Σαν σήμερα το 2006 πέθανε από τη νόσο Πάρκινσον ο τραγουδιστής και τραγουδοποιός Μπρούνο Λάουτσι (Bruno Lauzi, γεννήθηκε στην Ασμάρα της Ερυθραίας 8-Αυγ–1937).
Όχι ιδιαίτερα γνωστός στη χώρα μας, αποτέλεσε μουσικό κεφάλαιο για την Ιταλία. Μεγάλωσε στη Γένοβα και θεωρείται, πλάι στους Fabrizio De André, Umberto Bindi, Luigi Tenco, Sergio Endrigo και Gino Paoli, μεταξύ των ιδρυτών και μεγάλων εκφραστών της σχολής τραγουδοποιών της περιοχής. Πολύπλευρος καλλιτέχνης, ερμήνευσε και έγραψε μεγάλες επιτυχίες, για διάσημες ερμηνεύτριες, όπως η η Ornella Vanoni και η Mia Martini και μεταξύ άλλων για το Ζωρζ Μουστακί, ενώ πειραματίστηκε με την ποίηση και τη λογοτεχνία.
Στο αυτοβιογραφικό βιβλίο Il caso del pompelmo levigato (η περίπτωση του λείου grapefruit) αφηγείται ότι η μητέρα του, Laura Nahum, ήταν εβραϊκής καταγωγής, παντρεύτηκε τον καθολικό Francesco Lauzi, αλλαξοπίστησε και στη συνέχεια έκρυψε την καταγωγή της για να ξεφύγει από τους φασιστικούς νόμους. Από τον πατέρα του, φιλελεύθερο και Λιγουριανό αντιφασίστα, κληρονόμησε ένα αίσθημα ανεκτικότητας και φιλελευθερισμού.
Γκρουπ με τον Tenco και σόλο ντεμπούτο
Η καλλιτεχνική κλίση του Lauzi εκδηλώνεται μάλλον νωρίς. Είναι η δεκαετία του 1950 όταν, μαζί με τον φίλο του και συμμαθητή του στο γυμνάσιο Luigi Tenco με τον οποίο μοιράζεται ένα πάθος για τις μουσικές ταινίες και την τζαζ, δημιουργεί ένα μουσικό συγκρότημα και αρχίζει να γράφει τα πρώτα του τραγούδια. Παθιασμένος με την ποίηση και τη λογοτεχνία, διάβαζε, μεταξύ άλλων, Federico García Lorca και τον Ezra Pound και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Μιλάνου, αφιερώνοντας ταυτόχρονα χρόνο στην τζαζ και ακούγοντας Γάλλους τραγουδοποιούς, … Jacques Brel, Georges Brassens και Charles Aznavour. Για να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στη μουσική, αφήνει τις σπουδές του (έμεναν δύο μαθήματα για το πτυχίο).
Το 1960 ο Giorgio Gaber ηχογράφησε ένα 45άρι, το «Bella», ντεμπούτο του Lauzi, ως συνθέτης.
Ritornerai…
Η αρχή της καριέρας του ως τραγουδοποιός γίνεται το 1962 με το ψευδώνυμο Miguel e i Caravana όταν ηχογραφεί δύο τραγούδια στη Γενοβέζικη γλώσσα, με βραζιλιάνικους ήχους (λόγω της ομοιότητας μεταξύ διαλέκτου της Γένοβας και Πορτογαλικών) , A Bertoela και O frigideiro («Το ψυγείο»), χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, που όμως του ανοίγει τις πόρτες του καμπαρέ: τον καλούν στο Derby Club του Μιλάνου για να κάνει κάποιες παραστάσεις.
Η επιτυχία με το πραγματικό του όνομα έρχεται με τα τραγούδια: Ritornerai (θα γυρίσεις), Ti ruberò (θα σε κλέψω), Margherita, Viva la libertà (Ζήτω η Ελευθερία) και Il poeta (ο ποιητής -γράφτηκε το 1963 και θεωρείται από τους κριτικούς μανιφεστο της σχολής της Γένοβας), που θα τραγουδήσει σε πρώτη εκτέλεση ο Gino Paoli.
Το τραγούδι έμεινε καιρό στο συρτάρι αφού δεν είχε λάβει τη «βίζα» των λογοκριτών, λόγω της άρνησης να αφαιρεθεί η γραμμή που αναφερόταν στην αυτοκτονία του πρωταγωνιστή και τα «χρηστά ήθη» της εποχής δεν επέτρεπαν τέτοια.
Η μόνη του συμμετοχή στο Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο ήταν το 1965 με το τραγούδι Il tuo amore, ένα βαλς γαλλικής ατμόσφαιρας, το οποίο αγνοείται από την κριτική επιτροπή και δεν γίνεται καν δεκτό στον τελικό.
Ο Λάουτσι ταράχτηκε πολύ από την αυτοκτονία του φίλου του Τένκο, κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ Σαν Ρέμο 1967, τόσο που θα μιλήσει ρητά γι’ αυτό μόνο πολλά χρόνια αργότερα και θα επικρίνει επίσης τον μεταθανάτιο αφιέρωμα του Fabrizio De André στην Preghiera in gennaio (Προσευχή τον Ιανουάριο), την οποία είδε σχεδόν ως συγγνώμη για την ακραία χειρονομία Ο τραγουδιστής θα αρνηθεί επίσης, στην πραγματικότητα, ότι το τραγούδι Il poeta ήταν αφιερωμένο στον αδικοχαμένο φίλο του, όπως γράφτηκε χρόνια νωρίτερα. Αντίθετα, μάλλον εμπνεύστηκε από τα μυθιστορήματα του Piero Chiara (Πιέρο Κιάρα) φίλος του Λαούτσι, με τον οποίο, μετά το 1956, όταν μετακόμισε στο Βαρέζε, ξεκίνησε μια συνεργασία ως διορθωτής των βιβλίων του.
Στην ρομαντική φλέβα ο Lauzi εναλλάσσει συχνά χιουμοριστικά τραγούδια, όπως το προαναφερθέν O frigideiro και το Garibaldi blues. Αυτή η πτυχή του δημιουργικού του ταλέντου θα τον οδηγήσει αργότερα σε συνεργασία με κωμικούς και stand-up κωμικούς όπως ο Lino Toffolo και ο Enzo Jannacci, για τους οποίους έγραψε πολλά τραγούδια, συμπεριλαμβανομένου του Il metrò e Ragazzo padre (το μετρό και το παιδί πατέρας), καθώς και παιδικά τραγούδια, όπως το διάσημο Johnny Bassotto e La tartaruga (ο Johnny Bassotto και η Χελώνα). Στα μέσα της 10ετίας του εξήντα με τους Jannacci, Toffolo και το δίδυμο Cochi & Renato, εντάχθηκε στο Gruppo Motore, που γεννήθηκε στο καμπαρέ του Μιλάνου Cab 64 και στη συνέχεια μέχρι τα μέσα της 10ετίας 1970, στο cabaret Derby Club.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, παρά την ταλαιπωρία από την εκφυλιστική αρρώστεια που τον είχε χτυπήσει (σοβαρή μορφή της νόσου του Πάρκινσον), ο Λάουτσι διατηρεί άθικτο το εξαιρετικό του μπρίο, τον οίστρο και την ειλικρίνεια του καλλιτέχνη και την σε υπερθετικό βαθμό αίσθηση ειρωνείας, που τον φέρνει ακόμη και να απευθυνθεί με ένα γράμμα στον Mr. Parkinson (σσ. ο James Parkinson, που πρώτος έκανε σχετικές μελέτες με τη νόσο έζησε δυο αιώνες νωρίτερα 1755-1824).
Σε αυτό το πλαίσιο, προωθεί διάφορες πρωτοβουλίες για τη συγκέντρωση κεφαλαίων για τη μελέτη και τη βοήθεια των ασθενών με Πάρκινσον με μια σειρά από ειδικά αφιερωμένους δίσκους και ποιήματα.
Παραχωρεί τα πνευματικά δικαιώματα σε ένα από αυτά, το La mano (το χέρι –για την ακρίβεια La mia mano a farfalla – το χέρι μου στυλ πεταλούδας, με προφανή συμβολισμό) για να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα ως gadget, τυπωμένο σε διαφημιστικά αντικείμενα και αφίσες της Ιταλικής Ένωσης νόσου πάρκινσον, όπου ο στίχος περιγράφει τον τρόμο του χεριού του λόγω της νευροεκφυλιστικής παθολογίας. Ο Λάουζι υπήρξε ένας άνθρωπος ενάντια στο ρεύμα και, ανάμεσα στα πάθη του, εκτός από τη μουσική και τη λογοτεχνία, ήταν η πολιτική, το ποδόσφαιρο και η αναζήτηση μανιταριών, τόσο που αυτοπροσδιορίστηκε ως ένας «ποιητής μανιταριών». Ο Ivano Fossati (Ivano Alberto Fossati Ιταλός ποπ τραγουδιστής από τη Γένοβα, μέλος του progressive rock συγκροτήματος Delirium που έχει συνεργαστεί με Fabrizio De André, Riccardo Tesi, Anna Oxa, Mia Martini, Ornella Vanoni, Shirley Bassey, Francesco De Gregori, Menudo, Mina κά) τον αποκάλεσε «πραγματικό αντικομφορμιστή»: ξεκινώντας από την πολιτική στην οποία εντρύφησε τα τελευταία χρόνια (σσ. υπήρξε πάντα φιλελεύθερος αστός, στέλεχος μάλιστα στο Partito Liberale – PLI, μάλιστα όταν κάποτε τον κάλεσαν στο Festival της Unità αρνήθηκε ζητώντας «να φροντίσουν για την απελευθέρωση από τα γκουλάγκ των σοβιετικών καλλιτεχνών που ήταν φυλακισμένοι εκεί» … άλλο που δε θέλανε οι Ιταλοί οπορτουνιστές), “την κατάβρισκε” επίσης να γράφει σε εφημερίδες και σε ιστοσελίδες επί παντός επιστητού, πέρα από τις μουσικές πτυχές των πραγμάτων.
Του άρεσε να διαφοροποιείται από άλλους τραγουδοποιούς, μη σνομπάροντας να ερμηνεύσει κομμάτια άλλων, ενώ έγραφε και ο ίδιος για τρίτους τραγούδια τα οποία μερικές φορές ερμήνευε αργότερα (όπως με το Piccolo uomo). Θα αρνηθεί και έναν ρόλο στην ταινία του Federico Fellini Il Casanova …κάνοντας τον άρρωστο. Η στάση του απέναντι στη Λατινική Αμερική τον έκανε πολύ γνωστό και σ’ εκείνα τα μέρη τόσο που ο Gabriel García Márquez, του ζήτησε αυτόγραφο μετά από μια παράσταση.
