Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Με γνώση και τόλμη, σε συμπόρευση με το ΚΚΕ παντού δυναμώνουμε τον αγώνα για την ισοτιμία και την πραγματική χειραφέτηση της γυναίκας

Αποσπάσματα από την ομιλία της Βιβής Δάγκα, μέλους της ΚΕ, σε εκδήλωση για τις σύγχρονες όψεις της ανισοτιμίας

Μια ενδιαφέρουσα και επιτυχημένη εκδήλωση με θέμα «Σύγχρονες όψεις της ανισοτιμίας στις κοινωνικές σχέσεις των γυναικών. Η προσέγγιση του ΚΚΕ» πραγματοποίησε την Τρίτη 12/7 η ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ στο Αλσος Νέας Σμύρνης. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης λειτουργούσε έκθεση βιβλίου, καθώς και χώρος για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών των νέων ζευγαριών και γυναικών που συμμετείχαν στην εκδήλωση. Η κεντρική ομιλία έγινε από την Βιβή Δάγκα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος της ΚΕ για την Ισοτιμία των Γυναικών, ενώ ακολούθησε πλούσια συζήτηση, από την οποία παρατίθενται εκτεταμένα αποσπάσματα.

Από την αρχή της ομιλίας της απηύθυνε κάλεσμα συμπόρευσης με το ΚΚΕ στον αγώνα για την πραγματική χειραφέτηση της γυναίκας, αναλύοντας το περιεχόμενό της. «Γιατί τον 21ο αιώνα υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις, με βάση την πρόοδο της επιστήμης, της τεχνολογίας, της παραγωγικότητας, ώστε κάθε γυναίκα να παίρνει τα αναγκαία εφόδια για να μπορεί στην πορεία της ζωής της να στέκεται στα πόδια της, πραγματικά ισότιμη με τον άνδρα, χωρίς να εξαρτάται η πορεία της στην εργασία, η δημιουργία οικογένειας, από οικονομικούς – κοινωνικούς παράγοντες και εμπόδια», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Η χειραφέτηση βρίσκεται στον αγώνα για τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες

«Η χειραφέτηση της γυναίκας βρίσκεται στον δρόμο του αγώνα, της διεκδίκησης των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών της, με πρώτο και αδιαπραγμάτευτο το καθολικό δικαίωμα στην κοινωνική εργασία», συνέχισε. Αναδεικνύοντας το πραγματικό ενδιαφέρον διαχρονικά των αστικών κυβερνήσεων για την αύξηση της γυναικείας απασχόλησης, που είναι μόλις 52,7% στις ηλικίες 20 – 64 ετών και 58,4% στις γυναίκες 25 – 54 ετών με παιδιά μέχρι 6 ετών (2021), επεσήμανε ότι «κριτήριο είναι η ανάγκη των επιχειρηματικών κολοσσών και της εξουσίας τους να εκμεταλλευτούν τη δεξαμενή του γυναικείου εργατικού δυναμικού για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και κερδοφορίας τους». Αναφέρθηκε αναλυτικά στην αντιδραστική αστική πολιτική που υπολογίζει με τη λογική του «κόστους – οφέλους» τα αναγκαία μέτρα προστασίας της οικογένειας, των νέων ζευγαριών. Αλλά και σε σύνθετα κοινωνικά ζητήματα, όπως η ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, που το νομοσχέδιο της κυβέρνησης γι’ αυτήν συζητιέται τις επόμενες μέρες στη Βουλή.

«Αφετηρία της τοποθέτησης του ΚΚΕ (…) είναι η δωρεάν κάλυψη από το κράτος όλων των εξόδων της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, του προγεννητικού ελέγχου, του τοκετού, με την ολόπλευρη στήριξη της νέας μητέρας και του νεογνού, στο πλαίσιο ενός δημόσιου και δωρεάν συστήματος Υγείας, χωρίς καμία επιχειρηματική δράση. Αντίστοιχα, ως Κόμμα έχουμε καταθέσει προτάσεις για δημόσιες και δωρεάν υποδομές οικογενειακού προγραμματισμού (…) Σε ένα τέτοιο σύστημα Υγείας δίνεται έμφαση στην πρόληψη, η οποία στηρίζεται σε ένα δίκτυο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με όλες τις ειδικότητες και τον αναγκαίο εξοπλισμό, ώστε έγκαιρα να αντιμετωπίζονται και οι επιβαρυντικοί παράγοντες των συνθηκών εργασίας, με μέτρα υγείας και ασφάλειας προσαρμοσμένα στον γυναικείο οργανισμό (…) Σε μια εποχή που η σύγχρονη επιστήμη μπορεί να αντιμετωπίσει ακόμα και τα έντονα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσης, μιας φυσιολογικής λειτουργίας του γυναικείου οργανισμού», είπε, αναφερόμενη στο μέτρο της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης της Ισπανίας για τριήμερη άδεια δυσμηνόρροιας αλλά με απαλλαγή της εργοδοσίας από την αποζημίωση για την εν λόγω άδεια. Η προστασία της εργαζόμενης γυναίκας στον χώρο δουλειάς, συνέχισε, δεν μπορεί να εξαρτάται από το αν έχει χρήματα για επίσκεψη σε γυναικολόγο για να της γράψει άδεια ασθενείας στο εμπορευματοποιημένο σύστημα Υγείας, ούτε μπορεί να εξαρτάται από τον μηχανισμό της εργοδοσίας, με πρόσβαση και έλεγχο στα προσωπικά δεδομένα της εργαζόμενης.

Στην πάλη ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα και τον πόλεμο

Αναφερόμενη αναλυτικά στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία, η Β. Δάγκα στηλίτευσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο που επιδιώκουν να παίξουν οι «πρώτες κυρίες» των αστικών κυβερνήσεων των ΗΠΑ, της Ουκρανίας, της Ελλάδας. Ανέδειξε ότι «οι γυναίκες δεν έχουν κανέναν λόγο να γίνουν συνένοχες στα ιμπεριαλιστικά σχέδια, όπως τις καλούν το ΝΑΤΟ, η ΕΕ και οι κυβερνήσεις στο όνομα της “ισότητας των φύλων”. Δεν πρέπει να δείξουν καμία εμπιστοσύνη στις αστικές πολιτικές δυνάμεις, που παρουσιάζονται ως “εγγυητές της ασφάλειας και της προστασίας των δικαιωμάτων τους” για να κρυφτεί το αντικειμενικό γεγονός: Σε οποιεσδήποτε συνθήκες, οι ταξικές αντιθέσεις, δηλαδή οι αντιθέσεις μεταξύ των εκμεταλλευτών και των εκμεταλλευόμενων, δεν αναστέλλονται». «Κάθε γυναίκα μπορεί να χειραφετηθεί στην πάλη ενάντια στην καπιταλιστική βαρβαρότητα και τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, που γεννά τον ξεριζωμό εκατομμυρίων ανθρώπων από τις εστίες τους», τόνισε χαρακτηριστικά.

Χειραφέτηση από τις αντιδραστικές κοινωνικές αντιλήψεις για τις σχέσεις των δύο φύλων

«Στον δρόμο της γνώσης και του αγώνα μαζί με το ΚΚΕ, οι γυναίκες μπορούμε να κατακτήσουμε τη χειραφέτησή μας από τις αντιδραστικές – παλιές αναχρονιστικές και τις δήθεν νέες, ανορθολογικές – κοινωνικές αντιλήψεις και στερεότυπα για τις σχέσεις των δύο φύλων», ανέφερε στη συνέχεια της ομιλίας της. Με βάση και τη συζήτηση που έγινε, στάθηκε στις αντιεπιστημονικές θεωρίες περί «νοητικής, γλωσσικής, κοινωνικής κατασκευής του φύλου», που αποτελούν πλέον επίσημη πολιτική σοσιαλδημοκρατικών και νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων, παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις. Πρόκειται για θεωρίες που παρουσιάζουν το φύλο ως κάτι απροσδιόριστο, ρευστό, που καθορίζεται με βάση την υποκειμενική άποψη και το βίωμα, υποβαθμίζοντας ή και αποσπώντας το οικονομικό και κοινωνικό υπόβαθρο που γεννά και αναπαράγει αντιδραστικές κοινωνικές συμπεριφορές.

«Οι θεωρίες αυτές αξιοποιούν την ασφυκτική πίεση που νιώθει η νεολαία, την καταπίεση σε κάθε πλευρά της κοινωνικής ζωής, την ευαισθησία τους απέναντι σε κάθε ομοφοβική και ρατσιστική συμπεριφορά (…) ώστε να στρέψουν τη νεανική αγανάκτηση σε αμφισβήτηση της δυνατότητας ο νέος και η νέα να προσδιορίσουν τη θέση τους στην κοινωνία αντικειμενικά, να γνωρίσουν την αντικειμενική κοινωνική πραγματικότητα για να την αλλάξουν, τον πλούτο της γνώσης της ανθρωπότητας, τον τρόπο που την κατακτά και την εξελίσσει». Ενώ, κατά τη διάρκεια της συζήτησης που ακολούθησε, ανέδειξε ότι η χαοτική κατάσταση που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη σήψη της καπιταλιστικής κοινωνίας αποτελεί το έδαφος πάνω στο οποίο αναπτύσσονται και αυτές οι αντιεπιστημονικές θεωρίες που «χαϊδεύουν» τα παράγωγα των τριγμών στις σχέσεις των δύο φύλων, στις ανθρώπινες σχέσεις. «Αυτή η αντίληψη (…) στηρίζεται στο ιδεολογικό ρεύμα του μεταμοντερνισμού, που βρήκε πρόσφορο έδαφος να αναπτυχθεί την περίοδο της αντεπανάστασης, με επίκεντρο τις ΗΠΑ».

«Πρόοδος, όμως, είναι η χειραφέτηση από τις αντιδραστικές κοινωνικές αντιλήψεις, σε σύγκρουση με την εκμεταλλευτική κοινωνία που τις γεννά και τις αναπαράγει. Ασπίδα προστασίας απέναντι στην αντιδραστικοποίηση και την οπισθοδρόμηση είναι η πάλη για τα σύγχρονα δικαιώματα των γυναικών, και όχι τα διαστρεβλωμένα κριτήρια περί “ελευθερίας του ατόμου”, η οποία παρουσιάζεται αποσπασμένη από τις κυρίαρχες οικονομικές – κοινωνικές σχέσεις. Ασπίδα προστασίας για κάθε άνθρωπο που βιώνει τις διακρίσεις και την κοινωνική απομόνωση είναι ο αγώνας για να φέρουμε τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες στο προσκήνιο (…) Ενα ξεχωριστό κίνημα με κριτήριο τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή άλλα γνωρίσματα της σεξουαλικότητας, και μάλιστα σε αντιπαράθεση με την εργατική – λαϊκή πάλη, δεν προστατεύει αλλά απομονώνει τους ανθρώπους που βιώνουν κοινωνικές διακρίσεις», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Συμβίωση απελευθερωμένη από την οικονομική – κοινωνική εξάρτηση

«Η αφετηρία των θέσεων του Κόμματος είναι ενάντια στον θεσμό, που η βάση του είναι οικονομική, και με τους αναχρονιστικούς, διαφοροποιημένους κοινωνικούς ρόλους για τον άντρα και την γυναίκα στον γάμο. Υποστηρίζουμε ότι το Οικογενειακό Δίκαιο χρειάζεται να περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των γονιών απέναντι στα παιδιά, εντός ή εκτός γάμου, δηλαδή να κατοχυρώνεται η σχέση γονέων – παιδιών, που αντικειμενικά παράγεται από τη συμπληρωματικότητα μητρότητας – πατρότητας», τόνισε, ενώ στο πλαίσιο της συζήτησης πρόσθεσε ότι ο πυρήνας των θέσεων του ΚΚΕ «είναι οι ανάγκες και τα συμφέροντα του παιδιού, και απ’ αυτήν τη σκοπιά αντιμετωπίζει τις υποχρεώσεις των γονιών – φυσικών, ανάδοχων, θετών – απέναντί τους. Αντίστοιχα αντιμετωπίζουμε ως Κόμμα την κρατική ευθύνη απέναντι στα παιδιά, ιδιαίτερα τα απροστάτευτα».

«Η συνολική τοποθέτηση του ΚΚΕ βρίσκεται στην αντίπερα όχθη από την αντίληψη της σημερινής κυβέρνησης και των αστικών κυβερνητικών κομμάτων, που υποστηρίζουν την επέκταση της οικονομικής – κοινωνικής εξάρτησης ενός ανθρώπου από έναν άλλο στο πλαίσιο του γάμου ή του συμφώνου συμβίωσης, που υποκαθιστά καθολικά κοινωνικά δικαιώματα όπως η Κοινωνική Ασφάλιση», συνέχισε, συμπληρώνοντας: «Αντιμετωπίζουν το ζήτημα της γονικής φροντίδας, εντός ή εκτός γάμου, κυρίως ως ατομική – οικογενειακή υπόθεση. Αν και το κράτος διαμορφώνει τους κοινωνικοοικονομικούς όρους ανάπτυξης, κοινωνικοποίησης και διαπαιδαγώγησης των παιδιών, ρίχνει όλα τα βάρη της φροντίδας των παιδιών στη γονική ευθύνη. Το ίδιο ισχύει στην αστική πολιτική και για την τεκνοθεσία, που προσπαθεί να κρύψει τις διαχρονικές ευθύνες όλων των κυβερνήσεων για την κατάσταση που επικρατεί, οδηγώντας σε εκπτώσεις από επιστημονικά – κοινωνικά κριτήρια για το συμφέρον του παιδιού».

Χειραφέτηση της γυναίκας, πρωταγωνίστρια στον ταξικό – πολιτικό αγώνα

«Με ένα πιο ισχυρό ΚΚΕ παντού μπορούμε να απορρίψουμε την αντιδραστική “παλέτα” των “επιλογών” από την οποία καλούν τη γυναίκα να διαλέξει δήθεν ελεύθερα», πρόσθεσε. Και έδωσε το πραγματικό περιεχόμενο της χειραφέτησης, με την γυναίκα πρωταγωνίστρια στον ταξικό – πολιτικό αγώνα για τις σύγχρονες ανάγκες της, σε σύγκρουση με «τον πραγματικό αντίπαλο: Τους εκμεταλλευτές του μόχθου μας, την εξουσία τους και τις ιμπεριαλιστικές διακρατικές τους ενώσεις».

Αυτή η συμμετοχή, ανέδειξε, «σφυρηλατεί τις αξίες της συλλογικότητας, της συντροφικότητας, του αμοιβαίου σεβασμού, της ανιδιοτέλειας, την ικανότητα κάθε προσωπικότητας να βελτιώνεται συνεχώς, χωρίς να συμβιβάζεται με ό,τι έχει καταφέρει, χωρίς να εγκλωβίζεται στις κυρίαρχες αξίες του ατομισμού, του εγωιστικού τρόπου ζωής, και στα κοινωνικά στερεότυπα για τον άνδρα και την γυναίκα. Σε αυτόν τον δρόμο κατακτιέται η βαθύτερη συνείδηση της σχέσης κάθε ανθρώπου με την αντικειμενική κοινωνική πραγματικότητα.

Και αυτό μπορεί να το διασφαλίσει οριστικά και αμετάκλητα μια κοινωνία στην οποία ο εργαζόμενος άνθρωπος, απελευθερωμένος από τα καπιταλιστικά δεσμά, θα απελευθερώσει μαζί και τις τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες της εποχής μας και θα τις θέσει στην υπηρεσία των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών (…) Στη σοσιαλιστική – κομμουνιστική κοινωνία διαμορφώνεται αντικειμενικά το υπόβαθρο για να αναπτυχθούν πραγματικά ισότιμες σχέσεις, αμοιβαιότητα συναισθημάτων και σεβασμού ανάμεσα στα δύο φύλα, ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά ή απλά σε συμβιούντες. Και το Σοσιαλιστικό Δίκαιο θα καθορίζει τις γονικές ευθύνες, εντός ή εκτός γάμου, απαλλαγμένες όμως από την οικονομική εξάρτηση των γονιών μεταξύ τους, και απαλλαγμένες από την απόλυτη οικονομική εξάρτηση του παιδιού από τους γονείς». Κατά τη διάρκεια δε της συζήτησης αναφέρθηκε στην πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης τον 20ό αιώνα, με επίκεντρο την ΕΣΣΔ.

«Με γνώση, τόλμη, ατσαλένια αντοχή, σε συμπόρευση με το ΚΚΕ παντού δυναμώνουμε τον αγώνα για την ισοτιμία και την πραγματική χειραφέτηση της γυναίκας», υπογράμμισε κλείνοντας την ομιλία της.

Αναδημοσίευση από τον Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου 16-17 Ιούλη