Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο

Γράφει ο Σφυροδρέπανος //

Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο, το φάντασμα του κομμουνισμού. Οι βασικές αρχές του οποίου διατυπώθηκαν πρώτη φορά στο μανιφέστο που συνέγραψαν από κοινού οι Μαρξ και Ένγκελς για την «Ένωση Κομμουνιστών» και κυκλοφόρησε τέτοιες μέρες, Φλεβάρη του 1848, λίγες μέρες προτού ξεσπάσει ένα σφοδρό επαναστατικό κύμα που συγκλόνισε ολόκληρη τη γηραιά ήπειρο.

Το φάντασμα αυτό πήρε προσωρινά σάρκα κι οστά κατά το «σύντομο εικοστό αιώνα» (1917-1991), που σημαδεύτηκε από τον κόκκινο Οχτώβρη κι όσες επαναστάσεις ακολούθησαν το νικηφόρο δρόμο που χάραξε (στην Κίνα, την Κούβα κι αλλού), και εξακολουθεί να στοιχειώνει τον ύπνο των εκμεταλλευτών και άλλων ανανηψάντων, που προσπαθούν να το ξορκίσουν. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία (που σίγουρα δεν τελείωσε, όπως μας έλεγε ο Φουκουγιάμα).
Ή μήπως δεν είναι; Γιατί, η μοναδική προσθήκη που δέχτηκαν να κάνουν οι συγγραφείς του Μανιφέστου στο αρχικό τους κείμενο ήταν στη βάση της πείρας της Παρισινής Κομμούνας, ως προς το χαρακτήρα της εξουσίας-κράτους. Κι η πείρα των επαναστάσεων και των σοσιαλιστικών εγχειρημάτων του εικοστού αιώνα έχει να μας προσφέρει πολύτιμα συμπεράσματα σε αυτόν τον τομέα –ανεξάρτητα από το πώς τα ερμηνεύει κι επιλέγει να τα αξιοποιήσει κανείς.

Το κομμουνιστικό Μανιφέστο ήταν λοιπόν η πρώτη συστηματική έκθεση-καταγραφή των σκοπών και των θέσεων του ανερχόμενου πολιτικού ρεύματος που εμφανιζόταν δειλά-δειλά στο ιστορικό προσκήνιο. Γνώρισε πληθώρα εκδόσεων και διασκευών (πχ σε κόμικ και σε καρτούν), παραμένοντας μέχρι σήμερα το πρώτο βήμα σε κάθε οδηγό αυτομόρφωσης, η πιο βατή αφετηρία για κάθε αρχάριο που θέλει να έρθει σε επαφή με το έργο των κλασικών και το κομμουνιστικό κίνημα. Κι είναι ίσως το βιβλιαράκι που επηρέασε περισσότερο από κάθε άλλο την ιστορική εξέλιξη σε κάθε γωνιά του πλανήτη, πάνω από τον οποίο πλανάται ακόμα το «φάντασμα του κομμουνισμού».

Το φάντασμα που εξακολουθεί να φωτίζει τη σκέψη και τα ιδανικά των προλετάριων όλου του κόσμου.

Μανουέλ Ντουάρντε απ’ το Πράσινο Ακρωτήρι (…)
Ελμπέρτο Κόμπος Παναμέζε αδελφέ μου (…)
Ναΐμ Ασχάμπ από τις όχθες του Ιορδάνη (…)

Απόψε σμίξαν τις καρδιές μας σε έναν έστω
στιγμιαίο συντονισμό ίδιες ελπίδες
καθώς μα φώτιζαν το δρόμο οι σελίδες
απ’ το κομμουνιστικό μας μανιφέστο