Ο δίκαιος και ανυποχώρητος αγώνας του κομμουνιστή ήρωα Νίκου Μπελογιάννη, η αλύγιστη στάση του μέσα στα δικαστήρια του αστικού κράτους και απέναντι στις θανατικές καταδίκες μέχρι και την εκτέλεσή του μαζί με τους συντρόφους του στις 30 Μάρτη του 1952, ενέπνευσαν ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών σε όλο τον κόσμο, κατέστησαν τον Μπελογιάννη ένα παγκόσμιο σύμβολο αντίστασης και αγώνα.
Με αφορμή τη σημερινή συμπλήρωση 72 χρόνων από την εκτέλεση του Μπελογιάννη και των συντρόφων του, δημοσιεύουμε το ποίημα που έγραψε για αυτόν η σημαντική ποιήτρια της Βραζιλίας, Λίλα Ριπόλ.
Μπαλάντα
της Λίλα Ριπόλ*
Εκτελέσαν τον Μπελογιάννη.
Τον Μπελογιάννη εκτελέσαν.
Ακουμπήσαν το κορμί του
που τόσες μάχες έδωσε
στον σκούρο πέτρινο μαντρότοιχο
Ήθελαν να του κλείσουν τα μάτια,
μα ο Μπελογιάννης αρνήθηκε.
Το πρόσωπό του ξάσπρισε,
αλλά τίποτα δεν το άλλαξε.
Δεν του έκλεισαν τα μάτια,
ολόρθο το κορμί του έστεκε.
Προχωρούσε η αυγή,
όμως σκιές κυκλώναν τη γη.
Συνέβαινε το έγκλημα,
που κανείς δεν ήξερε ούτε φανταζόταν.
Ήθελαν να του κλείσουν τα μάτια,
μα ο Μπελογιάννης αρνήθηκε.
Οι δήμιοί του δείλιασαν,
σφίγγοντας τα όπλα στα χέρια τους.
Να κοιτάξει κατάματα το πρόσωπό του,
το πρόσωπο που ξάσπρισε,
αλλά τίποτα δεν το άλλαξε
ποιος μπορούσε, ποιος τολμούσε;
Ήθελαν να του κλείσουν τα μάτια,
μα ο Μπελογιάννης αρνήθηκε.
Έσβησαν τα αστέρια.
Μόλις αχνοφαίνονταν η αυγή.
Τ’ ανοιξιάτικο αγέρι,
έστειλε έναν αναστεναγμό στον μαντρότοιχο.
Ο Μπελογιάννης, αδάμαστος,
ξεκινά ένδοξο τραγούδι,
αψηφώντας τον θάνατο για τα ιδανικά του.
«Σύντροφοι! Σύντροφοι,
το Κόμμα μας δεν πεθαίνει…»
Ετσι έσβησε η ηρωική φωνή του.
Οι λέξεις του, άνθη,
που τα σκόρπισε το αγέρι.
Συνέβαινε το έγκλημα,
που κανείς δεν ήξερε ούτε φανταζόταν.
Το ηρωικό του αίμα
έβαψε τον σκούρο πέτρινο μαντρότοιχο
Το όνομά του, του Κομμουνιστή, ολόκληρος ο Κόσμος το κράτησε.
Ήταν παγωμένη εκείνη η άνοιξη,
Που χάθηκε το κορμί του.
Μπελογιάννη! Μπελογιάννη!
Θα ‘ρθει ξανά η Άνοιξη
Ο λαός κρατά τ’ όνομά σου!
Τις λέξεις σου,
που σκόρπισε τ’ αγέρι
Ο ανοιξιάτικος άνεμος
τις έσπειρε στη Γη.
Η Lila Ripoll (Quaraí, 12-Αυγ-1905 _ Porto Alegre, 7- Φεβ-1967) ήταν Βραζιλιάνα κομμουνίστρια ποιήτρια και πιανίστρια
Καταλανικής καταγωγής, το 1927, σε ηλικία είκοσι δύο ετών, η Λίλα άφησε την πατρίδα της και μετακόμισε στο Πόρτο Αλέγκρε για να σπουδάσει πιάνο στο Ωδείο Μουσικής, στο τότε Instituto Livre de Belas Artes. Ως φοιτήτρια, δημοσίευσε ποιήματα στο Revista Universitária (πανεπιστημιακή εφημερίδα).
Το 1930 έγινε δασκάλα τραγουδιού και ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που ήρθε κοντά με συγγραφείς και διανοούμενους από το Ρίο Γκράντε ντο Σουλ όπως οι Reinaldo Moura, Manuelito de Ornelas, Dyonélio Machado, Carlos Reverbel και Cyro Martins, οι οποίοι αποτελούν τη λεγόμενη Γενιά των 30.
Το 1934, με τη δολοφονία του ξαδέλφου της Waldemar Ripoll, δημοσιογράφου και μέλους του ποοδευτικού Κόμματος Libertador, κατόπιν εντολής σκοτεινών κύκλων η Lila Ripoll αποφάσισε να συμμετάσχει στον πολιτικό αγώνα και στην κομμουνιστική υπόθεση. Συμμετείχε στο Μέτωπο Διανοούμενων του Κομμουνιστικού Κόμματος Βραζιλίας (PCB) και στην Ένωση Εργατών Μετάλλου, επικεφαλής του πολιτιστικού τμήματος του.
Το 1938, η Ripoll έκανε το ντεμπούτο της βιβλίο, De Mãos Postas _με σταυρωμένα χέρια, το οποίο έτυχε θετικής υποδοχής από τους κριτικούς. Τρία χρόνια αργότερα, ήρθε το το Céu Vazio _ Άδειος ουρανός, που τιμήθηκε με το το βραβείου Olavo Bilac, από την Ακαδημία Γραμμάτων της Βραζιλίας. Το 1944, η Λίλα παντρεύτηκε τον Alfredo Luís Guedes, επίσης πολιτικό μαχητή. Με τη νομιμοποίηση του Κομμουνιστικού Κόμματος, τον επόμενο χρόνο, άρχισε να αγωνίζεται πιο ενεργά για τα αιτήματα των εργαζομένων και, ταυτόχρονα, δημοσίευσε κείμενα στο περιοδικό A Província de São Pedro _ Η επαρχία του Αγίου Πέτρου και συνεργαστηκε επίσης με το πορτογαλο-βραζιλιάνικο περιοδικό Atlântico.
Το 1949, έχασε τον άνδρα της, αλλά δεν το έβαλε κάτω _συνέχισε να συμμετέχει σε πολιτικές μάχες της εποχής και σε ειρηνιστικές εκστρατείες. Ήταν και υποψήφια βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος το 1950. Το 1951, συνεργάστηκε με το περιοδικό Horizonte, δημοσιεύοντας ποιητές της Λατινικής Αμερικής, όπως ο Pablo Neruda και η Gabriela Mistral. Την ίδια χρονιά, δημοσίευσε το βιβλίο Novos Poemas _Νέα Ποιήματα, που τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης Pablo Neruda, στην Πράγα της Τσεχοσλοβακίας. Το 1954 κυκλοφόρησε το μακροσκελές ποίημα Primeiro de Maio _Πρωτομαγιά που έχει ως θέμα του τη σφαγή κατά την Εργατική Πρωτομαγιά στην πόλη του Ρίο Γκράντε. Το 1958, το θεατρικό της έργο, Um Colar de Vidro _ Ένα γυάλινο κολιέ παρουσιάστηκε στο Theatro São Pedro.
Το 1964, λίγο μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα, η Λίλα Ρίπολ συνελήφθη, αλλά αφέθηκε ελεύθερη λόγω της υγείας της — έπασχε από προχωρημένο στάδιο καρκίνου. Το τελευταίο της ποιητικό έργο ήταν το Águas Móveis (κινούμενα _τρεχούμενα νερά 1965). Πέθανε στο Πόρτο Αλέγκρε, σε ηλικία εξήντα ενός ετών, και η σορός του θάφτηκε από τους συμπατριώτες της στο νεκροταφείο Santa Casa de Misericórdia.
Βραβείο Lila Ripoll: Προς τιμήν της, δημιουργήθηκε το 2005 το Βραβείο ομώνυμο Ποίησης _ ανοιχτό σε όσους εκφράζονται σε θέματα κοινωνικά και φύλου
- Ποίηση
-
-
- e Mãos Postas (και σταυρωμένα χέρια _1938)
- Céu Vazio (άδειος ουρανός 1941);
- Por quê? Γιατί; (1947)
- Novos Poemas _Νέα Ποιήματα (1951);
- Primeiro de Maio _Πρωτομαγιά (1954);
- Poemas e Canções Ποιήματα και τραγούδια (1957);
- O Coração Descoberto Η αποκαλυφθείσα Καρδιά (1961);
- Águas Móveis _Τρεχούμενα νερά (1965);
-
- Θέατρο
- Um Colar de Vidro _Ένα γυάλινο κολιέ (1958);
- Μεταφράσεις
- Canto da Camponesa τραγούδι της αγρότισσας (1942), της Orfila Bardesio.
- Um Poeta _ο ποιητής (1951), του Nazım Hikmet
- Balada para o que Cantou no Suicídio Μπαλάντα για αυτό που τραγούδησε στο Suicide (1951), του Louis Aragon.
