Γράφει ο Αστέρης Αλαμπής _Μίδας
Η κλιματική αλλαγή, με ευθύνη κατεξοχήν των καπιταλιστικών πολιτικών και ανταγωνισμών (βλ. και πράσινη ανάπτυξη) είναι δεδομένη. Έχουμε σταθεί αρκετές φορές σε πλευρές που αφορούν τις διαφορετικές προσεγγίσεις –σε όφελος της λαϊκής οικογένειας στο νησί της επανάστασης (βλ πχ. Ηλεκτροκίνηση οχημάτων και πράσινη ενέργεια στην Κούβα). Το σημερινό σημείωμα, αφορά ένα master plan σε βάθος χρόνου, μια 100% κρατική συντονισμένη παρέμβαση για άμεση εφαρμογή ενός συστήματος εποχικών προβλέψεων που θα καλύπτει πλήρως την εθνική επικράτεια και τις παρακείμενες θάλασσες, του οποίου η αποτελεσματικότητα θα είναι κοντά στο 80% ή περισσότερο.
Εκτός από τη χρήση του μοντέλου για πρόγνωση καιρού και έρευνα (wrf), θα χρησιμοποιηθούν νέες τεχνικές τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης (Machine Learning), προκειμένου να αξιοποιηθεί ο μεγάλος όγκος πληροφοριών που οδηγούν, καθώς το σύστημα προβλέψεων θα λειτουργεί απευθείας με δεδομένα από παγκόσμια κλιματικά μοντέλα.
(granma)
Για περισσότερο από τρεις δεκαετίες, τα φαινόμενα ξηρασίας στην Κούβα δείχνουν μια έντονη τάση να είναι πιο συχνά, εκτεταμένα και παρατεταμένα, γεγονός που έχει προκαλέσει σοβαρές ζημιές στην εθνική οικονομία. Αρκεί να αναφέρουμε, για παράδειγμα, σημαντικές στις –θεωρητικά βροχερές περιόδους του 1993, 1994, 1998, 2000 και 2004, που θεωρούνται οι πιο κρίσιμες που έχουν καταγραφεί στο κουβανικό αρχιπέλαγος τα τελευταία εκατό χρόνια.
Πιο πρόσφατα, το 2014, ξεκίνησε μια νέα διαδικασία αναβροχιάς, της οποίας οι θεμελιώδεις επιπτώσεις επικεντρώθηκαν στην κεντρική περιοχή και με πολύ ιδιαίτερο τρόπο στην επαρχία του Ciego de Ávila, όπου έθεσε σε δοκιμασία τα συστήματα παρακολούθησης και διαχείρισης του κλίματος. υδατικών πόρων στην επικράτεια.
Έρευνα που διεξήχθη από μια ομάδα εμπειρογνωμόνων από το Ινστιτούτο Μετεωρολογίας (Insmet), υπό την ηγεσία του Δρ. Braulio Lapinel, την πρώτη 10ετία του 21ου αιώνα, έδειξε ότι η επίμονη και ολοένα πιο επεκτατική επίδραση του αντικυκλώνα του Ατλαντικού στη γεωγραφική μας περιοχή είναι η κύρια αιτία επανάληψης της ξηρασίας, επιβάλλοντας δυσμενείς συνθήκες για βροχοπτώσεις.
Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για πιο ακριβείς πληροφορίες για το κλίμα που ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες του οικονομικού και κοινωνικού πλαισίου της χώρας, ειδικοί από το Ίδρυμα ερευνών στην Αβάνα, Centro de Física de la Atmósfera (κέντρο Ατμοσφαιρικής Φυσικής) και Centro del Clima το Insmet, εργάζονται σε ένα ερευνητικό έργο που επικεντρώνεται στη βελτίωση της ακρίβειας της πρόβλεψης ξηρασίας στην περιοχή των Μεγάλων Αντιλλών, μέσω εποχικής πρόβλεψης βροχοπτώσεων που επηρεάζει αποτελεσματικά τον προγραμματισμό και τις επιδόσεις μεγάλου μέρους του εθνικού παραγωγικού τομέα.
Το ίδιο το Centro de Meteorología Agrícola (Αγροτικό Μετεωρολογικό Κέντρο του Insmet) και τα επαρχιακά μετεωρολογικά κέντρα του Ciego de Ávila και του Matanzas συμμετέχουν στην εκτέλεσή του.
Εξαιρετική προσπάθεια
Ο Master επιστήμονας Arnoldo Bezanilla Morlot, ειδικός από το Κέντρο Φυσικής της Ατμόσφαιρας και ένας από τους επικεφαλής του έργου, μαζί με την Διδάκτορα. Lourdes Álvarez Escudero και την επίσης Master Idelmis González, εξήγησαν στη Granma ότι η έρευνα στοχεύει στη βελτίωση της ικανότητας λήψης αποφάσεων, ώστε να προωθήσει την υιοθέτηση των καλύτερων και αποτελεσματικότερων στρατηγικών διαχείρισης των υδάτων, σε περιόδους χαμηλής στάθμης στους ταμιευτήρες (συναγερμός ξηρασίας) και όταν τα επίπεδα διαθεσιμότητας είναι υψηλά ή κανονικά (λειτουργίες φραγμάτων).
«Θα συμβάλει επίσης στη μείωση του κινδύνου ξηρασίας και οικονομικής ζημίας, καθορίζοντας τις καταλληλότερες διαμορφώσεις των περιφερειακών αριθμητικών μοντέλων, τα οποία βοηθούν να δημιουργηθεί μια εποχική πρόβλεψη βροχής στην Κούβα πολύ εκ των προτέρων, εκτός από την εισαγωγή αυτών των πληροφοριών στο Σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης ξηρασίας.
«Θα ενισχύσει επίσης την ικανότητα των εθνικών, επαρχιακών και τοπικών αρχών όσον αφορά τον καθορισμό και την υιοθέτηση των απαιτούμενων αποτελεσματικών μέτρων, τα οποία διευκολύνουν την προσαρμογή σε επαναλαμβανόμενα γεγονότα ξηρασίας.
«Με αυτό θα συνεισφέρουμε στο Tarea Vida (Life Task) και στο κρατικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Απρίλη του 2017.
«Τα αποτελέσματα της έρευνας θα ευνοήσουν τους πληθυσμούς σε ευάλωτες καταστάσεις που είναι εγκατεστημένοι στις περιοχές παρέμβασης, τους παραγωγούς γεωργικών προϊόντων και άλλα άτομα και ιδρύματα που συνδέονται με τη διαχείριση των υδάτων».
Όπως τόνισε ο Bezanilla Morlot, τα αποτελέσματα του έργου, που θα διαρκέσει τέσσερα χρόνια, θα επιτρέψουν τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής πλατφόρμας ικανής να προσφέρει μια ποσοτική πρόβλεψη της ποσότητας βροχοπτώσεων που αναμένεται για τους επόμενους τρεις έως έξι μήνες, δίνοντας τη δυνατότητα στους οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες της χώρας να σχεδιάζουν την κατανομή της ποσότητας διαθέσιμου νερού και να μπορούν να θεσπίσουν ακριβείς κωδικούς, οι οποίοι ευνοούν τη δήλωση της κατάστασης ξηρασίας στις διάφορες περιοχές της χώρας.
H εκτέλεσή του θα έχει ως πεδίο δοκιμών τις επαρχίες Matanzas και Ciego de Ávila. Μεταξύ των άμεσων δικαιούχων είναι η βασική μονάδα συνεταιριστικής παραγωγής (ubpc) La Rueda και η φάρμα La Guajira, στον δήμο Jovellanos, και οι δύο στην επικράτεια Matanzas, ενώ στο Ciego de Avila υπάρχουν οι (κρατικές) εταιρείες Aprovechamiento Hidráulico, Liberación de Florencia, το υδρογεωλογικό δίκτυο Sur de Venezuela, το Empresa Agroindustrial Ceballos, το CubaSoy και το La Cuba.
«Οι έμμεσοι δικαιούχοι περιλαμβάνουν το ίδιο το Insmet, την Υπηρεσία Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Επιστήμης, Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος της Κούβας, τη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών της Λατινικής Αμερικής και το Ανώτατο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνολογιών, που ανήκουν στο Πανεπιστήμιο στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας.
Ο Bezanilla Morlot, υποστήριξε ότι το θεμελιώδες θα είναι η εφαρμογή ενός συστήματος εποχικών προβλέψεων που θα καλύπτει πλήρως την εθνική επικράτεια και τις παρακείμενες θάλασσες, του οποίου η αποτελεσματικότητα να είναι κοντά στο 80% ή περισσότερο.
Εκτός από τη χρήση του μοντέλου για πρόγνωση καιρού και έρευνα (wrf, το αγγλικό ακρωνύμιο \ σσ. το Λογισμικό Weather Research and Forecasting Model Μοντέλο Έρευνας και Πρόβλεψης Καιρού αριθμητικό σύστημα που έχει σχεδιαστεί για να εξυπηρετεί τόσο την ατμοσφαιρική έρευνα όσο και τις επιχειρησιακές ανάγκες), θα χρησιμοποιηθούν νέες τεχνικές τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης (Machine Learning), προκειμένου να αξιοποιηθεί ο μεγάλος όγκος πληροφοριών που οδηγούν, καθώς το σύστημα προβλέψεων θα λειτουργεί απευθείας με δεδομένα από παγκόσμια κλιματικά μοντέλα.
Ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2021 και ταυτίστηκε με το όνομα “Χτίζοντας την ανθεκτικότητα στην ξηρασία στην Κούβα”, το έργο διαθέτει κονδύλια από το Διεθνές Κέντρο Ερευνών Ανάπτυξης του Καναδά και την τεχνική εκτέλεσή του αναλαμβάνει 100% το Ινστιτούτο Μετεωρολογίας της Κούβας.
Όπως αναφέρει το Κέντρο Φυσικής της Ατμόσφαιρας, αναμένεται, με βάση τα αποτελέσματα, να εφαρμοστεί το Ολοκληρωμένο Σύστημα Πρόβλεψης Κλίματος στις επιλεγμένες κοινότητες της χώρας μας.
Επανέλαβε ότι οι μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε διαφορετικά στάδια από διάσημους ειδικούς της Insmet δείχνουν ότι το μελλοντικό κλίμα της Κούβας θα είναι πιο ακραίο, με κίνδυνο η μέση ετήσια θερμοκρασία να αυξηθεί έως και 4,5 οC και η ετήσια βροχόπτωση να μειωθεί 20-50%, μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα.
«Αν πραγματοποιηθούν οι αναφερόμενες προβλέψεις, θα είναι πιο έντονες και συχνές οι διαδικασίες ξηρασίας και τα επεισόδια έντονων βροχοπτώσεων επίσης. Ομοίως, η άνοδος της μέσης στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να είναι της τάξης των 27cm το 2050 και έως και 92 το 2100, με σενάριο υποχώρησης της ακτογραμμής σε συγκεκριμένες τοποθεσίες έως και επτά χιλιομέτρων, και γενικά, μεταξύ δύο και τριών (χλμ).
«Τέτοιες αλλαγές θα οδηγήσουν σε υποβάθμιση της γενικής περιβαλλοντικής ποιότητας, ως συνέπεια της μείωσης του υδατικού δυναμικού κατά ~30%, της απώλειας του ~6% της σταθερής γης σε χαμηλές παράκτιες περιοχές, φτωχοποίησης του εδάφους, αλατούχα εισβολή και όλα αυτά θα έχουν επιπτώσεις στη μείωση των γεωργικών αποδόσεων σε βασικές καλλιέργειες, θα επηρεάσουν τη βιοποικιλότητα και θα οδηγήσουν σε αύξηση των μεταδοτικών ασθενειών».
Σχετικά (στα Ισπανικά):
- Η συμπεριφορά των βροχών δεν αλλάζει την ξηρασία στα ψηλά ανατολικά της Κούβας
- Κουβανικές δεξαμενές στο 62% της ωφέλιμης χωρητικότητας πλήρωσης
