Θανάσης Ν. Καραγιάννης
Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΩΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ
Θέατρο – Ποίηση – Πεζογραφία – «Κλασσικά εικονογραφημένα»
Ερμηνευτικές, Θεματολογικές, Ιδεολογικές, Παιδαγωγικές προσεγγίσεις
Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2007, σελ. 559
Παρουσιάζει ο Παναγιώτης Παπανάγνου //
Κάθε βιβλίο που φθάνει στα ράφια των βιβλιοπωλείων αποτελεί ένα πνευματικό γεγονός. Αλλά στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία αντιμετωπίζονται όλα σαν εμπορεύματα και το ίδιο βιβλίο θεωρείται καταναλωτικό προϊόν. Ο αναγνώστης παγιδεύεται στον κατακλυσμό των εκδόσεων και πελαγοδρομεί, αδυνατεί να επιλέξει ένα βιβλίο που να ανταποκρίνεται στον άνθρωπο και στις πνευματικές του ανάγκες. Συνήθως στήνεται συνήθως ένα πανηγυράκι από τους εκδότες και οι διάφοροι παρατρεχάμενοι, πολιτικάντηδες, κυράτσες αργόσχολες και κουλτουριάρηδες, φωτογραφίζονται μεταξύ τους και μετατρέπουν το τίποτα σε πνευματικό γεγονός.
Τούτο το βιβλίο, όμως, του Θανάση Καραγιάννη, έργο πολύμοχθο και έρευνας ακαταπόνητης, είναι πράγματι ένα πνευματικό γεγονός. Το βιβλίο αυτό «Ο Βασίλης Ρώτας και το έργο του για παιδιά και έφηβους» δε χρειάζεται τα αστραφτερά φώτα και τις γιορτούλες για να φωτίσει.
Ο Βασίλης Ρώτας στο έργο αυτό του Θ. Καραγιάννη μπαίνει στη θέση που του οφείλεται στο νεοελληνικό πολιτισμό. Το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού είναι σαν ένα ποτάμι που κυλάει μέσα του την ιστορία ολόκληρη της χώρας. Αρδεύει το νου, το μυαλό, τη σκέψη του αναγνώστη και αποτελεί παρακαταθήκη για τους σύγχρονους και τις μελλούμενες γενιές.
Ο Ρώτας συγκαταλέγεται στη μεγάλη στρατιά των δημιουργών που ανάδειξε ο εικοστός αιώνας και οι αγώνες του λαού για κοινωνική δικαιοσύνη, ελευθερία και ειρήνη. Στην ομάδα των: Κώστα Παρορίτη, Μάρκου Αυγέρη, Κώστα Βάρναλη, Γιάννη Ρίτσου, Έλλης Αλεξίου, Γιώργου Κοτζιούλα κ.ά. Ο Ρώτας δεν είναι ένας διανοούμενος, ένας καλαμαράς, δε γράφει απλά, αλλά ζει, περνάει τη ζωή του μέσα στα έργα του, ανασαίνει τον αέρα του παρελθόντος, ζυμώνεται μέσα στους αγώνες του λαού, αναδείχνει τις ανάγκες, τα βάσανα, τους αγώνες, όλο το λαϊκό πολιτισμό. Είναι τρομακτικά δύσκολο να κατανείμεις το τεράστιο έργο του Ρώτα σε κατηγορίες, θέματα και κεφάλαια. Ο Θανάσης Καραγιάννης άνοιξε δρόμο και κατόρθωσε να κατατάξει το έργο του Ρώτα σε θεματικές ενότητες, να σχολιάσει και να εμβαθύνει στο τεράστιο έργο του Ρώτα. Πιστεύω ότι θα ακολουθήσουν άλλοι που θα σταθούν στα επιμέρους ζητήματα. Ο Ρώτας είναι πολυσύνθετος συγγραφέας, αγωνιστής, επαναστάτης, θεατράνθρωπος. Το έργο του, συνεπώς, είναι πολιτικό, θεατρικό, κοινωνικό, λυρικό, πεζογραφικό, μεταφραστικό. Κολυμπάει ο μελετητής του έργου του Ρώτα σε βαθιά νερά και χρειάζεται γερά νεύρα και επιδέξια τεχνική και μεγάλα πνευμόνια.
Μια μεγάλη πνευματική και εκφραστική περιπέτεια ντύνεται με ένα ανεκτίμητο ντύμα. Είναι η γλώσσα. Η γλώσσα στα έργα του Ρώτα είναι η ζωντανή λαλιά του λαού. Ο ίδιος αξιοποιεί τη λαϊκή γλώσσα σε όλη τη συγγραφική του δημιουργία. Από το βίο και τον πολιτισμό του λαού αντλεί υποθέσεις, εργασίες, επαγγέλματα, τύπος και χαρακτήρες.
Ένα, ακόμα, στοιχείο που πρέπει να σταθούμε είναι το πλήθος των υποσημειώσεων και διευκρινήσεων που παραθέτει ο συγγραφέας. Διασαφηνίζουν, πληροφορούν και φωτίζουν τον αναγνώστη. Οι υποσημειώσεις, η βιβλιογραφία που καταθέτει αναβαθμίζουν το έργο του συγγραφέα και, ασφαλώς, καθιστούν το βιβλίο πολύ έγκυρο και σοβαρό έργο του.
Πολλοί αναγνώστες θα ξαφνιαστούν όταν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, μάθουν ότι πολλά θεατρικά έργα που παρακολούθησαν είναι του Ρώτα, ή γνωστά τραγούδια είναι μελοποιημένοι στίχοι από τους: Μιχάλη Τερζή, Γιάννη Σπανό, Μάνο Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Γιάννη Ζουγανέλη κ.ά. Μπορεί να είναι τα θεατρικά έργα του Ρώτα σήμερα επίκαιρα; Είναι μια ρητορική ερώτηση για να απαντήσουμε στην ανάγκη της θεατρικής ζωής και του σύγχρονου ρεπερτορίου, που κατακλύζεται από διάφορα ξένα έργα ή του λεγόμενου σουρεαλισμού, ενώ αγνοούνται τα θεατρικά του Ρώτα, που σφύζουν από τη ζωή των απλών ανθρώπων και γίνονται προσιτά και κατανοητά στον άνθρωπο, όποια ηλικίας και τάξης.
Ξεχωριστή αναφορά οφείλουμε στο αντιστασιακό έργο του Ρώτα, στην ποίηση της Αντίστασης. Η γλώσσα, οι ρυθμοί, τα μέτρα, τα θέματα της ποίησης αυτής τα καθιστούν αξεπέραστα δείγματα λαϊκής, αληθινής ποίησης. Από τα ποιήματα αυτά αναδείχνεται το πνεύμα του ΕΑΜικού Κινήματος, οι λαϊκοί αγωνιστές, το πνεύμα της ελευθερίας, της άδολης θυσίας, των παλικαριών και των κοριτσιών που έλαβαν μέρος και θυσίασαν ζωή, νιάτα, ομορφιά, σταδιοδρομία, όλα για μια πατρίδα κοινωνικά δίκαιη, ελεύθερη και ειρηνική. Το έργο αυτό του Ρώτα τοποθετεί την ΕΑΜική Αντίσταση στο ιστορικό πλαίσιο που της ανήκει, χωρίς βέβαια να γράφει ιστορία. Είναι ανάγκη σήμερα, σε χαλεπούς καιρούς μιας κοινωνίας κατακερματισμένης, επιβάλλεται να σκύψουμε στο έργο του Ρώτα και τη χαρά αυτή μας την προσφέρει τούτο το βιβλίο του Θ. Καραγιάννη. Πολύ περισσότερο που η άρχουσα τάξη αυτής της χώρας σε συνεργασία με τον παγκόσμιο ιμπεριαλισμό προωθούν την αποβλάκωση των λαών με τα ΜΜΕ, με την υποκουλτούρα τους, με τα σκύβαλα που σερβίρουν για πολιτισμό στη νεολαία. Έχουμε χρέος να βάλουμε τέτοια βιβλία στις βιβλιοθήκες των σχολείων, να φτάσουν στους εκπαιδευτικούς και στους μαθητές, ιδίως, του Λυκείου. Ο καθένας μας μπορεί να ωφεληθεί με την ανάγνωση βιβλίων σαν αυτό που ο συγγραφέας του μας προσφέρει.
