλα λόγια, αυτό που προσπαθούσε να μας πείσει τόσην ώρα, ότι για τους χαμηλούς μισθούς φταίει το «μεγάλο κράτος», τα αναιρεί δίχως να ντραπεί, και μας πετάει στα μούτρα ότι ναι, υπάρχουν καλοί μισθοί στον ιδιωτικό τομέα, αρκεί να είσαι «σπάνιος εργαζόμενος». Η λαϊκίστικη αστική προπαγάνδα συνηθίζει αυτό το μοτίβο, να παραθέτει δηλαδή, επιχειρήματα αυτοαναιρούμενα μεταξύ τους.
Φίλοι μου, πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν διαφορετικές αμοιβές ανάμεσα στους εργαζόμενους, επειδή έτσι συμφέρει τους εργοδότες. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στην υψηλή ειδίκευση, αλλά και στο ποιοι εργαζόμενοι θα είναι πιο έμπιστοι στον εργοδότη, ποιοι θα δέχονται να προωθούν τα συμφέροντα της επιχείρησης ενάντια στα συμφέροντα των συναδέλφων τους, ποιοι θα είναι πιο αποδοτικοί χωρίς να έχουν μεγάλες απαιτήσεις, ποιοι θα δέχονται να εργάζονται χωρίς ωράρια κλπ.
Χιλιάδες επιστήμονες, με πτυχία, μεταπτυχιακά και υψηλή ειδίκευση, βρίσκονται άνεργοι, όπως παραδέχεται και ο ίδιος λίγο παρακάτω. Εάν στην οικονομία υπάρξουν ανάγκες σε σκουπιδιάρηδες ή οικοδόμους, αναγκαστικά θα αυξηθούν οι μισθοί στους κλάδους αυτούς και ας μην έχουν οι άνθρωποι αυτοί υψηλή ειδίκευση.
Δεν είναι τυχαίο ότι ενόψει των Ολυμπιακών αγώνων του 2004 και για να συγκρατήσουν την άνοδο των μισθών, η Ελλάδα στην δεκαετία του 1990 άνοιξε τις πόρτες της στους μετανάστες!
- «Όταν είσαι ανειδίκευτος υπάλληλος χωρίς δεξιότητες, θα είσαι ΠΑΝΤΑ αναλώσιμος. Κανένας πολιτικός δεν θα σε προστατεύσει. Πάντα θα υπάρχουν νεότεροι και πιο διαθέσιμοι από εσένα, πρόθυμοι να εργαστούν περισσότερο και με λιγότερα χρήματα».
Στην ουσία επαναλαμβάνει το προηγούμενο. Δηλαδή, σύμφωνα με τον δόκτορα, οι επιστήμονες (που είναι ειδικευμένοι), βρίσκουν εύκολα καλοπληρωμένη εργασία. Όλοι μας όμως γνωρίζουμε πόσο μεγάλη ανεργία υπάρχει στο επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας.
Φίλε μου, αν ακολουθήσεις αυτά που σε προτρέπει ο δόκτορας, σίγουρα θα είσαι χαμένος από χέρι, αφού «πάντα θα υπάρχουν νεότεροι και πιο διαθέσιμοι από εσένα, πρόθυμοι να εργαστούν περισσότερο και με λιγότερα χρήματα». Σύμφωνα με αυτά, δεν υπάρχει λύση πουθενά.
Σε αυτό που θα συμφωνήσω όμως με το 7ο σημείο, είναι ότι σίγουρα κανένας πολιτικός δεν θα σε προστατέψει. Για αυτό οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να ψάχνουν για σωτήρες και να εμπιστεύονται το μέλλον τους σε πολιτικάντηδες και ελπιδοφόρους σωτήρες.
Για το λόγο αυτό, η μόνη διέξοδος που έχουν οι εργαζόμενοι για να αντιμετωπίσουν τα αδιέξοδα του καπιταλιστικού συστήματος, είναι να οργανωθούν στα συνδικάτα και στο κόμμα τους, και να αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους.
- «Υπάρχουν κλάδοι σήμερα, ακόμη και στην Ελλάδα, με τεράστια ζήτηση και καθόλου προσφορά εργασίας. Στον δικό μας χώρο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί προγραμματιστής ακόμη και χωρίς τυπική προϋπηρεσία με μισθό έναρξης διπλάσιο του βασικού. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλους κλάδους. Αρκετές επιχειρήσεις ζητούν industrial designers, 3D animators, χημικούς μηχανικούς, ειδικούς εργαστηρίων ακόμη και καλούς πωλητές και δεν μπορούν να βρουν. Με μισθούς διπλάσιους και τριπλάσιους του βασικού και άριστες συνθήκες εργασίας».
Όπως είπα παραπάνω, πάντα υπάρχουν διαφοροποιήσεις μισθών. Στην δεκαετία 1987-1997, λόγω της εισαγωγής των υπολογιστών και της μηχανογράφησης στις επιχειρήσεις, υπήρξε μεγάλη ανάγκη σε χειριστές λογιστικών προγραμμάτων με αποτέλεσμα οι μισθοί να αυξηθούν αρκετά. Μόλις όμως ειδικεύτηκαν πολλοί στον τομέα αυτό, οι μισθοί έπεσαν, επειδή οι ανάγκες των επιχειρήσεων καλύφθηκαν.
Περιοδικά, ανάλογα με τις τεχνολογικές εξελίξεις, παρουσιάζεται έλλειψη σε κάποιες ειδικότητες. Είναι αδύνατον όμως ο εργαζόμενος να ακολουθεί συνεχώς αυτές τις εξελίξεις. Δεν μπορεί ένας καλός λογιστής ή ένας μάστορας οικοδόμος, μετά από 15 χρόνια εργασίας, να γίνει χημικός μηχανικός ή ειδικός εργαστηρίων!
- «Αν επιθυμείτε γρήγορη και συμφέρουσα αποκατάσταση, σταματήστε να σπουδάζετε διοίκηση επιχειρήσεων, πολιτικές επιστήμες, κοινωνιολογία ή ψυχολογία και παράλληλα να γκρινιάζετε που δεν βρίσκετε δουλειά σε αυτό που σπουδάσατε. Κι εγώ ΦΠΨ έχω βγάλει αλλά ποτέ δεν παραπονέθηκα για ανεργία καθώς είχα διαχωρίσει το χόμπι (ΦΠΨ) από το επάγγελμα (ανάπτυξη λογισμικού)».
Τα ίδια με τα παραπάνω. Τα λέει και τα ξαναλέει για να τα πιστέψουμε.
Μας παροτρύνει να σπουδάσουμε και να ειδικευτούμε στις πολλά υποσχόμενες ειδικότητες, αλλά μετά από 15 χρόνια θα μας λέει να τα παρατήσουμε και να πάμε να σπουδάσουμε στις νέες ειδικότητες.
Όμως φίλοι μου, εάν κάποιοι ακολουθήσουν σήμερα την συμβουλή του και ειδικευτούν, πχ 2.000 άτομα, στο 3D animators, δεν το καταλαβαίνετε ότι αμέσως θα πέσουν οι μισθοί σε αυτή την ειδικότητα;
Η αστική προπαγάνδα, για να καλύψει την εγγενή αδυναμία του καπιταλιστικού συστήματος να προσφέρει εργασία σε όλους όσους επιθυμούν να εργαστούν, πετάει το μπαλάκι στους εργαζόμενους και τους λέει: «εσείς φταίτε που δεν εξελίσσεστε».
Ρίχνει το βάρος στους εργαζόμενους και στην ατομική ευθύνη και όχι στην οργανωμένη κοινωνία που θα πρέπει να προβλέψει τις μελλοντικές της ανάγκες σε ειδικότητες.
- «Η ζωή είναι δική σας. Όσο ζητάτε πράγματα από το κράτος και όχι από τον εαυτό σας, παραχωρείτε στο κράτος ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό από αυτή την ιδιοκτησία της ζωής σας. Μην το κάνετε, και όλα θα πάνε καλά».
Φίλοι μου, θα έλεγα ότι στις βασικές γραμμές συμφωνώ με το 10ο σημείο.
Μην αναθέτουμε την λύση των προβλημάτων μας σε κάποιους ειδικούς.
Αλλά και να μείνουμε ο καθένας μας μόνος του απέναντι στην δύναμη των καπιταλιστών, γιατί θα μας φάνε οι λύκοι.
Η δύναμή μας βρίσκεται στην συλλογική δράση και τον αγώνα.
Όλοι αυτοί που δήθεν κόπτονται για το καλό μας και αναμασάνε την αστική προπαγάνδα, δεν είναι τίποτα άλλο από τα φερέφωνα του συστήματος που θέλουν να κτυπήσουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, που μας θέλουν χωρίς καμία κρατική προστασία απέναντι στους εργοδότες, χωρίς συλλογικές συμβάσεις, χωρίς ωράρια, χωρίς τους ελάχιστους μισθούς, χωρίς συνταξιοδοτικά δικαιώματα.
Που προσπαθούν να μας κρατήσουν μακριά από την εύρεση των αιτιών για τα οικουμενικά αδιέξοδα του καπιταλισμού και την ανακάλυψη της επιστημονικής αλήθειας.
Οργανώσου και αγωνίσου και όλα θα πάνε καλά!
(Σημ. Αυτός ο άνθρωπος δηλώνει Δρ φιλοσοφίας. Αυτό εξηγεί εν μέρει την άγνοιά του στην οικονομία. Είναι λυπηρό όμως να μηρυκάζει και να αναμασάει όσα φληναφήματα κυκλοφορούν στα “καφενεία” και να μην προσπαθεί να δει τα πράγματα σε βάθος.
Εκεί στην Φιλοσοφική Σχολή δεν έμαθε τίποτα από την διαλεκτική; Κρίμα…)
