Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Νόμπελ στον Αλ. Καμύ:  «Βραβεύτηκε η πιο μαύρη ψυχή, η πιο απελπισμένη σκέψη του αιώνα μας, ο φιλόσοφος της αυτοκτονίας»

Η κύρια αντίρρηση που μπορεί να έχει κανείς στην εκλογή του Αλμπέρ Καμύ για το φετινό Νόμπελ της Λογοτεχνίας είναι το «άκαιρο» της βράβευσής του. Την εποχή που με τον τεχνητό δορυφόρο και τα διαστημόπλοια πλαταίνει η δύναμη του ανθρώπου, θριαμβεύει το λογικό του στον προαιώνιο αγώνα του με τη φύση, τα αρτιοσκληρωμένα γεροντάκια της Σουηδικής Ακαδημίας έρχονται να βραβεύσουν την πιο μαύρη ψυχή, την πιο απελπισμένη σκέψη του αιώνα μας, τον κήρυκα του «παραλόγου» της ανθρώπινης ζωής, τον φιλόσοφο της αυτοκτονίας.

Στο αιτιολογικό της απόφασής τους τα γεροντάκια λένε: «Βραβεύεται γιατί εκφράζει αριστοτεχνικά τη συνειδησιακή αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου». Η φράση είναι και σωστή και δεν είναι. Το μοτίβο της αγωνίας σίγουρα βρίσκεται στο κέντρο του αιώνα μας. Όμως υπάρχει αγωνία και αγωνία. Υπάρχει εκείνη του ακολουθεί τη γέννηση και την ανάπτυξη ενός καινούριου κόσμου και που βρίσκεται ίσως στο τέλος της. Ο καινούριος κόσμος έκανε το δρόμο του, πάτησε γερά στη Γη, και αγναντεύει κιόλας «το αύριο με τα τραγούδια».

Υπάρχει και η άλλη, η επιθανάτια αγωνία του παλιού κόσμου, που χτυπιέται απελπισμένα με το κύμα που ανεβαίνει, που δεν διστάζει να πνίξει τον συναυαγό του για να πιάσει μια σανίδα, να σωθεί λίγο ακόμα. Αυτή την τελευταία μονάχα εκφράζει ο Καμύ και – έχουν δίκαιο οι Σουηδοί ακαδημαϊκοί – με τρόπο αριστοτεχνικό. Γι’ αυτόν τον τρόπο, το ύφος του, το ταλέντο του, βραβεύτηκε. Γιατί ο Καμύ δεν έχει το ογκώδες έργο ενός Χέμινγουέι, ή ενός Φόκνερ, ούτε και τα πενήντα χρόνια στην υπηρεσία της λογοτεχνίας, όπως συνέβαινε στην περίπτωση π.χ. ενός Αντρέ Ζιντ. Όλο κι όλο το έργο του χωράει άνετα σε λιγότερο από μισό μέτρο ράφι μιας βιβλιοθήκης και μόλις συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια απ’ την ουσιαστική του αφιέρωση στα γράμματα.

Κώστας Σταματίου «Αυγή», 20/10/1957

***

Ο Αλμπέρ Καμύ γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 1913 και στις 4 Ιανουαρίου 1960 σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Γάλλος συγγραφέας, δημοσιογράφος και φιλόσοφος. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του ασχολήθηκε με το θέατρο, ενώ εργάστηκε και σε αριστερά έντυπα. Το 1934 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας. Πήρε μέρος στην αντίσταση κατά των Γερμανών και έγινε διευθυντής της εφημερίδα «Μάχη». Στη συνέχεια, ακολουθώντας τον Σαρτρ και τον υπαρξισμό, απομακρύνθηκε από το κομμουνιστικό κίνημα. Ο Καμί έγινε ένας από τους «πνευματικούς ηγέτες» της μικροαστικής διανόησης της Δύσης, που στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου συνέβαλε και καλλιέργησε την ιδέα του «τρίτου δρόμου». Οι βασανιστικές προσπάθειές του να παραμείνει «ελεύθερος σκοπευτής», να ζήσει την κοινωνικο-ιδεολογική πάλη χωρίς να προσχωρήσει σε κανένα από τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα εκφράζονται σε αρκετά μυθιστορήματά του. Ορισμένα από τα πιο γνωστά του έργα είναι: «Ο Ξένος», «Ο Καλιγούλας», «Ο Μύθος του Σίσυφου», «Η πανούκλα» κ.ά. (Πηγή: Ριζοσπάστης)