Όπως είναι γνωστό και χωρίς να υπεισέλθουμε σε πολλές λεπτομέρειες _που αφορούν ειδικούς, γεωλόγους και σεισμολόγους η λιθόσφαιρα (δλδ το εξωτερικό κέλυψος) της Γης χωρίζεται σε μικρό αριθμό πλακών (τεκτονικών ~12 μεγάλες και αρκετές μικρότερες) που βρίσκονται σχεδόν σε επαφή και κινούνται “κολυμπώντας” πάνω στον μανδύα της, σε αέναη κίνηση στη διάρκεια του γεωλογικού χρόνου, ένδειξη του ζωντανού χαρακτήρα του πλανήτη μας. Έχει μεγάλη σημασία γιατί το μεγαλύτερο μέρος της σεισμικής δραστηριότητας (~80% + ηφαιστειακής) συμβαίνει κοντά στα όρια αυτών των πλακών. Εντός της οριοθέτησης της κάθε πλάκας, τα πετρώματα του γήινου φλοιού κινούνται ως ενιαίο άκαμπτο σώμα με μικρή κάμψη και λίγες ηφαιστειακές ή σεισμικές εκδηλώσεις.
Τα όρια διακρίνονται με βάση την κίνησή τους ανά περιοχές σε: _α. συγκλίνοντα, όταν οι γειτονικές λιθοσφαιρικές πλάκες πλησιάζουν η μία την άλλη (οπότε και καταστρέφεται φλοιός) γιατί η μία πλάκα βυθίζεται κάτω από την άλλη _β. αποκλίνοντα, όταν απομακρύνονται η μία από την άλλη (οπότε και παράγεται φλοιός) γιατί από το κενό ανάμεσα στις δύο πλάκες βγαίνει υλικό και ψύχεται δίνοντας έτσι νέο φλοιό και _γ. πλευρικώς ολισθαίνοντα, όταν υπάρχει πλευρική κίνηση μεταξύ των λιθοσφαιρικών πλακών χωρίς παραγωγή ή καταστροφή φλοιού.
Δείτε στη φωτο κεφαλίδας, πάνω αριστερά την “εμπλοκή” της Ελλάδας
Πρόσφατη έρευνα στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο αμφισβητεί τις καθιερωμένες πεποιθήσεις σχετικά με την τεκτονική των πλακών, εστιάζοντας σε τέσσερα μεγάλα οροπέδια στον δυτικό Ειρηνικό, όπου, η μελέτη υποδεικνύει ότι οι περιοχές αυτές δεν είναι τόσο σταθερές όσο πίστευαν κάποτε, αμφισβητώντας τις παραδοσιακές απόψεις για την τεκτονική των πλακών στην πρώιμη ιστορία της Γης. Αντίστοιχη έρευνα έγινε στην άλλη άκρη του κόσμου στο Σίδνεϊ και επίσης από τον καθηγητή Yong-Fei Zheng στο Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κίνας (εφαρμόζοντας επιτυχώς ερμηνεία του 21ου αιώνα της τεκτονικής πλακών σε σημαντικά γεωλογικά φαινόμενα) από ένα παραδοσιακό κινηματικό μοντέλο σε ένα πιο ολιστικό κινηματικό-δυναμικό, προτείνοντας εναλλακτικά τεκτονικά μοντέλα για την πρώιμη Γη.
Σε αντίθεση με τη συμβατική γνώση, οι έρευνες συγκλίνουν στο ότι τα ωκεάνια οροπέδια είναι ευάλωτα σε παραμορφώσεις που προκαλούνται από μακρινές δυνάμεις που προέρχονται από τα άκρα των πλακών και οι γραμμές ρηγμάτων που παρατηρούνται παράλληλα με τις τάφρους καταβύθισης υποδεικνύουν συνεχή τεκτονική δραστηριότητα, αμφισβητώντας την αντίληψη ότι τέτοια φαινόμενα περιορίζονται στα ενεργά όρια των πλακών και _ παρά το πάχος τους, οι πλάκες είναι ασθενέστερες από ό,τι είχε υποτεθεί με τα “οροπέδια” να υφίστανται τέντωμα και λέπτυνση κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών προηγουμένως.
Στην ουσία, η έρευνα αυτή αποκαλύπτει τη δυναμική φύση της γήινης λιθόσφαιρας και αμφισβητεί τα καθιερωμένα παραδείγματα στη γεωλογία, υποδηλώνοντας ότι η κατανόησή μας για την τεκτονική των πλακών εξακολουθεί να εξελίσσεται.
