Δεν ήταν μόνο τα δημοτικά και επαρχιακά συμβούλια ζώνης, πολιτικής προστασίας ακόμη και γειτονιάς ήταν όλη η Κούβα που ενεργοποιήθηκε για τη ζωή του λαού της. Οι δυνάμεις της φύσης επιτέθηκαν για άλλη μια φορά σε επίπεδο επικράτειας, με ασύλληπτες βροχές που βύθισαν στις λάσπες ένα μεγάλο μέρος της ανατολικής Κούβας μέχρι την επαρχία του Camagüey. Όμως οι βροχές ήρθαν για να πέσουν σε μια καλά προετοιμασμένη και διορατική χώρα, η οποία έχει ήδη επικεντρωθεί στην ανάκαμψη.
Από τη στιγμή που φάνηκε ότι η κατάσταση θα γινόταν περίπλοκη, η ηγεσία της χώρας έστειλε μια κυβερνητική ομάδα εργασίας, με επικεφαλής τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Χόρχε Λουίς Τάπια, με αρκετούς υπουργούς και ειδικά στελέχη, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην πιο επικίνδυνη περιοχή. Εκεί έφτασε και η ηγεσία του Κόμματος, με τα μέλη της Γραμματείας της Κεντρικής Επιτροπής, Joel Queipo, Félix Duarte και Jorge Luis Broche.
Έτσι, με ενημέρωση λεπτό προς λεπτό 24 ώρες το 24ωρο, που οδήγησαν και στη λήψη αποφάσεων, οι ανώτατες αρχές διατηρούσαν ακριβή εικόνα του τι συνέβαινε σε κάθε πληγείσα περιοχή, σε κάθε εκτάριο. Ο Πρώτος Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος και Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Miguel Díaz-Canel Bermúdez, αναγνώρισε σε αυτούς _τους θεσμούς, τις τοπικές αρχές και τις οντότητες που συμμετείχαν σε αυτές τις δύσκολες ώρες, καθώς και στους ίδιους τους κατοίκους των περιοχών που επηρεάστηκαν περισσότερο «θάρρος, ηρωισμό, απόφαση και οργάνωση».
Εν μέσω έκτακτης ανάγκης, όταν οι χείμαρροι απειλούσαν τη ζωή, οι Ένοπλες Δυνάμεις και το υπουργείο Εσωτερικών μπήκαν με τα μπούνια _κυριολεκτικά στα λασπόνερα, ενώ οι εναέριοι πόροι –κυρίως με ελικόπτερα διεξήγαγαν για άλλη μια φορά τον πιο ιερό αγώνα, την υπεράσπιση του λαού τους.
Ο ίδιος ο Tapia ανέφερε στον λογαριασμό του στο Twitter ότι, μετά από έλεγχο στο Pilón της επαρχίας Granma, τα ελικόπτερα παρέλαβαν ετοιμόγενες έγκυες, προκειμένου να μεταφερθούν και να λάβουν την αντίστοιχη ιατρική φροντίδα.
Υπήρξαν πολλοί -και τώρα σε ανάκαμψη θα είναι και πιο πολλοί, οι γυναίκες και άντρες -τα χέρια του λαού που έσωσαν. Ενωμένοι, με αυτά των ηγετικών στελεχών του Κομμουνιστικού Κόμματος, που δεν ασχολείται αυτές τις μέρες τόσο με την τρέχουσα πολιτική, αλλά είναι στο πλευρό του λαού του. Κυβέρνηση, νεολαίοι –το καμάρι μας η Κομμουνιστική νεολαία, οι οργανώσεις των γυναικών τα CDR τα συνδικάτα οι απλοί εργάτες.
Εκφράζοντας την αλληλεγγύη του στις πληγείσες οικογένειες, ο Díaz-Canel επανέλαβε για μια ακόμη φορά: «Θα ανακάμψουμε, κανείς δεν θα μείνει απροστάτευτος».
Σύστημα έκτακτης ανάγκης της πολιτικής προστασία της Κούβας
Η Κούβα το πιο πυκνοκατοικημένο και ευάλωτο σε ακραία καιρικά φαινόμενα νησί της Καραϊβικής, παρουσιάζει σταθερά τους χαμηλότερους αριθμούς θανάτων όχι μόνο κατά τη διάρκεια της εποχής των τυφώνων, αλλά και γενικότερα.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, στο «φτωχό νησί του Κάστρο», αυτό «δεν είναι επειδή οι Κουβανοί είναι τυχεροί, αλλά επειδή είναι προετοιμασμένοι». Σύμφωνα με την Oxfam, μόνο 16 άνθρωποι σκοτώθηκαν από τους έξι τυφώνες που έπληξαν την Κούβα.
Το μετεωρολογικό ινστιτούτο της Κούβας διαθέτει 15 επαρχιακά γραφεία. Περίπου 72 ώρες πριν από την προβλεπόμενη καταιγίδα ή άλλο ακραίο φαινόμενο, τα εθνικά μέσα ενημέρωσης εκδίδουν προειδοποιήσεις, ενώ οι χιλιάδες επιτροπές πολιτικής προστασίας ελέγχουν τα σχέδια εκκένωσης και τα καταφύγια. Η ευαισθητοποίηση για τους τυφώνες διδάσκεται στα σχολεία και γίνονται ασκήσεις πρακτικής για το κοινό πριν από κάθε εποχή τυφώνων.
Η κρατική τηλεόραση και η αρχή πολιτικής άμυνας μεταδίδουν στον πληθυσμό πληροφορίες και οδηγίες για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Κάθε οικιστικό συγκρότημα έχει ένα άτομο –συνήθως εθελοντή που έχει οριστεί για το ποιος μεταφέρεται σε ποιο καταφύγιο, με ιδιαίτερη προσοχή στους ηλικιωμένους, τις εγκύους και τα άτομα με ειδικές ανάγκες και καθώς οι προσπάθειες οργανώνονται τοπικά (στην πράξη και όχι σε ασκήσεις επί χάρτου, αυτά εξασφαλίζονται 100%.
Το σύστημα απόκρισης έχει τέσσερα στάδια.
Στο Στάδιο Ι, το οποίο λαμβάνει χώρα 72 ώρες πριν, η Δομή Πολιτικής Άμυνας τίθεται σε επιφυλακή και τα μέσα ενημέρωσης αρχίζουν να μεταδίδουν προειδοποιήσεις για την επικείμενη καταιγίδα _τελευταία υπάρχει και προειδοποίηση με εξειδικευμένες οδηγίες μέσω κινητού.
Το Κόμμα και το σοσιαλιστικό κράτος επί ποδός, έχει έτοιμα σχέδια ποιος θα πάει που, ώστε να βρεθεί δίπλα στο λαό.
Στο Στάδιο ΙΙ, 48 ώρες πριν από την καταιγίδα, το DCN (Εθνική Πολιτική Άμυνα) σε κάθε δήμο ή ζώνη οργανώνει την προετοιμασίας για τον τυφώνα, ή την καταιγίδα με ειδική μέριμνα των μαθητών στα σχολεία –που γενικά λειτουργούν κανονικά. Τα καταφύγια επιθεωρούνται και –όπου χρειάζεται ξεκινούν εκκενώσεις.
Μόλις ο τυφώνας φτάσει στην ξηρά, ξεκινά το Στάδιο ΙΙΙ, κατά το οποίο τα μέσα ενημέρωσης συνεχίζουν να παρέχουν κάλυψη του τυφώνα και το DCN διατηρεί γραμμές επικοινωνίας, ενώ τα κρατικά και κομματικά στελέχη συντονίζουν μέσα από συνεχείς -24 ώρες το 24ωρο συσκέψεις.
Αφού περάσει ο τυφώνας, ξεκινά το Στάδιο IV και οι άνθρωποι επιστρέφουν στα σπίτια τους, συντονισμένα και οργανωμένα μόνο όταν το DCN με συγκεκριμένο ήχο δώσει εντολή.
Ξεκινούν οι επιχειρήσεις διάσωσης και οι καταλογισμοί των ζημιών και οι επισκευές των σπιτιών, παρεμβάσεις σε πληγείσες αγροτικές εκτάσεις κλπ
Όπως εξηγεί ο José Rubiera PhD Chief Weather Forecaster διευθυντής του Εθνικού Προγνωστικού Κέντρου του Μετεωρολογικού Ινστιτούτου της Κούβας, σχεδόν κάθε τυφώνας που χτυπά τις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες περνά πρώτα από την Κούβα. «Ένας τυφώνας που χτυπά την Κούβα δεν ζητά βίζα πριν εισέλθει στις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε…
Όταν πλησιάζει μια καταιγίδα, «καλούμε το Εθνικό Προγνωστικό Κέντρο της Κούβας», δήλωσε ο Lixion Avila, ανώτερος ειδικός στο Εθνικό Κέντρο Τυφώνων της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Δρ Αβίλα αποκάλεσε την Κούβα έναν από τους πιο πολύτιμους μετεωρολογικούς εταίρους των ΗΠΑ. «Η Κούβα έχει μακρά ιστορία εξαιρετικών προβλέψεων με τεράστιο ρεκόρ δεδομένων» και είναι πολύ αποτελεσματική, είπε.
Ή όπως το έθεσε ο Michael T. Clegg, γραμματέας της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, «Φαίνεται ότι η ουσιαστική απειλή για τον ανθρώπινο πληθυσμό» που δημιουργούν οι καταιγίδες «λαμβάνεται αρκετά σοβαρά ώστε ακόμη και με την Κούβα να γίνει επιθυμητή η συνεργασία» _συμπληρώνοντας πως «δυστυχώς -με ευθύνη μας- οι υπηρεσίες διαχείρισης καταστροφών των χωρών δεν έχουν άμεση επικοινωνία».
«Η Κούβα διαχειρίζεται τόσο καλά τους τυφώνες», είπε ο Russel L. Honoré, απόστρατος υποστράτηγος επικεφαλής των αμερικάνικών ομάδων πολιτικής προστασίας μετά τον τυφώνα Κατρίνα που κατέστρεψε τη Νέα Ορλεάνη το 2005. Έκτοτε _λέει εξειδικεύομαι στην ετοιμότητα έναντι καταστροφών έχοντας ταξιδέψει στην Κούβα τρεις φορές τα τελευταία χρόνια . «Θα μπορούσαμε να μαθαίνουμε από αυτούς», πρόσθεσε.
Θυμίζουμε πως δύο μόλις μέρες μετά το πέρασμα του τυφώνα «Κατρίνα», στις 3 Σεπτέμβρη του 2005, η κυβέρνηση της Κούβας προσέφερε ανθρωπιστική βοήθεια, τόσο υλική, όσο και με έμπειρους γιατρούς ώστε να βοηθήσουν τα χιλιάδες θύματα, τους πλημμυροπαθείς, τα κρούσματα μεταδοτικών ασθενειών που προκάλεσε ο τυφώνας. Περίπου 1.600 εκπαιδευμένοι και ειδικευμένοι Κουβανοί γιατροί, με 37 τόνους φαρμάκων, ήταν έτοιμοι να κινηθούν προς τις πληγείσες περιοχές για να βοηθήσουν, να θεραπεύσουν, να περιθάλψουν και να στηρίξουν όσους το είχαν ανάγκη… Ωστόσο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ αρνήθηκε μια τέτοια σημαντική βοήθεια _ενώ το εμπάργκο καλά κρατεί.
Η Κούβα αντιμετωπίζει σταθερά τυφώνες της κατηγορίας 4 και 5 πρακτικά χωρίς θύματα ή με ελάχιστα –μετρημένα στα δάχτυλα. Το Κέντρο Διεθνούς Πολιτικής, μια ομάδα έρευνας και υπεράσπισης με έδρα την Ουάσιγκτον, λέει ότι ένα άτομο έχει 15 φορές περισσότερες πιθανότητες να σκοτωθεί από τυφώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες από ό,τι στην Κούβα και σε κάθε περίπτωση «η Κούβα θα είχε υποφέρει πολύ περισσότερο αν δεν είχε το άρτιο και δοκιμασμένο σύστημα πολιτικής προστασίας _προετοιμασίας)
Είναι μια πολυεπίπεδη διαδικασία παραδέχονται οι αμερικάνοι, πρωτόγνωρη για εμάς που ξεκινά από τους νέους. Οι μαθητές του δημοτικού σχολείου εξασκούνται σε εκκενώσεις, οι μαθητές γυμνασίου παρακολουθούν στις γειτονιές τους αδύναμα δέντρα εντοπίζοντας κάθε κίνδυνο… εκατομμύρια μάτια και αυτιά σε εγρήγορση!
Ένα μάθημα που μπορούν και πρέπει να μάθουν οι ΗΠΑ από την Κούβα
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι αμφισβητήσιμο ότι η έγκαιρη, μαζική και οργανωμένη εκκένωση θα έσωζε κάποιους παραπάνω…
Σύμφωνα με Mortality & Morbidity Weekly Report, 5_Μάη 2000 από το U.S. Center for Disease Control, ΗΠΑ 45 από τους 52 θανάτους από τον τυφώνα Φλόιντ το 1999 και 18 από τους 24 του Isabel 2003 προκλήθηκαν από τα ακόλουθα τρία προβλήματα (σσ. λίγο για γέλια):
Ο κόσμος αναζήτησε καταφύγιο σε ανεπαρκείς διαλυμένες κατασκευές (ρυμουλκούμενα) που ήταν ετοιμόρροπες και καταστράφηκαν στη συνέχεια από τον τυφώνα
Πνίγηκαν, πολλοί εγκλωβισμένοι σε αυτοκίνητα ή
Σκοτώθηκαν σε τροχαία εν μέσω κυκλοφοριακού χάους που προκλήθηκε από την καθυστερημένη εκκένωση
Αυτοί οι θάνατοι θα μπορούσαν αναμφισβήτητα να είχαν αποτραπεί.
Ωστόσο, στις ΗΠΑ, οι δήμοι δεν συντονίζονται με έναν εθνικό κέντρο λήψης αποφάσεων σχετικά με την εκκένωση· κάθε δήμος έχει την εξουσία να κάνει ότι του καπνίσει, χωρίς ειδικούς για το θέμα
Στην Κούβα, αντίθετα, η μαζική εκκένωση των ευάλωτων περιοχών ξεκινά στη φάση συναγερμού μόλις το υποδείξει το DCN. Η τοπική διοίκηση έχει την κατάρτιση και την ευθύνη να κατευθύνει την εκκένωση με βάση το εκπονημένο σχέδιο έκτακτης ανάγκης.
Εκπαίδευση του κοινού –όλων των πολιτών της Κούβας από παιδιά του νηπιαγωγείου μέχρι ηλικιωμένους και ΑΜΕΑ για τη λειτουργία των δομών της γραμμής ζωής και η συμμετοχή της κοινότητας σε δραστηριότητες ετοιμότητας είναι οι σημαντικοί παράγοντες για τη αποτελεσματική συμμόρφωση των ανθρώπων με έκτακτα μέτρα.
Έτσι σώζονται οι ζωές …
