Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Σαν σήμερα 23 Μαρτίου

1556 O καταστροφικότερος σεισμός στην ανθρώπινη ιστορία πλήττει την επαρχία Σαντζί της Κίνας, σκοτώνοντας περισσότερους από 830.000 ανθρώπους.

1749 Γεννιέται ο Γάλλος μαθηματικός, φυσικός και αστρονόμος Πιερ Σιμόν Λαπλάς, του οποίου οι μελέτες πάνω στη μηχανική του αστρονομικού συστήματος έδωσαν τεράστια ώθηση στην έρευνα του διαστήματος.

1783 Γεννήθηκε ο Γάλλος συγγραφέας, Μαρί Ανρί Μπέιλ, γνωστότερος ως Σταντάλ («Το μαύρο και το κόκκινο» «Το μοναστήρι της Πάρμας»).

1821 Οι Ελληνες επαναστάτες καταλαμβάνουν την Καλαμάτα. Την ίδια μέρα η Μεσσηνιακή Σύγκλητος εκδίδει την «προειδοποίηση εις τας ευρωπαϊκάς αυλάς», με την οποία γνωστοποιεί τον ξεσηκωμό του γένους των Ελλήνων.

1821  Ενώ σημειώνονταν οι πρώτες επιτυχίες των επαναστατημένων στην Ελλάδα, ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄ αφορίζει τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και τους επαναστάτες της Μολδοβλαχίας.

Στον αφορισμό του ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄ χαρακτήριζε την Επανάσταση ως «αχαριστία […] συνοδευμένη και με πνεύμα κακοποιόν και αποστατικόν εναντίον της κοινής ημών ευεργέτιδος και τροφού, κραταιάς και αηττήτου βασιλείας», που «εμφαίνει και τρόπον αντίθεον»! Τους δε «ασεβείς πρωταίτιους», Μ. Σούτσο και Α. Υψηλάντη, τους καταδίκαζε ως «συμπράκτορες φιλελεύθερους», οι οποίοι, «επιχείρησαν έργον μιαρόν, θεοστεγές και ασύνετον» και καλούσε τους πιστούς «να τους μισήτε και να τους αποστρέφεσθε».

Το κείμενο διαβάστηκε από άμβωνος σε όλους τους χριστιανικούς πληθυσμούς, κάνοντας μεγάλη ζημιά στην υπόθεση του Αγώνα (ιδιαίτερα μεταξύ των αγροτικών πληθυσμών). Την ίδια στιγμή προκάλεσε την κατακραυγή σημαντικού μέρους των καταπιεζόμενων λαών, που μέσα τους έκαιγε η φλόγα της Επανάστασης.

Οι λαϊκές μάζες στα 1821

1832 Γεννήθηκε ο Γάλλος ιμπρεσιονιστής ζωγράφος, Εντουάρ Μανέ.

1839 Καταγράφεται για πρώτη φορά η λέξη ΟΚ. Λέγεται ότι προέρχεται από την ελληνική φράση «Όλα Καλά» που έγραφαν οι πρόγονοι μετανάστες, που δούλευαν στο λιμάνι, πάνω στα κιβώτια με το εμπόρευμα. Πάντως, η εφημερίδα της εποχής «Boston Morning Post» γράφει ότι ο όρος προέρχεται από το ανορθόγραφο «Oll Korrect» (αντί για το σωστό All Correct). Μάλλον έχει δίκιο, αφού το 1839 δεν ήταν η εποχή της μετανάστευσης στο νέο κόσμο για τους Έλληνες.

1849: Η Ελίζαμπεθ Μπλάκγουελ αποφοιτά από το Geneva College της Νέας Υόρκης και γίνεται η πρώτη γυναίκα που αποκτά άδεια εξάσκησης του ιατρικού επαγγέλματος στις ΗΠΑ.

1897: Οι Τούρκοι προβαίνουν σε φοβερές σφαγές και πυρπολήσεις χωριών στα Χανιά. Οι βιαιότητες θα διαρκέσουν δύο ημέρες και θα επεκταθούν και σε άλλες πόλεις του νησιού. Εκατό περίπου επαναστάτες θα συγκεντρωθούν στο Ακρωτήρι αποφασισμένοι να διεκδικήσουν με κάθε μέσο την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.

1903 Οι αδερφοί Ράιτ καταθέτουν αίτηση ευρεσιτεχνίας για την εφεύρεσή τους «Ιπτάμενη Μηχανή», δηλαδή το αεροπλάνο.

1910 Γεννιέται ο Ιάπωνας σκηνοθέτης Ακίρα Κουροσάβα. Ανάμεσα στις πιο γνωστές ταινίες του, «Οι επτά Σαμουράι», «Όνειρα», «Γιοτζίμπο», κ.α.

1915 Βασίλι Ζάιτσεφ, ρώσος στρατιωτικός, ίσως ο πιο διάσημος ελεύθερος σκοπευτής. (Θαν. 15/12/1991)

1912: Υπογράφεται στη Χάγη η Διεθνής Συνθήκη για το Oπιο. Είναι η πρώτη συνθήκη για τον έλεγχο και την απαγόρευση των ναρκωτικών.

1929 Μεγάλη πυρκαγιά αποτεφρώνει σχεδόν τη μισή ελληνική συνοικία των Ταταύλων στην Κωνσταντινούπολη.

1929 Δημοσιεύεται στον Ριζοσπάστη τηλεγράφημα του Αλβέρτου Αϊνστάιν προς την κυβέρνηση Βενιζέλου. Ο μεγάλος επιστήμονας, που ήταν και μέλος της Επιτροπής Αμύνης των Θυμάτων της Λευκής (αστικής) Τρομοκρατίας στα Βαλκάνια, διαμαρτύρονταν για την αποβολή φοιτητών από το Πανεπιστήμιο για πολιτικούς λόγους, απαιτώντας την ελευθερία της σκέψης των φοιτητών.

Το τηλεγράφημα του Ά. Αϊνστάιν προς την κυβέρνηση Βενιζέλου

1935 Η γερμανική Βουλή εγκρίνει να δοθούν στον Αδόλφο Χίτλερ δικτατορικές εξουσίες.

1956 Οι κύπριοι μαθητές απέχουν από τα μαθήματά τους, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις συλλήψεις συμμαθητών τους που διαδήλωναν υπέρ της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα.

1973 Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον, ανακοινώνει στον αμερικανικό λαό, μέσω τηλεόρασης και ραδιοφώνου, την επίτευξη συμφωνίας για επίσημη κατάπαυση του πυρός στο Βιετνάμ.

1989 Πέθανε ο ισπανός σουρεαλιστής ζωγράφος, Σαλβαντόρ Νταλί.