Είναι δυνατό να σχετίζεται η φωτογραφία μιας μιμόζας με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης του κορονοϊού, που ιδίως στη Λομβαρδία της γειτονικής Ιταλίας έχει οδηγήσει σε δραστικά και άμεσα μέτρα προκαλώντας πανικό στον πληθυσμό;
Φωτο Thomas Schmid
Ναι! είναι δυνατόν, ακόμα και αν σε πρώτη ματιά η σύνδεση δεν είναι φανερή.
Για μέρες, αλλά ειδικά το Σαββατοκύριακο 23-24 Φεβ, τα νέα καταφθάνουν συνεχώς, σαν πολεμικά δελτία, ολοένα και πιο επείγοντα ή σαν χιονοστιβάδες που μεγαλώνουν όλο και περισσότερο καθώς κυλάνε.
Εν μέσω ενός τέτοιου βομβαρδισμού, αναρωτιόμαστε: γιατί με τη ζέστη της επερχόμενης άνοιξης, κοιτάμε σχεδόν με ευχαρίστηση τις μιμόζες και τις πρίμουλες να ανθίζουν, σαν να μην είναι -προφανώς, «αβλαβείς» εκδηλώσεις ενός πραγματικού προβλήματος;
Γιατί οι δύο πραγματικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης αυτή τη στιγμή –η κλιματική αλλαγή και η παρουσία χιλιάδων πυρηνικών βομβών κυρίως των ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένων 150 σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και μεταξύ 60 με 90 στην Ιταλία) – αγνοούνται; Γιατί κανείς δεν κάνει τίποτα γι’ αυτά, εκτός από δηλώσεις που δεν ακολουθούνται από ενέργειες ανάλογες με τη σοβαρότητα της κατάστασης;
Γιατί δεν ακούγονται οι προειδοποιήσεις έγκριτων εμπειρογνωμόνων όπως ο Giovanni Maga, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μοριακής Γενετικής του Comitato Nazionale di Ricerca (ΣΣ |>Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας της Ιταλίας), που σε επίσημο δελτίο τύπου δήλωσε ότι «Για να αποφύγουμε την υπερβολική ανησυχία, είναι καλό να θυμόμαστε πρώτα απ’ όλα ότι 19 περιστατικά σε έναν πληθυσμό 60 εκατομμυρίων κατοίκων εξακολουθούν να θέτουν τον κίνδυνο μόλυνσης πολύ χαμηλά», ή η Maria Rita Gismondi, διευθύντρια του εργαστηρίου του νοσοκομείου Sacco στο Μιλάνο, που έχει εξετάσει δείγματα πιθανών περιστατικών για κορονοϊό για μέρες, που γράφει στο Facebook : «Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας, η θνησιμότητα λόγω γρίπης ήταν 217 θάνατοι την ημέρα! Από τον κορονοϊό 1. Μας φαίνεται τρελό. Αντάλλαξαν μια μόλυνση μόλις πιο σοβαρή από μια γρίπη σε μια θανατηφόρα πανδημία. Δεν είναι έτσι.»;
Αντ’ αυτού, οι αποφάσεις του δημάρχου του Μιλάνου και του περιφερειάρχη Λομβαρδίας είναι: σχολεία, μουσεία και χώροι συνεδριάσεων κλείνουν για μια εβδομάδα, αναστέλλονται οι ποδοσφαιρικοί αγώνες, εκδηλώσεις ή πρωτοβουλίες οποιουδήποτε είδους, εκδηλώσεις και οποιαδήποτε μορφή δημόσιας συνάντησης σε δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους, καθώς επίσης ό,τι έχει χαρακτήρα πολιτιστικό, ψυχαγωγικό, αθλητικό και θρησκευτικό, ακόμη και αν πραγματοποιείται σε κλειστούς χώρους ανοικτούς για το κοινό.
Και όλα αυτά δεν είναι αρκετά: με την παρέμβαση του στρατού, η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει κόκκινες περιοχές σε ορισμένους Δήμους της Λομβαρδίας, στην Εμίλια και το Βένετο, όπου δεν θα φτάνουν τα τρένα και τα μέσα μαζικής μεταφοράς και τα σχολεία, τα γραφεία και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να παραμείνουν κλειστά, ενώ οι άνθρωποι καλούνται να μείνουν σπίτι.
Οι οδηγίες αφορούν επίσης την προσωπική συμπεριφορά, αγγίζοντας σε μερικές περιπτώσεις το γελοίο, για παράδειγμα, όταν συνιστάται να μην αγγίζετε μάτια, μύτη και στόμα σας με τα χέρια σας.
Όμως, ποια είναι η πιο προφανής συνέπεια ενός τέτοιου συναγερμού;
Η εξάπλωση ενός παράλογου φόβου όχι μόνο προς τους άλλους και προς οποιαδήποτε μορφή κοινωνικής δράσης, αλλά και προς τον εαυτό μας.
Όλα γίνονται ένας κίνδυνος, ξεκινώντας από τον καθένα μας ξεχωριστά, ατομικά.
Καλύτερα μόνος, κλεισμένος στο σπίτι, να κυκλοφορείς με αυτοκίνητο αποφεύγοντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς και να προσέχεις όσους έχουν ένα απλό κρύωμα και φτερνίζονται στο δρόμο.
Αυτή η «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» πιθανότατα θα τελειώσει και σύντομα θα επανέλθουν όλα στο φυσιολογικό, αλλά οι επικίνδυνες συνέπειές της μπορεί να διαρκέσουν για πολύ καιρό.
Από τη στιγμή που ο πληθυσμός έχει βιώσει έναν πραγματικό ή φανταστικό τρόμο, θα είναι πιο εύκολο να πέσει στην παγίδα ενός νέου κινδύνου, να βρει ενόχους και να παγιδευτεί σε ένα συλλογικό ντελίριο όπως αυτό που αδειάζει τις μάσκες από τα φαρμακεία αυτές τις μέρες.
Δυστυχώς, η ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα αυτού του τύπου.
Η άγνοια και η χειραγώγηση παρήγαγαν συχνά ψεύτικους ενόχους, διώξεις και πυρές.
Δεν βρισκόμαστε πλέον στο μίασμα και στο κυνήγι των μαγισσών, αλλά η ψυχαναγκαστική και ανεύθυνη αντίδραση εκείνων που πρέπει να φροντίζουν τη συλλογική ευημερία, ενισχυμένη από τα ΜΚΔ και τα ΜΜΕ, μπορεί να οδηγήσει σε εξίσου επιβλαβή φαινόμενα.
Τώρα περισσότερο από ποτέ είναι απαραίτητο να αντιταχθούμε στην εξάπλωση του παραλογισμού, να μην τροφοδοτήσουμε το φόβο, να παραμείνουμε με καθαρό και ανοιχτό μυαλό και να επιμείνουμε στις πραγματικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης αυτής της στιγμής. Μια πρώιμα ανθισμένη μιμόζα είναι πολύ πιο ανησυχητική από έναν υποτιθέμενο λοιμό.
ΣΣ |> Τα παραπάνω είναι τα κυριότερα σημεία από ένα άρθρο της Anna Polo, ακτιβίστριας εδώ και χρόνια «στον τομέα της ειρήνης και της μη βίας», συντονίστριας της σχετικής επιτροπής στην Regionale Umanista Europea (Ευρωπαϊκή Περιφερειακή Ανθρωπιστική) του 2003 (συνάντηση στην Πράγα) και του 2004 (συνάντηση στη Βουδαπέστη) και στο Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ανθρωπιστικών Επιστημών του 2006 στη Λισαβόνα και του 2008 Μιλάνο. Το 2009 συμμετείχε στην ομάδα “Marcia Mondiale per la Pace e la Nonviolenza” (παγκόσμιο κίνημα για την ειρήνη και τη μη βία) και σήμερα συμμετέχει στο “Mondo senza guerre e senza violenza“.
Το άρθρο αποτελεί μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση, όμως θα λέγαμε πως μάλλον επιδερμικά και με αφέλεια (που έχει να κάνει και με τις κοινωνικές αφετηρίες της συντάκτριας) αντιμετωπίζει τα ιστορικά παραδείγματα όπου η άγνοια και η χειραγώγηση παρήγαγαν ψεύτικους ενόχους, διώξεις και πυρές, μιάσματα και κυνήγι των μαγισσών.
Επίσης η αντιμετώπιση των κρατούντων, δηλ. του οικονομικο-πολιτικού (αστικού) κατεστημένου -όπου τα πάντα πουλιούνται και αγοράζονται σαν «ψυχαναγκαστική και ανεύθυνη αντίδραση εκείνων που πρέπει να φροντίζουν τη συλλογική ευημερία (sic!), ενισχυμένη από τα ΜΚΔ και τα ΜΜΕ, δεν οδηγεί πουθενά, αντίθετα είναι παρελκυστική και συγκαλύπτει πρόσωπα και πράγματα.
Καταρχήν αυτό που βάζει ως κεφαλαιώδες δεν είναι τέτοιο, το «πράσινο deal» απλά αποτελεί μια ακόμη διανομή πίτας ενός πακτωλού κεφαλαίων μεταξύ αμερικάνικων, ευρωπαϊκών κινέζικων και ρώσικων μονοπωλίων στα πλαίσια όξυνσης του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού (χρήμα με «ουρά» και «πράσινη» μπίζνα για «πράσινα» -και όχι μόνο, αρπακτικά).
Για να «αντιταχθούμε στην εξάπλωση του παραλογισμού, να μην τροφοδοτήσουμε το φόβο, να παραμείνουμε με καθαρό και ανοιχτό μυαλό» η «πρώιμα ανθισμένη μιμόζα» (δίκην κλιματικής αλλαγής) και η «παρουσία χιλιάδων πυρηνικών βομβών κυρίως των ΗΠΑ» πρέπει να ειδωθούν μέσα από τις πραγματικές τους διαστάσεις, που -για να το πούμε απλοϊκά, συνοψίζονται στο ότι ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής βρίσκεται απέναντι από στις λαϊκές ανάγκες και είναι ασυμβίβαστος με αυτές, επομένως αν κάθε ενέργεια της (πεζής) καθημερινότητάς δε δένει με την «καρδιά» του προβλήματος θα μένουμε σε φρου-φρου κι αρώματα, που μπορεί να αφήνουν τους αμύητους μ’ ανοιχτό στόμα, αλλά τίποτε περισσότερο:
Τα δεκάδες, εκατοντάδες «μαζικά» κινήματα, που ήρθαν είδαν και απήλθαν τα τελευταία 20-25 χρόνια (ειδικά μετά τις ανατροπές στις καπιταλιστικές πρώην σοσιαλιστικές χώρες) αποτελούν την πιο πειστική απόδειξη. Και -για να τελειώσουμε ανοιξιάτικα…
Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή
Θέλει νεκροί χιλιάδες να `ναι στους τροχούς
Θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους.
Πάρθηκεν από μάγους το σώμα του Μαγιού
Το `χουνε θάψει σ’ ένα μνήμα του πέλαγου
σ’ ένα βαθύ πηγάδι το `χουνε κλειστό
μύρισε το σκοτάδι κι όλη η άβυσσος
Θε μου Πρωτομάστορα μ’ έχτισες μέσα στα βουνά
Θε μου Πρωτομάστορα μ’ έκλεισες μες στη θάλασσα!
…
Τα πικρά μου χέρια με τον κεραυνό
τα γυρίζω πίσω απ’ τον καιρό
τους παλιούς μου φίλους καλώ
με φοβέρες και μ’ αίματα!
